ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΗΣ ΑΝΑΛΥΤΙΚΗΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΤΗΣ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΕΩΣ ΣΤΗΝ ΕΝΩΣΗ ΜΑΣΤΙΧΟΠΑΡΑΓΩΓΩΝ ΧΙΟΥ ( σύστημα συλλειτουργίας )

Transcript

1 ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ ΧΙΟΣ 2004 ΤΜΗΜΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΚΟΥΚΟΥΡΗ ΕΥΑΝΘΙΑ Α.Μ ΘΕΜΑ: ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΗΣ ΑΝΑΛΥΤΙΚΗΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΤΗΣ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΕΩΣ ΣΤΗΝ ΕΝΩΣΗ ΜΑΣΤΙΧΟΠΑΡΑΓΩΓΩΝ ΧΙΟΥ ( σύστημα συλλειτουργίας ) ΔΙΔΑΣΚΩΝ : Δρ. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Α. ΒΑΡΒΑΚΗΣ 1

2 ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ Σελίδα ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΜΕΡΟΣ Α ΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΣΥΛΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΑΝΑΛΥΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΓΕΝΙΚΗΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ Η συμβολή της Αναλυτικής λογιστικής στο Λογιστικό- κοστολογικό Σύστημα Πληροφοριών της Διοίκησης (MIS) Χαρακτηριστικά των Λογιστικό- κοστολογικών Πληροφοριακών Συστημάτων για την διοίκηση Οι λογαριασμοί κυκλοφορίας Γενικής και Αναλυτικής λογιστικής Συστήματα λειτουργίας της Αναλυτικής Λογιστικής Το σύστημα της αυτόνομης λειτουργίας Αναλυτικής και Γενικής Λογιστικης Το σύστημα της συλλειτουργιας γενικής και αναλυτικής λογιστικής Το σύστημα της ενσωμάτωσης της Α.Λ.Ε. στη Γενική Λογιστική Αναλυτική παρουσίαση του συστήματος συλλειτουργιας Αναλυτικής Λογιστικής Εκμεταλλεύσεως και Γενικής Λογιστικής Το σύστημα της συλλειτουργιας και ο λογαριασμός της γενικής εκμετάλλευσης Τρόποι λειτουργίας του συστήματος της συλλειτουργιας γενικής και αναλυτικής λογιστικής Ομάδα 2 Αποθέματα Ομάδα 6 Οργανικά έξοδα κατ είδος Ομάδα 7 Οργανικά έσοδα κατ είδος Ομάδα 8 Λογαριασμοί αποτελεσμάτων Ομάδα εννέα...57 ΜΕΡΟΣ Β ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΜΑΣΤΙΧΟΠΑΡΑΓΩΓΩΝ ΧΙΟΥ 61 Εισαγωγή: Ιστορικά στοιχεία για την μαστίχα Χίου και τα Μαστιχοχώρια.61 Α. Ιστορικά στοιχεία για την μαστίχα Χίου.61 Β. Τα Mαστιχοχώρια Στοιχεία της Ένωσης Μαστιχοπαραγωγων Χίου Ο φορέας διαχείρισης της μαστίχας Δραστηριότητες της Ε.Μ.Χ.67 2

3 2.1.3 Διοίκηση της Ε.Μ.Χ Οργάνωση της Ε.Μ.Χ Πάγια περιουσιακά στοιχεία της επιχείρησης Ακίνητα εγκαταστάσεις μηχανήματα Μεταφορικά μέσα Ειδικά στοιχεία της επιχείρησης Προϊόντα και υπηρεσίες Προϊόντα παραγωγής Προϊόντα εμπορίας Υπηρεσίες προς τους παραγωγούς Παραγωγή / πωλήσεις προϊόντων Καλλιέργεια παραγωγή μαστίχας Παραγωγική διαδικασία Εμπορία της φυσικής μαστίχας Εμπορία της τσίχλας και των λοιπών παραγώγων της μαστίχας.94 ΜΕΡΟΣ Γ ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΣΥΛΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΝΩΣΗ ΜΑΣΤΙΧΟΠΑΡΑΓΩΓΩΝ ΧΙΟΥ.. 96 Εισαγωγή Δεδομένα της εταιρίας Ημερολογιακές εγγραφές στην αναλυτική λογιστική με το σύστημα της συλλειτουργίας χρήσης Ισοζύγιο λογαριασμών γενικής και αναλυτικής λογιστικής Ημερολογιακή εγγραφή εξίσωσης των λογαριασμών της αναλυτικής λογιστικής των ομάδων 2, 6, 7, 8 και Εγγραφές στην γενική λογιστική για την κατάρτιση του λογαριασμού γενικής εκμεταλλεύσεως και αποτελεσμάτων χρήσεως Ο αναλυτικός λογαριασμός αποτελεσμάτων Οι λογαριασμοί του καθολικού αναλυτικής λογιστικής στο σύστημα της συλλειτουργιας

4 Μέρος Α ΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΣΥΛΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΑΝΑΛΥΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΓΕΝΙΚΗΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ Το Ελληνικό Γενικό Λογιστικό Σχέδιο, το περιεχόμενο του οποίου έχει θεσμοθετηθεί με το Π.Δ. 1123/1980 (ν. 1041/1980), είναι διαρθρωμένο σε τρία, αυτόνομης λειτουργίας, μέρη. Τα μέρη αυτά είναι: 1. Η Γενική Λογιστική 2. Η Αναλυτική Λογιστική 3. Οι Λογαριασμοί Τάξεως Όταν εφαρμόζεται το σύστημα της αυτόνομης λειτουργίας της Αναλυτικής Λογιστικής, οι δέκα ομάδες λογαριασμών, του Λογιστικού Σχεδίου, κατανέμονται ως εξής στα τρία μέρη (λογιστικά κυκλώματα): Στο κύκλωμα της Γενικής Λογιστικής χρησιμοποιούνται οι λογαριασμοί των ομάδων 1-8. Στο κύκλωμα της Αναλυτικής Λογιστικής χρησιμοποιούνται οι λογαριασμοί της ομάδας 9. Στο κύκλωμα των Λογαριασμών Τάξεως χρησιμοποιούνται οι λογαριασμοί της ομάδας 10 (0). Κάθε ένα από τα παραπάνω λογιστικά κυκλώματα έχει τον δικό του προορισμό. Η γενική λογιστική εξασφαλίζει με τους αντίστοιχους λογαριασμούς Ι) Την κατάρτιση του ισολογισμού της επιχείρησης (ομάδες λογαριασμών 1-5). II)Την κατάρτιση του λογαριασμού Γενικής Εκμετάλλευσης (ομάδες λογαριασμών 2, 6 και 7). 4

5 Ill)Την κατάρτιση του λογαριασμού Αποτελεσμάτων Χρήσης (ομάδα λογαριασμών 8). Η αναλυτική λογιστική, με τους λογαριασμούς της ομάδας 9, προσδιορίζει εσωλογιστικά: Ι) Το κόστος των αγοραζόμενων αποθεμάτων κατ' είδος II) Το κόστος των αναλισκόμενων αποθεμάτων III) Το κόστος των παραγόμενων αποθεμάτων IV) Το κόστος των πωλούμενων αποθεμάτων V) το κόστος των διακινούμενων αποθεμάτων VI) Το λειτουργικό κόστος ή το κόστος των λειτουργιών παραγωγής, διοίκησης, διάθεσης, έρευνας - ανάπτυξης, χρηματοδότησης και των υποδιαιρέσεων τους. VII) Το μικτό αποτέλεσμα (κατά προϊόν, κατά τμήμα, κατά κλάδο, κατά κέντρο κέδρους ή κέντρο ευθύνης κ.λ.π.). VIII) Το καθαρό αποτέλεσμα. Τα παραπάνω προσδιορίζονται (εσωλογιστικά) σε μηνιαία βάση. Οι Λογαριασμοί Τάξεως, με τους λογαριασμούς της ομάδας 10 (0), εξασφαλίζουν την εσωλογιστική παρακολούθηση κρίσιμων στατιστικών και άλλων πληροφοριών καθώς και τη λειτουργία των λογαριασμών του δημοσίου λογισμικού. Δέκα οκτώ χρόνια μετά τη θεσμοθέτηση από την πολιτεία της Λογιστικής τυποποίησης, με την καθιέρωση του Γενικού Λογιστικού Σχεδίου (δηλαδή μόλις το 1998), το τμήμα που αφορά τη Γενική Λογιστική εφαρμόζεται (υποχρεωτικά) από όλες τις επιχειρήσεις που τηρούν βιβλία με την διπλογραφική μέθοδο (Γ' κατηγορίας), ενώ η Αναλυτική Λογιστική τηρείται υποχρεωτικά από τις επιχειρήσεις που έχουν κύκλο εργασιών πάνω από ,86 ευρώ (1 δις. δρχ) και προσωπικό περισσότερο από 50 εργαζομένους ή ύψος ενεργητικού - παθητικού πάνω από ,43 ευρώ (500 εκατ. δρχ). 5

6 1.1 Η συμβολή της Αναλυτικής λογιστικής στο Λογιστικόκοστολογικό Σύστημα Πληροφοριών της Διοίκησης (MIS). Με τον όρο Πληροφοριακά Συστήματα Διοίκησης (Management Information System- M.I.S) εννοούμε κάθε σύστημα το οποίο παρέχει στους διοικούντες πληροφορίες χρήσιμες για να παίρνουν αποφάσεις και γενικά για να εκτελούν το έργο τους αποτελεσματικά. Όταν οι πληροφορίες αναφέρονται σε λογιστικά ή κοστολογικά δεδομένα τότε το σύστημα ονομάζεται Λογιστικόκοστολογικό Πληροφοριακό Σύστημα Διοίκησης. To M.I.S γενικά περιλαμβάνει κάθε πληροφορία που αφορά τη λειτουργία της επιχείρησης, όπως είναι π.χ. οι ώρες λειτουργίας των μηχανών, οι χιλιομετρικές κινήσεις των αυτοκινήτων, το εμβαδόν και ο όγκος του βιομηχανοστασίου ή του κτιρίου των γραφείων, οι χρονικές περίοδοι κατά τις οποίες πρέπει να γίνεται η συντήρηση των μηχανημάτων ή των κινητήρων ενός αεροπλάνου, οι ποσοτικές δεσμεύσεις αποθεμάτων πρώτων υλών με βάση τις λαμβανόμενες παραγγελίες πωλήσεων προϊόντων, στοιχεία που αφορούν την κατάσταση της υγείας των εργαζομένων, ο χρόνος απασχόλησης των εργατοϋπαλλήλων κατά κέντρο δραστηριότητας ή κατά λειτουργία κ.ο.κ. Το σύστημα αυτό παρακολουθείται απλογραφικά ή εξωλογιστικά. Το Λογιστικό- κοστολογικό M.I.S. αναφέρεται σε πληροφορίες που αποθηκεύονται σε λογαριασμούς, έχουν κατά κύριο λόγο αξιακή μορφή, και αποτυπώνονται στα βιβλία και στοιχεία της επιχείρησης με διπλογραφικό τρόπο. Ο έλεγχος των πληροφοριών λογιστικών στοιχείων που γίνεται με τη διπλογραφική τους καταχώρηση, καθιστά τις πληροφορίες αυτές φερέγγυες και αξιόπιστες. Για το λόγο αυτό έχουν αυξημένη χρησιμότητα και αποτελεσματικότητα για τη λήψη επιχειρηματικών αποφάσεων. Τέτοιες πληροφορίες είναι π.χ. : το κόστος αγοράς ενός εμπορεύματος ή μιας πρώτης ύλης συνολικά και κατά μονάδα, για το μήνα, την περίοδο ή τη χρήση. Το κόστος αναλώσεων της πρώτης ύλης κατά μήνα και κατά παραγόμενο προϊόν. Το κόστος των αποθεμάτων στο τέλος του μήνα. Το κόστος των πωληθέντων εμπορευμάτων ή των πωληθέντων προϊόντων και υπηρεσιών. 6

7 Το κόστος ενός τμήματος, μιας λειτουργίας ή ενός κέντρου κόστους. Η διάρθρωση του κόστους παραγωγής ή του ολικού κόστους των εσόδων του μηνός, της περιόδου ή της χρήσης σε δαπάνες κατ' είδος, σε δαπάνες άμεσες και έμμεσες, σταθερές και μεταβλητές. Το μικτό αποτέλεσμα του μήνα κατά προϊόν, κατά τμήμα ή τομέα, κατά υπεύθυνο, κατά κέντρο κέρδους κ.λ.π. Η διάρθρωση του λογαριασμού αποτελεσμάτων στο τέλος κάθε μήνα συγκριτικά με τον αντίστοιχο μήνα του προηγούμενου έτους ή με τον προϋπολογισμό (Budget). Ο μηνιαίος, τέλος, Ισολογισμός που διαρθρώνεται σε στήλες συγκριτικά με τον Ισολογισμό του αντίστοιχου μήνα του προηγούμενου έτους και του τέλους της πλοηγούμενης Χρήσης. Το σύστημα αυτό το ονομάζουμε και Εσωλογιστικό Πληροφοριακό Σύστημα Διοίκησης, επειδή τα δεδομένα του καταχωρούνται στους λογαριασμούς με ημερολογιακές εγγραφές Χαρακτηριστικά των Λογιστικό- κοστολογικών Πληροφοριακών Συστημάτων για την διοίκηση. Για να είναι οι πληροφορίες που αποθηκεύονται στους λογαριασμούς χρήσιμες και αποτελεσματικές, κατά την λήψη των επιχειρηματικών αποφάσεων, πρέπει να συγκεντρώνουν δύο βασικά χαρακτηριστικά γνωρίσματα: 1. Εγκυρότητα 2. Εγκαιρότητα Το πρώτο χαρακτηριστικό γνώρισμα εξασφαλίζεται από την Αναλυτική Λογιστική με την εσωλογιστική συγκέντρωση, αποθήκευση και παραγωγή των λογιστικό- κοστολογικών πληροφοριών. Η συγκέντρωση και καταχώρηση αυτών των πληροφοριών, σε λογαριασμούς με διπλογραφικό τρόπο εξασφαλίζει πλήρη αξιοπιστία και φερεγγυότητα του πληροφοριακού συστήματος. Παρέχει συνεπώς στο χρήστη αυτών των πληροφοριών -τον manager- που καλείται να αποφασίσει, τη σιγουριά ότι η πληροφορία είναι σωστή και μπορεί να στηριχθεί σ' αυτήν, χωρίς επιφυλάξεις, για να πάρει την επιχειρηματική απόφαση. 7

8 Το δεύτερο χαρακτηριστικό γνώρισμα συνδέεται με την ορθή λειτουργία του συστήματος της αναλυτικής λογιστικής. Όπως είναι γνωστό η αναλυτική λογιστική παρακολουθεί με το πλέγμα των λογαριασμών της, τον λογιστικό προσδιορισμό: του κόστους αγοράς των αποθεμάτων, του λειτουργικού κόστους, του κόστους παραγωγής, του κόστους των πωληθέντων, του εσόδου και του κόστους αυτού, του μικτού και καθαρού αποτελέσματος. Τέλος η Αναλυτική Λογιστική παρέχει στοιχεία για την κατάρτιση του Ισολογισμού. Για να είναι οι πληροφορίες αυτές χρήσιμες για την λήψη επιχειρηματικών αποφάσεων πρέπει να δίδονται έγκαιρα οπωσδήποτε όχι αργότερα από το τέλος του μήνα τον οποίο αφορούν. Έγκαιρα όμως πρέπει να λογιστικοποιούνται και τα γεγονότα που αφορούν αγορές, δαπάνες, έσοδα και ανόργανα αποτελέσματα, ανεξάρτητα αν τα γεγονότα αυτά έχουν πλήρως εκκαθαριστεί ή αν έχει ή όχι εκδοθεί ή ληφθεί το οικείο παραστατικό (τιμολόγιο, λογαριασμός, εκκαθάριση κ.λ.π.). Όταν η πληροφορία για την δαπάνη το κόστος, το έσοδο και το αποτέλεσμα δίδεται άκαιρα -καθυστερημένα- χάνει σημαντικό μέρος της αξίας της και οπωσδήποτε δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί, με αποτελεσματικό τρόπο, για την λήψη αποφάσεων βραχυχρόνιου χαρακτήρα. 1.2 Οι λογαριασμοί κυκλοφορίας Γενικής και Αναλυτικής Λογιστικής Για να γίνει κατανοητή η λειτουργία των συστημάτων αυτών της Αναλυτικής Λογιστικής της Εκμεταλλεύσεως αναφέρουμε προεισαγωγικά τα εξής: Στη Γενική Λογιστική παρακολουθούνται με τους λογαριασμούς των ομάδων 2 (αποθέματα), 6 (οργανικά έξοδα κατ' είδος) και 7 (οργανικά έσοδα κατ' είδος) τα οικονομικά μεγέθη εισροών- εκροών από τη συσχέτιση των οποίων προσδιορίζεται το ολικό οργανικό αποτέλεσμα της οικονομικής μονάδας. Αναλυτικότερα: Α. με τους λογαριασμούς της ομάδας 2 παρακολουθείται η αξία των αρχικών αποθεμάτων και αγορών κατ' είδος στοιχείου, όπως των 8

9 εμπορευμάτων, προϊόντων, υποπροϊόντων και υπολειμμάτων, προϊόντων υπό κατεργασία, πρώτων και βοηθητικών υλών, αναλωσίμων υλικών, ανταλλακτικών παγίων στοιχείων, ειδών συσκευασίας κ.λ.π. Β. με τους λογαριασμούς της ομάδας 6 παρακολουθούνται τα οργανικά έξοδα κατ' είδος, όπως: Αμοιβές και έξοδα προσωπικού, αμοιβές και έξοδα τρίτων, παροχές τρίτων, φόροι και τέλη, διάφορα έξοδα, τόκοι και συναφή έξοδα, αποσβέσεις παγίων στοιχείων, προβλέψεις εκμεταλλεύσεως. Γ. με τους λογαριασμούς της ομάδας 7, παρακολουθούνται τα οργανικά έσοδα κατ' είδος, όπως: πωλήσεις εμπορευμάτων, πωλήσεις προϊόντων, πωλήσεις λοιπών αποθεμάτων, πωλήσεις υπηρεσιών, επιχορηγήσεις και διάφορα έσοδα πωλήσεων έσοδα παρεπόμενων ασχολιών, έσοδα κεφαλαίων, ιδιοπαραγωγή παγίων στοιχείων και τεκμαρτά έσοδα. Το ολικό κόστος της εκμετάλλευσης, προσδιορίζεται ως εξής: Αρχικά αποθέματα + Αγορές - Τελικά Αποθέματα Πλέον οργανικά έξοδα κατ' είδος Ευρώ... Ευρώ = ολικό κόστος εκμεταλλεύσεως Ευρώ. Το δε ολικό οργανικό αποτέλεσμα προκύπτει σαν διαφορά : Ολικά οργανικά έσοδα (άθροισμα ομάδας 7) Ευρώ.. Μείον ολικό κόστος εκμεταλλεύσεως Ευρώ = ολικό οργανικό αποτέλεσμα εκμεταλλεύσεως Ευρώ. 9

10 Στην Αναλυτική Λογιστική, τα οικονομικά μεγέθη που η Γενική Λογιστική παρακολουθεί κατ' είδος, τα κατατάσσει και καταχωρεί στους λογαριασμούς της κατά προορισμό. Με τον τρόπο αυτό προσδιορίζονται: Το κόστος κατά λειτουργία ή υπεύθυνο Το κόστος κατ' είδος ή κατηγορία προϊόντων και λοιπών αποθεμάτων Τα έσοδα κατά προϊόν, κλάδο εκμεταλλεύσεως, γεωγραφική περιοχή πωλήσεων ή υπεύθυνο κ.λ.π. Το αποτέλεσμα κατά προϊόν ή είδος εσόδου, κατά κλάδο εκμεταλλεύσεως, κατά υπεύθυνο κ.λ.π. Διάφορα ομαδοποιημένα κονδύλια εσόδων ή εξόδων κατά ποικίλους συνδυασμούς χρήσιμους στην κοστολόγηση, τον έλεγχο των φορέων δραστηριότητας της εκμεταλλεύσεως κ.λ.π. Το ολικό οργανικό αποτέλεσμα της Αναλυτικής Λογιστικής ταυτίζεται πάντοτε με το ολικό οργανικό αποτέλεσμα εκμεταλλεύσεως της Γενικής Λογιστικής. Τα δύο αριθμητικά μεγέθη διαφέρουν μεταξύ τους μόνο ως προς την έκταση της αναλύσεως τους και τον προσδιορισμό των πηγών προελεύσεως ή των παραγόντων διαμόρφωσης τους. 1.3.Συστήματα λειτουργίας της Αναλυτικής Λογιστικής Η αναλυτική λογιστική λειτουργεί με τρεις διαφορετικές μεθόδους ή συστήματα: 1. Με το σύστημα της πλήρους αυτονομίας της σε σχέση με την Γενική Λογιστική 10

11 2. Το σύστημα της συλλειτουργίας της με την Γενική Λογιστική κατά τρόπο όμως που να εξασφαλίζεται η κατάρτιση του Λογαριασμού Γενικής Εκμεταλλεύσεως με Λογιστικές εγγραφές. 3. Το σύστημα της ενσωματώσεως της στη Γενική Λογιστική κατά τρόπο όμως που δεν εξασφαλίζεται η κατάρτιση του λογαριασμού Γενικής Εκμεταλλεύσεως με Λογιστικές εγγραφές Το σύστημα της αυτόνομης λειτουργίας Αναλυτικής και Γενικής Λογιστικής. Το σύστημα της αυτόνομης λειτουργίας της Αναλυτικής Λογιστικής χρησιμοποιεί τους λογαριασμούς της ομάδας 9 σε κλειστό Λογιστικό κύκλωμα. Δηλαδή οποιαδήποτε εγγραφή γίνεται σε λογαριασμό της ομάδας 9 οδηγεί σε χρεοπίστωση λογαριασμών μόνο αυτής της ομάδας. Αυτό εξασφαλίζεται με τους διάμεσους ή ανακλαστικούς λογαριασμούς του πρωτοβάθμιου 90 ο οποίος πιστώνεται ή χρεώνεται αντί των λογαριασμών των ομάδων 2, 6, 7 και 8 κατά τη μεταφορά του περιεχομένου αυτών των λογαριασμών από τη Γενική στην Αναλυτική Λογιστική. Εν συνεχεία η λογιστική παρακολούθηση των μετασχηματισμών που γίνονται στα αποθέματα, τα οργανικά έξοδα και έσοδα κατ' είδος καθώς και ο λογιστικός προσδιορισμός του κόστους και των αναλυτικών αποτελεσμάτων πραγματοποιούνται αποκλειστικά με χρεοπιστώσεις των λογαριασμών της ομάδας 9. Με το σύστημα της αυτόνομης λειτουργίας της Αναλυτικής Λογιστικής εξασφαλίζεται : α. Η τήρηση της Αναλυτικής Λογιστικής σε διάφορους χώρους ή από ιδιαίτερο προσωπικό όταν αυτό επιβάλλεται από λόγους διασποράς των κέντρων δραστηριότητας (εργοστασίων, καταστημάτων κ.λ.π.) ή από την ανάγκη διασφάλισης της μυστικότητας κοστολογικών ή άλλης φύσεως πληροφοριακών στοιχείων. β. Ο προσδιορισμός βραχυχρόνιων αποτελεσμάτων, εσωλογιστικά, χωρίς τη διατάραξη της κανονικής ροής των εγγραφών στη Γενική Λογιστική. Αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία δεδομένου ότι τα βραχύχρονα αποτελέσματα 11

12 προσδιορίζονται μηνιαία και δεδομένου επίσης του ετεροχρονισμού που υπάρχει ανάμεσα στην περίοδο πραγματοποίησης των εξόδων, εσόδων και αυτοτελών αποτελεσμάτων και τον χρόνο λογιστικοποίησης τους στη Γενική Λογιστική. γ. Η καθαρότητα του περιεχομένου και του ολικού ύψους των λογαριασμών: αρχικών αποθεμάτων, αγορών, οργανικών εξόδων και οργανικών εσόδων κατ' είδος στη Γενική Λογιστική. Έτσι γίνεται δυνατό να καταρτίζεται με λογιστικές εγγραφές ο λογαριασμός της Γενικής Εκμεταλλεύσεως μέσω του οποίου προσδιορίζεται το ολικό οργανικό αποτέλεσμα εκμεταλλεύσεως. δ. Ο καταμερισμός του έργου των λογιστικών υπηρεσιών της οικονομικής μονάδας με τον πλήρη διαχωρισμό του μέρους που αφορά την Αναλυτική Λογιστική και την ανάθεση εκτέλεσης του σε ξεχωριστή ομάδα ή ομάδες προσώπων. Υποχρεωτικής τήρησης λογαριασμοί της αναλυτικής λογιστικής στο σύστημα της αυτονομίας είναι: ΟΙ ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΟΙ 90 Διάμεσοι αντικριζόμενοι λογαριασμοί 92 Κέντρα (Θέσεις ) κόστους 93 Κόστος παραγωγής (παραγωγή σε εξέλιξη) 94 Αποθέματα 96 Έσοδα - Μικτά αναλυτικά αποτελέσματα 98 Αναλυτικά αποτελέσματα ΟΙ ΥΠΟΓΡΑΜΜΙΣΜΕΝΟΙ ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΟΙ 12

13 92.00 Έξοδα λειτουργίας παραγωγής Έξοδα διοικητικής λειτουργίας Έξοδα λειτουργίας έρευνας και ανάπτυξης Έξοδα λειτουργίας διάθεσης Έξοδα χρηματοοικονομικής λειτουργίας Εμπορεύματα Προϊόντα έτοιμα και ημιτελή Υποπροϊόντα και υπολείμματα Παραγωγή σε εξέλιξη Πρώτες και βοηθητικές ύλες - υλικά συσκευασίας Αναλώσιμα υλικά Ανταλλακτικά παγίων στοιχείων Είδη συσκευασίας ΟΙ Υ Π Ο Γ Ρ Α Μ Μ Ι Σ Μ Ε Ν Ο Ι Τ Ρ Ι Τ Ο Β Α Θ Μ Ι Ο Ι Εμπορεύματα σε τρίτους Προϊόντα έτοιμα και ημιτελή σε τρίτους Υποπροϊόντα και υπολείμματα σε τρίτους Προϊόντα υπό κατεργασία σε τρίτους Πρώτες και βοηθητικές ύλες - υλικά συσκευασίας σε τρίτους Μικρά εργαλεία Λιγνίτης Πετρέλαιο Μαζούτ Αναλώσιμα υλικά σε τρίτους Ανταλλακτικά παγίων σε τρίτους 13

14 Είδη συσκευασίας στις αποθήκες Επιστρεπτέα είδη συσκευασίας σε τρίτους Είδη συσκευασίας σε τρίτους Οι πρωτοβάθμιοι λογαριασμοί 91 «Ανακατάταξη εξόδων- αγορών και εσόδων», 95 «Αποκλίσεις από το πρότυπο κόστος» και 97 «Διαφορές ενσωματώσεως και καταλογισμού» κατ' αρχήν δεν είναι υποχρεωτικοί, γίνονται όμως υποχρεωτικοί από τη στιγμή που η επιχείρηση θα αποφασίσει να ακολουθήσει διαδικασίες και να παρακολουθήσει γεγονότα που προβλέπονται και παρακολουθούνται από τους λογαριασμούς αυτούς. Όλοι οι άλλοι δευτεροβάθμιοι, τριτοβάθμιοι κ.λ.π. λογαριασμοί των πρωτοβαθμίων που δεν έχουν υπογράμμιση αναπτύσσονται από την επιχείρηση ελεύθερα, σύμφωνα με τις ανάγκες της Το σύστημα της συλλειτουργίας γενικής και αναλυτικής Λογιστικής. Το σύστημα της συλλειτουργίας Αναλυτικής και Γενικής Λογιστικής, κατά τρόπο όμως που να διασφαλίζεται η κατάρτιση του λογαριασμού γενικής εκμεταλλεύσεως με λογιστικές εγγραφές, χρησιμοποιεί τους λογαριασμούς της ομάδας 9 συνδεδεμένους με τους λογαριασμούς της γενικής Λογιστικής. Οι δύο δηλαδή κλάδοι της λογιστικής, Αναλυτική και Γενική, συλλειτουργούν. Αυτό σημαίνει ότι η χρεοπίστωση των λογαριασμών της Αναλυτικής Λογιστικής γίνεται, όταν είναι αναγκαίο, με παράλληλη χρεοπίστωση των αρμοδίων λογαριασμών της Γενικής Λογιστικής. Οι εγγραφές της Αναλυτικής Λογιστικής ενσωματώνονται στο γενικό πλέγμα των εγγραφών της Γενικής Λογιστικής με ενιαία ημερολόγια, καθολικά και ενιαίες λογιστικές καταστάσεις. Παρά τη σύνδεση όμως των λογαριασμών αναλυτικής και γενικής λογιστικής, εξασφαλίζεται απόλυτα η καθαρότητα του περιεχομένου των υπολογαριασμών των ομάδων 2, 6, 7 και 8 που αφορούν τα αρχικά αποθέματα, τα τελικά αποθέματα, τις αγορές χρήσεως, τα οργανικά έξοδα της χρήσης και τα οργανικά έσοδα της χρήσης. Οι υπολογαριασμοί αυτοί 14

15 (αρχικών αποθεμάτων, αγορών, εξόδων και εσόδων κατ' είδος) που όπως είπαμε παραμένουν αμιγείς μεταφέρονται με λογιστικές εγγραφές στο λογαριασμό Γενικής Εκμεταλλεύσεως ο οποίος σχηματίζεται αφού προσδιοριστεί και μεταφερθεί σ' αυτόν το κόστος των τελικών αποθεμάτων και των ιδιοπαραγμένων παγίων. Το σύστημα της συλλειτουργίας διαφέρει, όπως είναι φανερό, από το σύστημα της αυτονομίας σε δύο βασικά σημεία: Α. Όταν χρεώνονται οι λογαριασμοί του λειτουργικού κόστους (πρωτοβάθμιος 92) ή του κόστους παραγωγής (δευτεροβάθμιος 23.90) κατά τον μερισμό των εξόδων κατ' είδος και των αποθεμάτων που αναλώνονται, πιστώνονται οι λογαριασμοί των ομάδων 2 και 6 της Γενικής Λογιστικής και όχι οι λογαριασμοί της Αναλυτικής Λογιστικής 90 και 94. Επίσης οι λογαριασμοί των μικτών αναλυτικών αποτελεσμάτων της Αναλυτικής Λογιστικής (πρωτοβάθμιος 96) ενσωματώνονται και λειτουργούν στους λογαριασμούς της ομάδας 7 οργανικά έσοδα κατ' είδος της Γενικής Λογιστικής. Β. Όταν τα οργανικά έξοδα κατ' είδος καταχωρούνται πρωταρχικά στους λογαριασμούς του λειτουργικού κόστους (πρωτοβάθμιοι 92) η χρέωση των λογαριασμών αυτών γίνεται με πίστωση των λογαριασμών των ομάδων 3,4 και 5 της Γενικής Λογιστικής. Σε δεύτερη φάση, στην περίπτωση αυτή, γίνεται η κατάλληλη εγγραφή χρέωσης των λογαριασμών των οργανικών εξόδων κατ' είδος στην ομάδα 6 της Γενικής Λογιστικής που είναι αναγκαία αφ' ενός μεν για τη διαμόρφωση του αριθμητικού ύψους των λογαριασμών αυτών και αφ' ετέρου για τη μεταφορά της χρέωσης τους στο λογαριασμό της Γενικής Εκμετάλλευσης. Το σύστημα της συλλειτουργίας Αναλυτικής και Γενικής Λογιστικής, εξασφαλίζει, όπως και εκείνο της αυτονομίας, τον προσδιορισμό βραχύχρονων αποτελεσμάτων, δεν διευκολύνει όμως εξίσου την αποκέντρωση της λογιστικής εργασίας και την διαφύλαξη της μυστικότητας σημαντικών κοστολογικών πληροφοριών. Παρουσιάζει οπωσδήποτε το πλεονέκτημα περιορισμού των λογιστικών εγγραφών κυρίως στους λογαριασμούς αποθεμάτων και των οργανικών εσόδων που συνδέονται με τις διπλές καταχωρήσεις του συστήματος της αυτονομίας. Με τις ενιαίες λογιστικές καταστάσεις - γενικά ισοζύγια κ.λ.π. - το σύστημα της 15

16 συλλειτουργίας παρουσιάζει μια συνολική, πλήρη και αξιόπιστη εικόνα των μεγεθών που διαμορφώνουν τα ολικά και αναλυτικά αποτελέσματα, βραχυχρόνια. Για την λειτουργία του συστήματος της συλλειτουργίας πρέπει να τηρηθούν υποχρεωτικά οι λογαριασμοί που ακολουθούν. Ο ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΟΣ 92 Κέντρα (Θέσεις) κόστους ΟΙ ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΟΙ ( Ε Φ ' ΟΣΟΝ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΥNTΑΙ) 91 Ανακατάταξη εξόδων - αγορ ών και εσόδων 95 Αποκλίσεις από το πρότυπο κόστος 96 Έσοδα- μικτά αναλυτικά αποτελέσματα 97 Διαφορές ενσωματώσεως και καταλογισμού ΟΙ ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΟΙ Έξοδα λειτουργίας παραγωγής Έξοδα λειτουργίας διοίκησης Έξοδα λειτουργίας έρευνας και ανάπτυξης Έξοδα λειτουργίας διάθεσης Έξοδα χρηματοοικονομικής λειτουργίας Κόστος διακίνησης εμπορευμάτων Κόστος διακίνησης προϊόντων έτοιμων και ημιτελών Κόστος διακίνησης υποπροϊόντων υπολειμμάτων 16

17 23.90 Κόστος παραγωγής και διακίνησης Κόστος διακίνησης πρώτων και βοηθητικών υλών υλικών συσκευασίας Κόστος διακίνησης αναλώσιμων υλικών Κόστος διακίνησης ανταλλακτικών παγίων Κόστος διακίνησης ειδών συσκευασίας Αμοιβές και έξοδα προσωπικού μερισμένα Αμοιβές και έξοδα τρίτων μερισμένα Παροχές τρίτων μερισμένες Φόροι - τέλη μερισμένα Διάφορα έξοδα μερισμένα Τόκοι και συναφή έξοδα μερισμένα Αποσβέσεις παγίων μερισμένες Προβλέψεις εκμεταλλεύσεως μερισμένες Κόστος πωληθέντων εμπορευμάτων - μικτά αναλυτικά αποτελέσματα Κόστος πωληθέντων προϊόντων - μικτά αναλυτικά αποτελέσματα Κόστος πωληθέντων λοιπών αποθεμάτων - μικτά αναλυτικά αποτελέσματα Κόστος πωληθέντων υπηρεσιών - μικτά αναλυτικά 17

18 αποτελέσματα Κόστος - μικτά αποτελέσματα επιχορηγήσεων και διαφόρων εσόδων πωλήσεων Κόστος - μικτά αποτελέσματα παρεπόμενων ασχολιών Κόστος - μικτά αποτελέσματα εσόδων κεφαλαίων Κόστος - μικτά αποτελέσματα ιδιοπαραγωγής παγίων και τεκμαρτών εσόδων Έκτακτα και ανόργανα αποτελέσματα μερισμένα Έξοδα και έσοδα προηγούμενων χρήσεων μερισμένα Προβλέψεις για έκτακτους κινδύνους μερισμένες Έσοδα από προβλέψεις προηγούμενων χρήσεων μερισμένες Αποσβέσεις παγίων έκτακτες μερισμένες Βραχύχρονα αναλυτικά αποτελέσματα ΟΙ ΤΡΙΤΟΒΑΘΜΙΟΙ Εμπορεύματα σε τρίτους Προϊόντα έτοιμα και ημιτελή σε τρίτους Υποπροϊόντα και υπολείμματα σε τρίτους Προϊόντα υπό κατεργασία σε τρίτους Πρώτες και βοηθητικές ύλες - υλικά συσκευασίας σε 18

19 τρίτους Αναλώσιμα υλικά σε τρίτους Ανταλλακτικά παγίων σε τρίτους Είδη συσκευασίας σε τρίτους Το σύστημα της ενσωμάτωσης της Α.Λ.Ε στη Γενική Λογιστική. Το σύστημα της ενσωμάτωσης της Αναλυτικής Λογιστικής στη Γενική Λογιστική λειτουργεί όπως περίπου και το σύστημα της συλλειτουργίας. Οι λογαριασμοί των αποθεμάτων, εσόδων, εξόδων και αυτοτελών αποτελεσμάτων δέχονται τις πρωταρχικές εγγραφές χρεοπιστώσεων τους με χρέωση ή πίστωση των λογαριασμών των ομάδων 3, 4 και 5 της Γενικής Λογιστικής. Στη συνέχεια, κατά τον λογιστικό σχηματισμό του κόστους και τον προσδιορισμό των βραχύχρονων αποτελεσμάτων, οι λογαριασμοί των αποθεμάτων, εξόδων, εσόδων και αυτοτελών αποτελεσμάτων χρεοπιστώνονται άμεσα χωρίς δηλαδή την παρεμβολή διάμεσων ή αντίθετων λογαριασμών. Με τον τρόπο αυτό οι λογαριασμοί των ομάδων 2, 6 και 7 χάνουν την καθαρότητα τους από τις συνεχείς χρεοπιστώσεις τους που γίνονται κατά την διάρκεια της χρήσης, κατά το τέλος δε αυτής οι μεν λογαριασμοί της ομάδας 2 δείχνουν με το υπόλοιπο τους την τελική απογραφή, οι δε λογαριασμοί των ομάδων 6, 7 και 8 πλην του 86 ή 88, είναι εξισωμένοι. Έτσι ο λογαριασμός 80 της Γενικής Εκμετάλλευσης δεν μπορεί να καταρτισθεί με λογιστικές εγγραφές όπως γίνεται στα συστήματα της αυτονομίας ή της συλλειτουργίας των δύο τομέων της Λογιστικής. Το σύστημα της πλήρους ενσωμάτωσης της Αναλυτικής Λογιστικής στην Γενική Λογιστική εφαρμοζόταν, κατά τρόπο σχεδόν καθολικό, μέχρι το 1980 στην χώρα μας. Ελάχιστες ήταν επίσης οι οικονομικές μονάδες που κατάρτιζαν λογαριασμό Γενικής Εκμετάλλευσης εξωλογιστικά. Οι μορφές υπό 19

20 τις οποίες εμφανιζόταν ο λογαριασμός αυτός - όταν καταρτίζονταν - ήταν δύο. Η κλασσική ή Ευρωπαϊκή μορφή την οποία έχει υιοθετήσει και το Ε.Γ.Λ.Σ και η Αγγλοσαξονική μορφή σύμφωνα με την οποία τα στοιχεία κυκλοφορίας που διαμορφώνουν το αποτέλεσμα, παρουσιάζονται κατ' είδος και κατά βασικές λειτουργίες της εκμετάλλευσης. Πρέπει να σημειωθεί ότι η συμφωνία του, εξωλογιστικά καταρτιζόμενου, λογαριασμού Γενικής Εκμετάλλευσης είναι δυσχερέστατη,, κυρίως όταν η οικονομική ομάδα προσδιορίζει εσωλογιστικά τα βραχύχρονα αποτελέσματα, έχει πολύπλοκη τεχνολογική διάρθρωση και κοστολογική οργάνωση, η οποία καλύπτει τις απαιτήσεις ενός λεπτομερούς και αναλυτικού ελέγχου του κόστους και των αποτελεσμάτων. Από το 1980 και μετά σημαντικός αριθμός επιχειρήσεων άρχισε να εφαρμόζει το Γενικό Λογιστικό Σχέδιο προαιρετικά. Οι μονάδες που λειτουργούν την Αναλυτική Λογιστική Εκμεταλλεύσεως, στα πλαίσια του Ε.Γ.Λ.Σ, ακολουθούν το σύστημα της αυτονομίας της Αναλυτικής Λογιστικής έναντι της Γενικής Λογιστικής. Στις περιπτώσεις αυτές, όπως είναι φανερό, ο Λογαριασμός Γενικής Εκμετάλλευσης καταρτίζεται εύκολα, στο τέλος της χρήσης με λογιστικές εγγραφές. 1.4 Αναλυτική παρουσίαση του συστήματος συλλειτουργίας Αναλυτικής Λογιστικής Εκμεταλλεύσεως και Γενικής Λογιστικής Το σύστημα της συλλειτουργίας και ο λογαριασμός της γενικής εκμετάλλευσης. 20

21 Το σύστημα της συλλειτουργίας Αναλυτικής και Γενικής Λογιστικής αποτελεί ένα ενδιάμεσο στάδιο μεταξύ των συστημάτων της πλήρους αυτονομίας της Αναλυτικής Λογιστικής εκμετάλλευσης απέναντι στη Γενική Λογιστική και της πλήρους ενσωμάτωσης (συγχώνευσης) της λειτουργίας των δύο τομέων της Λογιστικής. Όπως έχει αναφερθεί παραπάνω, το σύνολο σχεδόν των οικονομικών μονάδων της χώρας εφάρμοζε μέχρι το 1980 το σύστημα της πλήρης ενσωμάτωσης της Αναλυτικής Λογιστικής στην Γενική Λογιστική. Με το σύστημα αυτό, ήταν εξοικειωμένο το λογιστικό προσωπικό όλων των βαθμίδων ιεραρχίας και εκπαίδευσης. Το ίδιο ίσχυε και με τα διευθυντικά στελέχη των οικονομικών μονάδων, τους φορείς των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων, το ελεγκτικό προσωπικό του τραπεζικού συστήματος, τα όργανα φορολογικού και αγορανομικού ελέγχου, τους πραγματογνώμονες ελεγκτές - λογιστές κ.λ.π. Από το άλλο μέρος είναι ακόμα και σήμερα σχεδόν άγνωστη η σημασία των στοιχείων που παρέχονται από το λογαριασμό της Γενικής Εκμετάλλευσης χάρις στην απόλυτη αξιοπιστία των οικείων αριθμητικών μεγεθών του. Η αξιολόγηση αυτών των στοιχείων επιβεβαιώνει την άποψη του υιοθετείται από το Ε.Γ.Λ.Σ., ότι αυτά έχουν εξαιρετική χρησιμότητα για: Την ίδια την οικονομική μονάδα Τους ενικούς λογαριασμούς Τις ελεγκτικές διαδικασίες Τις ενδοκλαδικές μελέτες και αναλύσεις Τη λήψη καθοριστικής σημασίας αποφάσεις των φορέων που ασκούν την οικονομική πολιτική του κράτους Την ενίσχυση της αξιοπιστίας των στοιχείων της Εθν. Στατιστικής Υπηρεσίας της Ελλάδος, των Εθνικών Λογαριασμών, κ.λ.π. Θα μπορούσε ίσως να υποστηριχτεί η άποψη ότι ο λογαριασμός Εκμεταλλεύσεως είναι δυνατό να καταρτιστεί και εξωλογιστικά. Αυτό βέβαια έχει σαν προϋπόθεση την ύπαρξη μιας άριστης λογιστικής οργάνωσης των οικονομικών μονάδων και ανάλογα εθισμό και εμπειρία των λογιστών της 21

22 πράξης. Για το λόγο αυτό πρέπει να εξασφαλιστούν οι προϋποθέσεις ώστε ο λογαριασμός εκμετάλλευσης να καταρτίζεται εύκολα από το σύνολο των οικονομικών μονάδων μικρών ή μεγάλων τα δε στοιχεία που τον διαμορφώνουν να έχουν πλήρη αξιοπιστία. Μπορούμε να πούμε αβίαστα ότι υπό το σημερινό επίπεδο ανάπτυξης της λογιστικής θεωρίας και πρακτικής στη χώρα μας μόνο η τεχνική κατάρτισης του λογαριασμού Εκμετάλλευσης με λογιστικές εγγραφές είναι ενδεδειγμένη. Το σύστημα της συλλειτουργίας των δύο τομέων της Λογιστικής προσφέρει μια εναλλακτική λύση για όσους δεν θα ήθελαν να ακολουθήσουν την αυτόνομη λειτουργία της Αναλυτικής Λογιστικής της Εκμεταλλεύσεως δεδομένου ότι η συλλειτουργία βρίσκεται πλησιέστερα προς ότι εφαρμόζεται ακόμα και σήμερα από τους λογιστές της πράξης ενώ παράλληλα εξασφαλίζει την κατάρτιση του Λογαριασμού Γενικής Εκμετάλλευσης με λογιστικές εγγραφές Τρόποι λειτουργίας του συστήματος της συλλειτουργίας Γενικής και Αναλυτικής Λογιστικής. Το σύστημα της συλλειτουργίας μπορεί να λειτουργήσει κατά δύο τρόπους: Πρώτος τρόπος : Όλα τα λογιστικά γεγονότα που αφορούν την εκμετάλλευση και τα αποτελέσματα καταχωρούνται πρωταρχικά στους λογαριασμούς των ομάδων 2, 6, 7 και 8 της Γενικής Λογιστικής. Για το σκοπό αυτό χρησιμοποιούνται οι πρωτοβάθμιοι λογαριασμοί που προβλέπονται από το Γενικό Λογιστικό Σχέδιο. Ειδικότερα οι λογαριασμοί των αποθεμάτων (ομάδα 2) αναλύονται μέχρι του βαθμού που αντιστοιχεί στη μερίδα αποθήκευσης η οποία τηρείται κατά ποσότητα και αξία. Οι χρεοπιστώσεις των λογαριασμών αυτών με τις αγορές, τα οργανικά έξοδα κατ' είδος, τα οργανικά έσοδα κατ' είδος και τα έκτακτα και ανόργανα αποτελέσματα γίνονται με παράλληλη χρεοπίστωση των λογαριασμών των ομάδων 3, 4 και 5 της Γενικής Λογιστικής. Στο τέλος κάθε μήνα, διμήνου και γενικά στο τέλος της κοστολογικής 22

23 περιόδου καταρτίζεται φύλλο μερισμού των εξόδων κατ' είδος και των αναλωθέντων αποθεμάτων με το οποίο οι αντίστοιχες αξίες κατανέμονται στις λειτουργίες τις οποίες αφορούν. Έτσι σχηματίζεται εξωλογιστικά το κόστος των βασικών λειτουργιών και των υπολειτουργιών της οικονομικής μονάδας. Για την λογιστική παρακολούθηση του λειτουργικού κόστους χρησιμοποιούνται οι λογαριασμοί των Κέντρων κόστους της ομάδας 9 του Γενικού Λογιστικού Σχεδίου (πρωτοβάθμιος λογαριασμός 92). Η χρέωση των υπολογαριασμών του 92, με τα δεδομένα του φύλλου Μερισμού, γίνεται με πίστωση διάμεσων λογαριασμών των ομάδων 2 και 6 οι οποίοι λειτουργούν κατά τη διάρκεια της χρήσης σαν αντίθετοι. Οι διάμεσοι αυτοί λογαριασμοί ανοίγονται σε κάθε πρωτοβάθμιο λογαριασμό των ομάδων 2 και 6 και για λόγους ομοιομορφίας αντιστοιχούν στον δευτεροβάθμιος 90 και έχουν τον τίτλο «Κόστος αναλωμένων αποθεμάτων», ή «έξοδα μερισμένα». Π.χ Πρώτες ύλες αναλωμένες Αμοιβές και έξοδα προσωπικού Μερισμένα Σχηματικά,.οι χρεοπιστώσεις των λογαριασμών των ομάδων 2, 6 και του πρωτοβάθμιου 92 τταρουσιάζονται στο ακόλουθο διάγραμμα. Διάγραμμα χρεοπίστωσης των λογαριασμών των ομάδων 2, 6 και 9 στο σύστημα της Συλλειτουργίας. Πρώτες ύλες- Αναλώσιμα υλικά Αντ/κα παγίων είδη συσκευασίας ΑΝΑΛΩΜΕΝΑ , , , Έξοδα λειτουργίας παραγωγής Έξοδα λειτουργίας διοίκησης 23

24 92.02 Έξοδα λειτουργίας Ε+Α Έξοδα κατ είδος μερισμένα 60.90, 61.90, 62.90, 63.90, 64.90, 65.90,66.90, Έξοδα λειτουργίας διάθεσης Έξοδα λειτουργίας χρημ/σης Η χρέωση του λειτουργικού κόστους με την αξία των αναλωμένων πρώτων υλών γίνεται όχι πάντοτε αλλά σε ορισμένες περιπτώσεις. Σε άλλες περιπτώσεις το κόστος των αναλωμένων υλικών χρεώνεται απ ευθείας στο λογαριασμό 23 Κόστος παραγωγής. Η διαδικασία αυτή, λογιστικού προσδιορισμού του λειτουργικού κόστους, ακολουθείται από μικρές μονάδες οι οποίες δεν χρησιμοποιούν σύγχρονα μηχανολογικά μέσα αλλά συνήθως έχουν χειρόγραφη λογιστική καταχωρήσεων ή έχουν μηχανικά μηχανογραφικά μέσα. Οι μεγάλες επιχειρήσεις με τη χρήση σύγχρονων ηλεκτρονικών υπολογιστών εφαρμόζουν το δεύτερο τρόπο. Δεύτερος τρόπος: Τα λογιστικά γεγονότα που αφορούν την ομάδα λογαριασμών 6, δηλαδή τα οργανικά έξοδα κατ' είδος, καταχωρούνται 24

25 ταυτόχρονα στους λογαριασμούς του λογιστικού κόστους του πρωτοβάθμιου 92 «Κέντρα Κόστους». Αυτό επιτυγχάνεται με κατάλληλη κωδικοποίηση των παραστατικών που εκδίδονται κατά τη λογιστικοποίηση των γεγονότων που αφορούν τα οργανικά έξοδα κατ' είδος. Οι ταυτόχρονες καταχωρήσεις στους λογαριασμούς κατ' είδος και κατά προορισμό (ομάδα 6 και πρωτοβάθμιο 92) γίνεται, όπως είναι φυσικό, δυνατή μόνο για τις άμεσες δαπάνες ή και για εκείνες τις έμμεσες που η κατανομή τους στα κέντρα κόστους είναι καθορισμένη προϋπολογιστικά και παραμένει σταθερή για όλη την προϋπολογιστική περίοδο (π.χ. τα έξοδα χώρου γραφείων έχει καθοριστεί να επιβαρύνουν κατά 40% τη διοικητική λειτουργία, 40% τη λειτουργία διάθεσης και 20% τη χρηματοοικονομική λειτουργία). Οι λοιπές έμμεσες δαπάνες χρεώνονται κατά το χρόνο που λογιστικοποιούνται, και εφ' όσον δεν είναι πρακτικά δυνατός ο άμεσος μερισμός τους, ταυτόχρονα και στον λογαριασμό «Οργανικά έξοδα κατ' είδος προς μερισμό». Σε μεταγενέστερο χρόνο, όχι αργότερα από το τέλος του μήνα, γίνεται κατανομή τους στα κέντρα κόστους, και χρεώνεται ο 92 με πίστωση του ο οποίος και εξισώνεται. Όταν ολοκληρωθεί η συγκέντρωση του κόστους της λειτουργίας παραγωγής στο λογαριασμό 92.00, ακολουθεί η εγγραφή: χρέωση του λογαριασμού 23 «Κόστος παραγωγής» και πίστωση ενός διάμεσου λογαριασμού του 92, του «Κόστος λειτουργίας παραγωγής καταλογισμένο». Τέλος όταν το προϊόν παραχθεί κα παραληφθεί από τον αρμόδιο αποθηκάριο, γίνεται η εγγραφή: χρέωση του λογαριασμού 21 ή 22 και πίστωση ενός διάμεσου του 23 του «Κόστος προϊόντων και Υποπροϊόντων λογισμένο». Οι εγγραφές αυτές φαίνονται στο παρακάτω διάγραμμα: Διάγραμμα χρεοπιστώσεων λογαριασμών , , , , Κόστος παραγ. 23. Κόστος παραγωγής προϊόντων Κόστος λειτουργίας παραγ. καταλογισμένο 25

26 Κόστος παραγ. καταλογισμένο Κοστος παραγ. Η ροή των αξιών που είναι ενσωματωμένες στα παραχθέντα έτοιμα προϊόντα, υποπροϊόντα και γενικά στα αποθέματα συνεχίζεται μέχρι της πωλήσεις τους. Με την έκδοση του τιμολογίου πώλησης χρεώνονται οι λογαριασμοί του 30 και πιστώνονται οι λογαριασμοί της ομάδας 7 οργανικά έσοδα κατ 1 είδος και της ομάδας 5 δευτεροβάθμιος Φ.Π.Α. Ταυτόχρονα, στο τέλος της κοστολογικής περιόδου (στο τέλος του μήνα) πιστώνονται οι λογαριασμοί: , , , , , , , «Κόστος πωληθέντων» με χρέωση των αρμοδίων τριτοβάθμιων λογαριασμών της ομάδας 7 που ανήκουν στους δευτεροβάθμιους 70.90, 71.90, 72.90, 73.90, Μετά από τις εγγραφές αυτές οι λογαριασμοί των αποθεμάτων στην τελευταία τους υποδιαίρεση δείχνουν με τα υπόλοιπα τους το κόστος των υφιστάμενων αποθεμάτων στη δεδομένη χρονική στιγμή, οι δε πρωτοβάθμιοι λογαριασμοί της ομάδας 7 παρουσιάζουν με τα υπόλοιπα τους το ολικό μικτό αποτέλεσμα που προήλθε από την πώληση των αποθεμάτων και τις παρεπόμενες δραστηριότητες της οικονομικής μονάδας. Είναι αυτονόητο ότι κατά τις χρεοπιστώσεις των δευτεροβάθμιων λογαριασμών της ομάδας 2, δηλαδή των 20.90, 21.90, 22.90, 23.90, 24.90, 25.90, 26.90, ενημερώνονται ταυτόχρονα και οι αναλυτικοί λογαριασμοί τους που αντιστοιχούν στις μερίδες αποθήκευσης τόσο κατ' αξία όσο και κατά ποσότητα. Το ίδιο ισχύει και όταν χρεώνονται οι λογαριασμοί 70.90, 71.90, 72.90, για τους αναλυτικούς λογαριασμούς αυτών. Όταν όμως πιστώνονται οι λογαριασμοί 60.90, 61.90, 62.90, 63.90, 64.90, 65.90, και 68.90, δεν πιστώνονται οι αναλυτικοί του πρωτοβάθμιου τον οποίο 26

27 αφορούν. Οι λογαριασμοί αυτοί πιστώνονται κατά τη μεταφορά των υπολοίπων τους στο λογαριασμό της Γενικής Εκμετάλλευσης. Με τη χρησιμοποίηση των διάμεσων λογαριασμών στους πρωτοβάθμιους των ομάδων 2, 6 και 7 - με τους οποίους παρακολουθούνται κατά τη διάρκεια της χρήσης οι διακινήσεις των αποθεμάτων, οι κοστολογικές επεξεργασίες, και οι καταλογισμοί των εξόδων στο κόστος, η παραγωγή και το κόστος των πωλουμένων αποθεμάτων - εξασφαλίζεται η καθαρότητα και το αναλλοίωτο ύψος των λογαριασμών των αρχικών αποθεμάτων και των αγορών της χρήσης, ως και των οργανικών εξόδων και των οργανικών εσόδων από τα οποία σχηματίζεται με λογιστικές εγγραφές ο λογαριασμός της Γενικής Εκμετάλλευσης αφού ληφθούν υπ' όψιν και τα δεδομένα της τελικής απογραφής. Στο τέλος της χρήσης μεταφέρονται στο λογαριασμό Γενικής Εκμετάλλευσης τα υπόλοιπα των λογαριασμών αρχικών αποθεμάτων και των αγορών της χρήσης τα οποία παρακολουθούνται από ιδιαίτερους λογαριασμούς (μέσα στους πρωτοβάθμιους της ομάδας 2) σύμφωνα με όσα ορίζονται στην υποπαράγραφο 1 της παραγράφου του Γενικού Λογιστικού Σχεδίου, καθώς και τα υπόλοιπα των λογαριασμών των ομάδων 6 και 7 εκτός των 60.90, 61.90, 62.90, 63.90, 64.90, 65.90, 66.90, 68.90, 70.90, 71.90, και Μετά από τις μεταφορές αυτές οι λογαριασμοί που παραμένουν με τα υπόλοιπα στις ομάδες 2, 6 και 7 είναι οι δευτεροβάθμιοι που λήγουν στον αριθμό 90.Οι λογαριασμοί αυτοί σε συνδυασμό με τους λογαριασμούς 92, 95 και 97 παρουσιάζουν χρεωστικά ή πιστωτικά υπόλοιπα, τα οποία έχουν αλγεβρικό άθροισμα ίσο με το μηδέν. Με μία εγγραφή χρεοπιστώσεις των λογαριασμών που εμφανίζουν υπόλοιπα επέρχεται η εξίσωση τους. Όταν οριστικοποιηθεί η αποτίμηση της τελικής απογραφής των αποθεμάτων με την αξία τους, χρεώνονται οι λογαριασμοί , , , , , , και και πιστώνεται ο λογαριασμός 80 της Γενικής Εκμετάλλευσης. Έτσι οι λογαριασμοί των αποθεμάτων, μετά τη διενέργεια των λογιστικών αυτών εγγραφών, παρουσιάζουν υπόλοιπο ίσο με την αξία της τελικής απογραφής. Η εξίσωση των λογαριασμών αποθεμάτων που παρουσιάζουν υπόλοιπα ίσα με την αξία της τελικής απογραφής γίνεται με την εγγραφή κλεισίματος όλων των λογαριασμών του ισολογισμού ήτοι με χρέωση του Ισολογισμός κλεισίματος χρήσεως και πίστωση υπολογαριασμών και Η ημερολογιακή εγγραφή εξίσωσης των λογαριασμών της Αναλυτικής Λογιστικής που είναι ενταγμένοι στους πρωτοβάθμιους λογαριασμούς των 27

28 ομάδων 2, 6, 7 και 8 γίνεται, συνήθως, πριν από τη μεταφορά στο λογαριασμό των υπολοίπων των υπολογαριασμών των ομάδων 2, 6, και 7 που αφορούν το λογαριασμό αυτό (80.00) Ομάδα 2 «Αποθέματα». Αποθέματα είναι τα υλικά τα οποία, στα πλαίσια της δραστηριότητας και των λειτουργιών της οικονομικής μονάδας, προσδιορίζονται: α) να πουληθούν ως έχουν με σκοπό την πραγματοποίηση κατά κανόνα θετικού αποτελέσματος, β) να βιομηχανοποιηθούν για την παραγωγή ετοίμων ή ημιτελών προϊόντων ή υπηρεσιών, γ) να υποστούν περαιτέρω κατεργασίες με σκοπό να λάβουν τη μορφή με την οποία θα πουληθούν, δ) να αναλωθούν για την καλή λειτουργία της μονάδας, την συντήρηση ή επισκευή των εγκαταστάσεων ή την ιδιοπαραγωγή παγίων και ε) να χρησιμοποιηθούν για την συσκευασία ετοίμων προϊόντων ή εμπορευμάτων που προορίζονται για αποθήκευση ή πώληση. Στην ομάδα 2 περιλαμβάνονται και παρακολουθούνται τα κάθε μορφής αποθέματα τα οποία έχει στην κατοχή της η οικονομική ομάδα και τα οποία μπορεί να προέρχονται από απογραφή, από αγορές ή από παραγωγή. Στην έννοια της αγοράς περιλαμβάνεται επίσης η ανταλλαγή, η εισφορά σε είδος ή η απόκτηση του αποθέματος χωρίς αντάλλαγμα π.χ. παραλαβή ποσότητας πρώτης ύλης σαν δείγμα χωρίς αξία για δοκιμαστική κατεργασία. Για την διασφάλιση του βέλτιστου ελέγχου των αποθεμάτων κρίνεται απαραίτητη η απογραφή τους. Μπορούμε να διακρίνουμε δύο είδη απογραφών, την μερική και την πλήρη διαρκή απογραφή. Με τον όρο διαρκής απογραφή εννοούμε το λογιστικό σύστημα με το οποίο παρακολουθούμε οποιαδήποτε κίνηση του αποθέματος που πραγματοποιείται στην οικονομική μονάδα. Η παρακολούθηση γίνεται με τη λογιστική καταχώριση της διακίνησης κατά ποσότητα και αξία λογαριασμό καθολικού. Όταν η κίνηση των αποθεμάτων παρακολουθείται μόνο ποσοτικά, τότε έχουμε μερική διαρκή απογραφή, ενώ όταν η παρακολούθηση περιλαμβάνει και την αξία των διακινήσεων έχουμε την πλήρη διαρκή απογραφή. Τα αποθέματα γενικά είτε απογράφονται, είτε αγοράζονται, πωλούνται, παράγονται, αναλίσκονται ή διακινούνται μεταξύ διαφόρων αποθηκευτικών χώρων, προσδιορίζονται ποσοτικά. Η διαδικασία που ακολουθούμε για την παρακολούθηση των ποσοτικών διακινήσεων των 28

29 αποθεμάτων καλείται "Ποσοτικός έλεγχος των αποθεμάτων". Όταν ένα υλικό αγαθό που ανήκει στην κατηγορία αποθεμάτων προσδιοριστεί ποσοτικά ακολουθεί η αποτίμηση του. Ονομάζουμε αποτίμηση τη διαδικασία που ακολουθούμε για να υπολογίσουμε την αξία ενός αποθέματος το οποίο υπάρχει στην αποθήκη τη στιγμή της αποτίμησης (απογραφής) ή εισάγεται στην αποθήκη προερχόμενο από την αγορά, παραγωγή ή αποστολή από άλλο αποθηκευτικό χώρο ή εξάγεται από την αποθήκη προς πώληση, ανάλωση ή αποστολή σε άλλο αποθηκευτικό χώρο κ.λ.π. Στην συνέχεια αναφέρουμε επιγραμματικά τις μεθόδους αποτίμησης αποθεμάτων: 1. η μέθοδος του μέσου ετήσιου σταθμικού όρου 2. η μέθοδος του μέσου μηνιαίου σταθμικού όρου ή του μέσου όρου του εκάστοτε υπολοίπου ή του κινητού μέσου όρου 3. η μέθοδος του πρώτο εισαγόμενο εξάγεται πρώτο F.I.F.0 4. η μέθοδος του τελευταίου εισαγόμενου εξάγεται πρώτο L.I.F.0 5. η μέθοδος του βασικού αποθέματος 6. η μέθοδος του εξατομικευμένου κόστους 7. η μέθοδος της τρέχουσας τιμής αγοράς Λογαριασμός 20 «Εμπορεύματα». Στο λογαριασμό αυτό και τους αναλυτικούς του καταχωρούνται τα υλικά αγαθά ή τα αποθέματα γενικά που αγοράζει η οικονομική μονάδα μα σκοπό να τα μεταπωλήσει αυτούσια. Η λογιστική παρακολούθηση των εμπορευμάτων γίνεται από τον πρωτοβάθμιο λογαριασμό 20 Εμπορεύματα και τους αναλυτικούς του, οι οποίοι αναπτύσσονται παρακάτω: 20 Εμττορεύματα 29

30 20.00 Απογραφή Αρχική απογραφή Τελική απογραφή Αγορές Αγορές εσωτερικού Αγορες εξωτερικου Κόστος διακίνησης Κόστος πωλουμένων Κόστος διακίνησης μεταξύ αποθηκών Αποκλίσεις κόστους αποθεμάτων απογραφής Κόστοςαναλώσεων Κόστος διαφορών απογραφών Κόστος απωλεσμένων (καταστροφές, κλοπές, απώλειες) Εκπτώσεις αγορών Εκπτώσεις αγορών εσωτερικού Εκπτώσεις αγορών εξωτερικού Λογαριασμός 21 «Προϊόντα έτοιμα και ημιτελή». Στον λογαριασμό 21 και τους αναλυτικούς του (οι οποίοι παρουσιάζονται παρακάτω) καταχωρούνται τα υλικά αγαθά τα οποία παράγονται, κατασκευάζονται ή συναρμολογούνται από την οικονομική μονάδα με σκοπό την πώληση τους. Στον λογαριασμό 21 καταχωρούνται 30

31 επίσης και τα υλικά αγαθά τα οποία, ύστερα από κάποια κατεργασία, έχουν λάβει μορφή και ιδιότητες που τους επιτρέπουν να πουληθούν όπως είναι ή να υποστούν περαιτέρω (πρόσθετη) κατεργασία για να γίνουν έτοιμα. 21 Προϊόντα έτοιμα και ημιτελή Απογραφή Αρχική απογραφή Τελική απογραφή Κόστος διακίνησης Κόστος πωλουμένων Κόστος διακίνησης μεταξύ αποθηκών - υποκατ/των Αποκλίσεις κόστους αποθεμάτων απογραφής Κόστος αναλώσεων Κόστος διαφορών απογραφών Κόστος απωλεσμένων (κλοπές, καταστροφές, απώλειες) Κόστος παραγωγής Λογαριασμός 22 «Υποπροϊόντα και υπολείμματα». Στο λογαριασμό 22 και τους αναλυτικούς του καταχωρούνται τα υλικά αγαθά (υποπροϊόντα) που παράγονται κατά την διάρκεια της παραγωγικής διαδικασίας μαζί με τα κύρια προϊόντα στα διάφορα στάδια παραγωγής τους από τη βιομηχανοποίηση των ιδίων πρώτων και βοηθητικών υλών. Στον ίδιο λογαριασμό (22) καταχωρούνται επίσης τα υλικά αγαθά (υπολείμματα) κατάλοιπα της παραγωγικής διαδικασίας, κατά κανόνα άχρηστα, χωρίς εμπορική αξία που δημιουργούν μόνο έξοδα απόρριψης τους. Αντίθετα τα υποπροϊόντα επαναχρησιμοποιούνται σαν πρώτη ύλη ή πωλούνται στην αγορά αυτούσια. 31

32 22 Υποπροϊόντα και υπολείμματα Απογραφή Αρχική απογραφή Τελική.απογραφή Κόστος διακίνησης Κόστος πωλουμένων Κόστος διακίνησης μεταξύ αποθηκών - υποκατ/των Αποκλίσεις κόστους αποθεμάτων απογραφής Κόστος αναλώσεων Κόστος διαφορών απογραφών Κόστος απωλεσμένων (κλοπές, καταστροφές, απώλειες) Κόστος παραγωγής Λογαριασμός 23 «Παραγωγή σε εξέλιξη». Στο σύστημα της συλλειτουργίας Αναλυτικής και Γενικής Λογιστικής ο λογαριασμός 23 «Παραγωγή σε εξέλιξη» υποκαθιστά πλήρως, κατά τη διάρκεια της χρήσης το λογαριασμό 93 «Κόστος παραγωγής» της αναλυτικής λογιστικής του συστήματος της αυτονομίας. Στους υπολογαριασμούς του 23 συγκεντρώνεται και παρακολουθείται αναλυτικά το ολικό κόστος παραγωγής των ενδιάμεσων και τελικών προϊόντων καθώς επίσης των υποπροϊόντων - υπολειμμάτων και της παραγωγής σε εξέλιξη της οικονομικής μονάδας. Σε υπολογαριασμούς του 23 παρακολουθείται επίσης το κόστος των ιδιοπαραγόμενων παγίων στοιχείων, το κόστος έρευνας και ανάπτυξης κατά το μέρος που οδηγεί σε πραγματική παραγωγή νέων προϊόντων. 23 Παραγωγή σε εξέλιξη 32

33 23.00 Απογραφή Αρχική απογραφή Τελική απογραφή Κόστος παραγωγής και διακίνησης Αποκλίσεις από το πρότυπο κόστος Κόστος αναλώσεων Κόστος παραγωγής Κόστος παρ/ής ετοίμων και ημιτελών πρ. Κόστος παραγωγής προϊόντος Π1 - Άμεσα υλικά (πρώτες ύλες) - Άμεση εργασία - Γενικά βιομηχανικά έξοδα Κόστος Παραγωγής προϊόντος Π2 Ομοίως ανάπτυξη όπως παραπάνω Κόστος παρ/γής υποπροϊόντων και υπολειμμάτων Κόστος παραγωγής υπ/ντος ΥΠ1 Κόστος παραγωγής υπ/ντος ΥΠ Κόστος παραγωγής υπηρεσιών Κόστος μελέτης Μ1 - Άμεσα υλικά - Άμεση εργασία 33

34 - Γενικά.έξοδα Κόστος λοιπών δραστηριοτήτων Κόστος ιδιοπαραγωγής παγίων Κόστος ιδιοπαραγωγής ασώματων ακινητοποιήσεων Κόστος.παραγωγής.προϊόντων. καταλογισμένο Κόστος παρ. υποπρ/ντος καταλ/νο Κόστος παρ. υπηρεσιών καταλ/νο Κόστος παρεπόμ. δραστηρ. καταλ/νο Κόστος ιδιοπαραγωγής παγίων καταλ/νο Κόστος ασώματων ακινητοπ. Καταλ/νο Λογαριασμός 24 «Πρώτες και βοηθητικές ύλες - υλικά συσκευασίας». Στο λογαριασμό 24 και τους αναλυτικούς του καταχωρούνται το υλικά αγαθά που αγοράζει η οικονομική μονάδα με σκοπό να τα μετατρέψει μορφολογικά με τη χρησιμοποίηση μηχανικών και χημικών μέσων επεξεργασίας για παραγωγή νέων υλικών αγαθών, των προϊόντων. Στην κατηγορία των πρώτων υλών υπάγονται επίσης τα υλικά αγαθά που αγοράζονται για να συναρμολογηθούν με σκοπό την παραγωγή ετοίμων προϊόντων ή αναλώνονται για να κατασκευασθούν πάγια στοιχεία ή να ανακαλυφθούν νέοι μέθοδοι παραγωγής ή τέλος για τη συσκευασία των παραγόμενων προϊόντων. 24 Πρώτες και βοηθητικές ύλες - υλικά συσκευασίας 34

35 24.00 Απογραφή Αρχική απογραφή Τελική απογραφή Αγορές Αγορές εσωτερικού Αγορές εξωτερικού Κόστος διακίνησης Κόστος πουλημένων Κόστος διακίνησης μεταξύ αποθηκών Αποκλίσεις από το πρότυπο κόστος Κόστος αναλώσεων Κόστος διαφορών απογραφών Κόστος απωλεσμενων Λογαριασμός 25 «Αναλώσιμα υλικά». Στο λογαριασμό 25 και τους αναλυτικούς του καταχωρούνται υλικά αγαθά που αγοράζει η οικονομική μονάδα με σκοπό να τα χρησιμοποιήσει για τη συντήρηση ή επισκευή των εγκαταστάσεων (κτιρίων, μηχανημάτων, επίπλων, μεταφορικών μέσων) 25 Αναλώσιμα υλικά Απογραφή Αγορές Αρχική απογραφή Τελική απογραφή Αγορές εσωτερικού Αγορές εξωτερικού 35

36 25.98 Εκπτώσεις αγορών Κόστος διακίνησης Κόστος πουλημένων Κόστος διακίνησης μεταξύ αποθηκών Αποκλίσεις από το πρότυπο κόστος Κόστος αναλώσεων Κόστος διαφορών απογραφών Κόστος απωλεσμένων Λογαριασμός 26 «Ανταλλακτικά παγίων». Στο λογαριασμό 26 και τους αναλυτικούς του καταχωρούνται υλικά αγαθά που αποκτά η οικονομική μονάδα με σκοπό να τα χρησιμοποιήσει για την επισκευή των παγίων περιουσιακών στοιχείων ή την αντικατάσταση φθαρμένων ή κατεστραμμένων μερών μηχανημάτων, εγκαταστάσεων ή άλλων παγίων στοιχείων της οικονομικής μονάδας. 26 Ανταλλακτικά παγίων Απογραφή Αρχική απογραφή Τελική απογραφή Αγορές Αγορές εσωτερικού Αγορέςεξωτερικού Εκπτώσεις αγορών Κόστος διακίνησης 36

37 Κόστος πουλημένων Κόστος διακίνησης μεταξύ αποθηκών Αποκλίσεις από το πρότυπο κόστος Κόστος αναλώσεων Κόστος διαφορών απογραφών Κόστος απωλεσμένων Λογαριασμός 28 «Είδη συσκευασίας». Στο λογαριασμό 28 και τους αναλυτικούς του καταχωρούνται υλικά αγαθά τα οποία αποκτά η οικονομική μονάδα με σκοπό να τα χρησιμοποιήσει για τη συσκευασία των προϊόντων ή εμπορευμάτων της και την μεταφορά στην πελατεία ή σε άλλα κέντρα αποθήκευσης. 28 Είδη συσκευασίας Απογραφή Αρχική απογραφή Τελική απογραφή Αγορές Αγορές εσωτερικού Αγορές εξωτερικού Εκπτώσεις αγορών Κόστος διακίνησης Κόστος πουλημένων 37

38 Κόστος διακίνησης μεταξύ αποθηκών Αποκλίσεις από το πρότυπο κόστος Κόστος αναλώσεων Κόστος διαφορών απογραφών Κόστος απωλεσμένων Ομάδα 6 «Οργανικά έξοδα κατ' είδος». Λογαριασμός 60 «Αμοιβές και έξοδα προσωπικού». ΣΤΟ λογαριασμό 60 καταχωρούνται όλα τα έξοδα της οικονομικής μονάδας που αφορούν το απασχολούμενο σ' αυτήν προσωπικό το οποίο συνδέεται με σχέση παροχής εξαρτημένης εργασίας. Στην συνέχεια παρουσιάζεται η ανάπτυξη του λογαριασμού Α μ ο ι β έ ς και έξοδα προσωπικού Αμοιβές έμμισθου προσωπικού Τακτικές αποδοχές Οικογενειακά επιδόματα Αμοιβές υπερωριακής απασχόλησης Δώρα εορτών (Χριστουγέννων - Πάσχα) Αποδοχές επίσημων αργιών Αποδοχές ασθενείας Αποδοχές κανονικής αδείας Επιδόματα κανονικής αδείας Αποζημιώσεις μη χορηγούμενων αδειών 38