ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΗΣ ΣΚΕΨΗΣ

Μέγεθος: px

Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΗΣ ΣΚΕΨΗΣ"

Πλούταρχος Μιαούλης
8 χρόνια πριν
Προβολές:

1 ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΗΣ ΣΚΕΨΗΣ Κωνσταντίνος Π. Χρήστου

2 Ένα αρχέγονο ερώτηµα Τι είναι η γνώση; Ποια η διαδικασία του γνωρίζειν; θεωρίες, επιστημολογίες, μεταφορές και πρακτικές στην τάξη των μαθηματικών

3 Μάθηση σχετικά µόνιµη αλλαγή στη συµπεριφορά και τη νόηση ενός ατόµου (ή στη δυνατότητά του) ως αποτέλεσµα εµπειρίας, πρακτικής, ή στοχασµού «Η µάθηση ως ενέργεια δηµιουργίας καινούριων δοµών και τεκµηρίωσης των παλιών» (Vygotsky, 1988)

εµπειρίας, πρακτικής, ή στοχασµού «Η µάθηση ως ενέργεια

4 Οι τρεις µεγάλες αφηγήσεις Για τη μάθηση στη δύση: Εμπειρισμός: Lock, Thorndike, βλ. Συμπεριφορισμός Ρασιοναλισμός- ορθολογισμός: Descartes, Piaget, βλ. Γνωστική προσέγγιση/κονστρουκτιβισμός Πραγματισμός: Vygotsky, βλ. Κοινωνικοιστορική προσέγγιση & εμπλαισιωμένη μάθηση (situated) βλ. Greeno, Collins, & Resnick (1996)

Συμπεριφορισμός Ρασιοναλισμός- ορθολογισμός: Descartes, Piaget, βλ.

5 students are expected to understand how mathema2cal ideas are interconnected and build on one another to produce a coherent whole η γνώση είναι στις συνδέσεις στις σχέσεις στη δομή (NCTM, 2000, p.7) 5

6 think out of the box ένας προκαταβολικός οργανωτής 6

7 προκαταβολικός οργανωτής advance organizer ή Προωθηµένος Οργανωτής, ή Προοργανωτής Ενεργοποιεί τα απαραίτητα στοιχεία της προηγούµενης γνώσης για να προετοιµάσει τον µαθητή να δεχθεί τη νέα γνώση. Οργανώνει η διδασκαλία γύρω από ένα συγκεκριµένο πλαίσιο Γέφυρα ανάµεσα στην προϋπάρχουσα και στη γνώση που έρχεται Π.χ., ταινία, εικόνα, πίνακας, βίντεο David Ausubel ( )

8 Εφαρµογή της µελέτης των γνωστικών διεργασιών στην τάξη Εστίασε στη µελέτη της διάλεξης & αφήγησης Μάθηση µε προφορικό λόγο Τρόπος οργάνωσης της γνώσης - επεξεργασία πληροφοριών εφαρµογές στη διδακτική πράξη Θεωρία της υπαγωγής: κάθε γνώση υπάγεται σε µία προηγούµενη. Προϋπάρχουσα γνώση / αναδιοργάνωση Γνωστική Δοµή Μηχανική µάθηση/αποστήθιση vs γνώση που έχει νόηµα

εφαρµογές στη διδακτική πράξη Θεωρία της υπαγωγής: κάθε γνώση υπάγεται σε µία προηγούµενη.

9 Αυθαίρετη, κατά λέξη, όχι ουσιαστική σύνδεση με τα προηγούμενα Γνώση που δεν συνδέεται με εμπειρία πάνω σε γεγονότα και αντικείμενα Χωρίς προσπάθεια να ενταχθεί η νέα πληροφορία στην ήδη υπάρχουσα γνωστική δομή Μάθηση με νόημα } } } Όχι αυθαίρετη, όχι παπαγαλία, σύνδεση με τα προηγούμενα Εστιασμένη προσπάθεια να συνδεθούν με ήδη υπάρχουσες έννοιες σε ανώτερο γνωστικό επίπεδο και όχι στη βάση επιφανειακών χαρακτηριστικών Σύνδεση με εμπειρία

με νόημα } } } Όχι αυθαίρετη, όχι παπαγαλία, σύνδεση με τα προηγούμενα Εστιασμένη προσπάθεια να συνδεθούν με

10 προκαταβολικός οργανωτής advance organizer Θεωρητικές καταβολές: Θεωρία οργάνωσης των ιδεών σε σχήµατα (Bartlett, 1932), πλαίσια κατηγοριών Κάθε νέα πληροφορία καταχωρείται σε ένα τέτοιο σχήµα Η ενεργοποίηση του συγκεκριµένου σχήµατος/ πλαισίου είναι απαραίτητη για την σωστή τοποθέτηση της νέας γνώσης

νέα πληροφορία καταχωρείται σε ένα τέτοιο σχήµα Η ενεργοποίηση του

11 Κωνσταντίνος Π. Χρήστου

13 Προκαταβολικός οργανωτής (advanced organizer) 11

14 think out of the box ένας προκαταβολικός οργανωτής 14

15 Συµπεριφοριστικές, Γνωστικές, και Κοινωνικοπολιτιστικές Θεωρίες Μάθησης Συμπεριφορισμός: εστίαση στη σχέση περιβάλλοντος / συμπεριφοράς Το περιβάλλον ευθύνεται για τη συμπεριφορά Γνωστική Ψυχολογία: εστίαση στο υποκείμενο που μαθαίνει Η ερμηνεία των ερεθισμάτων από το περιβάλλον μπορεί να ποικίλλει σε κάθε άτομο Κοινωνικοπολιτισμικές προσεγγίσεις: περιβάλλον / συμπεριφορά Επίδραση του περιβάλλοντος στη συμπεριφορά του ατόμου (λαμβάνει υπόψιν την εμπειρία/ιστορία της χρήσης των πρακτικών κοινότητας)

των ερεθισμάτων από το περιβάλλον μπορεί να ποικίλλει σε κάθε άτομο Κοινωνικοπολιτισμικές προσεγγίσεις: περιβάλλον /

16 συµπεριφορισµός/εµπειρισµός Μάθηση: η μηχανιστική συσσώρευση συνδέσεων και δεξιοτήτων Γνώση: η δημιουργία σύνδεσης, η απόκτηση μιας δεξιότητας Κίνητρο: η διάθεση για απόκτηση νέων συνδέσεων Θεωρητικές συγγένειες/παραδόσεις: Συσχετισμός (associaeons), βλ. Lock & Hume: όπου γνώση= οι συνειρμικές συνδέσεις των ιδεών, μάθηση: η δημιουργία τέτοιων συνδέσεων Συνδετισμός/νευρωνικά δίκτυα: γνώση= η πολλαπλή ενεργοποίηση - οι συνδέσεις με αναλογία στις νευρωνικές συνάψεις, μάθηση: η ισχυροποίηση ή εξασθένιση αυτών των συνδέσεων Συμπεριφορισμός: γνώση= οι διακριτές (παρατηρήσιμες) συνδέσεις ανάμεσα σε ερέθισμα και αντίδραση και μάθηση= η ισχυροποίηση ή εξασθένιση αυτών των συνδέσεων βλ. Greeno, Collins, & Resnick (1996)

Lock & Hume: όπου γνώση= οι συνειρμικές συνδέσεις των ιδεών, μάθηση: η δημιουργία τέτοιων συνδέσεων Συνδετισμός/νευρωνικά δίκτυα: γνώση= η πολλαπλή ενεργοποίηση - οι συνδέσεις με

17 Γνωστική/ορθολογική προσέγγιση Εστίαση στη δημιουργία - κατανόηση- ανάπτυξη εννοιών, θεωριών, γενικών και ειδικών γνωστικών ικανοτήτων όπως: λογική σκέψη, λύση προβλήματος, κατανόηση γλώσσας, μαθηματικών, κτλ. Μελέτη διαδικασιών αναπαράστασης, επεξεργασίας και ερμηνείας της γνώσης Κίνητρα: εσωτερικά από κατανόηση/λύση προβλήματος Θεωρητικές συγγένειες/παραδόσεις: Gestalt psychology: δομική φύση της γνώσης, ενόραση Κονστρουκτιβισμός: (Piaget, Bruner, Ausubel) εστίαση στην εννοιολογική / γνωστική ανάπτυξη Θεωρία Επεξεργασίας Πληροφοριών: (Chοmsky, Simon, Newell): εστίαση στη διαδικασία λύσης προβλήματος, κατανόησης γλώσσας κτλ. βλ. Greeno, Collins, & Resnick (1996)

Μελέτη διαδικασιών αναπαράστασης, επεξεργασίας και ερμηνείας της γνώσης Κίνητρα: εσωτερικά από κατανόηση/λύση προβλήματος Θεωρητικές συγγένειες/παραδόσεις: Gestalt

18 εµπλαισιωµένη/πραγµατιστική/ κοινωνικοιστορική προσέγγιση Η γνώση διανέμεται ανάμεσα στους ανθρώπους και το περιβάλλον τους (τα εργαλεία τους, βιβλία, αντικείμενα, κτλ.). Η μάθηση έρχεται μέσα από τη συμμετοχή στις κοινότητες. Μεταφορά γνώσης: δεν συμβαίνει αφού γνώση δεν είναι κάτι αφηρημένο Θεωρητικές συγγένειες/παραδόσεις: Εθνογραφία: η μελέτη των πρακτικών και της γλώσσας που αναπτύσσονται κατά την αλληλεπίδραση των μελών της κοινότητας Ecological Psychology: μελέτη συμπεριφοράς ως φυσική αλληλεπίδραση ανάμεσα στα ζώα ή/& ανθρώπους Εμπλαισιωμένη νόηση (situated): Γνώση: βρίσκεται στην αντιμετώπιση των προβληματικών καταστάσεων, βρίσκεται πάντοτε σε πλαίσιο. Μάθηση: το αποτέλεσμα της αλληλεπίδρασης μέσα στην ομάδα/κοινότητα και η δράση του υποκειμένου στην ομάδα, οι δεσμεύσεις, η υιοθέτηση των κανόνων, των εργαλείων και των πρακτικών της κοινότητας, η ανάπτυξη του κοινού λεξιλογίου βλ. Greeno, Collins, & Resnick (1996)

Μεταφορά γνώσης: δεν συμβαίνει αφού γνώση δεν είναι κάτι αφηρημένο Θεωρητικές συγγένειες/παραδόσεις: Εθνογραφία: η μελέτη των πρακτικών και της γλώσσας που αναπτύσσονται κατά την αλληλεπίδραση των

19 ψυχαναλυτική σχολή Άλλη μεγάλη αφήγηση του 20 ου αιώνα: ψυχανάλυση Το ασυνείδητο δομείται ως γλώσσα - Jacque lacan Στη συνέχεια της σχολής της ψυχανάλυσης του Freud της Αναλυτικής φιλοσοφίας για τη μελέτη της γλώσσας ως εργαλείο της φιλοσοφίας της ανάπτυξης της γλωσσολογίας και της σημειολογίας Εφαρμογές στην εκπαίδευση: Discourse analysis στα μαθηματικά βλ. Α. Sfard η γνώση βρίσκεται στο λόγο, στο λεξιλόγιο αρχάριος διαφοροποιείται από τον ειδικό στην ευφράδεια του λόγου και στην γνώση του λεξιλογίου στο συγκεκριμένο πεδίο άρα: μαθηματική γνώση = ανάπτυξη και χρήση του απαραίτητου μαθηματικού λεξολογίου βλ. Greeno, Collins, & Resnick (1996)

εκπαίδευση: Discourse analysis στα μαθηματικά βλ. Α.

20 Οι τρεις µεγάλες αφηγήσεις Για τη μάθηση στη δύση: Εμπειρισμός: Lock, Thorndike, βλ. Συμπεριφορισμός Ρασιοναλισμός- ορθολογισμός: Descartes, Piaget, βλ. Γνωστική προσέγγιση/κονστρουκτιβισμός Πραγματισμός: Vygotsky, βλ. Κοινωνικοιστορική προσέγγιση & εμπλαισιωμένη μάθηση (situated) βλ. Greeno, Collins, & Resnick (1996)

Σχετικά έγγραφα

Δ19. Γνωστική Ψυχολογία- Ψυχολογία Μάθησης

Δ19. Γνωστική Ψυχολογία- Ψυχολογία Μάθησης Κωνσταντίνος Π. Χρήστου Ένα αρχέγονο ερώτηµα Τι είναι η (μαθηματική) γνώση; Ποια η διαδικασία του γνωρίζειν; θεωρίες, επιστημολογίες, μεταφορές και πρακτικές