ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 Ο. Οστεολογία ΣΤ. ΑΝΑΤΟΜΙΑΣ - ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑΣ I Β ΕΠΑ.Λ. ΜΑΡΙΑ ΣΗΦΑΚΗ

Transcript

1 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 Ο Οστεολογία ΣΤ. ΑΝΑΤΟΜΙΑΣ - ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑΣ I Β ΕΠΑ.Λ. ΜΑΡΙΑ ΣΗΦΑΚΗ

2 Οστά και ανθρώπινος σκελετός Η οστεολογία αναφέρετε στην μελέτη των οστών. Οστά ονομάζονται σκληρά όργανα που παράγονται από οστίτη ιστό Συνδέονται μεταξύ τους με τις αρθρώσεις σχηματίζοντας τον σκελετό Ο σκελετός αξονικός στον άνθρωποχρησιμεύει: Για να στηρίζει τα μαλακά μόρια Σχηματίζει κοιλότητες που προστατεύονται τα σπλάχνα Περιέχει τον μυελό των οστών

3 Εξωτερική μελέτη των οστών Ανάλογα με το σχήμα τους τα οστά χωρίζονται σε: Μακριά ή επιμήκη έχουν δύο άκρα τις επιφύσεις και το σώμα που ονομάζεται διάφυση Πλατιά οστά έχουν δύο επιφάνειες, χείλη και γωνίες Βραχέα οστά έχουν περίπου ίσες και τις τρεις διαστάσεις τους

4 Εξωτερική επιφάνεια οστών Στην εξωτερική επιφάνεια των οστών παρατηρούνται διάφορα μορφώματα αναγλυφές, βαθουλώματα και τρήματα. Τα μορφώματα αυτά είναι απαραίτητα για την πρόσφυση μυών και τενόντων, τις πορείες αγγείων και νεύρων κ.α. Ανάλογα με το σχήμα τους ονομάζονται: φύματα, αποφύσεις, ακρολοφίες, ογκώματα, άκανθες, εντυπώματα, βοθρία, αύλακες κ.α.

5 Σύσταση των οστών Τα οστά αποτελούνται από οργανικό και ανόργανο μέρος. Το οργανικό μέρος ονομάζεται οστέινη ουσία και αποτελείται από κύτταρα, ινίδια και άμορφη ουσία την θεμέλια ουσία, η οποία βρίσκεται ανάμεσα στα κύτταρα και τα ινίδια. Το ανόργανο μέρος αποτελείται από άλατα φωσφορικού και ανθρακικού ασβεστίου, φωσφορικού μαγνησίου κ.α. Τα άλατα αυτά που αποτελούν τα 2/3 του βάρους των οστών, δίνουν στο οστό την σκληρότητα και την σταθερότητα του.

6 Κατασκευή των οστών Ο οστίτης ιστός κάνει τα οστά σκληρά και ανθεκτικά Αποτελείται από οστικά κύτταρα που βρίσκονται μέσα στην βασική οστική ουσία Ανάλογα με την θέση των κυττάρων και της βασικής οστικής ουσίας ο οστίτης έχει δύο διαφορετικές μορφές: Τον συμπαγή οστίτη ιστό και Το σπογγώδη οστίτη ιστό

7 Κατασκευή μακρών οστών Η σύσταση των οστών είναι διαφορετική στις διαφύσεις από τις επιφύσεις Η διάφυση σχηματίζεται από συμπαγή οστίτη ιστό σε μορφή κυλίνδρου, ο οποίος περικλείει μια κοιλότητα τον μυελικό σωλήνα. Η κοιλότητα αυτή περιέχει ερυθρό μυελό των οστών Οι επιφύσεις σχηματίζονται από σπογγώδη ιστό, στα διάκενα του οποίου βρίσκεται μυελός των οστών. Ένα λεπτό στρώμα συμπαγούς οστίτη ιστού περιβάλλει εξωτερικά τις επιφύσεις εκτός από τις αρθρικές τους επιφάνειες. Αυτές καλύπτονται από τον αρθρικό χόνδρο Και η διάφυση και οι επιφύσεις καλύπτονται εξωτερικά από το περιόστεο, μια ινοελαστική μεμβράνη, η οποία περιέχει αιμοφόρα αγγεία και νεύρα Περιόστεο δεν καλύπτει τον αρθρικό χόνδρο.

8 Κατασκευή πλατιών και βραχέων οστών Σχηματίζονται εξωτερικά από ένα λεπτό στρώμα συμπαγούς οστίτη ιστού, ο οποίος περιβάλλει τον σπογγώδη ιστό που υπάρχει εσωτερικά. Στα πλατιά οστά το στρώμα του σπογγώδούς ιστού είναι πολύ λεπτό. Στα οστά του κρανίου το στρώμα αυτό ονομάζεται διπλόη και περικλείεται μεταξύ των δύο πλακών του συμπαγούς οστίτη ιστού.

9 Αύξηση σε μήκος των οστών Η ζώνη του χόνδρου η οποία χωρίζει τους πυρήνες της διάφυσης από τους πυρήνες οστεοποίησης της επίφυσης ονομάζεται συζευτικός χόνδρος. Από τον συζευτικό χόνδρο πραγματοποιείται η αύξηση του οστού σε μήκος

10 Ο συζευτικός χόνδρος Τα τμήματα του χόνδρου που βρίσκονται σε επαφή με τους πυρήνες οστεοποίησης μετατρέπονται συνεχώς σε οστίτη ιστό Στο κεντρικό του τμήμα ο χόνδρος συνεχώς αναγεννιέται με πολλαπλασιασμό των κυττάρων του Η διαδικασία αυτή συνεχίζεται μέχρι το οστό να φτάσει στην τελική του ανάπτυξη οπότε και οι πυρήνες οστεοποίησης διάφυσης και επίφυσης ενώνονται και όλος ο συζευτικός χόνδρος οστεοποιείται.

11 Αύξηση σε πάχος Η αύξηση σε πάχος επιτυγχάνεται χάρη στο περιόστεο Το εσωτερικό στρώμα του περιοστέου είναι οστεογενετικό και σχηματίζει διαδοχικά στρώματα οστού, τα οποία εναποτίθενται πάνω στα βαθύτερα στρώματα Παράλληλα στο κέντρο της διάφυσης κύτταρα που ονομάζονται οστεοκλάστες, απορροφούν οστό και σταδιακά σχηματίζεται ο μυελικός σωλήνας.

12

13 Μελέτη του σκελετού Ο ανθρώπινος σκελετός αποτελείται από 206 ξεχωριστά οστά και ορισμένα σησαμοειδή οστά. Διακρίνεται σε σκελετό του κορμού και σκελετό των άκρων Ο σκελετός του κορμού αποτελείται από τον σκελετό του κρανίου, του θώρακα και την σπονδυλική στήλη Ο σκελετό των άκρων αποτελείται από τον σκελετό των άνω και κάτω άκρων.

14 Ο σκελετός του κρανίου Αποτελείται από δύο μέρη: το εγκεφαλικό κρανίο και το σπλαχνικό ή προσωπικό κρανίο. Τα οστά του εγκεφαλικού κρανίου σχηματίζουν κοιλότητα που περιέχεται και προστατεύεται ο εγκέφαλος Στο προσωπικό κρανίο βρίσκεται η αρχή του πεπτικού και του αναπνευστικού συστήματος.

15 Τα οστά του εγκεφαλικού κρανίου Ο σκελετός του εγκεφαλικού κρανίου αποτελείται από 8 οστά: 4 μονά Μετωπιαίο Ηθμοειδές Σφηνοειδές ινιακό 2 διπλά και συμμετρικά Κροταφικά Βρεγματικά

16 Μετωπιαίο και βρεγματικά οστά Μετωπιαίο Βρίσκεται στη μέσο και το εμπρός μέρος του κυριου κρανίου Σχηματίζει το μέτωπο και την οροφή των κοιλοτήτων των οφθαλμών και της μύτης Τα δύο βρεγματικά Βρίσκονται στα πλάγια του θόλου του κρανίου, πίσω από το μετωπιαίο και πάνω από τα κροταφικά Αρθρώνονται μεταξύ τους με ραφή στη μέση του θόλου του κρανίου οβελιαία ραφή

17 Βάση του κρανίου - Σφηνοειδές και ινιακό οστό Το σφηνοειδές οστό βρίσκεται στη μέση και εμπρός από την βάση του κρανίου. Το σχήμα του μοιάζει με της νυκτερίδας Συμβάλλει στο σχηματισμό της ρινικής κοιλότητας Στο επάνω του μέρος σχηματίζει μια κοίλανση - το τουρκικό εφίππιο εντός του προφυλάσσεται η υπόφυση ο σημαντικότερος ενδοκρινής αδένας Το ινιακό οστό βρίσκεται πίσω από το σφηνοειδές στη βάση του κρανίου. Έχει ένα μεγάλο τρήμα - το ινιακό τρήμα από όπου ο εγκέφαλος συνεχίζεται με τον νωτιαίο μυελό.

18 Βάση κρανίου - ινιακό οστό και βρεγματικά οστά Ινιακό οστό Στην κάτω επιφάνεια του ινιακού οστού και στα πλάγια του ινιακού τρήματος υπάρχουν δύο αρθρικές επιφάνειες για τη σύνταξη με της αντίστοιχες επιφάνειες του 1 ου αυχενικού σπονδύλου Εκεί δημιουργείται η άρθρωση του κρανίου με την σπονδυλική στήλη Κροταφικά οστά Βρίσκονται στα πλάγια του θόλο το κρανίου και στη μέση της βάσεως του κρανίου Περιέχουν κοιλότητες και σωλήνες Κοιλότητες μέσου και έσω αυτιού Καρωτιδικό σωλήνα Περνά η έσω καρωτίδα και αιματώνει τον εγκέφαλο Πόρο του προσωπικού νεύρου

19 Το ηθμοειδές οστό Βρίσκεται στη μέση του πρόσθιου κρανιακού βόθρου Συμβάλλει στο σχηματισμό της κοιλότητας της μύτης και του έσω τοιχώματος των κοιλοτήτων των οφθαλμώνοφθαλμικού κόγχου

20 Το κύτος του κρανίου Τα οκτώ οστά του εγκεφαλικού κρανίου αρθρώνονται μεταξύ τους και σχηματίζουν κλειστή κοιλότητα, το κύτος του κρανίου Μέσα του περιέχεται ο εγκέφαλος Το πάνω μέρος του κρανίου λέγεται θόλος και αποτελείται από Το μετωπιαίο Τα δύο βρεγματικά Τα δύο κροταφικά Τα ινιακό οστό Το κάτω μέρος λέγεται βάση και αποτελείται από Το μετωπιαίο Το σφηνοειδές Το ηθμοειδές Τα δύο κροταφικά Το ινιακό οστό Η βάση του κρανίου παρουσιάζει πολλά τρήματα από τα οποία περνούν τα εγκεφαλικά νεύρα και διάφορα αγγεία Τα πλάγια μέρη του κρανίου λέγονται κροταφικές χώρες και αποτελούνται από τα κροταφικά οστά

21 Τα οστά του προσωπικού κρανίου Στο σχηματισμό του προσωπικού κρανίου συμμετέχουν συνολικά 14 οστά Αυτά είναι: Τα δύο οστά της άνω γνάθου Τα δύο ζυγωματικά Τα δύο ρινικά οστά Τα δύο δακρυικά οστά Τα δύο υπερώια οστά Οι δύο κάτω ρινικές κόγχες Η ύνιδα Η κάτω γνάθος

22 Το προσωπικό κρανίο Τα δύο οστά της άνω γνάθου Κάθε ένα από αυτά συμμετέχει στο σχηματισμό του κύτους της μύτης, του οφθαλμικού κόγχου και της κοιλότητας του στόματος Αρθρούμενα μεταξύ τους σχηματίζουν την άνω γνάθο Η άνω γνάθος σε ειδικές υποδοχές τα φατνία φέρει τα δόντια της άνω γνάθου. Τα δύο ζυγωματικά Βρίσκονται στα πλάγια του προσώπου Σχηματίζουν τα μήλα του προσώπου Τα δύο ρινικά οστά Η ύνιδα Βρίσκονται στη ράχη της μύτης Συμμετέχει στο σχηματισμό του ρινικού διαφράγματος Φέρεται κάθετα μέσα στο κύτος της μύτης και το χωρίζει σε δύο ρινικές θαλάμες Όταν το ρινικό διάφραγμα δεν είναι επίπεδο σχηματίζει καμπύλη προς την μια ρινική θαλάμη σκολίωση ρινικού διαφράγματος και εμποδίζει την αναπνοή με την μύτη

23 Το προσωπικό κρανίο Τα δύο δακρυικά οστά Συμμετέχουν στο σχηματισμό του μέσα τοιχώματος του οφθαλμικού κόγχου Η κάτω γνάθος Είναι μονό και συμμετρικό οστό Φέρει στα φατνία της τα δόντια της κάτω γνάθου Είναι το μόνο κινητό οστό του κρανίου Αρθρώνεται δεξιά και αριστερά με το αντίστοιχο κροταφικό οστό Με μια απόφυση δεξιά και μια αριστερά κόνδυλος της κάτω γνάθου - συνδέεται με το κροταφικό οστό σχηματίζοντας την κροταφογναθική άρθρωση

24 Παραρρίνιοι κόλποι Οι δύο κάτω ρινικές κόγχες Βρίσκονται στα έξω τοιχώματα του κύτους της μύτης προβάλλοντας προς τα μέσα Τα δύο υπερώϊα Συμμετέχουν στο σχηματισμό του κύτους της μύτης και της οροφής της κοιλότητας του στόματος (ουρανίσκος)

25 Το υοειδές οστό Είναι ένα ανεξάρτητο οστό το οποίο περιγράφεται με τα οστά του προσώπου Βρίσκεται στην τραχηλική χώρα Σ αυτό προσφύονται μύες που κινούν την γλώσσα, την κάτω γνάθο και το λάρυγγα

26 Οι κοιλότητες του κρανίου Τα οστά του προσώπου αρθρούμενα μεταξύ τους σχηματίζουν το σκελετό του κρανίου Στο κρανίο σχηματίζονται Οι δύο οφθαλμικοί κόγχοι Περιέχουν τους οφθαλμούς Το κύτος της μύτης Αποτελεί την αρχή του αναπνευστικού συστήματος Το κοίλο του στόματος Αποτελεί την αρχή του πεπτικού συστήματος

27 Η σπονδυλική στήλη Βρίσκεται στο πίσω και μέσο επίπεδο της ραχιαίας επιφάνειας του σώματος Σχηματίζεται από σπονδύλους Εμφανίζει 5 μοίρες: Αυχενική 7 αυχενικοί σπόνδυλοι Θωρακική 12 θωρακικοί σπόνδυλοι Οσφυϊκή 5 οσφυϊκούς σπονδύλους Ιερή 5 ιερούς σπονδύλους Κοκκυγική 3-4 κοκκυγικούς σπονδύλους Οι 5 ιεροί και οι 3-4 κοκκυγικοί έχουν συνοστεωθεί μεταξύ τους και σχηματίζουν το ιερό οστό και τον κόκκυγα

28 Κοινά γνωρίσματα σπονδύλων Σπονδυλικό σώμα Είναι κυλινδροειδές στο σχήμα Σχηματίζει το εμπρός μέρος κάθε σπονδύλου Η άνω και κάτω επιφάνεια του αρθρώνεται με την παρεμβολή του μεσοσπονδύλιου δίσκου Ο μεσοσπονδύλιος δίσκος είναι ινοχόνδρινος Σπονδυλικό τόξο Βρίσκεται πίσω από το σώμα Μαζί με αυτό σχηματίζει το σπονδυλικό τρήμα Εμπρός σχηματίζει το στενότερο μέρος αυχένας Συνεχίζεται με το σώμα και Πίσω το πλατύτερο μέρος - πέταλο Μεταξύ των αυχένων δύο γειτονικών σπονδύλων σχηματίζονται τα μεσοσπονδύλια τρήματα Από τα μεσοσπονδύλια τρήματα περνάνε τα νωτιαία νεύρα Αποφύσεις 3 μυϊκές 2 εγκάρσιες Εξέχουν από το πίσω άκρο του αυχένα στα πλάγια Η ακανθώδης προεξέχει από το μέσο του πετάλου 4 αρθρικές 2 άνω 2 κάτω Σπονδυλικό τρήμα Σχηματίζουν το σπονδυλικό ή νωτιαίο σωλήνα Περιέχει τον νωτιαίο μυελό με τα περιβλήματα του - τις μήνιγγες.

29 Αυχενικοί σπόνδυλοι Είναι πιο λεπτοί Έχουν μικρό σώμα Έχουν μεγάλα σπονδυλικά τρήματα Οι δύο πρώτοι αυχενικοί σπόνδυλοι παρουσιάζουν ιδιαίτερα χαρακτηριστικά

30 1 ος αυχενικός σπόνδυλος ή άτλας Δεν έχει σώμα Σχηματίζεται από τα πλάγια ογκώματα Με αυτά αρθρώνονται οι αρθρικές επιφάνειες του ινιακού οστού Τα ογκώματα συνδέονται μεταξύ τους με ένα εμπρός και ένα πίσω τόξο

31 2 ος αυχενικός σπόνδυλος ή άξονας Έχει στο εμπρός μέρος του σώματος του μια απόφυση που εξέχει προς τα επάνω το δόντι Το δόντι αρθρώνεται με την πίσω επιφάνεια του εμπρός τόξου του άτλαντα

32 Θωρακικοί σπόνδυλοι Παρουσιάζουν στα πλάγια του σώματος τους άλλες τέσσερις μικρές αρθρικές επιφάνειες Είναι δύο σε κάθε πλάγιο για την άρθρωση τους με τις πλευρές

33 Οσφυϊκοί σπόνδυλοι Έχουν το μεγαλύτερο σπονδυλικό σώμα

34 Το ιερό οστό και ο κόκκυγας Και τα δύο έχουν εγκάρσιες ακρολοφίες Αντιστοιχούν στις θέσεις της συνοστέωσης των αποφύσεων των σπονδύλων τους

35 Η σπονδυλική στήλη Η σπονδυλική στήλη σχηματίζει ένα οστικό σωλήνα, ο οποίος αντιστοιχεί στον άξονα του σώματος Όταν την βλέπει κανείς από τα πλάγια δεν είναι ευθεία, αλλά παρουσιάζει τέσσερα κυρτώματα Το αυχενικό Το θωρακικό Το οσφυϊκό Το ιερό Από αυτά το αυχενικό και το οσφυϊκό έχουν το κυρτό προς τα μπροστά Το θωρακικό και το ιερό έχουν το κυρτό προς τα πίσω Μέσα στο σπονδυλικό σωλήνα βρίσκεται ο νωτιαίος μυελός, ο οποίος κατεβαίνει μέχρι το ύψος του 2 ου οσφυϊκού σπονδύλου Περιβάλλεται από τις μήνιγγες του, ανάμεσα στις οποίες κυκλοφορεί το εγκεφαλονωτιαίο υγρό Από τον νωτιαίο μυελό εκπορεύονται τα νωτιαία νεύρα, τα οποία βγαίνουν μέσα από τα μεσοσπονδύλια τρήματα

36 Κυρτώματα της σπονδυλικής στήλης και οι παθήσεις τους Α: Φυσιολογική σπονδυλική στήλη εκ του πλαγίου Β: Κύφωση υπερβολική ανάπτυξη του θωρακικού κυρτώματος Γ: Λόρδωση υπερβολική ανάπτυξη του οσφυϊκού κυρτώματος Α : Φυσιολογική σπονδυλική στήλη εκ των πρόσω Β : Σκολίωση παθολογική υπέρμετρη ανάπτυξη κύρτωσης της ΣΣ προς το ένα ή άλλο πλάγιο.

37 Ο θώρακας Ο θωρακικός σκελετός σχηματίζεται προς τα πίσω από την ΘΜΣΣ, στα πλάγια από 12 ζεύγη πλευρών και μπροστά από το στέρνο Σχηματίζει ένα οστέινο κλουβί μέσα στο οποίο βρίσκονται προφυλαγμένα η καρδιά, οι πνεύμονες και άλλα όργανα Με τις κινήσεις των πλευρών βοηθούνται οι αναπνευστικές κινήσεις

38

39 Πλευρές Είναι 12 από κάθε μεριά. Είναι πλατιά οστά με σχήμα τόξου Εκτείνονται μεταξύ σπονδυλικής στήλης και στέρνου Οι 7 πρώτες αρθρώνονται με τον χόνδρο τους με το στέρνο και ονομάζονται γνήσιες πλευρές Οι επόμενες τρείς τελειώνουν προς τα εμπρός με ένα κοινό χόνδρο πλευρικό τόξο και αυτός ενώνεται με το χόνδρο της 7 ης πλευράς. Αυτές ονομάζονται νόθες πλευρές Η 11 η και η 12 η φτάνουν μέχρι εμπρός και ο χόνδρος τους καταλήγει σε ελεύθερη άκρη. Ονομάζονται νόθες ασύνταχτες.

40 Πλευρές Σε κάθε πλευρά διακρίνουμε Το πίσω άκρο, το οποίο παρουσιάζει κεφαλή, η οποία αρθρώνεται με την σπονδυλική στήλη και φύμα, που αρθρώνεται με την εγκάρσια απόφυση του αντίστοιχου σπονδύλου Το μπροστινό άκρο Συνδέεται με το σύστοιχο πλευρικό χόνδρο Το μεσαίο τμήμα ή σώμα Παρεμβάλλεται μεταξύ των δύο άκρων Η πρώτη πλευρά έχει ιδιαίτερο σχήμα Είναι αποπλατυσμένη από πάνω προς τα κάτω Στην απάνω επιφάνεια παρουσιάζει δύο αυλάκια για την υποκλείδια αρτηρία και την υποκλείδια φλέβα Τα αυλάκια αυτά χωρίζονται με το φύμα του Lisfranc.

41 Στέρνο Βρίσκεται στο εμπρός μέρος του θωρακικού σκελετού Είναι αποπλατυσμένο από εμπρός προς τα πίσω Στην πρόσθια επιφάνεια του προσφύεται ο μείζων θωρακικός μυς Αποτελείται από τρία μέρη Τη λαβή του στέρνου Αντιστοιχεί στο ανώτερο τμήμα Το σώμα του στέρνου Αντιστοιχεί στο μέσο τμήμα Την ξιφοειδή απόφυση του στέρνου Αντιστοιχεί στο κατώτερο τμήμα Τα πλάγια του στέρνου αρθρώνονται με την κλείδα και τους χόνδρους των 7 γνήσιων πλευρών

42 Άνω άκρα ωμική ζώνη Ο σκελετός της ωμικής ζώνη αποτελείται από την κλείδα και την ωμοπλάτη Η κλείδα Είναι μακρύ οστό Βρίσκεται στο ανώτερο μέρος της πρόσθιας επιφάνειας του θώρακα Μοιάζει με γαλλικό γράμμα S Αρθρώνεται με το έσω άκρος της με το στέρνο και το έξω άκρο της με την ωμοπλάτη

43 Η ωμοπλάτη Είναι πλατύ οστό με τριγωνικό σχήμα Βρίσκεται στο επάνω μέρος της πίσω επιφανείας του θώρακα. Η έξω γωνία της ωμοπλάτης έχει μια κοιλότητα την ωμογλήνη για την άρθρωση με το βραχιόνιο οστό Παρουσιάζει επίσης Την κορακοειδή απόφυση όπου προσφύονται διάφοροι μύες Και την άκανθα της ωμοπλάτης στην πίσω επιφάνεια Το άκρο της άκανθας λέγεται ακρώμιο και αρθρώνεται με την κλείδα

44 Ωμοπλάτη

45 ο σκελετός του βραχίονα Αποτελείται από ένα μόνο οστό το βραχιόνιο οστό Το βραχιόνιο οστό εμφανίζει: Άνω άκρο Σ αυτό υπάρχει στρογγυλή αρθρική επιφάνεια για την άρθρωση με την ωμογλήνη της ωμοπλάτης Έχει δύο ογκώματα το μεγάλο και το μικρό βραχιόνιο όγκωμα όπου προσφύονται διάφοροι μύες Ανάμεσα τους υπάρχει αύλακα όπου περνάει ο τένοντας του δικεφάλου μυ Μέσο τμήμα - το σώμα του βραχιονίου Αντιστοιχεί στην διάφυση του βραχιονίου Στην πίσω επιφάνεια υπάρχει αυλάκι που περνά το κερκιδικό νεύρο Υπάρχει κίνδυνος βλάβης του νεύρου όταν σπάσει στη θέση αυτή το βραχιόνιο οστό Κατώτερο τμήμα Έχει δύο αρθρικές επιφάνειες Η προς τα μέση ονομαζεται τροχιλία και αρθρωνεται με την ωλένη Η προς το έξω ονομάζεται κόνδυλος και αρθρώνεται με την κερκίδα

46

47 Ο σκελετός του πήχυ Ο σκελετός του πήχυ αποτελείται από δύο μακριά παράλληλα οστά: Την ωλένη προς τα μέσα Την κερκίδα προς τα έξω Η κερκίδα και η ωλένη συνδέονται μεταξύ τους με δύο αρθρώσεις την άνω και την κάτω και μια ινώδη μεμβράνη που ενώνει τα δύο σώματα των οστών την μεσοστική μεμβράνη (μεσόστεος υμένας) Τα δυο οστά κινούνται με τέτοιο τρόπο ώστε η κερκίδα να έρχεται μπροστά από την ωλένη, με μια κίνηση που λέγεται κίνηση προς την πρηνή ή προς την ύπτια θέση Ύπτια λέγεται η θέση όπου τα δύο οστά είναι παράλληλα το ένα με το άλλο και η παλάμη βλέπει προς τα εμπρός Πρηνής λέγεται η θέση όταν η διάφυση και το κάτω άκρο της κερκίδας στρίβουν μπροστά από την ωλένη και η ράχη της άκρας χειρός βλέπει προς τα πίσω

48 Ωλένη Άνω άκρο Έχει δύο αρθρικές επιφάνειες Η πιο μεγάλη αρθρώνεται με την τροχιλία του βραχιονίου οστού έχει δύο αποφύσεις, την κορωνοειδή απόφυση προς τα εμπρός και το ωλέκρανο προς τα πίσω Η μικρότερη αρθρική επιφάνεια βρίσκεται στην έξω μεριά της κορωνοειδούς αποφύσεως και αρθρώνεται με την κεφαλή της κερκίδας Σώμα Προσφύονται διάφοροι μύες Κάτω άκρο Καταλήγει στην κεφαλή της ωλένης Έχει μια απόφυση προς τα μέσα που λέγεται στυλοειδής απόφυση της ωλένης

49 Κερκίδα Άνω άκρο Σώμα Καταλήγει στην κεφαλή της κερκίδας Η άνω επιφάνεια της κεφαλής αρθρώνεται με το κόνδυλο του βραχιονίου και η περιφέρεια της κεφαλής με την ωλένη Κάτω από την κεφαλή υπάρχει ένα στενότερο τμήμα ο αυχένας Πιο κάτω υπάρχει μια προεξοχή το όγκωμα του δικεφάλου όπου καταφύεται ο δικέφαλος βραχιόνιος μυς Κάτω άκρο Προσφύονται διάφοροι μύες Έχει στην κάτω επιφάνεια μια αρθρική επιφάνεια για την άρθρωση με τα οστά του καρπου Στην μέσα μεριά, έχει μια αρθρική επιφάνεια για την αρθρωση με την κεφαλή της ωλένης Προς τα έξω καταλήγει στην στυλοειδή απόφυση της κερκίδας.

50 Άκρα χείρα Ο σκελετός του άκρου χεριού αποτελείται: Από τα οστά του καρπού Είναι 8 βραχέα οστά τοποθετημένα σε δύο σειρές Από τα οστά του μετακαρπίου Είναι 5 μακριά οστά, το ένα δίπλα στο άλλο Αρθρώνοντα προς τα πάνω με τα οστά του καρπού και προς τα κάτω με το άνω άκρο της πρώτης φάλαγγας των δακτύλων Το πρώτο μετακάρπιο που αρθρώνεται με τον αντίχειρα έχει ιδιαίτερη κινητικότητα που επιτρέπει σ αυτό το δάκτυλο μεγάλη ευχέρεια κινήσεων Από τις φάλαγγες των δακτύλων Είναι δύο για το μεγάλο δάκτυλο Είναι τρείς για τα υπόλοιπα δάκτυλα

51

52 Ο σκελετός των κάτω άκρων Αποτελείται από: Τα οστά της πυελικής ζώνης Συνδέουν τον κορμό με τον μηρό Το οστό του μηρού με την επιγονατίδα Τα οστά της κνήμης Η κνήμη προς τα μέσα Η περόνη προς τα έξω Τα οστά του άκρου πόδα Τα οστά του ταρσού Τα μετατάρσια Οι φάλαγγες των δακτύλων

53 Πυελική ζώνη Αποτελείται από τα δύο ανώνυμα οστά τα οποία αρθρώνονται προς τα πίσω με το ιερό οστό που βρίσκεται ανάμεσα τους Κάθε ανώνυμο οστό είναι ένα πλατύ οστό που προέρχεται από την συνοστέωση τριών άλλων οστών: Του λαγόνιου Του ηβικού και Του ισχιακού Το άνω άκρο του ανωνύμου οστού λέγεται λαγόνιος ακρολοφία κα ψηλαφάται κάτω από το δέρμα Τα ανώνυμα οστά έχουν μια εσωτερική και μια εξωτερική επιφάνεια Η εξωτερική επιφάνεια στο μέσο της περίπου έχει μια κοίλη αρθρική επιφάνεια την κοτύλη Στην κοτύλη αρθρώνεται η κεφαλή του μηριαίου οστού για να γίνει η άρθρωση του ισχίου.

54 Η εσωτερική επιφάνεια χωρίζεται σε άνω και κάτω τμήμα με όριο μια ακρολοφία που ονομάζεται τοξοειδής γραμμή Τα δύο ανώνυμα ενώνονται μεταξύ τους στο κάτω χείλος και σχηματίζουν την ηβική σύμφυση Το κάτω χείλος κάθε ανωνύμου οστού καταλήγει προς τα πίσω σε ένα οστέινο εξόγκωμα, το ισχιακό κύρτωμα, πάνω στο οποίο στηριζόμαστε όταν καθόμαστε Τα δύο ανώνυμα οστά μαζί με το ιερό οστό σχηματίζουν τη λεκάνη (πύελο) Η πύελος περιέχει όργανα του πεπτικού, ουροποιητικού και γεννητικού συστήματος Την διακρίνουμε σε μικρή (προς τα κάτω) και μεγάλη (προς τα επάνω) Το όριο μεγάλης και μικρής πυέλου είναι η ανώνυμη γραμμή.

55 Η πυελος

56 Ιερό οστό

57 Ιερό οστό

58 Ανώνυμο και ιερό οστό

59 Ο σκελετός του μηρού οστό Αποτελείται από το μηριαίο οστό και την επιγονατίδα Το μηριαίο οστό έχει άνω άκρο, σώμα και κάτω άκρο Το άνω άκρο παρουσιάζει σφαιρική αρθρική επιφάνεια την κεφαλή του μηριαίου οστού Εισέρχεται στην κοτύλη του ανώνυμου οστού και σχηματίζει την άρθρωση του ισχίου Το τμήμα κάτω από την κεφαλή είναι ο αυχένας του μηριαίου όπου συμβαίνουν πολλά κατάγματα Κάτω από τον αυχένα υπάρχουν δυο μεγάλες αποφύσεις ο μεγάλος και ο μικρός τροχαντήρας όπου προσφύονται πολλοί μύες Το σώμα παρουσιάζει κυρίως στην πίσω επιφάνεια ακρολοφίες για την πρόσφυση μυών Το κάτω άκρο καταλήγει σε δύο κονδύλους τον μέσα και τον έξω μηριαίο κόνδυλο Η κάτω επιφάνεια των κονδύλων είναι αρθρική και συντάσσεται με τις αντίστοιχες επιφάνειες της κνήμης Οι δύο κόνδυλοι προς τα εμπρός ενώνονται σε κοινή αρθρική επιφάνεια την τροχιλία η οποία συντάσσεται με την επιγονατίδα

60

61 Επιγονατίδα Η επιγονατίδα είναι ένα μικρό πλατύ οστό το οποίο καλύπτεται από τον τένοντα του τετρακέφαλου μυ του μηρού Αρθρώνεται με την τροχιλία του μηριαίου οστού

62 Κνήμη Ο σκελετός της κνήμης αποτελείται από δύο μακριά παράλληλα οστά την κνήμη προς τα μέσα και την περόνη προς τα έξω Η κνήμη έχει άνω άκρο, κάτω άκρο και σώμα Το άνω άκρο της κνήμης στην επάνω του επιφάνεια παρουσιάζει δύο αρθρικές επιφάνειες την μέσα και την έξω κνημιαία γλήνη που συντάσσονται με τους αντίστοιχους μηριαίους κονδύλους για την άρθρωση του γόνατος Ανάμεσα στις κνημιαίες γλήνες υπάρχει μια προσεκβολή το μεσογλήνιο ή μεσοκονδύλιο έπαρμα Το σώμα της κνήμης έχει τριγωνικό σχήμα σε εγκάρσια τομή. Το εμπρός χείλος μπορεί να ψηλαφηθεί κάτω από το δέρμα και λέγεται κνημιαία ακρολοφία Στο ανώτερο τμήμα της εμφανίζει το κνημιαίο κύρτωμα, οπου καταφύεται ο τετρακέφαλος μηριαίος μυς. Το κάτω άκρο έχει προς τα έξω μια αρθρική επιφάνεια με την οποία συντάσσεται με την περόνη και προς τα κάτω μια αρθρική επιφάνεια για την σύνταξη με τον αστράγαλο Προς τα μέσα καταλήγει στο μέσα σφυρό.

63 Περόνη Η περόνη έχει άνω άκρο, σώμα και κάτω άκρο Το άνω άκρο λέγεται κεφαλή της περόνης και αρθρώνεται με την κνήμη Κάτω από την κεφαλή υπάρχει ο αυχένας της περόνης Το σώμα της περόνης κατά μήκος εμφανίζει ακρολοφίες όπου προσφύονται μύες Το κάτω άκρο λέγεται και έξω σφυρό και αρθρώνεται προς τα μέσα με την κνήμη και την έξω επιφάνεια του αστραγάλου Η κνήμη και η περόνη αρθρώνονται μεταξύ τους με δύο αρθρώσεις, την άνω και την κάτω και συνδέονται μεταξύ τους σε όλο το μήκος τους με την μεσοστική μεμβράνη ή μεσόστεος υμένας

64 Άκρο πόδι Αποτελείται από τα οστά του ταρσού Είναι επτά. Τα κυριώτερα είναι: Ο αστράγαλος προς τα επάνω Συντάσσεται με την κνήμη Η πτέρνα προς τα κάτω Τα οστά του μεταταρσίου Είναι 5 παράλληλα οστά που αρθρώνονται με τα οστά του ταρσού προς τα πίσω και την πρώτη φάλαγγα κάθε δακτύλου προς τα εμπρός Τα οστά των φαλάγγων των δακτύλων Είναι δύο για το μεγάλο δάκτυλο και τρία για τα υπολοιπα δάκτυλα

65 Άκρος πόδας

66 Πτερνα και αστράγαλος