Θέματα Επικοινωνίας στην Εκπαίδευση και τη Διοίκηση

Μέγεθος: px

Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Θέματα Επικοινωνίας στην Εκπαίδευση και τη Διοίκηση"

Νανα Δουμπιώτης
7 χρόνια πριν
Προβολές:

1 ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ ΣΧΟΛΗ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΗΣ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ Π.Μ.Σ. «ΜΟΝΤΕΛΑ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΜΟΝΑΔΩΝ Θέματα Επικοινωνίας στην Εκπαίδευση και τη Διοίκηση Κοντάκος Αναστάσιος Αναπλ. Καθηγητής

2 ΒΑΣΙΚΟ ΜΟΝΤΕΛΟ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΓΕΝΙΚΟΤΕΡΑ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΕΙΔΙΚΟΤΕΡΑ ΕΙΣΡΟΕΣ: Νομοθεσία και Εκπ/κή Πολιτική Το αναλυτικό πρόγραμμα, Παιδαγωγικό Υλικό (βιβλία ήβοηθήματα), Η υλικοτεχνική υποδομή τουσχολικούχώρου, Οι χρηματικοί πόροι που διατίθενται στην εκπαιδευτική διαδικασία Ηοργανωτικήδομήτου σχολείου, Οι δάσκαλοι και το υπόλοιπο ανθρώπινο δυναμικό των σχολικών μονάδων. Η ικανότητα του/της μαθητή/τριας, Το κοινωνικοοικονομικό του/της υπόβαθρο, ΣΥΓΚΕΙΜΕΝΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΕΠΙΠΕΔΟ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΕΠΙΠΕΔΟ ΤΑΞΗΣ ΕΚΡΟΕΣ / ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ: ΑΝΑΤΡΟΦΟΔΟΤΗΣΗ

3 ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΣΧΟΛΙΚΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ

4 Η σχολική αποτελεσματικότητα εξετάζει το ερώτημα γιατί σχολεία με αρχικά συγκρίσιμο επίπεδο μαθητών διαφέρουν σημαντικά στο κατά πόσο επιτυγχάνουν το στόχο τους. (Reynolds et al., 1994) Αποτελεσματικό σχολείο θεωρείται εκείνο το οποίο εξασφαλίζει την πρόοδο όλων των μαθητών του ανεξάρτητα από τις αρχικές προσδοκίες για τον καθένα και τους εσωτερικούς και εξωτερικούς παράγοντες που έως τώρα μπορεί να επηρέαζαν την επίδοση ενός μαθητή. Το αποτελεσματικό σχολείο είναι ικανό να εξασφαλίσει στον κάθε μαθητή τη δυνατότητα να αποδώσει τα μέγιστα και να ενισχύσει τις δεξιότητες και τις ικανότητές του και να συνδράμει στην θετική εξέλιξή του ως μελλοντικό μέλος του κοινωνικού συνόλου. Η ίδια η σχολική μονάδα βελτιώνεται διαρκώς χρόνο με το χρόνο. (Stoll and Fink, 1996)

5 ΜΟΝΤΕΛΑ ΣΧΟΛΙΚΗΣ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΜΟΝΤΕΛΟ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΠΟΡΩΝ ΜΟΝΤΕΛΟ ΑΝΟΙΧΤΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΜΟΝΤΕΛΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΗΣ ΔΙΕΡΓΑΣΙΑΣ Quinn (1988)

6 ΜΟΝΤΕΛΑ ΣΧΟΛΙΚΗΣ ΕΠΙΤΥΧΙΑΣ Αποτελεσματικό σχολείο είναι εκείνο το οποίο τεχνικά επιτυγχάνει να αυξήσει την επίδοση των μαθητών του, γεγονός που διαπιστώνεται βάσει τυπικών και κοινών διαγωνισμάτων. Αντιθέτως, επιτυχημένο σχολείο θεωρείται εκείνο το οποίο ανταποκρίνεται σε ότι απαιτεί το ευρύτερο κοινωνικό περιβάλλον από αυτό. Ενώ ο Scheerens απλά ανέφερε ότι το σχολείο έχει συναισθηματική, ηθική και κοινωνική διάσταση, ο Sergiovanni έδωσε ιδιαίτερη σημασία στις πτυχές αυτές του ρόλου της σχολικής μονάδας και υποστήριξε ότι «αυτό που χρειαζόμαστε είναι τα παιδιά μας να γίνουν καλλιεργημένοι και μορφωμένοι πολίτες, ικανοί να συμμετέχουν ενεργά στα οικονομικά και πολιτισμικά δρώμενα της κοινωνίας μας, και να μην είναι απλοί εκπαιδευμένοι εργάτες με περιορισμένες δυνατότητες συμμετοχικότητας». (Sergiovanni, 1995).

7 ΜΟΝΤΕΛΑ ΣΧΟΛΙΚΗΣ ΕΠΙΤΥΧΙΑΣ ΣΤΟΧΟΚΕΝΤΡΙΚΟ ΜΟΝΤΕΛΟ (Cameron, 1987; Hall, 1987; Averch, et al., 1974) ΜΟΝΤΕΛΟ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΩΝ (Yuchtman and Seahore, 1967; Etzioni, 1969) ΜΟΝΤΕΛΟ ΑΝΤΙΔΡΑΣΗΣ/ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗΣ ΣΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ I(Pferrer, 1977; Steers, 1977; Bennis, 1966; Likert, 1967; Cheng, 1986;)

8 ΜΟΝΤΕΛΑ ΣΧΟΛΙΚΗΣ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ (Cameron 1984) Στοχοκεντρικό Συστημικών Πόρων Εσωτερικής Διαδικασίας Ικανοποίησης / Στρατηγικών Παραγόντων Νομιμότητας Οργανωσιακής Μάθησης Αναποτελεσματικότητας Τα χαρακτηριστικά τους εξαρτώνται από το πώς ορίζεται η αποτελεσματικότητα και διαφέρουν στη χρησιμότητά τους.

9 ΜΟΝΤΕΛΟ Στοχοκεντρικό Συστημικών Πόρων Εσωτερικής διαδικασίας Ικανοποίησης / Στρατηγικών Παραγόντων Νομιμότητας Οργανωσιακής Μάθησης Αναποτελεσματικότητας ΟΡΙΣΜΟΣ ΣΧΟΛΙΚΗΣ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ Αποτελεσματικό είναι το σχολείο που επιτυγχάνει τους στόχους που θέτει. Αποτελεσματικό είναι το σχολείο που μπορεί να αποκτήσει σπάνιους και επιθυμητούς πόρους Αποτελεσματικό είναι το σχολείο που στο εσωτερικό του λειτουργεί με υγιή και ομαλό τρόπο Αποτελεσματικό είναι το σχολείο το οποίο ικανοποιεί στο ελάχιστο τους εμπλεκόμενους στην εκπαιδευτικοί διαδικασία Αποτελεσματικό είναι το σχολείο που επιβιώνει από την συμμετοχή του σε νόμιμες δραστηριότητες Αποτελεσματικό είναι το σχολείο όταν είναι σε θέση να αντιμετωπίσει αλλαγές του ευρύτερου κοινωνικού περιβάλλοντος στο οποίο ανήκει και εσωτερικές κρίσεις Αποτελεσματικό είναι το σχολείο όταν δεν παρατηρούνται χαρακτηριστικά αναποτελεσματικότητας ΤΟ ΜΟΝΤΕΛΟ ΕΙΝΑΙ ΧΡΗΣΙΜΟ ΟΤΑΝ οι στόχοι είναι σαφείς, κατανοητοί, μετρήσιμοι και με καταληκτική ημερομηνία για την επίτευξή τους Υπάρχει σαφής σχέση μεταξύ δεδομένων και αποτελεσμάτων Υπάρχει σαφής σχέση μεταξύ εσωτερικών διαδικασιών και αποτελεσμάτων Οι απαιτήσεις των παραγόντων του είναι συμβατές μεταξύ τους και λαμβάνονται σοβαρά υπόψη. Αξιολογείται η δυνατότητα ή αδυναμία του σχολείου να επιβιώσει της σύγκρισης με άλλες σχολικές μονάδες Η σχολική μονάδα είναι καινούργια ή υπό ανάπτυξη, ή ότανδενμπορείνα αγνοήσει αλλαγές που λαμβάνουν χώρα στο ευρύτερο κοινωνικό περιβάλλον Δεν υπάρχουν κοινά κριτήρια αποτελεσματικότητας ή όταν χρειάζεται να καταφύγει η σχολική μονάδα σε στρατηγικές βελτίωσης

10 Ομαδοποίηση των Μοντέλων των Young και Cameron (Young, 1996) Εσωτερική Αποτελεσματικότητα /Αποδοτικότητα Εξωτερική Αποτελεσματικότητα / Αποδοτικότητα Σε Ατομικό Επίπεδο Σε Επίπεδο Σχολείου Σε επίπεδο κοινωνίας Τοπικό Περιφερειακό Εθνικό Στοχοκεντρικό Χ Χ Χ Χ Χ Συστημικών Πόρων Εσωτερικής διαδικασίας Χ Χ Χ Χ Ικανοποίησης Παραγόντων Χ Χ Χ Χ Χ Νομιμότητας Χ Χ Χ Οργανωσιακής Μάθησης Χ Χ Χ Χ Χ Αναποτελεσματικότητας Χ Χ Ολικής Ποιότητας Χ Χ Χ Χ Χ

11 Τελική Κατηγοριοποίηση των Μοντέλων ΜΟΝΤΕΛΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΣΕ ΕΠΙΠΕΔΟ ΣΧΟΛΙΚΗΣ ΜΟΝΑΔΑΣ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΟ ΕΥΡΥΤΕΡΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΣΕ ΕΠΙΠΕΔΟ ΣΧΟΛΙΚΗΣ ΜΟΝΑΔΑΣ ΚΑΙ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΟ ΕΥΡΥΤΕΡΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 1. Μοντέλο Συστημικών Πόρων 2. Μοντέλο Εσωτερικής Διαδικασίας 3. Μοντέλο Αναποτελεσματικότητας 4. Προστιθέμενης ή Διαφορικής Αξίας 1. Νομιμότητας (Legitimacy) 1. Στοχοκεντρικό Μοντέλο 2. Ικανοποίησης Παραγόντων (στο μοντέλο αυτό εντάσσεται και το Μοντέλο Ανθρωπίνων Πόρων) 3. Οργανωσιακής Μάθησης 4. Διαχείριση Ολικής Ποιότητας

12 ΣΧΟΛΙΚΗ ΒΕΛΤΙΩΣΗ

13 Ο Hopkins (1994) ορίζει τη Σχολική Βελτίωση ως ακολούθως: Αποτελεί την στρατηγική εκπαιδευτικών αλλαγών που στόχος της είναι να : ι) διευρύνει τα αποτελέσματα της μάθησης των μαθητών μέσω βελτιωμένης διδασκαλίας και μάθησης και ιι) ενδυναμώσει την ικανότητα του σχολείου να διαχειριστεί την αλλαγή και τις καινοτόμες δράσεις».

14 Διαφορές στις προσεγγίσεις της σχολικής βελτίωσης το 1970 και Προσανατολισμός Από την κορυφή Από τη βάση Θεωρητικό υπόβαθρο Εξεζητημένη γνώση Εμπειρική γνώση Στόχος Οργάνωση και Αναλυτικό Πρόγραμμα Διαδικασία Αποτέλεσμα Απόδοση των μαθητών Εκπαιδευτική Διαδικασία Έμφαση Στη σχολική μονάδα Στον εκπαιδευτικό Μεθοδολογία Αξιολόγησης Ποσοτική Ποιοτική Ερευνητική σκοπιά Αποστασιοποιημένη από τη σχολική μονάδα Μέσα από τη σχολική μονάδα Έμφαση Σε επιμέρους τομείς της εκπαιδευτικής μονάδας Στοσύνολοτηςσχολικής μονάδας

15 Χαρακτηριστικά αποτελεσματικής Σχολικής Βελτίωσης έμφαση στην απόδοση ανάπτυξη ικανοτήτων ερευνητική καθοδήγηση πλούσιο θεωρητικό και ερευνητικό πλαίσιο εφαρμόσιμες καινοτόμες δράσεις παρεμβατικός και στρατηγικός τρόπος δράσης υποστήριξη εσωτερικών φορέων συστημική βελτίωση

16 Διαδικασία Σχολικής Βελτίωσης Συγκείμενο: Πρόγραμμα Ανασχηματισμού και Καινοτομιών σε Τοπικό και Εθνικό Επίπεδο -Μέθοδος Διδασκαλίας -Σχεδιασμός Αναλυτικού Προγράμματος -Ανάγκες Μαθητών Επιμόρφωση Εκπαιδευτικών Επαγγελματική Έρευνα Συμμετοχή των Μαθητών στις Μεθόδους Διδασκαλίας Βελτίωση Μεθόδων Διδασκαλίας Διαδικασία

17 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΜΟΝΤΕΛΑ ΣΧΟΛΙΚΗΣ ΒΕΛΤΙΩΣΗΣ: Τα προγράμματα για τη σχολική βελτίωση κατηγοριοποιούνται ως προς την προσέγγιση (οργανική ή μηχανιστική) και την στρατηγική που ακολουθούν (γενική ή συγκεκριμένη) (Hopkins and West, 1994) Κατηγοριοποίηση προγραμμάτων βελτίωσης σχολικών μονάδων Προσέγγιση Οργανική Μηχανιστική Στρατηγική Γενική Συγκεκριμένη Η οργανική σχολική βελτίωση δίνει γενικές κατευθυντήριες γραμμές και αρχές μέσα στην εκπαιδευτική μονάδα που πιθανόν να αποδώσουν. Αντιθέτως, η μηχανιστική παρέχει σαφείς οδηγίες για το τι ακριβώς πρέπει να γίνει βήμα προς βήμα.

18 Το θεωρητικό πλαίσιο ενός μοντέλου Αποτελεσματικής Σχολικής Βελτίωσης (Effective School Improvement Model ESI) Θεωρία Μηχανισμών Θεωρία του Συνοπτικού Ορθολογικού Σχεδιασμού Θεωρία του Μηχανισμού της Αγοράς Βασικές Αρχές Αποτελεσματικής Σχολικής Βελτίωσης Καθορισμός Στόχων για τη Βελτίωση της Σχολικής Μονάδας Άσκηση Πίεσης για Βελτίωση Κυβερνητική Θεωρία Κυκλική Διαδικασία Βελτίωσης Θεωρία της Αυτο-οργάνωσης Αυτονομία (Scheerens, J. and Demeuse, M., 2005)

19 ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΟΛΙΚΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ TOTAL QUALITY MANAGEMENT

20 Τα 4 κύρια χαρακτηριστικά της ΔΟΠ: 1.Η ποιότητα δεν έχει κανένα ιδιαίτερο περιεχόμενο εκτός και αν οριστεί με βάση τις ανάγκες και τις επιθυμίες του πελάτη. 2.Η ποιότητα ενός προϊόντος ή υπηρεσίας προδικάζεται και κατευθύνεται από τη διαδικασία που το παράγει.

21 3. Η ποιότητα δεν είναι ένα στατικό χαρακτηριστικό, αλλά αλλάζει συνεχώς, διότι οι ανάγκες και οι επιθυμίες των πελατών διαφοροποιούνται συνεχώς. Με βάση αυτή την ανάγκη ο Deming παρουσίασε τον ακόλουθο μηχανισμό (PDCA) Σχεδιασμός (Planning) Έργο (Doing) Έλεγχος (Checking) Δράση (Acting)

22 4. Η ποιότητα χρειάζεται την ολοκληρωτική αφοσίωση όλων των μελών του οργανισμού, εκ των άνω προς τα κάτω και αντιθέτως. Μόνο διαμέσου της συνεργασίας όλων των μελών του οργανισμού βελτιώνεται η ποιότητα.

23 Workshop 1. Εργαλείο Επαγγελματική καθοδήγηση Κοινό όραμα και στόχοι Περιβάλλον μάθησης Έμφαση στη διδασκαλίαμάθηση Διδασκαλία με σαφείς στόχους Υψηλές προσδοκίες Ψυχολογική ενίσχυση των μαθητών Έλεγχος προόδου των μαθητών Δικαιώματα και υποχρεώσεις των μαθητών Σχέσεις σχολείου οικογένειας Το σχολείο «οργανισμός μάθησης» Αξιοποίηση μέσωνπόρων Σύνδεση με θεσμικούς φορείς

24 2. Ερωτήματα προς απάντηση: Α. Να επιλέξετε 4 ή 5 από χαρακτηριστικά που αποτελούν δυνατά συστατικά του εκπαιδευτικού οργανισμού στον οποίο εργάζεστε και να παρουσιάσετε τον τρόπο με τον οποίο αυτά λειτουργούν αποτελεσματικά. Β. Να επιλέξετε 2 η 3 από τα χαρακτηριστικά που απαιτούν περισσότερη ενίσχυση και βελτίωση προκειμένου να ο εκπαιδευτικός οργανισμός στον οποίο ανήκετε να γίνει πιο αποτελεσματικός. Να παρουσιάσετε τρόπους με τους οποίους μπορεί να επιτευχθεί αυτό.

Σχετικά έγγραφα

Η πολιτική του σχολείου για βελτίωση της διδασκαλίας και της μάθησης: Δύο περιπτώσεις προγραμμάτων σχολικής αποτελεσματικότητας και σχολικής βελτίωσης

Η πολιτική του σχολείου για βελτίωση της διδασκαλίας και της μάθησης: Δύο περιπτώσεις προγραμμάτων σχολικής αποτελεσματικότητας και σχολικής βελτίωσης Δρ Ανδρέας Κυθραιώτης, ΕΔΕ Εργαστήριο 1: «Βελτίωση