acert Ευρωπαϊκός Οργανισµός Πιστοποίησης Α.Ε ιεύθυνση Μάρκετινγκ & Πωλήσεων Πιστοποίηση των Αγροτικών Προϊόντων και Επιχειρηµατικότητα στα Βαλκάνια

Transcript

1 acert Ευρωπαϊκός Οργανισµός Πιστοποίησης Α.Ε ιεύθυνση Μάρκετινγκ & Πωλήσεων Πιστοποίηση των Αγροτικών Προϊόντων και στα Βαλκάνια

2 Ποιότητα Ως ποιότητα µπορούµε να ονοµάσουµε την ικανοποίηση ενός συνόλου ιδιοτήτων ενός προϊόντος οι οποίες µπορούν να διαπιστωθούν είτε µε µέτρηση τους στο ίδιο το προϊόν είτε µε την ακολούθηση συγκεκριµένων τυποποιηµένων διαδικασιών στην παραγωγή του. Οι ιδιότητες αυτές περιγράφονται σε κωδικοποιηµένα κείµενα, τα Πρότυπα Πιστοποίησης. Ποιότητα

3 Πρότυπα Πιστοποίησης ο Κανονισµός (ΕΟΚ) 2092/91 και από 01/01/2009 ο Κανονισµός (ΕΚ) 834/2007 & ο Κανονισµός (ΕΚ) 889/2008 που περιγράφει τα βιολογικά προϊόντα και εφαρµόζεται στην πρωτογενή παραγωγή, τα µεταποιηµένα τρόφιµα και τις ζωοτροφές Πρότυπα Πιστοποίησης οι Κανονισµοί (ΕΚ) 509/2006 και (ΕΚ) 510/2006 που περιγράφουν τα Προϊόντα Προστατευόµενης Ονοµασίας Προέλευσης (ΠΟΠ), τα Προϊόντα Προστατευόµενης Γεωγραφικής Ένδειξης (ΠΓΕ) και τα Εγγυηµένα Παραδοσιακά Προϊόντα (ΕΠΙΠ)

4 Πρότυπα Πιστοποίησης το πρωτόκολλο GLOBALGAP που µπορεί να εφαρµοστεί µόνο στην πρωτογενή παραγωγή µέχρι το στάδιο της τυποποίησης Πρότυπα Πιστοποίησης τα εθνικά ελληνικά πρότυπα της σειράς AGRO που καλύπτουν ευρύ φάσµα της γεωργικής και κτηνοτροφικής παραγωγής

5 Πρότυπα Πιστοποίησης τα πρότυπα ISO 22000:2005, BRC και IFS που καλύπτουν την Υγιεινή και Ασφάλεια των Μεταποιηµένων Τροφίµων Πρότυπα Πιστοποίησης το πρότυπο ISO 9001:2000 που καλύπτει Συστήµατα ιοίκησης της Ποιότητας επιχειρήσεων και εφαρµόζεται σε όλες τις δραστηριότητες τους

6 Καταναλωτές Οι καταναλωτές είναι σε µικρότερο ή µεγαλύτερο βαθµό ευαισθητοποιηµένοι σε θέµατα που αφορούν στα τρόφιµα µε κύριο µέληµά τους την ασφάλεια. Καταναλωτές Από τα σηµαντικότερα ζητήµατα είναι οι διάφοροι χηµικοί και µικροβιολογικοί κίνδυνοι που µπορούν να οδηγήσουν σε δηλητηριάσεις, τα υπολείµµατα γεωργικών φαρµάκων και οι βραχυπρόθεσµες, αλλά πολύ περισσότερο οι µακροπρόθεσµες επιδράσεις στο περιβάλλον.

7 Καταναλωτές Αυτοί οι λόγοι οδήγησαν τους καταναλωτές στην έκφραση των υψηλών απαιτήσεων τους όσον αφορά στα τρόφιµα που θα ήθελαν να καταναλώνουν δείχνοντας έτσι και τις αγοραστικές τους προτιµήσεις ως «πελάτες» των καταστηµάτων τροφίµων. Καταναλωτές Οι καταναλωτές δείχνουν εµπιστοσύνη στα προϊόντα που ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις τους τα οποία πάντα είναι πιστοποιηµένα σύµφωνα µε κάποιο από τα πρότυπα πιστοποίησης. Τα πρότυπα αυτά κάθε φορά περιγράφουν πολύ συγκεκριµένες ιδιότητες των προϊόντων.

8 Καταναλωτές Κυριότεροι εκπρόσωποι είναι οι καταναλωτές βιολογικών προϊόντων οι οποίοι αποτελούν στις µέρες µας ίσως την πιο συνειδητοποιηµένη οµάδα καταναλωτών. Αυτοί προτιµούν να καταναλώνουν προϊόντα πιστοποιηµένα σύµφωνα µε τον Κανονισµό 2092/91 και έχουν πετύχει όχι µόνο την διαφοροποίησή τους από τους υπόλοιπους καταναλωτές αλλά την ανάπτυξη µιας ξεχωριστής ιδιαίτερης αγοράς γύρω από αυτά τα προϊόντα. Καταναλωτές Ηαγορά αυτή έχει καταφέρει να αποκτήσει και δικά της δίκτυα διανοµής και διάθεσης όπως και σηµεία λιανικής, το δικό της marketing και γενικώς αναπτύσσεται αυτόνοµα µέσα στην ευρωπαϊκή αγορά τροφίµων. Βέβαια µεγάλες ποσότητες αυτών των προϊόντων διοχετεύονται στην αγορά και µέσα από τις µεγάλες αλυσίδες σουπερµάρκετ.

9 Αλυσίδες Λιανεµπορίου Οι µεγάλες αλυσίδες σουπερµάρκετ οι οποίες διαθέτουν τις υποδοµές για την γρήγορη και αποτελεσµατική λήψη των µηνυµάτων της αγοράς νωρίς αντιλήφθηκαν τις αυξηµένες απαιτήσεις των καταναλωτών και προχώρησαν στην υιοθέτηση προτύπων και πρωτοκόλλων σύµφωνα µε τα οποία θα δεχόταν και θα διακινούσαν προϊόντα στην αγορά, προκειµένου να ικανοποιήσουν τους πελάτες/καταναλωτές και να κερδίσουν την εµπιστοσύνη τους. Αλυσίδες Λιανεµπορίου Το πιο γνωστό από αυτά είναι το πρωτόκολλο GLOBALGAP το οποίο υιοθετήθηκε από τις µεγαλύτερες αλυσίδες στην Ευρώπη. Το πρωτόκολλο αυτό λαµβάνει υπόψιν του την εφαρµογή της ορθής γεωργική πρακτικής, στοιχεία υγιεινής και ασφάλειας τροφίµων, περιβαλλοντικές επιδράσεις της γεωργίας και ευζωία των εργαζοµένων στην πρωτογενή παραγωγή. Πρακτικά στις µέρες µας το σύνολο σχεδόν των ελληνικών φρέσκων φρούτων και λαχανικών που εξάγονται προς τις αγορές της δυτικής Ευρώπης είναι πιστοποιηµένα µε το πρωτόκολλο GLOBALGAP.

10 Αλυσίδες Λιανεµπορίου Η ιδιαιτερότητά του πρωτοκόλλου αυτού είναι ότι ο τελικός καταναλωτής δεν βλέπει στην σήµανση του προϊόντος την πιστοποίηση. Αυτή χρησιµοποιείται µόνο από τους διάφορους κρίκους εµπορίας για τις µεταξύ τους συναλλαγές. ηλαδή στην ουσία το πιστοποιητικό αυτό είναι εργαλείο συναλλαγών, το κλειδί στην επίτευξη επαγγελµατικών συµφωνιών στην αγοραπωλησία γεωργικών προϊόντων. Αλυσίδες Λιανεµπορίου Βέβαια στην αγορά κυκλοφορούν και άλλα λιγότερο διαδεδοµένα πρότυπα πιστοποίησης της ολοκληρωµένης διαχείρισης γεωργικής παραγωγής. Σε ελληνικό επίπεδο υπάρχουν τα πρότυπα της σειράς AGRO τα οποία καλύπτουν το σύνολο σχεδόν της πρωτογενούς παραγωγής.

11 Παραγωγοί Κάτω από τις πιέσεις των καταναλωτών και των αλυσίδων λιανικής οι παραγωγοί πρωτογενών αλλά και µεταποιηµένων προϊόντων αναγκάστηκαν να θέσουν σε εφαρµογή διάφορα συστήµατα ποιότητας. Παραγωγοί Με σκοπό την κατάκτηση µιας καλύτερης θέσης στην αγορά και προκειµένου να κερδίσουν την εµπιστοσύνη και κατά συνέπεια την προτίµηση των πελατών τους στα δικά τους προϊόντα κατεύθυναν την δραστηριότητά τους στην παραγωγή πιστοποιηµένων προϊόντων.

12 Παραγωγοί Το µήνυµα της αγοράς σήµερα είναι πιο ξεκάθαρο από ποτέ. εν φτάνει να παράγονται απλά «κατάλληλα» ή «καλά» προϊόντα. Πρέπει να είναι πιστοποιηµένα κατά κάποιο πρότυπο, δηλαδή να συµµορφώνονται µε πολύ συγκεκριµένες απαιτήσεις. Παραγωγοί Έτσι έχουµε παραδείγµατα βαλκανικών εταιριών ή συνεταιρισµών που έχουν επιτύχει την διείσδυση στις «καλές» αγορές. Το κοινό χαρακτηριστικό τους είναι ότι όλοι ανεξαιρέτως είναι πιστοποιηµένοι κατά κάποιο πρότυπο. Άλλοι παρέχουν βιολογικά προϊόντα, άλλοι προϊόντα ολοκληρωµένης διαχείρισης ενώ όλοι τους εγγυώνται την ασφάλεια των τροφίµων.

13 Τα προϊόντα τους έχουν πιστοποιητικά τα οποία τα διαφοροποιούν, ξεχωρίζοντας τα από οµοειδή προϊόντα ανταγωνιστών τους, αναβαθµίζοντας την θέση τους στην αγορά, και κατ επέκταση δηµιουργώντας προστιθέµενη αξία, µέσα από την πιστοποίησή τους. Παραγωγοί Η πιστοποίηση των προϊόντων µιας επιχείρησης είναι επένδυση γι αυτήν. Το πιστοποιητικό αποτελεί διαβεβαίωση προς τους πελάτες ότι τα προϊόντα συµµορφώνονται µε συγκεκριµένα πρότυπα και είναι ακριβώς ότι ισχυρίζεται ο πωλητής τους. Η ίδια η πιστοποίηση είναι εγγύηση ότι εφαρµόζεται όλη η σχετική νοµοθεσία που αφορά στην παραγωγή των τροφίµων αυτών.

14 Τα πιστοποιηµένα τρόφιµα είναι επώνυµα προϊόντα και µπορούν να διεκδικούν την αφοσίωση των πελατών τους σ αυτά. Μπορούν µε την κατάλληλη σήµανση να γίνονται γνωστά οπουδήποτε κυκλοφορούν και σε µερικές περιπτώσεις η ίδια η µάρκα να χαρακτηρίζει όλα τα οµοειδή προϊόντα. Ηεπισήµανσή τους η οποία είναι σηµείο ελέγχου, µπορεί να διασφαλίζει ότι περιέχει όλες τις απαραίτητες ενδείξεις οι οποίες ενηµερώνουν πλήρως τον καταναλωτή για τις ιδιότητες του προϊόντος. Εγγύηση προς τον καταναλωτή είναι το σήµα του φορέα πιστοποίησης. Αυτός δρώντας ως ανεξάρτητο µέρος µε το πιστοποιητικό που εκδίδει εγγυάται για την συµµόρφωση του προϊόντος.

15 Η επιχείρηση οφείλει να ενηµερώνεται σωστά και να ζητά πιστοποίηση για όσα πρότυπα θεωρεί ότι χρειάζεται ώστε να εφοδιάσει τα προϊόντα της µε όλα τα κατάλληλα διακριτικά χαρακτηριστικά (πιστοποιητικά) στο άκρως ανταγωνιστικό περιβάλλον της Ευρώπης. Μέσα σ αυτό το περιβάλλον δραστηριοποιούνται και οι βαλκανικές επιχειρήσεις. Για παράδειγµα, µια επιχείρηση που παράγει βιολογικά προϊόντα µπορεί να αναζητήσει την θέση της στην αγορά αλλά θα µπορούσε να έχει πολύ καλύτερα αποτελέσµατα αν µαζί µε το πιστοποιητικό των προϊόντων η ίδια ήταν πιστοποιηµένη για την υγιεινή και ασφάλεια των τροφίµων.

16 Η πιστοποίηση της ποιότητας στα τρόφιµα δεν είναι µόδα, δεν είναι συγκυρία και δεν θα ξεπεραστεί σε κάποιο χρονικό διάστηµα. Είναι ανάγκη της αγοράς που θα εντείνεται ολοένα και περισσότερο κάτω από τις διαρκώς αυξανόµενες απαιτήσεις των καταναλωτών. Η πιστοποίηση είναι ισχυρό εφόδιο των ευρωπαίων παραγωγών τροφίµων στον ανταγωνισµό που υφίστανται από επιχειρήσεις που παράγουν τρόφιµα εκτός Ευρώπης.

17 Τα ευρωπαϊκά προϊόντα µπορούν να διαφοροποιηθούν µέσα από την πιστοποίησή τους. Αυτή τα καθιστά ελκυστικότερα στον ευρωπαίο καταναλωτή ο οποίος τα προτιµά έναντι οµοειδών µη πιστοποιηµένων. Αυτή η προτίµηση του καταναλωτικού κοινού είναι που τους προσδίδει την επιθυµητή προστιθέµενη αξία. Οι ελληνικές και οι βαλκανικές επιχειρήσεις αντιµετωπίζουν παρόµοια προβλήµατα στην αγορά µε τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές.

18 Η κατάκτηση των επιθυµητών αγορών από τους παραγωγούς των Βαλκανίων είναι η πρόκληση για τη γεωργία και τη βιοµηχανία τροφίµων των χωρών αυτών. Οι περιβαλλοντικές συνθήκες αλλά και η βιοποικιλότητα της βαλκανικής χλωρίδας και πανίδας ευνοούν τις χώρες µας δίνοντας µας µοναδικές δυνατότητες για την παραγωγή τροφίµων υψηλής ποιότητας.

19 Στο χέρι µας είναι να µετατρέψουµε τις δυνατότητες αυτές σε ικανότητες και µε πιστοποιηµένα ποιοτικά τρόφιµα να διεκδικήσουµε την θέση που µας αξίζει στην ευρωπαϊκή αλλά και διεθνή αγορά. Σ αυτόν τον δύσκολο δρόµο θα πρέπει οι παραγωγοί, οι µεταποιητές, οι διακινητές και οι φορείς πιστοποίησης συντονισµένοι να κινηθούµε προς τον σκοπό αυτό.