Να επιλέξετε την φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις:

Μέγεθος: px

Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Να επιλέξετε την φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις:"

Ἰφιγένεια Ρόκας
7 χρόνια πριν
Προβολές:

1 ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ Γ ΤΑΞΗ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΙ ΕΠΑΛ (ΟΜΑΔΑ Β ) ΚΥΡΙΑΚΗ 27/03/ ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙΔΩΝ: ΕΠΤΑ (7) ΘΕΜΑ Α Να επιλέξετε την φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις: Α1. Τα υβριδώματα προκύπτουν από τη/την: Α. μεταφορά πυρήνα Β-λεμφοκυττάρου σε καρκινικό Β. μεταφορά αντισωμάτων σε καρκινικά κύτταρα Γ. κλωνοποίηση Β-λεμφοκυττάρων Δ. σύντηξη καρκινικών κυττάρων με λεμφοκύτταρα Α2. Υδρόφιλο τμήμα στη διπλή έλικα του DNA αποτελεί/-ούν: Α. ο σταθερός σκελετός της έλικας Β. τα ελεύθερα 5 και 3 άκρα Γ. οι αζωτούχες βάσεις Δ. οι βάσεις αδενίνης και θυμίνης Α3. Ένζυμο που συνδέει δεοξυριβονουκλεοτίδια με 3-5 φωσφοδιεσετρικό δεσμό αποτελεί η: Α. αντίστροφη μεταγραφάση Β. RNA πολυμεράση Γ. περιοριστική ενδονουκλεάση ΕcoRI Δ. DNA ελικάση ΤΕΛΟΣ 1ΗΣ ΑΠΟ 7 ΣΕΛΙΔΕΣ

2 ΑΡΧΗ 2ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ Α4. Κατά τη διάρκεια της μετάφρασης, προκειμένου το 3 ο μόριο trna να εισέλθει στη μεγάλη υπομονάδα του ριβοσώματος, σπάζουν: Α. 7 δεσμοί υδρογόνου Β. 3 δεσμοί υδρογόνου Γ. 2 πεπτιδικοί δεσμοί Δ. 2 φωσφοδιεστερικοί δεσμοί Α5. Ο αριθμός των βραχιόνων που απεικονίζονται στον καρυότυπο ατόμου με σύνδρομο Turner είναι: Α. 45 Β. 90 Γ. 180 Δ. 184 ΜΟΝΑΔΕΣ 25 ΘΕΜΑ Β Β1. Να αντιστοιχίσετε σωστά τον αριθμό κάθε μιας από τις φράσεις της στήλης Ι με ένα μόνο γράμμα (Α, Β, Γ) της στήλης ΙΙ. Στήλη Ι Στήλη ΙΙ 1. DNA ελικάση Α. Αντιγραφή 2. Μεταγραφικοί παράγοντες 3. Πολύσωμα Β. Μεταγραφή 4. Πριμόσωμα 5. Ριβόσωμα Γ. Μετάφραση 6. Ριβονουκλεοπρωτεϊνικά σωματίδια ΜΟΝΑΔΕΣ 6 ΤΕΛΟΣ 2ΗΣ ΑΠΟ 7 ΣΕΛΙΔΕΣ

3 ΑΡΧΗ 3ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ Β2. Να εξηγήσετε τους λόγους για τους οποίους οι μεταλλάξεις δεν είναι πάντοτε επιβλαβείς για τους οργανισμούς. ΜΟΝΑΔΕΣ 8 Β3. Να περιγράψετε τη διαδικασία για την παραγωγή ενός διαγονιδιακού καλαμποκιού Bt. ΜΟΝΑΔΕΣ 5 Β4. Κλειστή καλλιέργεια: Να γράψετε σε ποιες φάσεις της καλλιέργειας αυτής ο πληθυσμός των μικροοργανισμών παραμένει σταθερός και να εξηγήσετε σε ποιους λόγους οφείλεται αυτό. ΜΟΝΑΔΕΣ 6 (2+4) ΘΕΜΑ Γ Γ1. Στη γάτα, το επικρατές αυτοσωμικό αλληλόμορφο Β ευθύνεται για το μαύρο χρώμα τριχώματος, ενώ τα αλληλόμορφα b και b L καθορίζουν αντίστοιχα το καφέ και κανελί χρώμα τριχώματος. Από τη διασταύρωση μαύρης γάτας με καφέ γάτα είναι δυνατό να προκύψουν μαύροι, καφέ ή κανελί απόγονοι. Από τη διασταύρωση κανελί γάτας με άλλη κανελί γάτα προκύπτουν πάντα κανελί γατάκια. α. Να εξηγήσετε τη σχέση των αλληλομόρφων B, b και b L. ΤΕΛΟΣ 3ΗΣ ΑΠΟ 7 ΣΕΛΙΔΕΣ ΜΟΝΑΔΕΣ 4 β. Το μήκος του τριχώματος στις γάτες ελέγχεται από δύο αλληλόμορφα, το ένα προσδίδει μακρύ τρίχωμα και το άλλο ευθύνεται για το κοντό τρίχωμα. Από τις πολλαπλές διασταυρώσεις ενός μαύρου γάτου με μακρύ τρίχωμα με την ίδια καφέ γάτα με μακρύ τρίχωμα, προκύπτουν απόγονοι με αναλογία (ανεξάρτητη του φύλου των απογόνων): 6 μαύρο με μακρύ τρίχωμα 3 καφέ με μακρύ τρίχωμα 2 μαύρο με κοντό τρίχωμα 1 καφέ με κοντό τρίχωμα 3 κανελί με μακρύ τρίχωμα 1 κανελί με κοντό τρίχωμα Η αναλογία είναι ανεξάρτητη του φύλου των ατόμων. i. Να εξηγήσετε τον τρόπο κληρονομικότητας για την ιδιότητα «μήκος του τριχώματος» στις γάτες.

4 ΑΡΧΗ 4ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ ii. iii. Να συμβολίσετε κατάλληλα τα αλληλόμορφα για το μήκος του τριχώματος, να γράψετε τους γονότυπους των ατόμων της πατρικής γενιάς και για τις δύο ιδιότητες και να παραστήσετε τη διασταύρωση. Να εξηγήσετε πώς προκύπτει η ποικιλία των φαινοτύπων σε αυτή τη θυγατρική γενιά. ΜΟΝΑΔΕΣ 7 (2+2+3) γ. Μία άλλη γενετική θέση στο γονιδίωμα της γάτας ελέγχει πιο ιδιαίτερους φαινότυπους του τριχώματος, όπως η ύπαρξη ραβδώσεων η οποία καθορίζεται από το αυτοσωμικό γονίδιο Agouti (A). Το επικρατές αλληλόμορφο Α προσδίδει τρίχωμα με ραβδώσεις, ενώ το αλληλόμορφο α οδηγεί σε τρίχωμα χωρίς ραβδώσεις. Από τις πολλαπλές διασταυρώσεις καφέ γάτου με ραβδώσεις με γάτα κανελί χωρίς ραβδώσεις προκύπτουν στη θυγατρική γενιά (έστω γενιά G) γατάκια με αναλογία: 1 καφέ με ραβδώσεις 1 κανελί χωρίς ραβδώσεις i. Να γράψετε τον γονότυπο του γάτου. ii. Να εξηγήσετε τα αποτελέσματα αυτής της διασταύρωσης. iii. Ένα άτομο από τη γενιά G με καφέ χρώμα και ραβδώσεις, που επιπλέον έχει μακρύ τρίχωμα διασταυρώνεται με γάτα κανελί, με κοντό τρίχωμα χωρίς ραβδώσεις. Να εξηγήσετε εάν από τη διασταύρωση αυτή είναι δυνατό να προκύψουν γατάκια με κανελί χρώμα, ραβδώσεις και μακρύ τρίχωμα ή γατάκια με κανελί χρώμα, χωρίς ραβδώσεις και μακρύ τρίχωμα. ΜΟΝΑΔΕΣ 8 (2+4+2) Γ2. Η αλληλουχία αποτελεί γονίδιο από το κύριο μόριο DNA βακτηρίου, το οποίο κωδικοποιεί τη σύνθεση ολιγοπεπτιδίου: 3 GAGAGAATATGΑTTTATAAATGAGTACACAC 5 5 CTCTCTTATACΤAAATATTTACTCATGTGTG 3 Κατά την αντιγραφή της μη κωδικής αλυσίδας του γονιδίου συνέβη μία μετάλλαξη και απέναντι από τη 12 η βάση (από το 3 άκρο) της αλυσίδας αυτής τοποθετήθηκε Τ. Το λάθος δεν διορθώθηκε από τους μηχανισμούς του βακτηρίου και το κύτταρο αμέσως μετά την αντιγραφή διαιρέθηκε. Να εξηγήσετε ποιες θα είναι οι συνέπειες της μετάλλαξης στη σύνθεση του ολιγοπεπτιδίου σε κάθε ένα από τα δύο νέα κύτταρα. ΤΕΛΟΣ 4ΗΣ ΑΠΟ 7 ΣΕΛΙΔΕΣ ΜΟΝΑΔΕΣ 6

5 ΑΡΧΗ 5ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ ΘΕΜΑ Δ Η ακόλουθη αλληλουχία DNA (έστω αλληλουχία Ζ) απομονώθηκε στο εργαστήριο από το κύριο DNA φυσιολογικού κυττάρου E.coli. 5 CTTAGGGATCCCTTAGACATGGAG(CC) 12 TGACGΑAATG(GG) 7 Α(TAT) 3 AGATAAGGATG(GAA) 12 TTCTATTAACC 3 3 GAATCCCTAGGGAATCTGTACCTC(GG) 12 ACTGCTΤTAC(CC) 7 Τ(ATA) 3 TCTATTCCTAC(CTT) 12 AAGATAATTGG 5 Στην αλληλουχία Ζ περιλαμβάνεται ο χειριστής και τα δομικά γονίδια του οπερονίου της λακτόζης. Η αλληλουχία: 5 GGATCC 3 3 CCTAGG 5 αποτελεί τον χειριστή του οπερονίου της λακτόζης. Δ1. i. Να γράψετε τις αλληλουχίες βάσεων που κωδικοποιούν τα ένζυμα στο μόριο του mrna που προκύπτει από τη μεταγραφή της αλληλουχίας Ζ. Να μην αιτιολογήσετε την απάντησή σας και να διατηρήσετε τις παρενθέσεις για τη συντομογραφία των βάσεων. ii. Να προσδιορίσετε τον αριθμό των αμινοξέων κάθε ενζύμου που παράγεται από το οπερόνιο. Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας. ΜΟΝΑΔΕΣ 8 (2+6) Δ2. Η περιοριστική ενδονουκλεάση Α αναγνωρίζει την αλληλουχία: την οποία και κόβει μεταξύ C και T. 5 CTTAG 3 3 GAATC 5 Η αλληλουχία Ζ τέμνεται από την περιοριστική ενδονουκλεάση Α. Να γράψετε το τμήμα με μονόκλωνα άκρα που προκύπτει από την επίδραση της περιοριστικής ενδονουκλεάσης στην αλληλουχία Ζ και να εξηγήσετε πόσοι φωσφοδιεστερικοί δεσμοί και πόσοι δεσμοί υδρογόνου έσπασαν κατά τη δημιουργία του. ΤΕΛΟΣ 5ΗΣ ΑΠΟ 7 ΣΕΛΙΔΕΣ ΜΟΝΑΔΕΣ 5 Δ3. Ένα πλασμίδιο φέρει μία φορά την αλληλουχία που αναγνωρίζει η περιοριστική ενδονουκλεάση Α, αμέσως μετά τον υποκινητή γονιδίου ανθεκτικότητας στο αντιβιοτικό αμπικιλίνη. Η αλληλουχία του υποκινητή (έντονα γράμματα) και του γονιδίου ανθεκτικότητας στο πλασμίδιο είναι: 5 CAGCTCCTTAGGGATGCTTTATAAATAACA. 3 3 GTCGAGGAATCCCTACGAAATATTTATTGT...5

6 ΑΡΧΗ 6ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ Το πλασμίδιο τέμνεται από την περιοριστική ενδονουκλεάση Α και αναμιγνύεται με το τμήμα που γράψατε στο προηγούμενο ερώτημα, οπότε και προκύπτει ανασυνδυασμένο πλασμίδιο. i. Ποιο ένζυμο είναι απαραίτητο για τη σύνδεση των δύο αυτών τμημάτων DNA; ii. Ποιος είναι ο φυσιολογικός ρόλος του ενζύμου αυτού στα βακτήρια; iii. Να γράψετε την αλληλουχία βάσεων στο ανασυνδυασμένο πλασμίδιο. iv. Από το ανασυνδυασμένο πλασμίδιο παράγεται το πεπτίδιο που προσδίδει ανθεκτικότητα στην αμπικιλίνη. Με τη βοήθεια του γενετικού κώδικα, να γράψετε το πεπτίδιο αυτό και να σημειώσετε το αμινικό και καρβοξυλικό του άκρο. Να μην αιτιολογήσετε την απάντησή σας. ΜΟΝΑΔΕΣ 8 ( ) Δ4. Το ανασυνδυασμένο πλασμίδιο εισέρχεται σε βακτήριο E.coli, που δεν διαθέτει πλασμίδια και στο οποίο λόγω μετάλλαξης είναι ανενεργός ο χειριστής του οπερονίου της λακτόζης. Να εξηγήσετε ποιες θα είναι οι συνέπειες για την επιβίωση του βακτηρίου, όταν αυτό καλλιεργηθεί σε θρεπτικό υλικό: i. Με λακτόζη και αμπικιλίνη, ii. Με γλυκόζη και αμπικιλίνη, iii. Με γλυκόζη χωρίς αμπικιλίνη. ΜΟΝΑΔΕΣ 4 (2+1+1) ΤΕΛΟΣ 6ΗΣ ΑΠΟ 7 ΣΕΛΙΔΕΣ

ΑΡΧΗ 7ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ ΟΔΗΓΙΕΣ (για τους εξεταζομένους) 1. Στο εξώφυλλο του τετραδίου να γράψετε το εξεταζόμενο μάθημα. Στο εσώφυλλο πάνω-πάνω να συμπληρώσετε τα ατομικά στοιχεία μαθητή.

Να γράψετε το ονοματεπώνυμό σας στο πάνω μέρος των φωτοαντιγράφων αμέσως μόλις σας παραδοθούν. Τυχόν σημειώσεις σας πάνω στα θέματα δεν θα βαθμολογηθούν σε καμία περίπτωση.

7 ΑΡΧΗ 7ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ ΟΔΗΓΙΕΣ (για τους εξεταζομένους) 1. Στο εξώφυλλο του τετραδίου να γράψετε το εξεταζόμενο μάθημα. Στο εσώφυλλο πάνω-πάνω να συμπληρώσετε τα ατομικά στοιχεία μαθητή. Στην αρχή των απαντήσεών σας να γράψετε πάνωπάνω την ημερομηνία και το εξεταζόμενο μάθημα. Να μην αντιγράψετε τα θέματα στο τετράδιο και να μην γράψετε πουθενά στις απαντήσεις σας το όνομά σας. 2. Να γράψετε το ονοματεπώνυμό σας στο πάνω μέρος των φωτοαντιγράφων αμέσως μόλις σας παραδοθούν. Τυχόν σημειώσεις σας πάνω στα θέματα δεν θα βαθμολογηθούν σε καμία περίπτωση. Κατά την αποχώρησή σας να παραδώσετε μαζί με το τετράδιο και τα φωτοαντίγραφα. 3. Να απαντήσετε στο τετράδιό σας σε όλα τα θέματα μόνο με μπλε ή μόνο με μαύρο στυλό με μελάνι που δεν σβήνει. Μολύβι επιτρέπεται, μόνο αν το ζητάει η εκφώνηση, και ΜΟΝΟ για πίνακες, διαγράμματα κλπ.. 4. Κάθε απάντηση επιστημονικά τεκμηριωμένη είναι αποδεκτή. 5. Διάρκεια εξέτασης: τρεις (3) ώρες μετά τη διανομή των φωτοαντιγράφων. 6. Χρόνος δυνατής αποχώρησης: 10:30 KΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ ΤΕΛΟΣ ΜΗΝΥΜΑΤΟΣ ΤΕΛΟΣ 7ΗΣ ΑΠΟ 7 ΣΕΛΙΔΕΣ

Σχετικά έγγραφα

Να επιλέξετε την φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις:

Να επιλέξετε την φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις: ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ Γ ΤΑΞΗ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΙ ΕΠΑΛ (ΟΜΑΔΑ Β ) ΚΥΡΙΑΚΗ 27/03/2016 - ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ (ΑΠΟΦΟΙΤΟΙ) ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙΔΩΝ: ΔΩΔΕΚΑ (12) ΘΕΜΑ Α ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ Να επιλέξετε