Η Χρήση των Ψυχομετρικών Εργαλείων στην Ελλάδα (στο χώρο της εργασίας)

Transcript

1 Η Χρήση των Ψυχομετρικών Εργαλείων στην Ελλάδα (στο χώρο της εργασίας) Εισηγητής: Ι.Σ. Παναγόπουλος, PhD in Industrial Psychology Διευθυντής Έρευνας & Ανάπτυξης της SHL Ελλάς 1

2 Στόχοι Εισαγωγή στα Ψυχομετρικά Εργαλεία: Δοκιμασίες (Τεστ) & Ερωτηματολόγια Παρουσίαση των δραστηριοτήτων της SHL Ελλάς Παρουσίαση των Ψυχομετρικών Εργαλείων αξιολόγησης που συνήθως χρησιμοποιούνται κατά την επιλογή & ανάπτυξη προσωπικού 2

3 Γνώση Καλύτερη Κατανόηση Εκπαίδευση Λήψη & Υλοποίηση Βέλτιστης Απόφασης 3

4 Εργαζομένος: Απόδοση + Ικανοποίηση Μπορώ + Θέλω Εκπαίδευση Ικανότητες Δεξιότητες Εμπειρία Κίνητρα Υποκίνηση Προσωπικότητα Ενδιαφέροντα Αξίες Αρκεί μια αδόμητη Συνέντευξη για να αξιολογήσουμε τον εργαζόμενο; 4

5 Μελέτη Εγκυρότητας (Ικανότητα Πρόβλεψης) Τέλεια Πρόβλεψη Κέντρα Αξιολόγησης (για προαγωγές) Δείγματα Εργασίας Τεστ Ικανοτήτων Κέντρα Αξιολόγησης Ερωτηματολόγια Προσωπικότητας (σε συνδυασμό με ΚΑ) Βιογραφικά Στοιχεία Δομημένες Συνεντεύξεις Μη Δομημένες Συνεντεύξεις Συστάσεις Αστρολογία Γραφολογία Τυχαία Επιλογή 5

6 Ψυχομετρικά Εργαλεία: Τεστ & Ερωτηματολόγια ΟΡΙΣΜΟΣ: το δείγμα μιας τυποποιημένης συμπεριφοράς ηοποία μπορεί να περιγραφεί σε μία αριθμητική κλίμακα ή σύστημα κατηγοριοποίησης (Cronbach, 1984) Αντικειμενικότητα! Εργαλεία μέτρησης της ανθρώπινης συμπεριφοράς. Τα πιο βασικά σημεία σε σχέση με τα ψυχομετρικά τεστ είναι: Όλοι οι υποψήφιοι αξιολογούνται κάτω από τις ίδιες ακριβώς, σταθμισμένες συνθήκες Η επίδοση αξιολογείται αντικειμενικά, βάσει κοινής βαθμολογίας για όλους, η οποία έχει προκύψει από τον κατάλληλο πληθυσμό, τη νόρμα Η βαθμολογία αποτελεί ακριβή μέτρηση μιας ικανότητας σχετικής με την εργασία, και δίνει έναν έγκυρο δείκτη της αποτελεσματικότητας σ αυτήν την εργασία Ανάλογα με το περιεχόμενό τους: Εργασιακά, Κλινικά, Εκπαιδευτικά, κ.ά. 6

7 Εργασιακά Ψυχομετρικά Εργαλεία στην Ελλάδα Ελληνικές εταιρείες που χρησιμοποιούσαν ψυχομετρικά τεστ στο χώρο της εργασίας: 2002: 13% 2003: 21% (Έρευνα PWC & ΟΠΑ, 2003) Κύριοι χρήστες (3 στους 4): Θυγατρικές μεγάλων πολυεθνικών ομίλων Υπάρχει στην Ελλάδα κοινά αποδεκτό και θεσμοθετημένο πλαίσιο ανάπτυξης και χρήσης των Ψυχομετρικών Δοκιμασιών (Τεστ & Ερωτηματολογίων); 7

8 Εργασιακά Ψυχομετρικά Τεστ Τα Ψυχομετρικά Τεστ & Ερωτηματολόγια της SHL ακολουθούν τις αρχές της Διεθνούς Επιτροπής Ψυχομετρικών Δοκιμασιών (International Test Commission) και της Βρετανικής Ψυχολογικής Εταιρείας (British Psychological Society) 8

9 SHL Group Ιδρύθηκε στη Μ. Βρετανία το 1977 από δύο βιομηχανικούς ψυχολόγους. Πλέον λειτουργεί σε 42 χώρες και σε 30 γλώσσες. Έχει περισσότερες από 200 ψυχομετρικές μεθόδους & επιστημονικά τεκμηριωμένα εργαλεία, όπως: - Τεστ Ικανοτήτων - Ερωτηματολόγια Κινήτρων - Ερωτηματολόγια Επαγγελματικής - Ασκήσεις Προσομοίωσης Προσωπικότητας - Οδηγοί Δομημένης Συνέντευξης, κ.ά. Τα συστήματα με βάση το διαδίκτυο (web-based) χρησιμοποιούνται ήδη σε 38 χώρες από το Απασχολεί περισσότερους από 500 ψυχολόγους ως συμβούλους και 900 εργαζόμενους πολυεθνικά. Συνεργάζεται με περισσότερες από πελάτες - συνεργάτες πάνω από 50% των 200 μεγαλύτερων εταιριών στον κόσμο («Times») 9

10 SHL Ελλάς Λειτουργεί από το 1991 & δραστηριοποιείται στην Ελλάδα, Κύπρο, Μέση Ανατολή & Βαλκάνια. Έχουν δοκιμαστεί, προσαρμοστεί & σταθμιστεί πολλά εργαλεία στην Ελληνική γλώσσα και κουλτούρα. Παρέχει συμβουλευτικές υπηρεσίες σε θέματα όπως: Αξιολόγηση και Επιλογή Προσωπικού για όλες τις ιεραρχικές βαθμίδες Σχεδιασμός και Εφαρμογή Κέντρων Αξιολόγησης Σχεδιασμός και Εφαρμογή Κέντρων Ανάπτυξης Εκπαιδευτικά σεμινάρια στη χρήση και εκτίμηση των εργαλείων της εταιρίας Ανάλυση Εταιρικής Κουλτούρας Ανάπτυξη Μοντέλων Επαγγελματικών Ιδιοτήτων (Competencies) Σχεδιασμός συστημάτων 360º αξιολόγησης Ανάλυση Θέσεων Εργασίας Σχεδιασμός συστημάτων Αξιολόγησης της Απόδοσης On line συστήματα προσέλκυσης, επιλογής και ανάπτυξης υποψηφίων 10

11 Τι είναι οι Επαγγελματικές Ιδιότητες (Competencies); To σύνολο των ατομικών χαρακτηριστικών που εγγυώνται την εργασιακή επιτυχία και που μπορούν να περιγραφούν ως παρατηρήσιμοι τρόποι συμπεριφοράς. (Ορισμός της SHL) 11

12 ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ Ανάγκες Στόχοι Εταιρική κουλτούρα Ανάλυση Θέσεων Εργασίας ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΕΣ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ (Competencies ) ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΕΣ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ (Competencies ) Επιλογή Αξιολόγηση απόδοσης Ανάπτυξη

13 Προσέλκυση Προσέλκυση υποψηφίων υποψηφίων Πριν Πριν την την πρόσληψη πρόσληψη (ανοικτή (ανοικτή διαδικασία) διαδικασία) screening screening out out Επιλογή Επιλογή Πριν Πριν την την πρόσληψη πρόσληψη (ελεγχόμενη (ελεγχόμενη διαδικασία) διαδικασία) best best fit fit Αξιολόγηση Αξιολόγηση απόδοσης απόδοσης Ανάπτυξη Ανάπτυξη Μετά Μετά την την πρόσληψη πρόσληψη (ελεγχόμενη (ελεγχόμενη διαδικασία) διαδικασία) maximising maximising potential potential

14 Παράδειγμα: Ομαδική Εργασία Αναπτύσσει αποτελεσματικές και υποστηρικτικές σχέσεις με τους συναδέλφους του/της. Δείχνει ενδιαφέρον για αυτούς και συμβάλλει στην καλλιέργεια ομαδικού πνεύματος Ενδεικτικές Συμπεριφορές Στηρίζει τους άλλους σε ομαδικές εργασίες. Εργάζεται προς την επίτευξη ομαδικών και όχι προσωπικών στόχων. Ενθαρρύνει τη συμμετοχή όλων στην ομαδική εργασία. Ακούει με κατανόηση τους άλλους και τις απόψεις τους. Δείχνει ενδιαφέρον για τα προβλήματα/δυσκολίες των άλλων. Αποφεύγει τις συγκρούσεις με συναδέλφους του/ της. Επιλύει τις συγκρούσεις μεταξύ άλλων. 14

15 Παράδειγμα: Ομαδική Εργασία ΙΚΑΝΟΤΗΤΕΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑ Επικοινωνίας Ενεργητικής Ακρόασης ΟΜΑΔΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Συντροφικότητα ημοκρατικότητα Μη ανταγωνιστικός Ανάγκη για Συντροφικότητα ΚΙΝΗΤΡΑ Εργασίες ομαδικές Εργασίες όπου παρέχεται βοήθεια σε άλλους ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΑ 15

16 Παράδειγμα 1: Αξιολόγηση με Ψυχομετρικά Εργαλεία και Δομημένη Συνέντευξη Competencies Μεθοδολογίες Τεστ Ικανοτήτων Ερωτηματολόγιο Επαγγελματικής Προσωπικότητας Δομημένη Συνέντευξη/ Competency based Interview Αναλυτική Σκέψη Ηγεσία Επικοινωνία Προσανατολισμός στο Αποτέλεσμα Προσανατολισμός στον Πελάτη Πρωτεύουσα Ένδειξη Δευτερεύουσα Ένδειξη 16

17 Παράδειγμα 2: Κέντρο Αξιολόγησης Competencies Μεθοδολογίες Τεστ Ικανοτήτων Ερωτ. Επαγγελμ. Προσωπ. Ομαδική Άσκηση Άσκηση Ρόλων Δομημένη Συνέντευξη/ Competency Based Interview Αναλυτική Σκέψη Ηγεσία Επικοινωνία Προσανατολισμός στο Αποτέλεσμα Προσανατολισμός στον Πελάτη Πρωτεύουσα Ένδειξη Δευτερεύουσα Ένδειξη 17

18 Κατηγορίες Ψυχομετρικών Τεστ ΙΚΑΝΟΤΗΤΩΝ ΜΗΧΑΝΗ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑΣ & ΚΙΝΗΤΡΩΝ ΚΑΥΣΙΜΑ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΩΝ ΠΗΔΑΛΙΟ 18

19 Τεστ Ικανοτήτων Τα τεστ ικανοτήτων έχουν σχεδιαστεί ώστε να αξιολογούν την τρέχουσα αλλά και εν δυνάμει ικανότητα σε διαφορετικά είδη εργασιακών ικανοτήτων. Η SHL έχει αναπτύξει ένα εύρος εργαλείων διαφορετικού επιπέδου, ώστε να χρησιμοποιείται κάθε φορά το πλέον κατάλληλο τεστ. Βασικές ικανότητες Ειδικές ικανότητες Γλωσσικού συλλογισμού Αριθμητικού συλλογισμού Διαγραμματικού συλλογισμού Αντίληψης χώρου Μηχανικής αντίληψης Ελέγχου & παρατηρητικότητας Χειρωνακτικής επιδεξιότητας 19

20 Παράδειγμα Γλωσσικού Τεστ «Ο ρόλος του/της γραμματέα/ς έχει υποστεί πολλές αλλαγές κατά τα τελευταία 10 χρόνια αλλά θα εξελιχθεί ακόμη πιο γρήγορα στα επόμενα 10 χρόνια. Η οικονομική κατάσταση, οι συνθήκες απασχόλησης και η πολιτική ίσων ευκαιριών θα επηρεάσουν τη θέση του/της γραμματέα/ς. Το πιο σημαντικό απ όλα όμως, είναι η ραγδαία ανάπτυξη της τεχνολογίας του γραφείου, χάρη στην οποία τελικά μπορεί να εξαλειφθεί εντελώς η ανάγκη της στενογραφίας και δακτυλογράφησης κειμένων.» 1. Τα καθήκοντα του/της γραμματέα/ς θα υποστούν σημαντικές αλλαγές μέσα στην επόμενη δεκαετία. 2. Η εξέλιξη του ρόλου του/της γραμματέα/ς οφείλεται σε μία και μοναδική αιτία. 3. Μετά από 10 χρόνια είναι αμφίβολο αν θα διαθέτει κανείς γραμματέα. 4. Ομισθόςτου/της γραμματέα/ς τείνει να μειώνεται τα τελευταία χρόνια. 20

21 Παράδειγμα Αριθμητικού Τεστ ΓΡΑΦΙΚΗ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ ΠΩΛΗΣΕΩΝ ΚΑΤΟΙΚΙΩΝ Αρ. Πωληθέντων Κατοικιών Aπρίλιος Μάϊος Ιούνιος Ιούλιος Αύγουστος Σεπτέμβριος Ποιός είναι ο μέσος αριθμός κατοικιών που πωλήθηκαν τους μήνες Ιούνιο και Ιούλιο; A B Γ Δ E

22 Ερωτηματολόγιο Επαγγελματικής Προσωπικότητας / Ψυχομετρικά τεστ Ορισμός της προσωπικότητας σύμφωνα με το μοντέλο της SHL: Η προσωπικότητα σχετίζεται με τους τυπικούς ή προτιμητέους τρόπους συμπεριφοράς, σκέψης και αισθημάτων. Το ερωτηματολόγιο OPQ 32 είναι από τα πρώτα εργαλεία μέτρησης της επαγγελματικής προσωπικότητας. Η πρώτη έκδοση του δημιουργήθηκε το 1984 και η τελευταία το 2001, ύστερα από έρευνα των πιο σύγχρονων εργασιακών δεδομένων. Μετρά 32 διαφορετικές διαστάσεις προσωπικότητας που σχετίζονται άμεσα με την εργασιακή επιτυχία. Χωρίζονται σε τρεις κατηγορίες: (α) Σχέσεις με Ανθρώπους, (β) Διανοητική Προσέγγιση, και (γ) Συναισθήματα & Ενέργειες. 22

23 Διαστάσεις του OPQ32 (α) Τρόποι Αλληλεπίδρασης (Σχέσεις με Ανθρώπους) ΕΠΙΡΡΟΗ Πειστικός Ρυθμιστής Ευθαρσής Ανεξάρτητος ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΤΗΤΑ Εξωστρεφής Συντροφικός Κοινωνικά Σίγουρος ΕΝΣΥΝΑΙΣΘΗΣΗ Μετριόφρων Δημοκρατικός Συμπονετικός 23

24 Διαστάσεις του OPQ32 (β) Διανοητική Προσέγγιση ΑΝΑΛΥΣΗ Αναλυτής δεδομένων Κριτικός Αναλυτής συμπεριφοράς ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑ & ΑΛΛΑΓΗ Συμβατικός Εννοιολογικός Ευρηματικός Προσανατολισμένος στην Αλλαγή Προσαρμοστικός ΔΟΜΗ Προνοητικός Μεθοδικός Συνεπής Τυπικόςμετουςκανόνες 24

25 Διαστάσεις του OPQ32 (γ) Συναισθήματα & Ενέργειες ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΑ Χαλαρός Ανήσυχος Ανθεκτικός στην κριτική Αισιόδοξος Καλοπροαίρετος Συναισθηματικά Συγκρατημένος ΔΥΝΑΜΙΣΜΟΣ Δραστήριος Ανταγωνιστικός Φιλόδοξος Αποφασιστικός 25

26 Ασκήσεις Προσομοίωσης Έχουν σχεδιαστεί έτσι ώστε να προσομοιάζουν σημαντικές πλευρές της εργασιακής επίδοσης. Οι ασκήσεις αυτές παρέχουν τη δυνατότητα να παρατηρηθεί η πραγματική συμπεριφορά των υποψήφιων σε ρεαλιστικές καταστάσεις με σκοπό την αξιολόγηση τους με έναν δομημένο τρόπο στις επαγγελματικές ιδιότητες της θέσης εργασίας για την οποία γίνεται η αξιολόγηση. Ακόμα, παρέχουν πληροφορίες στον υποψήφιο σχετικά με τα καθήκοντα της εργασίας για την οποία αξιολογείται. 26

27 Ασκήσεις Προσομοίωσης Διακρίνονται σε: Γραπτές ασκήσεις: Ασκήσεις Χειρισμού Εισερχομένων Τεστ Παραγωγικού Συλλογισμού Ασκήσεις Αλληλεπίδρασης: Ομαδικές Ασκήσεις Ασκήσεις Ανάλυσης/ Παρουσίασης Ασκήσεις Διερεύνησης Πληροφοριών Ασκήσεις Ρόλων 27

28 Σεμινάρια της SHL Ελλάς Η SHL παρέχει Σεμινάρια σχετικά με τις διάφορες μεθοδολογίες αξιολόγησης. Συγκεκριμένα: Σεμινάριο στη «Χρήση και Εκτίμηση Τεστ Ικανοτήτων» (2-ημερο ανοιχτό) Σεμινάριο στη «Χρήση και Ερμηνεία Ερωτηματολογίων Επαγγελματικής Προσωπικότητας» (3-ήμερο ανοιχτό) Σεμινάριο στο «Σχεδιασμό και Εφαρμογή Κέντρων Αξιολόγησης» (3- ήμερο ανοιχτό) Σεμινάριο σε «Δεξιότητες Δομημένης Συνέντευξης Επιλογής» (2- ήμερο ανοιχτό) 28

29 Ευχαριστώ! 29