Γ ε ν ι κ έ ς ε ξ ε τ ά σ ε ι ς Αρχαία Ελληνικά Γ λυκείου α ν θ ρ ω π ι στ ι κ ώ ν σ π ουδών

Transcript

1 Φ ρ ο ν τ ι σ τ ή ρ ι α δ υ α δ ι κ ό 1 ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ δυαδικό Γ ε ν ι κ έ ς ε ξ ε τ ά σ ε ι ς Αρχαία Ελληνικά Γ λυκείου α ν θ ρ ω π ι στ ι κ ώ ν σ π ουδών Τα θέματα επεξεργάστηκαν οι καθηγητές των Φροντιστηρίων «δυαδικό» Αρετάκη Ε. Μπουμπούση Λ. Στοϊμένου Ε. Διδαγμένο κείμενο Αριστοτέλους Ἠθικά Νικομάχεια(Β 1, 5-8) Μαρτυρεῖ δὲ καὶ τὸ γινόμενον ἐν ταῖς πόλεσιν οἱ γὰρ νομοθέται τοὺς πολίτας ἐθίζοντες ποιοῦσιν ἀγαθούς, καὶ τὸ μὲν βούλημα παντὸς νομοθέτου τοῦτ ἐστίν, ὅσοι δὲ μὴ εὖ αὐτὸ ποιοῦσιν ἁμαρτάνουσιν, καὶ διαφέρει τούτῳ πολιτεία πολιτείας ἀγαθὴ φαύλης. Ἔτι ἐκ τῶν αὐτῶν καὶ διὰ τῶν αὐτῶν καὶ γίνεται πᾶσα ἀρετὴ καὶ φθείρεται, ὁμοίως δὲ καὶ τέχνη ἐκ γὰρ τοῦ κιθαρίζειν καὶ οἱ ἀγαθοὶ καὶ κακοὶ γίνονται κιθαρισταί.ἀνάλογον δὲ καὶ οἰκοδόμοι καὶ οἱ λοιποὶ πάντες ἐκ μὲν γὰρ τοῦ εὖ οἰκοδομεῖν ἀγαθοὶ οἰκοδόμοι ἔσονται, ἐκ δὲ τοῦ κακῶς κακοί. Εἰ γὰρ μὴ οὕτως εἶχεν, οὐδὲν ἂν ἔδει τοῦ διδάξοντος, ἀλλὰ πάντες ἂν ἐγίνοντο ἀγαθοὶ ἢ κακοί. Οὕτω δὴ καὶ ἐπὶ τῶν ἀρετῶν ἔχει πράττοντες γὰρ τὰ ἐν τοῖς συναλλάγμασι τοῖς πρὸς τοὺς ἀνθρώπους γινόμεθα οἳ μὲν δίκαιοι οἳ δὲ ἄδικοι, πράττοντες δὲ τὰ ἐν τοῖς δεινοῖς καὶ ἐθιζόμενοι φοβεῖσθαι ἢ θαρρεῖν οἳ μὲν ἀνδρεῖοι οἳ δὲ δειλοί. Ὁμοίως δὲ καὶ τὰ περὶ τὰς ἐπιθυμίας ἔχει καὶ τὰ περὶ τὰς ὀργάς οἳ μὲνγὰρ σώφρονεςκαὶ πρᾶοι γίνονται, οἳ δ ἀκόλαστοι καὶ ὀργίλοι, οἳ μὲν ἐκ τοῦ οὑτωσὶ ἐν αὐτοῖς ἀναστρέφεσθαι, οἳ δὲ ἐκ τοῦ οὑτωσί. Καὶ ἑνὶ δὴ λόγῳ ἐκ τῶν ὁμοίων ἐνεργειῶν αἱ ἕξεις γίνονται. Διὸ δεῖ τὰς ἐνεργείας ποιὰς ἀποδιδόναι κατὰ γὰρ τὰς τούτων διαφορὰς ἀκολουθοῦσιν αἱ ἕξεις. Οὐ μικρὸν οὖν διαφέρει τὸ οὕτως ἢ οὕτως εὐθὺς ἐκ νέων ἐθίζεσθαι, ἀλλὰ πάμπολυ, μᾶλλον δὲ τὸ πᾶν. Α1. Από το παραπάνω κείμενο να γράψετε στο τετράδιό σας τη μετάφραση του αποσπάσμα τος: «Ἀνάλογον... ἀκολουθοῦσιν αἱ ἕξεις». Β1. Να προσδιορίσετε το περιεχόμενο των υπογραμμισμένων λέξεων ή φράσεων στις παρακάτω προτάσεις: «καὶ διαφέρει τούτῳ πολιτεία πολιτείας ἀγαθὴ φαύλης» «καὶ διὰ τῶν αὐτῶν καὶ γίνεται πᾶσα ἀρετὴ καὶ φθείρεται» «ἐκ τῶν ὁμοίων ἐνεργειῶναἱ ἕξεις γίνονται». Μονάδες 15 Β2. «Οὕτω δὴ... οὑτωσί»: Στηριζόμενοι σε αναφορές του αποσπάσματος αυτού να παρουσιάσετε α) τη συλλογιστική πορεία που ακολουθεί ο

2 2 Φ ρ ο ν τ ι σ τ ή ρ ι α δ υ α δ ι κ ό Αριστοτέλης(μονάδες 3) και β) τον τρόπο τεκμηρίωσης της άποψής του (μονάδες12). Μονάδες 15 Β3. Ποια επίδραση άσκησε ο Εύδοξος από την Κνίδο στον νεαρό Αριστοτέλη; Β4. Να βρείτε στο παραπάνω διδαγμένο κείμενο μια ετυμολογικά συγγενή λέξη, απλή ή σύνθετη, για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις: γηγενής, ἐσθλός, μισαλλοδοξία, δέος, στρεβλός. A π α ν τ ή σ ε ι ς Α1. Με ανάλογο τρόπο [γίνονται] και οι οικοδόμοι και όλοι οι υπόλοιποι [τεχνίτες] δηλαδή με το να οικοδομούν σωστά θα γίνουν καλοί οικοδόμοι, ενώ [με το να οικοδομούν] με κακό τρόπο [θα γίνουν] κακοί [οικοδόμοι]. Γιατί, αν δεν ήταν έτσι [τα πράγματα], καθόλου δε θα χρειαζόταν ο άνθρωπος που θα δίδασκε, αλλά όλοι θα γεννιόταν καλοί ή κακοί. Έτσι λοιπόν συμβαίνει και με τις αρετές κάνοντας δηλαδή όσα συμβαίνουν στη συναλλαγή μας με τους άλλους ανθρώπους γινόμαστε άλλοι δίκαιοι και άλλοι άδικοι, κάνοντας όμως όσα έχουν μέσα τους το στοιχείο του φόβου και συνηθίζοντας να φοβόμαστε ή να δείχνουμε θάρρος [γινόμαστε] άλλοι ανδρείοι και άλλοι δειλοί. Το ίδιο συμβαίνει και με τις επιθυμίες και με την οργή άλλοι δηλαδή γίνονται συνετοί και ήρεμοι και άλλοι ασυγκράτητοι και οξύθυμοι, οι πρώτοι με το να συμπεριφέρονται με αυτόν τον συγκεκριμένο τρόπο σ αυτές τις καταστάσεις και οι άλλοι [με το να συμπεριφέρονται] με τον αντίθετο τρόπο. Και με ένα λόγο, τα μόνιμα στοιχεία του χαρακτήρα μας διαμορφώνονται από όμοιες ενέργειες. Γι αυτό πρέπει να προσδίδουμε μια ορισμένη ποιότητα στις ενέργειές μας γιατί ανάλογα με τις διαφορές αυτών [δηλ. των ενεργειών] ακολουθούν και οι συνήθειες του χαρακτήρα μας. Β1. «πολιτεία πολιτείας ἀγαθὴ φαύλης» Ο Αριστοτέλης συνήθως κάνει διάκριση ανάμεσα στα ορθά πολιτεύματα και τις παρεκβάσεις τους, δηλαδή τις εκτροπές από αυτά. Αυτή τη διάκριση θα τη συναντήσουμε παρακάτω, στις ενότητες από τα Πολιτικά. Εδώ όμως δεν αναφέρεται σ αυτό εδώ προϋποτίθεται ότι ο νομοθέτης επιδιώκει σε κάθε περίπτωση το καλό των πολιτών απλώς μπορεί να μην έχει πάντοτε επιτυχία στο στόχο του αυτόν. Άλλοι νομοθέτες οργανώνουν σωστά τον εθισμό και πετυχαίνουν το στόχο τους, άλλοι όμως δεν κάνουν σωστά τον εθισμό των πολιτών, με αποτέλεσμα να αποτυχαίνουν και να μην ασκούν τους πολίτες έτσι, ώστε να αποκτήσουν ηθική αρετή. Προφανώς, στο σημείο αυτό ο Αριστοτέλης υπονοεί ότι οι νομοθέτες θα πρέπει να επιβραβεύουν τους πολίτες, όταν πράττουν αγαθές πράξεις, και αντίστοιχα να καταφεύγουν στο σωφρονισμό, όταν οι πολίτες παρανομούν. Παρόμοια, σε άλλο χωρίο των Ηθικών

3 Φ ρ ο ν τ ι σ τ ή ρ ι α δ υ α δ ι κ ό 3 Νικομαχείων, ο Αριστοτέλης κάνει λόγο για νόμο που είναι κείμενος ὀρθῶς και έχει επιτυχία, και για νόμο ἀπεσχεδιασμένον (δηλαδή προχειροφτιαγμένο), που δεν έχει επιτυχία. Συμπερασματικά, το κριτήριο της διάκρισης της πολιτείας σε ἀγαθήν και φαύλην είναι ο βαθμός επιτυχίας των νομοθετών, δηλαδή η επιτυχία ή η αποτυχία στο ἐθίζειν τους πολίτες. Ἐκ τῶν αὐτῶν καὶ διὰ τῶν αὐτῶν καὶ γίνεται πᾶσα ἀρετὴ καὶ φθείρεται Οι έννοιες γένεσις - φθορά αποτελούν θεμελιώδες αντιθετικό ζεύγος ήδη από τις απαρχές της φιλοσοφικής σκέψης (και ένα έργο του Αρι-στοτέλη έχει τον τίτλο Περὶ γενέσεως καὶ φθορᾶς). Κατά τον Αριστοτέλη η φυσική διαδικασία είναι μονόδρομη: γένεση - αύξηση - τελείωση -παρακμή - φθορά. Αυτή είναι η βασική του ιδέα στη φιλοσοφία του τέλους, η οποία βασίζεται σε δεδομένα της εμπειρίας. Ο Αριστοτέλης συνεχίζει να αναφέρεται στον τρόπο με τον οποίο πραγματώνεται η ηθική αρετή, επιμένοντας ότι για την κατάκτησή της προηγείται η ενέργεια, η άσκηση που δημιουργεί τον εθισμό. Η αρετή κινείται ανάμεσα στη γένεση και στη φθορά. Η γένεση συντελείται με την άσκηση οι άνθρωποι γίνονται αγαθοί εθιζόμενοι σε αγαθές πράξεις. Αν όμως δεν εφαρμόσουν ηθικούς κανόνες, τότε γίνονται κακοί. Κάθε μορφή ηθικής αρετής, είτε γίνεται είτε φθείρεται, έχει ως αφετηρία της τις ίδιες αιτίες και τα ίδια μέσα. ἐκ τῶν ὁμοίων ἐνεργειῶν αἱ ἕξεις γίνονται Όπως διαβάζουμε αλλού στα Ηθικά Νικομάχεια, συμβαίνει και το αντίστροφο: οι έξεις γίνονται η πηγή των αντίστοιχων ενεργειών, και έτσι δημιουργείται ένας κύκλος. Ας πάρουμε ως παράδειγμα την ανδρεία: συνηθίζοντας να περιφρονούμε τους κινδύνους γινόμαστε ανδρείοι, και, αφού γίνουμε ανδρείοι, μπορούμε να αντιμετωπίζουμε ακόμη καλύτερα αυτά που προκαλούν φόβο. ἕξεις Η αρχική σημασία της λέξης είναι το να έχει ή να κατέχει κανείς συνέχεια κάτι που έχει αποκτήσει η ἕξις όμως δεν είναι μόνο ενέργεια, αλλά είναι και αυτό που την ακολουθεί: η μόνιμη κατάσταση, η ιδιότητα που προκύπτει από τη συνήθεια ή από την άσκηση και με αυτή τη σημασία χρησιμοποιεί ο Αριστοτέλης τη λέξη, δίνοντάς της ηθικό περιεχόμενο. Ἕξεις είναι τα μόνιμα ηθικά γνωρίσματα, τα μόνιμα στοιχεία του χαρακτήρα μας καλά ή κακά που δεν είναι εκ φύσεως, αλλά είναι αποτέλεσμα κάποιων ενεργειών, όπως οι αρετές. Β2. α) Το νέο μέρος του συλλογισμού του ο Αριστοτέλης το εισάγει με το επίρρημα «οὕτω». Αυτό σημαίνει ότι, κατά τη γνώμη του, η διαδικασία για την απόκτηση των ηθικών αρετών είναι ανάλογη με εκείνη της εκμάθησης των

4 4 Φ ρ ο ν τ ι σ τ ή ρ ι α δ υ α δ ι κ ό τεχνών. Όπως κάποιος γίνεται γνώστης της τέχνης του με την αδιάλειπτη άσκηση, έτσι και η αρετή είναι αποτέλεσμα επανάληψης «ὁμοίων ἐνεργειῶν» και συνέπεια του «πολλάκις πράττειν». Αυτή η επανάληψη όμοιων ενεργειών, που πρέπει να έχουν ορισμένη ποιότητα, η επανάληψη της ηθικής πράξης μας βοηθά να αποκτήσουμε μέσω του εθισμού τα μόνιμα στοιχεία του χαρακτήρα μας. Ακολουθώντας την αναλογική μέθοδο τεκμηριώνει τη θέση του ότι ο τρόπος απόκτησης των ηθικών αρετών είναι όμοιος αυτού της εκμάθησης των τεχνών. β) Ειδικότερα διατυπώνει την άποψη ότι η ηθική αρετή έρχεται μετά την πράξη και εξαρτάται από τον καλό εθισμό. Μάλιστα για την ενίσχυση της θέσης δόθηκαν παραδείγματα με τους τεχνίτες ανάλογα με τη σωστή ή όχι σωστή εξάσκηση γίνονται οι καλοί ή οι κακοί τεχνίτες, και τώρα έρχεται η σειρά της εφαρμογής της θέσης σε συγκεκριμένες αρετές, για να καταδειχτεί η μεγάλη αξία της ηθικής πράξης για την απόκτηση της ηθικής αρετής. Το νέο επιχείρημα του Αριστοτέλη συνδέεται με τα προηγούμενα και παράλληλα εισάγεται με τις λέξεις οὕτω δὴ καί. Αναλυτικότερα, αναφέρει ότι στις διάφορες περιπτώσεις της καθημερινής μας ζωής αποκτούμε ή όχι τις ηθικές αρετές ανάλογα με τη στάση μας, με τη συμπεριφορά μας, με τις πράξεις μας. Ανάλογα λοιπόν με τη συμπεριφορά μας στις διάφορες περιπτώσεις της καθημερινής ζωής οι άνθρωποι γινόμαστε: όσον αφορά τις σχέσεις μας με τους άλλους δίκαιοι ή άδικοι, απέναντι στα φοβερά ανδρείοι ή δειλοί, σχετικά με τις επιθυμίες σώφρονες ή ακόλαστοι και ως προς την οργή πράοι ή οργίλοι. Δύο λοιπόν είναι οι τρόποι με τους οποίους συμπεριφερόμαστε στον καθένα από τους διάφορους τομείς ή στην καθεμιά από τις διάφορες περιπτώσεις της καθημερινής ζωής, με τον έναν τρόπο αποκτούμε αρετές (γινόμαστε δίκαιοι, ἀνδρεῖοι, σώφρονες, πρᾶοι), ενώ με τον άλλο όχι (γινόμαστε ἄδικοι, δειλοί, ἀκόλαστοι, ὀργίλοι). Τα παραπάνω οδηγούν στο συμπέρασμα ότι όχι μόνο οι αρετές, αλλά γενικά όλα τα μόνιμα στοιχεία του χαρακτήρα μας διαμορφώνονται με όμοιους τρόπους συμπεριφοράς, γι αυτό πρέπει να δίνουμε μια συγκεκριμένη ποιότητα στη συμπεριφορά μας, ώστε να μπορούμε να αποκτούμε τις ηθικές αρετές. Β3. Η σημασία της Ακαδημίας βρίσκεται ακριβώς στο γεγονός ότι ήταν το σημείο συνάντησης σημαντικών λογίων της εποχής, που διατηρώντας και μέσα στα πλαίσια της Ακαδημίας ο καθένας τη δική του προσωπικότητα, το δικό του επιστημονικό "πιστεύω", προωθούσαν όλοι μαζί την επιστημονική έρευνα παίρνοντας ο ένας από τον άλλο χρήσιμες παρορμήσεις και επιδρώντας θετικά ο ένας στον άλλον. Ένας τέτοιος λόγιος τον οποίο είχε την τύχη να συναντήσει ο Αριστοτέλης στην Ακαδημία, όταν ήρθε να σπουδάσει σ αυτήν, ήταν ο Εύδοξος από την Κνίδο. Ο νεαρός, τότε, αυτός επιστήμονας ήταν μια από τις πιο προικισμένες προσωπικότητες της αρχαιότητας. Ήταν μαθηματικός, αστρονόμος και γεωγράφος, και ο Πλάτωνας δεν δίστασε καθόλου να του εμπιστευθεί, κατά τη διάρκεια της απουσίας του, τη διεύθυνση της σχολής του. Δεν ήταν λοιπόν μόνο τυχερός ο νεαρός Σταγειρίτης που «βρέθηκε», όπως είπε ένας αριστοτελιστής των ημερών

5 Φ ρ ο ν τ ι σ τ ή ρ ι α δ υ α δ ι κ ό 5 μας, «την πιο κατάλληλη στιγμή στον πιο σωστό τόπο, εκεί δηλαδή όπου υπήρχαν οι κατάλληλοι άνθρωποι που θα μπορούσαν να γονιμοποιήσουν με έναν εντελώς ξεχωριστό τρόπο τη σκέψη του βοηθώντας την να απλώσει μέσα σε σύντομο χρόνο τα δικά της φτερά» πιο σημαντικό θα πρέπει να θεωρηθεί το γεγονός ότι με την απουσία του Πλάτωνα ο Αριστοτέλης είχε, από την πρώτη στιγμή, την ευκαιρία να δεχτεί εκείνην ακριβώς την επίδραση που πρέπει να ανταποκρινόταν πολύ αμεσότερα στη δική του ψυχοσύνθεση, την απόλυτα σχεδόν θετική και επιστημονική, την ελάχιστα οπωσδήποτε ποιητική (τέτοια ήταν κατά βάση η ψυχοσύνθεση του Πλάτωνα). Β4. γηγενής γινόμενον, γίνεται, γίνονται, ἐγίνοντο ἐσθλός ἐστίν, ἔσονται μισαλλοδοξία συναλλάγμασι δέος δεινοῖς στρεβλός ἀναστρέφεσθαι Γ. Αδίδακτο κείμενο Πλάτωνος Εὐθύδημος 289d8-290a4 Στο κείμενο που ακολουθεί εξετάζεται η σχέση της τέχνης των ρητόρων και των μάγων Ἱκανόν μοι δοκεῖς, ἔφην ἐγώ, τεκμήριον λέγειν, ὅτι οὐχ αὕτη ἐστὶν ἡ τῶν λογοποιῶν τέχνη, ἣν ἂν κτησάμενός τις εὐδαίμων εἴη. καίτοι ἐγὼ ᾤμην ἐνταῦθά που φανήσεσθαι τὴν ἐπιστήμην ἣν δὴ πάλαι ζητοῦμεν. καὶ γάρ μοι οἵ τε ἄνδρες αὐτοὶ οἱ λογοποιοί, ὅταν συγγένωμαι αὐτοῖς, ὑπέρσοφοι, ὦ Κλεινία, δοκοῦσιν εἶναι, καὶ αὐτὴ ἡ τέχνη αὐτῶν θεσπεσία τις καὶ ὑψηλή. καὶ μέντοι οὐδὲν θαυμαστόν ἔστι γὰρ τῆς τῶν ἐπῳδῶν τέχνης μόριον μικρῷ τε ἐκείνης ὑποδεεστέρα. ἡ μὲν γὰρ τῶν ἐπῳδῶν ἔχεών τε καὶ φαλαγγίων καὶ σκορπίων καὶ τῶν ἄλλων θηρίων τε καὶ νόσων κήλησίς ἐστιν, ἡ δὲ δικαστῶν τε καὶ ἐκκλησιαστῶν καὶ τῶν ἄλλων ὄχλων κήλησίς τε καὶ παραμυθία τυγχάνει οὖσα [...]. ὁ ἐπῳδὸς = ο μάγος ἡ κήλησι ς= γήτεμα, γοητεία, σαγήνη Γ1. Να γράψετε στο τετράδιό σας τη μετάφραση του κειμένου. Μονάδες 20 Γ2. Να γράψετε στο τετράδιό σας τον τύπο που ζητείται για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις :

6 6 Φ ρ ο ν τ ι σ τ ή ρ ι α δ υ α δ ι κ ό ἔφην : το δεύτερο πρόσωπο πληθυντικού αριθμού προστακτικής ενεστώτα κτησάμενός : το δεύτερο πρόσωπο ενικού αριθμού οριστικής παρατατικού στη φωνή που βρίσκεται τις : τη γενική πληθυντικού αριθμού θηλυκού γένους εὐδαίμων : την κλητική ενικού αριθμού θηλυκού γένους ᾤμην : το τρίτο πρόσωπο ενικού αριθμού οριστικής αορίστου παθητικής φωνής φανήσεσθαι : το τρίτο πρόσωπο ενικού αριθμού προστακτικής παρακειμένου στην ίδια φωνή πάλαι : τον συγκριτικό βαθμό κήλησίς : την κλητική ενικού αριθμού τυγχάνει : το τρίτο πρόσωπο πληθυντικού αριθμού ευκτικής β αορίστου στην ίδια φωνή οὖσα : τον ίδιο τύπο στη δοτική πληθυντικού αριθμού του μέλλοντα. Γ3α. Να γίνει πλήρης συντακτική αναγνώριση των παρακάτω τύπων: μοι (το πρώτο του κειμένου), εὐδαίμων, ἥν (το δεύτερο του κειμένου),ἐκείνης, οὖσα. Μονάδες 5 Γ3 β. «κτησάμενος»: Να αναγνωριστεί το είδος της μετοχής (μονάδα 1),να αναλυθεί σε δευτερεύουσα πρόταση(μονάδες 2) και να αιτιολογηθεί η εκφοράτης πρότασης που σχηματίζεται (μονάδες 2). μονάδες 5 Α π α ν τ ή σ ε ι ς Γ1. Μου φαίνεται, είπα εγώ, ότι αναφέρεις ικανοποιητική απόδειξη, ότι δηλαδή δεν είναι αυτή η τέχνη αυτών που γράφουν λόγους, την οποία κάποιος αν την αποκτήσει θα ήταν ευτυχισμένος. Και όμως εγώ νόμιζα ότι κάπου εδώ θα φανεί η επιστήμη, την οποία αναζητούμε από παλιά. Και πράγματι οι άνθρωποι αυτοί που γράφουν λόγους, όταν συναναστρέφομαι μ αυτούς, μου δίνουν την εντύπωση, Κλεινία, ότι είναι πάρα πολύ σοφοί και η τέχνη τους αυτή είναι σχεδόν θεϊκή και ανώτερη. Και όμως αυτό δεν είναι καθόλου παράδοξο. Αποτελεί δηλαδή τμήμα της τέχνης των μάγων και είναι ελάχιστα κατώτερη από εκείνη. Γιατί εκείνη, η τέχνη των μάγων, γοητεύει και οχιές και αράχνες και σκορπιούς και άλλα ζώα και αρρώστιες, ενώ αυτή τυχαίνει να γοητεύει και να παρηγορεί τους δικαστές και όσους συμμετέχουν στις συνελεύσεις του λαού και τα υπόλοιπα πλήθη.

7 Φ ρ ο ν τ ι σ τ ή ρ ι α δ υ α δ ι κ ό 7 Γ2. ἔφην φάτε κτησάμενος -- ἐκτῶ τις τινῶν εὐδαίμων εὔδαιμον ᾤμην ᾠήθη φανήσεσθαι πεφάνθω πάλαι παλαίτερον κήλισις κήλησι τυγχάνει τύχοιεν οὖσα ἐσομέναις Γ3α. μοι: δοτική προσωπική του κρίνοντος προσώπου στο δοκεῖς εὐδαίμων: κατηγορούμενο στο τις ἥν: αντικείμενο στο ζητοῦμεν ἐκείνης: γενική συγκριτική στο ὑποδεεστέρα οὖσα: κατηγορηματική μετοχή στο υποκείμενο ἡ τέχνη Γ3β.. Είναι μια υποθετική μετοχή, συνημμένη στο υποκείμενο τις. Ανάλυση: εἰ κτήσαιτο Είναι μια δευτερεύουσα επιρρηματική υποθετική πρόταση. Υπόθεση: εἰ + ευκτική αορίστου (κτήσαιτο) Απόδοση: δυνητική ευκτική (ἄν εἴη) Είδος: απλή σκέψη του λέγοντος.