Τίτλος Μαθήματος: Αναπαραστάσεις της Παιδικής Ηλικίας: Υποκειμενικότητα και Εξουσία

Transcript

1 Τίτλος Μαθήματος: Αναπαραστάσεις της Παιδικής Ηλικίας: Υποκειμενικότητα και Εξουσία Κωδικός μαθήματος: SEAB112 (3Ω/Ε) Εξάμηνο σπουδών: 8o Είδος μαθήματος: Επιλογής Μονάδες ECTS: 5 Διδάσκων: Γιάννης Πεχτελίδης e mail: pechtelidis@uth.gr Πληροφορίες και υλικό του μαθήματος είναι διαθέσιμα ηλεκτρονικά στην πλατφόρμα eclass.uth.gr Περιγραφή του μαθήματος Στόχοι: Το περιεχόμενο του μαθήματος αφορά ζητήματα υποκειμενικότητας και εξουσίας. Τα ζητήματα αυτά εστιάζονται στη μελέτη κυρίως της παιδικής ηλικίας. Μ άλλα λόγια, το ενδιαφέρον επικεντρώνεται σε θέματα συγκρότησης της ταυτότητας της παιδικής ηλικίας, τα οποία εξετάζονται κυρίως σε σχέση με την έννοια της αναπαράστασης και του λόγου. Υπό αυτό το πρίσμα, γίνεται αναφορά στη θεωρία του δομισμού, ενώ σημαντικό μέρος του μαθήματος αναλώνεται στη θεωρία και την ανάλυση λόγου, η οποία συνενώνει τρεις αντιθετικιστικές παραδόσεις έρευνας τον μετα δομισμό, την ερμηνευτική και τον μεταμαρξισμό. Ακόμη, αντικείμενο συζήτησης αποτελεί ο μεταβαλλόμενος ρόλος της κοινωνικής επιστήμης και η φύση της σύγχρονης γνώσης, ενώ αναδεικνύονται επιστημολογικά ζητήματα αναφορικά με την κατάσταση της γνώσης, την αλήθεια και το σχετικισμό και γενικότερα τη διαμάχη ανάμεσα στους υπερασπιστές του Διαφωτιστικού προτάγματος και τους μεταμοντέρνους στοχαστές. Βασικός στόχος του μαθήματος είναι η εξοικείωση των φοιτητριών με τα σύγχρονα ρεύματα της κοινωνικής θεωρίας μέσα από την πρακτική εφαρμογή τους. Συγκεκριμένα, οι φοιτήτριες έρχονται σε επαφή με έννοιες όπως είναι η υποκειμενικότητα, η αναπαράσταση, η ιδεολογία, ο λόγος, καθώς και με ζητήματα όπως είναι η σχέση του λόγου ή της γνώσης με την εξουσία διαμέσου της ανάλυσης και της κριτικής εξέτασης ενός ποικιλόμορφου και διαφοροποιημένου υλικού όπως είναι κινηματογραφικές ταινίες, λογοτεχνικά κείμενα, τηλεοπτικές διαφημίσεις, επιστημονικά βιβλία, επιλεγμένα κείμενα της κοινωνικής θεωρίας, κόμικς και γενικά κάθε είδους υλικό που η ανάλυσή του δίνει τη δυνατότητα να αναδείξουμε και να συζητήσουμε ζητήματα που αφορούν τη συγκρότηση ταυτοτήτων και τις σχέσεις εξουσίας αναφορικά κυρίως με την παιδική ηλικία, αλλά και με το φύλο, την τάξη, την εθνότητα, κλπ. Αξιολόγηση: Απαλλακτική εργασία, παρουσίαση εργασίας στην τάξη, συμμετοχή στο μάθημα: προϋπόθεση ανάληψης εργασίας η παρακολούθηση των μαθημάτων.

2 Δομή μαθήματος / Διδακτική μέθοδος: Διαλέξεις, συζητήσεις και εφαρμογές της μεταδομιστικής ανάλυσης λόγου σε ταινίες, λογοτεχνικά κείμενα, κόμιξ, επιστημονικά και δημοσιογραφικά κείμενα. Διδακτέα εξεταστέα ύλη του μαθήματος: Τα περιεχόμενα των διαλέξεων και ασκήσεων, τα κείμενα του φακέλου των διδακτικών σημειώσεων, τα διαθέσιμα συγγράμματα και οι ασκήσεις και οι απαλλακτικές εργασίες που εκπονούν οι φοιτητές/τριες. Λέξεις κλειδιά: Λόγος, Θεωρία και ανάλυση του λόγου, παιδική ηλικία, αναπαραστάσεις και διακυβέρνηση των παιδιών, ενδεχομενικότητα, μεταδομισμός, μυθοπλασία και παιδική ηλικία ΑΝΑΛΥΤΙΚΟ ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ 1η εβδομάδα: Εισαγωγή στην έννοια της αναπαράστασης, την κατασκευή της πραγματικότητας στο επίπεδο του λόγου, και την κοινωνιολογία της παιδικής ηλικίας. 2η εβδομάδα: Θεωρία του λόγου και Παιδική Ηλικία 3η Εβδομάδα: Θεωρία του λόγου και Παιδική Ηλικία 4η εβδομάδα: Κυρίαρχοι λόγοι για την παιδική ηλικία Νέα Κοινωνιολογία της Παιδικής Ηλικίας

3 5η Εβδομάδα: Δομισμός Η παιδική ηλικία στη γλώσσα 6η Εβδομάδα: Μεταδομισμός Η παιδική ηλικία στο λόγο 7η Εβδομάδα: Μεθοδολογία Ανάλυση λόγου 8η Εβδομάδα: Εφαρμογές Ανάλυσης Λόγων Ανάλυση κινηματογραφικού «κειμένου» Ανάλυση λογοτεχνικού «κειμένου» Ανάλυση κόμικς/διαφήμισης/τύπου 9η Εβδομάδα: Εφαρμογές Ανάλυσης Λόγων Ανάλυση κινηματογραφικού «κειμένου» Ανάλυση λογοτεχνικού «κειμένου» Ανάλυση κόμικς/διαφήμισης/τύπου

4 10η εβδομάδα: 11η Εβδομάδα: 12η Εβδομάδα: 13η Εβδομάδα: Βασική βιβλιογραφία Πεχτελίδης Γ., Κοσμά Υ., Άγ(ρ)ια Παιδιά. Οριοθετήσεις της παιδικής ηλικίας στο λόγο, Θεσσαλονίκη, Επίκεντρο, Phillips L. & Jorgensen M., Ανάλυση λόγου Θεωρία και Μέθοδος, Αθήνα, Παπαζήσης, Ντοσιέ σημειώσεων (διανέμεται στους φοιτητές) Προτεινόμενη βιβλιογραφία Κιουπκιολής Αλέξανδρος, Κοσμά Υβόν, Πεχτελίδης Γιάννης, Θεωρία του λόγου: δημιουργικές εφαρμογές, Αθήνα, Gutenberg (υπό έκδοση). Foucault Michel, Η αρχαιολογία της γνώσης, Αθήνα, Εξάντας, Foucault Michel, Η μικροφυσική της εξουσίας, Αθήνα, Ύψιλον, 1991.

5 Foucault Michel, Εξουσία, γνώση, ηθική, Αθήνα, Ύψιλον, Howarth David, Η έννοια του λόγου, Αθήνα, Πολύτροπον, Laclau Ernesto, Mouffe Chantal, Hegemony and Socialist Strategy, London, Verso, Δοξιάδης Κύρκος, Ανάλυση Λόγου Κοινωνικο φιλοσοφική θεμελίωση, Αθήνα, Πλέθρον, Μακρυνιώτη Δ. (επιμ.), Παιδική Ηλικία, Αθήνα, νήσος, Μακρυνιώτη Δ. (επιμ.), Κόσμοι της Παιδικής Ηλικίας τοπικά δ, Αθήνα, Ε.Μ.Ε.Α., Jenks C. (επιμ.), The Sociology of Childhood Essential Readings, Λονδίνο, Batsford Academic και Educational Ltd, James A. και Prout A. (επιμ.), Constructing and Reconstructing Childhood Contemporary Issues in the Sociological Study of Childhood, Λονδίνο, The Falmer Press, James A., Jenks C. και Prout, Theorising Childhood, Οξφόρδη, Polity Press, Jenks C., Childhood, Λονδίνο, Routldege, Prout A., The Future of Childhood, Λονδίνο και Νέα Υόρκη, RoutledgeFalmer, Qvortrup J., Corsaro, W., & Sebastian Honig, M. (eds). The Palgrave handbook of childhood studies. London: Palgrave, 2009.