«Φιλολογικό» Φροντιστήριο Επαναληπτικό διαγώνισμα στη Νεοελληνική Γλώσσα. Ενδεικτικές απαντήσεις. Περιθωριοποίηση μαθητών από μαθητές!

Transcript

1 «Φιλολογικό» Φροντιστήριο Επαναληπτικό διαγώνισμα στη Νεοελληνική Γλώσσα Ενδεικτικές απαντήσεις Περιθωριοποίηση μαθητών από μαθητές! Α. Να συντάξετε την περίληψη του κειμένου που σας δίνεται (λέξεις ). Μονάδες 25 Το συγκεκριμένο άρθρο αναφέρεται στο φαινόμενο της περιθωριοποίησης μαθητών από συμμαθητές τους. Ο αρθρογράφος επισημαίνει τις ανησυχητικές διαστάσεις του φαινομένου και τις τραγικές του συνέπειες στην ψυχολογία των θυμάτων και εντοπίζει τις αιτίες του όχι τόσο στη φύση του ανθρώπου αλλά στη σύγχρονη ανθρωπιστική κρίση, που ευνοεί τη ρατσιστική αντιμετώπιση κάθε αποκλίνουσας συμπεριφοράς. Διαπιστώνει ότι η απόρριψη εξωθεί τους νέους σε πιο ακραίες συμπεριφορές σε σχέση με τους ενήλικες, προκαλώντας άλλοτε κατάθλιψη και άλλοτε επιθετικότητα. Κατά συνέπεια, κρίνει αναγκαία την παρέμβαση του σχολείου για την αντιμετώπιση του προβλήματος, που οφείλει να διαμορφώσει ένα κλίμα αγάπης πριν τη λήψη περιοριστικών μέτρων και επισημαίνει την ευθύνη των εκπαιδευτικών που δεν πρέπει να αδιαφορούν περιμένοντας από την πολιτεία να διορίσει ειδικούς επιστήμονες. Λέξεις 119 Β.1. «Προφανώς στη μαθητική κοινότητα αποτυπώνεται η τραχύτητα των κοινωνικών και ανθρώπινων σχέσεων και εκδηλώνεται το σοβαρό ουμανιστικό έλλειμμα του πολιτισμού μας»: Να αναπτύξετε την άποψη που εκφράζεται στο παραπάνω απόσπασμα σε μια παράγραφο λέξεων. Μονάδες 10 Ο σύγχρονος πολιτισμός χαρακτηρίζεται από μια έντονη αντίφαση. Ενώ έχει σημειώσει ραγδαία ανάπτυξη σε επίπεδο τεχνολογικό, χαρακτηρίζεται από μια βαθύτατη κρίση αξιών, που αντανακλάται σε όλους τους τομείς της κοινωνικής συμβίωσης. Ένας από αυτούς είναι και το σχολείο όπου μπορεί κανείς συχνά να εντοπίσει ένα ανησυχητικό έλλειμμα ανθρωπισμού στις σχέσεις των μαθητών μεταξύ τους, οι οποίες συχνά δείχνουν να χαρακτηρίζονται από την ίδια σκληρότητα και ιδιοτέλεια που χαρακτηρίζει γενικότερα τις κοινωνικές σχέσεις. Περιπτώσεις μαθητών που προσπαθούν να αποδείξουν την υπεροχή τους κάνοντας κάποιους άλλους να νιώθουν υποδεέστεροι αποτελούν ισχυρή απόδειξη ότι στο μικρόκοσμο του σχολείου αντανακλώνται τα ήθη και οι αξίες που επικρατούν σε ευρύτερο κοινωνικό επίπεδο.

2 Λέξεις 107 Β2. α) Να σχολιάσετε τη λειτουργία του β ενικού προσώπου στην πρώτη παράγραφο του κειμένου (Θα την συναντήσεις από το σχολείο). Με τη χρήση του β ενικού προσώπου ο αρθρογράφος δημιουργεί την αίσθηση ότι ανοίγει έναν διάλογο με τον αναγνώστη, δίνοντας έτσι αμεσότητα και ζωντάνια στο λόγο του και διαμορφώνοντας ένα κλίμα οικειότητας που διευκολύνει την πρόσληψη του μηνύματος και προκαλεί εκτός από προβληματισμό και συναισθηματική φόρτιση στον αναγνώστη. β) Να σχολιάσετε τη χρήση του ερωτηματικού στην τρίτη παράγραφο του κειμένου (Το μεγάλο ερώτημα της κοινωνίας μας). Μονάδες 10 Με τις ερωτηματικές προτάσεις ο αρθρογράφος καταθέτει τον προβληματισμό του αναφορικά με τους λόγους της περιθωριοποίησης, κινητοποιώντας παράλληλα και τη σκέψη και τον προβληματισμό του αναγνώστη. Συγχρόνως, δημιουργείται ένα ύφος πιο άμεσο, ζωντανό και οικείο, που προκαλεί το ενδιαφέρον και την προσοχή του αναγνώστη. Β.3. α) Είναι αξιοσημείωτο (παράγρ. 5), όμως, Και ακόμα (παράγρ. 8): Ποια νοηματική σχέση δηλώνουν οι παραπάνω διαρθρωτικές λέξεις του κειμένου (μονάδες 3). Είναι αξιοσημείωτο: επισήμανση /έμφαση όμως: αντίθεση και ακόμα: προσθήκη β) Να αναφέρετε έναν βασικό τρόπο ανάπτυξης στην πέμπτη παράγραφο (Είναι αξιοσημείωτο σαν να μη συμβαίνει τίποτα) και να δικαιολογήσετε την απάντησή σας (μονάδες 3) Μονάδες 6 Η παράγραφος αναπτύσσεται με αίτιο αποτέλεσμα, γιατί αναλύονται οι συνέπειες της περιθωριοποίησης (εσωστρέφεια, αυτοαπόρριψη, κατάθλιψη, επιθετικοτητα ). [Εναλλακτικά, θα μπορούσαμε να υποστηρίξουμε ότι χρησιμοποιείται αιτιολόγηση, γιατί αναφέρονται οι λόγοι για τους οποίους η περιθωριοποίηση είναι πιο ακραία και εκδηλώνεται με μεγαλύτερη σκληρότητα στους νέους παρά στους ενήλικες.]

3 Β4. α) Να εντοπίσετε στο κείμενο τέσσερις λέξεις με συνυποδηλωτική σημασία (μονάδες 4) - αδυναμία επούλωσης των πληγών που αφήνει (η περιθωριοποίηση) (παράγρ.1) - το σκληρό περίβλημα της εσωστρέφειας (παράγρ. 5) - καρκινικές και δηλητηριασμένες σχέσεις (παράγρ. 6) - ένα κλίμα αγάπης(παράγρ. 7) β) Να δώσετε από ένα αντώνυμο για κάθε μια από τις παρακάτω λέξεις: οδυνηρό (παράγρ. 2), έμφυτες (παραάγρ. 3), έλλειμμα (παράγρ. 4) απόρριψη, (παράγρ. 5), να αμβλύνουμε (παράγρ. 8) (μονάδες 5) οδυνηρό: ανώδυνο έμφυτες: επίκτητες έλλειμμα: πλεόνασμα (περίσσευμα) απόρριψη: αποδοχή να αμβλύνουμε: να οξύνουμε (να εντείνουμε) Μονάδες 9 Γ. Σε μια εισήγηση που θα εκφωνήσετε σε ημερίδα του Δήμου σας με θέμα «Σύγχρονες μορφές κοινωνικού αποκλεισμού», να αναφερθείτε στους λόγους που δημιουργούν το φαινόμενο της περιθωριοποίησης κάποιων μαθητών από τους συνομηλίκους τους και να προτείνετε τρόπους με τους οποίους το σχολείο θα μπορούσε να εξασφαλίσει την ομαλή ένταξη όλων των μαθητών στη σχολική κοινότητα ( λέξεις). Αγαπητοί συνδημότες, Μονάδες 40 Θα ήθελα να χαιρετίσω την πρωτοβουλία του Δήμου μας να οργανώσει μια ημερίδα για το πρόβλημα του κοινωνικού αποκλεισμού, ένα θέμα που έχει λάβει ανησυχητικές διαστάσεις τόσο στην ελληνική όσο και στη διεθνή κοινωνία, και να αξιοποιήσω την ευκαιρία αυτή για να εκφράσω τις απόψεις μου σχετικά με τις αιτίες που το προκαλούν μέσα στο πλαίσιο της σχολικής κοινότητας και τους τρόπους με τους οποίους το σχολείο θα μπορούσε να συμβάλει στην άμβλυνσή του.

4 Είναι εύκολο να αντιληφθούμε ότι η απόρριψη και αποκλεισμός κάποιων παιδιών από την ομάδα των συνομηλίκων έχουν τη ρίζα τους στα ρατσιστικά στερεότυπα που υφίστανται στον ευρύτερο κοινωνικό περίγυρο και μεταφέρονται στα παιδιά, καθώς αυτά κοινωνικοποιούνται αφομοιώνοντας κοινωνικές αξίες και ήθη. Θα μπορούσαμε λοιπόν να πούμε ότι αντανακλούν έναν γενικότερο κομφορμισμό, που οδηγεί σε άκριτη αφομοίωση ιδεών, όπως και μια βαθιά ηθική κρίση στο πλαίσιο του σύγχρονου υλικού ευδαιμονισμού. Κατά συνέπεια, τα πρότυπα που προβάλλονται στους σύγχρονους νέους δεν εμπνέουν τον σεβασμό στην αξία του ανθρώπου, αλλά προάγουν τον ατομικισμό και την ιδιοτέλεια. Παράλληλα, οι αλλοτριωμένες και απρόσωπες ανθρώπινες σχέσεις, η κοινωνική αδικία, η εκμετάλλευση, η φτώχεια και η εγκληματικότητα υποβιβάζουν τον άνθρωπο από σκοπό σε μέσο, ανάγοντας το δίκαιο του ισχυρού σε βασικό κανόνα επιβίωσης. Υπό αυτές τις συνθήκες η επίδειξη ισχύος απέναντι σε κάποιον που μειονεκτεί νομιμοποιείται στη συνείδηση των μαθητών, ενώ η ισότητα και η ανεκτικότητα δεν μπορούν εύκολα να ευδοκιμήσουν. Μέσα σ ένα τέτοιο πλαίσιο ζωής η οικογένεια δεν πετυχαίνει πάντα να διαμορφώσει πνευματικά και ψυχικά συγκροτημένες προσωπικότητες. Τόσο η πίεση και οι υπερβολικές απαιτήσεις των γονέων, όσο και η υπερελαστικότητα και η αδιαφορία δημιουργούν προσωπικότητες αγχώδεις και ανασφαλείς, χωρίς αίσθηση ορίων, που προσπαθούν να επιβεβαιώσουν την αξία τους και να κερδίσουν την προσοχή και την αποδοχή των συνομηλίκων τους, κάνοντας κάποιους άλλους να νιώσουν υποδεέστεροι. Επιπλέον, το σχολείο δέσμιο και αυτό της τεχνοκρατικής λογικής που το καθιστά μονόδρομο για το Πανεπιστήμιο, παραγκωνίζει την ανθρωπιστική καλλιέργεια των νέων. Ο ανταγωνιστικός και εξετασιοκεντρικός χαρακτήρας της εκπαίδευσης, οι τυπικές και αδιάφορες σχέσεις μαθητώνκαθηγητών δημιουργούν ένα περιβάλλον που δεν ευνοεί την ανάπτυξη κοινωνικής και ανθρωπιστικής συνείδησης. Υπό αυτές τις συνθήκες, οι μαθητές που αποκλίνουν από τα κυρίαρχα πρότυπα (λόγω θρησκείας, καταγωγής, κάποιας αναπηρίας, σεξουαλικής ιδιαιτερότητας ) περιθωριοποιούνται και δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που, για να επιβεβαιώσουν την αξία τους, γίνονται από θύματα θύτες, καθώς επιδίδονται σε μια επίδειξη ισχύος απέναντι σε οποιονδήποτε μειονεκτεί. Ωστόσο, το σχολείο, αγαπητοί συνδημότες, θα έπρεπε να αποτελεί προπύργιο στο ρατσισμό και σε κάθε μορφή βίας. Απαραίτητο κρίνεται λοιπόν να επαναπροσδιοριστούν οι στόχοι και οι προτεραιότητές του. Η στείρα απομνημόνευση και η βαθμοθηρία και η υποβάθμιση των ανθρωπιστικών σπουδών πρέπει να δώσουν τη θέση τους στην ανάπτυξη της κριτικής σκέψης, στην αγάπη για τη γνώση και τον άνθρωπο. Για να επιτευχθεί αυτό αναγκαία κρίνεται η προώθηση του ομαδικού πνεύματος μέσα από την ανάληψη ομαδικών εργασιών, την καθιέρωση ομαδικών εκδηλώσεων και φυσικά την ενίσχυση του θεσμού των μαθητικών κοινοτήτων. Τα παιδιά πρέπει να μάθουν μέσα από τη γόνιμή συνεργασία και το διάλογο να σέβονται το διαφορετικό, να τιμούν την ανθρώπινη αξία και να αποστρέφονται τη βία ως μέσο επίλυσης των διαφορών τους ή επιβεβαίωσης

5 της αξίας τους. Σ αυτό θα συντελέσει και η συστηματική διδασκαλία των ανθρωπιστικών επιστημών (ψυχολογία, κοινωνιολογία, πολιτική αγωγή, ιστορία, λογοτεχνία ). Και επειδή προβλήματα πάντα θα δημιουργούνται, απαιτούνται ποινές με σωφρονιστικό χαρακτήρα για τους θύτες, αλλά και δάσκαλοι με παιδαγωγική κατάρτιση και αγάπη για τη δουλειά τους καθώς και ειδικευμένοι ψυχολόγοι, ικανοί να δώσουν συμβουλές τόσο στο εκπαιδευτικό προσωπικό όσο και στους γονείς και τους μαθητές, προκειμένου να διαχειριστούν τα όποια προβλήματα ανακύπτουν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Μόνο μέσα σε ένα κλίμα αγάπης και ειλικρινούς διαλόγου ανάμεσα σε γονείς, καθηγητές και μαθητές μπορεί η εκπαιδευτική διαδικασία να αποκτήσει έναν ουσιαστικό χαρακτήρα και οι αντικοινωνικές συμπεριφορές να περιοριστούν. Ευχαριστώ που με ακούσατε Λέξεις 619