ΕΠΙΜΟΡΦΩΤΙΚΗ ΗΜΕΡΙΔΑ «Η ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΟΥ ΜΑΘΗΤΗ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΑ ΝΕΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΣΠΟΥΔΩΝ»

Transcript

1 ΕΠΙΜΟΡΦΩΤΙΚΗ ΗΜΕΡΙΔΑ «Η ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΟΥ ΜΑΘΗΤΗ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΑ ΝΕΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΣΠΟΥΔΩΝ» ΕΙΣΗΓΗΣΗ: «Πρακτικές αξιολόγησης κατά τη διδασκαλία των Μαθηματικών» Γιάννης Χριστάκης Σχολικός Σύμβουλος 3ης Περιφέρειας Δημοτικής Εκπαίδευσης Λάρισας

2 Η αξιολόγηση στην εκπαιδευτική πραγματικότητα Είναι η διαδικασία που αποβλέπει να προσδιορίσει όσο πιο συστηματικά, έγκυρα, αξιόπιστα και αντικειμενικά γίνεται, την καταλληλότητα, τη λειτουργικότητα και το αποτέλεσμα μιας διδακτικής, μαθησιακής, εντέλει παιδαγωγικής δραστηριότητας σε σχέση με τους στόχους της αλλά και με συγκεκριμένα κριτήρια αποτίμησης και συγκεκριμένη μεθοδολογία.

3 Η αξιολόγηση στα Νέα Προγράμματα Σπουδών Βασικές Αρχές Για να στηρίζει και να ενισχύει τη μάθηση η αξιολόγηση πρέπει να σχεδιαστεί ως αναπόσπαστο κομμάτι της διδασκαλίας και όχι ως συμπλήρωμα ή διακοπή της. Οι μαθητές /τριες πρέπει να αξιολογούνται με τις ίδιες μεθόδους, υλικά και προσεγγίσεις μέσω των οποίων έμαθαν. Η χρήση στην τάξη διαφορετικών τεχνικών αξιολόγησης όπως οι ερωτήσεις ανοιχτού τύπου, η επιλογή προκατασκευασμένων απαντήσεων, η αξιολόγηση συνθετικών εργασιών, η συζήτηση, η παρατήρηση, ο φάκελος εργασιών και το ημερολόγιο μπορούν να βοηθήσουν στην καλύτερη αποτίμηση της επίτευξης των προσδοκώμενων μαθησιακών αποτελεσμάτων. Η επικέντρωση σε διαδικασίες αυτοαξιολόγησης και ετεροαξιολόγησης έχουν πολύ θετική επίδραση στους μαθητές. Μέσα από τη συζήτηση των κριτηρίων της σωστής απάντησης οι μαθητές εκπαιδεύονται στην αυτοαξιολόγηση και την κριτική στάση της δικής τους εργασίας αλλά και της εργασίας των άλλων.

4 Η αξιολόγηση στα Νέα Προγράμματα Σπουδών Τρία διαφορετικά επίπεδα Διαφορετική μορφή και διαφορετικά εργαλεία σε κάθε επίπεδο

5 1ο Επίπεδο Αφορά στον ίδιο τον μαθητή και στην επίτευξη συγκεκριμένων Προσδοκώμενων μαθησιακών Αποτελεσμάτων (ΠΜΑ). Περιλαμβάνει την κατάταξη των στρατηγικών προσεγγίσεων που αναπτύσσουν οι μαθητές εργαζόμενοι σε δραστηριότητες τελικής ή διαμορφωτικής αξιολόγησης.

6 Μαθητές Διαχειρίζοντα ι Προτεινόμενο Εργαλείο Αξιολόγησης : Αξιολογική Κλίμακα Τελικής Αξιολόγησης (Νέο Πρόγραμμα Σπουδών Μαθηματικά στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση (Δημοτικό) Οδηγός για τον εκπαιδευτικό «Εργαλεία Διδακτικών Προσεγγίσεων» σελ.34) Κατάσταση Πρόβλημα (Συζήτηση, γραπτό τεστ, κ.α.) Αναλύει- Ερμηνεύει Ειδικότερα: Εντοπίζεται η κύρια μαθηματική ιδέα/έννοια Ταξινομούνται οι απαντήσεις (βαθμός επίτευξης στόχου, πληρότητα αντίληψης βασικής έννοιας, πληρότητα αιτιολόγησης) Επεξεργάζεται Δάσκαλος Αποφασίζει είδος διδακτικής παρέμβασης

7 2ο Επίπεδο Οδικός χάρτης διδακτικής πορείας Παρέχει πληροφορίες στον εκπαιδευτικό για το αν η διδακτική πρακτική του στοχεύει στην ανάπτυξη τόσο των βασικών μαθηματικών δεξιοτήτων,όσο και των ιδιαίτερων μαθηματικών διεργασιών που προτείνονται στο Πρόγραμμα Σπουδών Προτεινόμενο εργαλείο: Εσχάρα αυτοαξιολόγησης (Νέο Πρόγραμμα Σπουδών Μαθηματικά στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση (Δημοτικό) Οδηγός για τον εκπαιδευτικό «Εργαλεία Διδακτικών Προσεγγίσεων» σελ.39, 40)

8 3ο Επίπεδο Δίνεται έμφαση στην εξέλιξη κάθε διδακτικής τροχιάς και ιδιαίτερα στα σημεία μετάβασης από τον ένα κύκλο στον επόμενο Χρήσιμα εργαλεία αξιολόγησης : Portfolio (Φάκελος Εργασιών Μαθητή) Αξιολογική Κλίμακα Τελικής Αξιολόγησης (Εργαλείο 1ου Επιπέδου) Λίστα ελέγχου (checklist) των σημαντικών σημείων της τροχιάς σε κάθε κύκλο/ τάξη (Παράδειγμα από Νέο Πρόγραμμα Σπουδών Μαθηματικά στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση (Δημοτικό) Οδηγός για τον εκπαιδευτικό «Εργαλεία Διδακτικών Προσεγγίσεων» σελ.41)

9 Στόχοι Ενδεικτικό Παράδειγμα Φακέλου Εργασιών Μαθητή (Φ.Ε.Μ) - Portfolio Θετική διάθεση απέναντι στα Μαθηματικά Εξέλιξη της Μαθηματικής κατανόησης Μαθηματική σκέψη σε ποικίλα Μαθηματικά θέματα Μαθηματικοί συσχετισμοί Ομαδική επίλυση προβλημάτων Χρήση εργαλείων Στοιχεία, Παραδείγματα και Σχόλια (ενδεικτικά) Καταχωρίσεις σε ημερολόγια Επίλυση προβλημάτων («Από την άλλη μεριά, «Αν όμως ) Φωτογραφίες από μαθηματική εργασία Γραπτή εργασία («Σήμερα στα Μαθηματικά έμαθα ) Στατιστική έρευνα απλής μορφής σχεδιασμένη από τους μαθητές μαζί με γραφικές αναπαραστάσεις Καλλιτεχνική εργασία στα Μαθηματικά Αναφορά σε κάποιο ιστορικό ή οικέίο πρόσωπο με προσφορά στα Μαθηματικά Ομαδική εργασία με τα ονόματα των μελών της ομάδας και τις δραστηριότητες που είχε ο καθένας Έντυπο αυτοαξιολόγησης της ομάδας Αρχείο εικόνας ή ήχου με την ομάδα να δουλεύει με προβλήματα ή να κάνει προφορικές αναφορές Αναφορές για τη χρήση αριθμομηχανών τσέπης σε προβλήματα ανοιχτού τύπου και τη χρήση χειραπτικών υλικών Από John A. Van de Walle 2005, Μαθηματικά για το Δημοτικό και το Γυμνάσιο: Μια Εξελικτική Διδασκαλία, επιμ. Τριαντάφυλλος Τριανταφυλλίδης, τυπωθήτω ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΑΡΔΑΝΟΣ, Αθήνα

10 Συμπληρωματικά εργαλεία αξιολόγησης Διαφορετικοί τύποι κλίμακας διαβαθμισμένων κριτηρίων(ρουμπίκες) Πίνακες αυτοαξιολόγησης και ετεροαξιολόγησης Συνέντευξη Παρατήρηση Ημερολόγιο

11 Κλίμακα διαβαθμισμένων κριτηρίων Ένα παράδειγμα- Μια επιπλέον πρόταση (1 από 2) Επίδοση Κατανόηση Υποστήριξη των σκέψεων Επικοινωνία 6 Άριστη, εξαιρετική, υπερβαίνει τα συνηθισμένα 5 Πολύ καλή, σαφής, δυνατή 4 Αρκετά καλή, ολοκληρώνει τη δουλειά Βρίσκει όλα τα σημαντικά σημεία του προβλήματος Έχει κατανοήσει πλήρως τα Μαθηματικά που χρειάζονται Έχει ασυνήθιστο δημιουργικό τρόπο σκέψης Βρίσκει τα περισσότερα από τα σημαντικά σημεία του προβλήματος Έχει κατανοήσει καλά τα Μαθηματικά που χρειάζονται Βρίσκει τα περισσότερα από τα σημαντικά σημεία του προβλήματος- λείπουν κάποια λιγότερο σημαντικά Καταλαβαίνει τα περισσότερα από τα Μαθηματικά που χρειάζονται Βρίσκει περισσότερους από έναν τρόπους να λύσει το πρόβλημα Εκφράζει τη σκέψη του με πολλούς τρόπους (Διαγράμματα, παραστάσεις, γραφήματα κ.λ.π.) Πειραματίζεται, σχεδιάζει, αναλύει Κάνει περισσότερα από όσα ζητάει το πρόβλημα Βρίσκει έναν ή περισσότερους τρόπους να λύσει το πρόβλημα Εκφράζει τη σκέψη του με διάφορους τρόπους (Διαγράμματα, παραστάσεις, γραφήματα κ.λ.π.) Μπορεί να πειραματιστεί, να σχεδιάσει, να αναλύσει Μπορεί να συγκρίνει ένα πρόβλημα με κάποιο άλλο, να κάνει προβλέψεις Χρησιμοποιεί ένα τρόπο επίλυσης του προβλήματος Ίσως απουσιάζουν ορισμένοι τρόποι έκφρασης της σκέψης Μπορεί να πειραματιστεί, να σχεδιάσει ή να αναλύσει Γράφει σαφείς, πειστικές, μελετημένες απαντήσεις Διαγράμματα πολύ σαφή Γράφει με σαφήνεια Γίνεται κατανοητός Σαφή διαγράμματα Απευθύνεται σε όλα τα ζητήματα του προβλήματος Το γραπτό μπορεί να είναι ασαφές

12 Κλίμακα διαβαθμισμένων κριτηρίων Ένα παράδειγμα- Μια επιπλέον πρόταση (2 από 2) Επίδοση Κατανόηση Υποστήριξη των σκέψεων Επικοινωνία 3 Εντάξει, καλή προσπάθεια, ασαφής 2 Ατελής, ασύνδετη 1 Ίσως το παιδί να κάνει ή να μην κάνει προσπάθεια, έλλειψη κατανόησης Βρίσκει λίγα από τα σημαντικά σημεία του προβλήματος- Καταλαβαίνει εν μέρει τα Μαθηματικά που χρειάζονται Συγκεχυμένη σκέψη, Μπορεί να χάσει την ουσία Κατανοεί ελάχιστα το πρόβλημα Βρίσκει τα λιγότερο σημαντικά σημεία του προβλήματος Καταλαβαίνει αποσπασματικά τα Μαθηματικά που χρειάζονται Δεν καταλαβαίνει το πρόβλημα Μπορεί να λύσει ή να μη λύσει το πρόβλημα Η μαθηματική σκέψη είναι ασαφής ή περιορισμένη Επιλέγει λάθους τρόπους επίλυσης του προβλήματος Δεν εξηγεί τις σκέψεις του Λύνει το πρόβλημα με τρόπους που δεν ανταποκρίνονται σ αυτό Δυσνόητη απάντηση Καταβάλλει ελάχιστη ή καμία προσπάθεια να εξηγήσει τα αποτελέσματα Δυσκολεύεται να γράψει τις ιδέες του Ασαφή διαγράμματα και γραφικές παραστάσεις Γράφει συγκεχυμένα Γράφει με εξαιρετικά δυσνόητο τρόπο Από John A. Van de Walle 2005, Μαθηματικά για το Δημοτικό και το Γυμνάσιο: Μια Εξελικτική Διδασκαλία, επιμ. Τριαντάφυλλος Τριανταφυλλίδης, τυπωθήτω ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΑΡΔΑΝΟΣ, Αθήνα

13 Εναλλακτικές μορφές αξιολόγησης-αυτοαξιολόγηση, Ετεροαξιολόγηση Παραδείγματα Β τάξη Μαθηματικά Β.Μ. σελ.6

14 Εναλλακτικές μορφές αξιολόγησης-αυτοαξιολόγηση, Ετεροαξιολόγηση Παραδείγματα Β τάξη Β.Μ. σελ.28

15 Παρατήρηση Σύντομες σημειώσεις είτε κατά τη διάρκεια, είτε αμέσως μετά το μάθημα σε συνοπτικό αφηγηματικό ύφος για μια ομάδα παιδιών κάθε φορά. Χρήση ατομικών καρτελών, ρουμπρίκας παρατήρησης, ομαδικής λίστας ελέγχου παρατήρησης Π.χ. παρατήρηση του τρόπου χρήσης των χειραπτικών εργαλείων κατά τη διαδικασία προσέγγισης μιας μαθηματικής έννοιας, των οργάνων κατασκευής και μέτρησης στη Γεωμετρία, κ.λ.π.

16 Ημερολόγια Τα ημερολόγια είναι μέσα επικοινωνίας όχι βαθμολόγησης. Οι μαθητές / τριες γράφουν για πράγματα όπως: Η κατανόηση των εννοιών και ο τρόπος επίλυσης των προβλημάτων, συμπεριλαμβανομένων των περιγραφών ιδεών, των λύσεων και της αιτιολόγησης των προβλημάτων, των γραφημάτων, των γραφικών παραστάσεων και των παρατηρήσεων. Οι ερωτήσεις τους σχετικά με το τρέχον θέμα, μια ιδέα με την οποία χρειάζονται βοήθεια ή έναν τομέα που δεν καταλαβαίνουν απόλυτα. Τα συναισθήματά τους σχετικά με διάφορες πτυχές των μαθηματικών.