Θέµατα της παρουσίασης. Αναλύοντας τις ανάγκες και τις δυνατότητες των µαθητών. Ερωτήµατα που αφορούν το διδακτικό τρίγωνο

Transcript

1 ΕΠΕΑΕΚ: ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥ ΩΝ ΤΟΥ ΤΕΦΑΑ, ΠΘ - ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ Αναλύοντας τις ανάγκες και τις δυνατότητες των µαθητών ιγγελίδης Νικόλαος Πανεπιστήµιο Θεσσαλίας ΤΕΦΑΑ, Τρίκαλα Θέµατα της παρουσίασης Την ανάγκη για αναζήτηση των αναγκών και δυνατοτήτων των µαθητών. Ταξινόµηση των αναγκών. Μέσα συλλογής πληροφοριών. «Συνήθως διδάσκαµε ποδόσφαιρο και βόλεϊ. Τώρα τα παιδιά δεν θέλουν να µάθουν. εν µπορούµε να τους πείσουµε να βάλουν φόρµες αν δεν τους αρέσει η δραστηριότητα. Τον περισσότερο χρόνο τους αφήνουµε να παίξουν ποδόσφαιρο. Απλά επιβλέπουµε και προσέχουµε να µη κτυπήσει κανείς. Οι µαθητές βλέπουν το µάθηµα σαν ευκαιρία κοινωνικοποίησης. Πολλοί δεν φορούν φόρµες, αλλά όλοι περνούν την τάξη. Αν κόψουµε κάποιον που το αξίζει, ο διευθυντής θα είχε γίνει στενός βραχνάς» Είναι αρκετό να ορίσει κανείς τους στόχους του προγράµµατος για να ξέρει πού πηγαίνει; Πριν αποφασιστεί το τι θα µάθουν οι µαθητές... Tι ξέρουν; Σε ποιο επίπεδο βρίσκονται; Τι θέλουν να µάθουν; Ερωτήµατα που αφορούν το διδακτικό τρίγωνο Μαθητής Ύλη άσκαλος 1

2 Ποιοι είναι οι µαθητές µας; Τι θάπρεπε να ξέρουµε γι αυτούς; Ξέρουµετο σχολείο µας; Τι θάπρεπε να ξέρουµε για το σχολείο µας; Ξέρουµε πώς λειτουργεί το σχολείο στη διαδικασία µάθησης; Ποια είναι τα απαραίτητα περιεχόµενα για τη διδασκαλία; Ηεκµάθηση ενός αντικειµένου δεν µπορεί να επηρεάσει τη µάθηση ενός άλλου αντικειµένου, εκτός αν τα δυο αντικείµενα παρουσιάζουν οµοιότητες ή κοινά στοιχεία (Thorndike) Η αρχή της συνάφειας των περιεχοµένων Η µάθηση µπορεί να έχει αφετηρία της τα ενδιαφέροντα των µαθητών; Ποιοι παράγοντες επηρεάζουν τα ενδιαφέροντα των µαθητών; Ταυτίζεται η επιθυµία και η ανάγκη; Ότι επιθυµεί το άτοµο είναι σίγουρο ότι το χρειάζεται; Ότι δεν επιθυµεί το άτοµο είναι σίγουρο ότι δεν το χρειάζεται; Χρειάζεται παρακίνηση ο µαθητής; Ο µαθητής πρέπει να ενδιαφέρεται για το αντικείµενο ή το αντικείµενο πρέπει να ενδιαφέρει το µαθητή; 2

3 Θα διδάξουµε αυτό που νοµίζουµε εµείς σωστό; Πρέπει ή όχι να είναι κάποιος υπέρµαχος της χρησιµότητας του αντικείµενου διδασκαλίας; Οι µαθητές πρέπει να µάθουν αυτά που χρειάζονται να µάθουν και όχι αυτά που ενδιαφέρεται ο εκπαιδευτικός να διδάξει Ηζωή είναι ο οδηγός µας και όχι το σχολείο Non scholae, sed vitae discimus Πότε λαµβάνονται υπόψη οι ανάγκες και οι δυνατότητες των µαθητών; Πριν και µετά την επιλογή οργανωτικού κέντρου Πριν και µετά τον καθορισµό των στόχων Πριν την διδασκαλία µιας διδακτικής ενότητας Κατά τη διάρκεια της διδασκαλίας Ο καθορισµός των δυνατοτήτων των µαθητών είναι ουσιώδες βήµα προκειµένου να καθορισθούν συγκεκριµένα προσδοκώµενα αποτελέσµατα Ουσιώδη ερωτήµατα Γιατί θέλουµε να εξετάσουµε τις ανάγκες των µαθητών; Τι είδους πληροφορίες πρέπει να αναζητάµε; Από ποιες πηγές θα αντληθούν αυτές οι πληροφορίες; Πώς θα αξιοποιηθούν οι πληροφορίες; Με ποια µέσα θα συλλεχθούν οι πληροφορίες; Αιτιολόγηση των σκοπών συλλογής πληροφοριών 3

4 Πώς µαθαίνουµε; Μαθητές µε τα ίδια χαρακτηριστικά Μαθαίνουν µε πολύ διαφορετικούς τρόπους Μαθαίνουν µε πολύ διαφορετικούς ρυθµούς Αντιδρούν µε πολύ διαφορετικούς τρόπους στις ίδιες διδακτικές µεθόδους ή περιεχόµενα Σκοποί της ανάλυσης που αφορούν το περιεχόµενο Έχει τις απαραίτητες προϋποθέσεις ο µαθητής; Με άλλα λόγια µπορεί; (π.χ. έχει τη δύναµη να στηριχθεί στην κατακόρυφο;) Μπορούν να συµµετέχουν παιδιά µε ειδικές ανάγκες; (π.χ. παιδιά µε υπερβολική µυωπία) Γνωρίζει τους κανόνες του παιχνιδιού, ώστε να αναλάβει καθήκοντα διαιτητή; Έχει ενδιαφέρον για την προτεινόµενη δραστηριότητα; Σκοποί της ανάλυσης που αφορούν τις µεθόδους διδασκαλίας Έχει ο µαθητής αρκετή εµπειρία (γνώσεις και ικανότητες) για να: Ασκηθεί χωρίς την άµεση επίβλεψη του καθηγητή; Αναλάβει καθήκοντα ανατροφοδότησης Αναλάβει περισσότερες ευθύνες Βασικές πληροφορίες για τους µαθητές/τριες Τι δεδοµένα πρέπει να γνωρίζει ο σχεδιαστής ΑΠΦΑ; Είναι ανάγκη να τα γνωρίζουµε όλα; Πώς θα περιορίσουµε τις απαιτούµενες πληροφορίες; Προσωπικά χαρακτηριστικά Ηλικία, ιατρικό ιστορικό, επίπεδο φυσικής κατάστασης, παιδιά µε ειδικές ανάγκες Ενδιαφέρον για το περιεχόµενο (τι τους αρέσει;) Προηγούµενη εµπειρία µε το περιεχόµενο Τεστ προσωπικότητας, στόχοι επίτευξης κλπ 4

5 Έχει νόηµα να βάλουµε µέσα στο αναλυτικό πρόγραµµα ένα αντικείµενο όταν γνωρίζουµε ότι δεν είναι αποδεκτό; 90% των κοριτσιών απάντησαν ότι δεν θέλουν να παίζουν µπάσκετ Γενικές ικανότητες Επίπεδο ευφυΐας, ικανότητα ανάγνωσης, επίπεδο κινητικής ανάπτυξης, ταλέντα ή κλίσεις Απόδοση σε σχέση µε τους στόχους Έχει νόηµα να βάλουµε στο αναλυτικό πρόγραµµα ένα αντικείµενο µε το οποίο ασχολούνται εκτός σχολείου; Προτίµηση σε τρόπους διδασκαλίας Προτιµώµενα επίπεδα φωτός/ήχου/θερµότητας Ατοµική ή οµαδική διδασκαλία; Με ποιο τρόπο θέλει να λαµβάνει πληροφόρηση ή ανατροφοδότηση; Προτιµώµενα διδακτικά στιλ Κοινωνικοί παράγοντες Επίπεδο ωριµότητας Συναισθηµατική ωριµότητα Κοινωνικο-οικονοµικό επίπεδο Συµπεριφορά προς την εξουσία Επίπεδο παρακίνησης Επίπεδο υπευθυνότητας Τι ρόλο παίζει η οικογένεια; Στην προτίµηση σε δραστηριότητα Στην προτίµηση σε διδακτικό στιλ Στην προτίµηση σε... 5

6 Μέσα συλλογής πληροφοριών Μέσα συλλογής πληροφοριών Μέθοδοι παρατήρησης (καθηγητών- µαθητών) Ερωτηµατολόγια (καθηγητών-µαθητών) Συνεντεύξεις (καθηγητών-µαθητών) Αντικειµενικά τεστ γνώσεων, ψυχολογικών και κινητικών δεξιοτήτων (τρόπος ζωής, διατροφικές συνήθειες, επίπεδο άγχους, τεστ στο βόλεϊ κλπ) Από ποιους παράγοντες εξαρτώνται οι πληροφορίες που θα αναζητηθούν; Ποια είναι η κυρίαρχη αξία του σχεδιαζόµενου ΑΠΦΑ; Ποιος ή ποιοι είναι οι κυρίαρχοι στόχοι; Πόσο έχουν αναλυθεί αυτοί οι στόχοι; Πρέπει ή όχι να κατηγοριοποιηθούν οι µαθητές, ανάλογα µε τις ανάγκες και τις δυνατότητές τους; Αν εµπλακεί κάποιος σε µια διαδικασία ανάλυσης αναγκών και δυνατοτήτων των µαθητών, πότε πρέπει να σταµατήσει; Τα παιδιά είναι άτοµα ξεχωριστά από τους ενήλικες µε δικούς τους τρόπους σκέψης και δικές τους ιδιαίτερες ικανότητες και ανάγκες που πρέπει να λαµβάνουµε υπόψη όταν σχεδιάζουµε εκπαιδευτικά προγράµµατα Ρουσώ Book: Concerning Education 6

7 Εργασία ΙΙΙ: Υποεργασία πάνω στα 2 προηγούµενα ερωτήµατα Σε οµάδες: Περιγραφή όλων των εναλλακτικών λύσεων Πλεονεκτήµατα και µειονεκτήµατα της κάθε λύσης Προτάσεις Ο καθένας µόνος του: Στην υποεργασία αυτή θα περιγράψετε, θα αναλύσετε µόνο την κύρια πρόταση που έχετε να κάνετε πάνω στα δυο προηγούµενα ερωτήµατα Βιβλιογραφία ιγγελίδης Ν. (2003). Σχεδιασµός, εφαρµογή κι αξιολόγηση αναλυτικών προγραµµάτων φυσικής αγωγής. Εκδόσεις Πανεπιστηµίου Θεσσαλίας: Υπηρεσία ηµοσιευµάτων (σελ ) Melograno (1997). Pp Jewett, Bain & Ennis (1995). Pp Βρεττός & Καψάλης (1998). Κεφάλαιο 5. 7