ΘΕΜΑ: Οδηγίες για τον προγραμματισμό του μαθήματος Φυσικής Αγωγής στο Λύκειο.

Transcript

1 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ, ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ ΠΕΡΙΦΕΡΙΑΚΗ Δ/ΝΣΗ Π/ΘΜΙΑΣ & Δ/ΘΜΙΑΣ ΕΚΠ/ΣΗΣ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΓΡΑΦΕΙΟ ΣΧΟΛΙΚΩΝ ΣΥΜΒΟΥΛΩΝ ΛΑΡΙΣΑΣ Ταχ. Διευθ.: ΗΠΕΙΡΟΥ ΚΑΙ ΑΝΘΙΜΟΥ ΓΑΖΗ Πληροφορίες: Μπασδέκη Αρετή Σχολικός Σύμβουλος: Λαπούσης Γεώργιος Τηλ.: & Fax : grss@dide.lar.sch.gr Προς ΚΟΙΝ. ΛΑΡΙΣΑ 19/09/2012 Αρ. Πρωτ Λύκεια ν. Λάρισας Περιφερική Διεύθυνση Εκπ/σης Θεσσαλίας (Προϊστάμενο Παιδαγωγικής & Επιστημονικής Καθοδήγησης Β/θμιας Εκπαίδευσης) Διευθυντή Β/θμιας Εκπ/σης Ν. Λάρισας ΘΕΜΑ: Οδηγίες για τον προγραμματισμό του μαθήματος Φυσικής Αγωγής στο Λύκειο. Για την καλύτερη οργάνωση και διεξαγωγή της εκπαιδευτικής διαδικασίας, απαιτείται ακριβής, έγκαιρος, ολοκληρωμένος και ουσιαστικός προγραμματισμός του εκπαιδευτικού έργου. Με τον τρόπο αυτό προλαμβάνονται τα λάθη, αξιοποιούνται οι προσφερόμενες δυνατότητες, επιτυγχάνονται καλύτερα αποτελέσματα και αναβαθμίζεται ο παιδαγωγικός ρόλος του εκπαιδευτικού. Σύμφωνα με σχετική διαταγή του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων Πολιτισμού και Αθλητισμού αναφορικά με τον προγραμματισμό του εκπαιδευτικού έργου για τα Γυμνάσια, τα Γενικά Λύκεια και τα ΕΠΑΛ για το σχολικό έτος , σας διαβιβάζω οδηγίες για την συμπλήρωση του ετήσιου προγραμματισμού του μαθήματος της Φυσικής Αγωγής. Με το ξεκίνημα της σχολικής χρονιάς να συνταθεί αναλυτικό σχέδιο προγραμματισμού της ύλης ανά τετράμηνο για το Λύκειο και το ΕΠΑΛ, προσαρμοσμένο στις οδηγίες και στα δεδομένα του Αναλυτικού Προγράμματος Σπουδών. Είναι κοινώς αποδεκτό ότι για την καλύτερη οργάνωση και διεξαγωγή της εκπαιδευτικής διαδικασίας, απαιτείται ακριβής, έγκαιρος, ολοκληρωμένος και ουσιαστικός προγραμματισμός του εκπαιδευτικού έργου. Με τον τρόπο αυτό προλαμβάνονται τα λάθη, αξιοποιούνται οι προσφερόμενες δυνατότητες, επιτυγχάνονται καλύτερα αποτελέσματα και αναβαθμίζεται ο παιδαγωγικός ρόλος του εκπαιδευτικού. 1. Πριν τον προγραμματισμό Με την ανάληψη υπηρεσίας, πριν από την έναρξη των μαθημάτων, ο/η εκπαιδευτικός Φυσικής Αγωγής : Καταγράφει το απαιτούμενο αθλητικό υλικό του σχολείου που απαιτείται για την διδασκαλία του μαθήματος της Φυσικής Αγωγής που είναι. Μπάλες ποικίλων μεγεθών, βάρους και υλικού κατασκευής.

2 Σφαίρες, σκυτάλες. Στρώματα, βατήρες, εφαλτήρια, σχοινάκια. Μαγνητόφωνο, ταινίες μουσικής και CD, βιντεοταινίες. Χρονόμετρα, κώνοι. Καταγράφει τους χώρους που μπορεί να γίνει το μάθημα της Φυσικής Αγωγής. Οι χώροι στους οποίους μπορεί να εφαρμοστεί το αναλυτικό πρόγραμμα για το μάθημα της Φυσικής Αγωγής σε 1 διδακτική ώρα, μπορεί να είναι: 1 γήπεδο βόλεϊ, 1 γήπεδο μπάσκετ, 1 γήπεδο ποδόσφαιρου, 1 γήπεδο χαντ-μπωλ που μπορεί να βρίσκονται είτε σε κλειστό γυμναστήριο, είτε στον αύλειο χώρο. Ελεύθερη επίπεδη έκταση διαστάσεων ενός γηπέδου, η αίθουσα πολλαπλών χρήσεων του σχολείου και τέλος η σχολική τάξη για τις βροχερές ημέρες. Εισηγείται στην διεύθυνση του σχολείου τις πιθανές επισκευές που απατούνται στον πάγιο εξοπλισμό, εργασίες συντήρησης και αγορές αθλητικού υλικού. Διαμορφώνει κατάλληλα τους διδακτικούς χώρους και μεριμνά για την απόκτηση του υλικού που θα χρειασθεί στο μάθημά του. 2. Συνεργασία με άλλους εκπαιδευτικούς του σχολείου Η συνεργασία μεταξύ των εκπαιδευτικών της σχολικής μονάδας πρέπει να είναι πρωταρχικό μέλημα κάθε εκπαιδευτικού. Για την κατάρτιση του ετήσιου προγραμματισμού ο εκπαιδευτικός Φ.Α. συνεργάζεται με τους εκπαιδευτικούς που χρησιμοποιούν τους ίδιους χώρους και το ίδιο υλικό. Αν υπάρχουν στο σχολείο και άλλοι εκπαιδευτικοί Φ.Α. ο ετήσιος προγραμματισμός γίνεται από κοινού, προκειμένου να μοιράζονται οι χώροι και τα υλικά. 3. Διαμόρφωση του ετήσιου προγραμματισμού Οι παρακάτω παράγοντες διαμορφώνουν τις επιλογές των αντικειμένων και την χρονική κατανομή τους στον ετήσιο προγραμματισμό: Η αθλητική υποδομή του σχολείου (οι χώροι και τα γήπεδα καθορίζουν ποια αντικείμενα θα διδαχθούν). Ο αριθμός των εκπαιδευτικών Φ.Α. στο σχολείο (αν υπάρχει και δεύτερος εκπαιδευτικός Φ.Α. στο σχολείο τα αντικείμενα προγραμματίζονται με διαφορετική σειρά στον καθένα, προκειμένου να μην συμπίπτουν οι απαιτήσεις στους χώρους και στο υλικό) Η επιρροή από τις καιρικές συνθήκες (αν το σχολείο διαθέτει μόνο ανοικτούς χώρους, θα πρέπει σε κάθε τετράμηνο να προγραμματίζονται και θεωρητικά αντικείμενα σαν εναλλακτικές λύσεις) Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί στην κατανομή των ωρών του μαθήματος της ΦΑ σε συνεργασία με τον διευθυντή και τον υπεύθυνο για την σύνταξη του προγράμματος. Για παράδειγμα να μην παρατηρείται δηλαδή το φαινόμενο σε μια διδακτική ώρα να υπάρχει πληθώρα γυμναστών και έλλειψη χώρων γύμνασης στο προαύλιο του σχολείου και την επομένη το προαύλιο να παραμένει κενό. Ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του τόπου και του σχολείου (αν στον τόπο έχει αναπτυχθεί ένα ιδιαίτερο άθλημα ή δίπλα στο σχολείο υπάρχει στάδιο ή διαθέτουμε ιδιαίτερο εξοπλισμό στο σχολείο, το λαμβάνουμε υπόψη στη διαμόρφωση του προγραμματισμού, αξιοποιώντας το). Με δεδομένο το ότι μέχρι σήμερα δεν υπάρχουν βιβλία Φ.Α. στο Λύκειο παρά μόνο Οδηγός Α.Π. (οδηγός εφαρμογής στη διδασκαλία) έκδοση του 1990 και πιθανά να μην υπάρχει στα σχολεία, παρακάτω δίνονται συνοπτικά κάποιες οδηγίες που αφορούν στο μάθημα. Επιπλέον οδηγίες καθώς και ολόκληρο το Αναλυτικό Πρόγραμμα του Λυκείου, βρίσκονται στην σελίδα του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου ( στο μάθημα της φυσικής Αγωγής.

3 Στο Λύκειο έχουμε, κατά κανόνα, εφαρμογή διδαγμένων ήδη θεμάτων από το Γυμνάσιο και όχι διδασκαλία νέων θεμάτων, με την τυπική έννοια της διδασκαλίας, γιατί προέχει ο βιωματικός στόχος (δημιουργία κινητικών συνηθειών) και όχι ο γνωστικός (απόκτηση πολλών και ποικίλων κινητικών γνώσεων), που προέχει στο Γυμνάσιο. Τα αθλήματα και οι κινητικές δραστηριότητες που μπορούν να επιλέξουν οι μαθητές σε κάθε τάξη και τρίμηνο εφόσον υπάρχουν οι προϋποθέσεις χώρου, εγκαταστάσεων, οργάνων κ.τ.λ. και που αποτελούν τη διδακτέα εφαρμοστέα ύλη και των τριών τάξεων του Λυκείου, είναι τα παρακάτω: Βόλεϊ, μπάσκετ, χάντμπολ, ποδόσφαιρο, στίβος, γυμναστική (ενόργανη, ρυθμική, αερόμπικ κ.ά.), χοροί, κ.ά. Είναι δυνατόν να περιληφθούν στον ετήσιο προγραμματισμό και άλλα αθλήματα και κινητικές δραστηριότητες όπως: άρση βαρών, πάλη, επιτραπέζια αντισφαίριση κ,ά., εφόσον υπάρχουν μαθητές που ενδιαφέρονται για την οργάνωση του μαθήματος. Άλλα αθλήματα Δύο τρία βασικά θέματα από τα αθλήματα τα οποία, παρόλο που δεν περιλαμβάνονται στο αναλυτικό πρόγραμμα, είτε διδάχτηκαν στο σχολείο είτε επιδίδονται σε αυτά (εξωσχολικά) οι μαθητές. Τόσο οι μαθητές όσο και οι μαθήτριες συμμετέχουν στην διδασκαλία των αθλημάτων και αγωνισμάτων χωρίς να γίνεται διάκριση. Σε όποια άθλημα ή φυσική δραστηριότητα ενυπάρχει το στοιχείο του κινδύνου, πρέπει να τηρούνται όλοι οι κανόνες ασφαλείας για την αποφυγή ατυχημάτων. Σε περίπτωση ακατάλληλων καιρικών συνθηκών (βροχή, χιόνι κ.ά.) και εφόσον δεν υπάρχει κλειστό γυμναστήριο για άθληση θα πρέπει να γίνονται θεωρητικά μαθήματα σχετικά με αθλητικά θέματα ή κανονισμούς. Για τη διδασκαλία του χορού πρέπει να εξασφαλίζεται η δημιουργία κατάλληλου κλίματος καθώς και η δυνατότητα χρησιμοποίησης της κατάλληλης μουσικής. Οι μαθητές που διάλεξαν ένα κινητικό αντικείμενο σε κάποιο τρίμηνο, αλλά λόγω μεγάλης συμμετοχής δεν περιλήφθηκαν στην αντίστοιχη ομάδα, είναι δυνατόν, εφόσον και οι ίδιοι το θέλουν, να εξεταστούν στο αντικείμενο που διάλεξαν αρχικά και όχι σε αυτό που αναγκαστικά παρακολούθησαν κατά τη διάρκεια του τριμήνου. Κατά την εξέταση βασικό κριτήριο πρέπει να αποτελεί η ευχέρεια και η επιδεξιότητα με την οποία εκτελείται η άσκηση και όχι το αποτέλεσμα (π.χ. το αν μπει ή όχι το καλάθι). Στη διδασκαλία και εφαρμογή της διδακτέας ύλης πρέπει να προηγούνται τα εξεταστέα θέματα, στα οποία και θα δίνεται κάποια έμφαση. Αυτά να γίνονται γνωστά εκ των προτέρων, ώστε οι μαθητές να προετοιμάζονται ανάλογα, τόσο κατά τη διάρκεια του μαθήματος Φ.Α. όσο και στις ελεύθερες ώρες τους. Στο Λύκειο, η βαθμολογία θα διαμορφώνεται κατά 50% από τα εξεταστέα αντικείμενα της κινητικής δραστηριότητας που διάλεξαν οι μαθητές και κατά 50% από τα άλλα στοιχεία (παρουσίες, προσπάθεια, ενδιαφέρον). Λύκειο: 1. Αντικείμενα επιλογής 50% με άριστα 10 βαθμοί 2.Παρουσίες, προσπάθεια, ενδιαφέρον: 50% με άριστα 10 βαθμοί Σύνολο: 100% με άριστα 20 βαθμοί Τι περιλαμβάνει ο ετήσιος προγραμματισμός Τα αντικείμενα που θα πρέπει να διδαχθούν σε κάθε τετράμηνο (2-3)

4 Τον αριθμό των διδακτικών ωρών σε κάθε τετράμηνο Κάθε μαθητής του Λυκείου επιλέγει 2-3 αθλήματα ή κινητικές δραστηριότητες με το οποίο θα αθληθεί σε ένα ή περισσότερα τετράμηνα, ανάλογα με την υλικοτεχνική υποδομή του σχολείου. Οι μαθητές που θα επιλέξουν το ίδιο άθλημα ή την ίδια κινητική δραστηριότητα θα εντάσσονται στην ίδια ομάδα. Εάν οι μαθητές δεν επαρκούν για την σωστή διεξαγωγή ενός αθλήματος ή μιας δραστηριότητας υποχρεωτικά εντάσσονται σε μεγαλύτερες ομάδες. Εάν ο αριθμός των μαθητών που θα επιλέξει ένα αντικείμενο είναι μεγάλος, προτεραιότητα έχουν οι μαθητές που θα εκπροσωπήσουν το σχολείο στο διασχολικό πρωτάθλημα. Σε επόμενα τετράμηνα να καταβάλλεται προσπάθεια να ικανοποιηθεί η επιθυμία των άλλων μαθητών που δεν μετέχουν σε σχολικές ομάδες. Οι ομάδες που θα προκύψουν δεν θα πρέπει να είναι περισσότερες από 4 ώστε να μπορεί να γίνεται αποδοτική η διδασκαλία και η εποπτεία από τους καθηγητές. Ο εκπαιδευτικός δίνει τις οδηγίες για το εισαγωγικό μέρος του μαθήματος (προθέρμανση), επιβλέπει τις ομάδες και επεμβαίνει στην περίπτωση που χρειαστεί. Ο εκπαιδευτικός προγραμματίζει την γύμναση των μαθητών των Λυκείων σε συνδυασμό με την συμμέτοχη των μαθητών στο διασχολικό πρωτάθλημα. Προτείνεται ο ετήσιος προγραμματισμός να γίνεται σε έντυπο μιας σελίδας, όπου θα περιλαμβάνονται όλα τα τμήματα στα οποία διδάσκει ο εκπαιδευτικός της Φ.Α. Η ολοκληρωμένη εικόνα του ετήσιου προγραμματισμού οργανώνει και συστηματοποιεί το εκπαιδευτικό έργο. Θεωρείται οδηγός της καθημερινής εκπαιδευτικής λειτουργίας. Διευκολύνει τον εκπαιδευτικό στο καθημερινό διδακτικό του έργο και στην πληρέστερη κάλυψη της διδακτέας ύλης. Για να υπάρχει μια αντικειμενική εικόνα του προγραμματισμού και κατά πόσο αυτός υλοποιείται, θα πρέπει να συνδέεται και με την καταγραφή της εφαρμογής του. Αυτό μπορεί να γίνει από το βιβλίο ύλης το οποίο πρέπει να συμπληρώνεται, αλλά και την καταγραφή στο τέλος του τετραμήνου ώστε να γνωρίζετε τις διδακτικές ώρες που χάνονται και το ποσοστό υλοποίησης του προγράμματος γενικότερα. Ο Σχολικός Σύμβουλος Φυσικής Αγωγής Δρ. Λαπούσης Γεώργιος Επισυνάπτονται : 1. Έντυπο συνοπτικού ετήσιου προγραμματισμού

5 Πινάκας 1. Παράδειγμα ετήσιου προγραμματισμού του μαθήματος της Φυσικής Αγωγής στο Λύκειο. ΣΥΝΟΠΤΙΚΟΣ ΕΤΗΣΙΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ Σχολείο:.. Εκπαιδευτικός Φ.Α. :..... ΤΜΗΜΑ Α ΤΕΤΡΑΜΗΝΟ ΩΡΕΣ Β ΤΕΤΡΑΜΗΝΟ ΩΡΕΣ Α 1 Α 2 Β 1 Β 2 Πετοσφαίριση Ποδόσφαιρο Στίβος Ποδόσφαιρο Βόλεϊ Φυσική κατάσταση Μπάσκετ Βόλεϊ Συμπληρώνονται κατάλληλα Γυμναστική Φυσική κατάσταση Χοροί Χειροσφαίριση Παραδοσιακοί χοροί Κλασικός αθλητισμός Χάντμπολ Παραδοσιακοί χοροί Γυμναστική Γ 1 Γ 2