Ο ρόλος του Σχεδιαστή Φωτισμού στο Θέατρο και στον Κινηματογράφο

Μέγεθος: px

Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Ο ρόλος του Σχεδιαστή Φωτισμού στο Θέατρο και στον Κινηματογράφο"

Νατάσα Παπαδάκης
7 χρόνια πριν
Προβολές:

1 Ο ρόλος του Σχεδιαστή Φωτισμού στο Θέατρο και στον Κινηματογράφο

2 Ο ρόλος του Σχεδιαστή Φωτισμού στο ΘΕΑΤΡΟ

3 Ο Σχεδιαστής Φωτισμού είναι υπεύθυνος για τους Φωτισμούς μιας παράστασης Ο Σχεδιαστής Φωτισμού είναι υπεύθυνος για τον Φωτισμό σε : Θεατρικές παραστάσεις, Παραστάσεις χορού, Παραστάσεις όπερας, Μουσικές παραστάσεις Ο Σχεδιασμός Φωτισμού είναι απαραίτητος σε κάθε είδους χώρους, ανοιχτά ή κλειστά θέατρα, μικρά ή μεγάλα

Παραστάσεις χορού, Παραστάσεις όπερας, Μουσικές παραστάσεις Ο Σχεδιασμός

4 Όμως το φως είναι άυλο! Πώς το σχεδιάζει; Απαραίτητη η «Ύπαρξη Έμπνευσης» από τον Σχεδιαστή Φωτισμού, πολύ πριν την διαδικασία της πρόβας Η «έμπνευση» θα πρέπει να υπάρξει εξ αρχής, από όταν ο φωτιστής πρώτο - διαβάσει το σενάριο πρώτο - συνεργαστεί με τον σκηνοθέτη, τον σκηνογράφο, τον ενδυματολόγο, τον χορογράφο πρώτο - έρθει σε επαφή με τις μακέτες της παράστασης τότε είναι που ο φωτιστής «Συλλαμβάνει» την καλλιτεχνική ιδέα για τον τρόπο Φωτισμό των σκηνών της παράστασης

«έμπνευση» θα πρέπει να υπάρξει εξ αρχής, από όταν ο φωτιστής πρώτο - διαβάσει το σενάριο πρώτο - συνεργαστεί με τον

5 Διαδικασία Υλοποίησης 1 ο Βήμα Ανάλυση και ομαδοποίηση της κάθε σκηνής Σχεδιασμός του πρώτου φωτιστικού πλάνου Σχεδιασμός και των υπόλοιπων φωτιστικών πλάνων για κάθε σκηνή Συμμετοχή στην Διαδικασία Υλοποίησης των φωτιστικών πλάνων 2 ο Βήμα Τεχνικοί του Θεάτρου - κρέμασμα και εστίαση προβολέων, τοποθέτηση ζελατίνων για απόδοση απόχρωσης στον φωτισμό Πρώτος ηλεκτρολόγος χειρισμός κονσόλας φωτισμού

Διαδικασία Υλοποίησης των φωτιστικών πλάνων 2 ο Βήμα Τεχνικοί του Θεάτρου - κρέμασμα και εστίαση

6 ΠΛΑΝΟ ΦΩΤΙΣΜΟΥ

7 ΤΟΜΗ ΣΚΗΝΗΣ ΘΕΑΤΡΟΥ

9 ΠΙΘΑΝΕΣ ΘΕΣΕΙΣ ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΗΣ ΠΡΟΒΟΛΕΩΝ ΕΠΙ ΣΚΗΝΗΣ

11 ΠΙΘΑΝΕΣ ΘΕΣΕΙΣ ΣΤΟΧΕΥΣΗΣ ΠΡΟΒΟΛΕΩΝ

12 ΣΤΟΧΕΥΣΗ ΠΡΟΒΟΛΕΑ ΑΠΟ ΜΠΡΟΣΤΑ ΚΑΙ ΨΗΛΑ

13 ΣΤΟΧΕΥΣΗ ΠΡΟΒΟΛΕΑ ΑΠΟ ΜΠΡΟΣΤΑ ΚΑΙ ΧΑΜΗΛΑ

14 ΣΤΟΧΕΥΣΗ ΠΡΟΒΟΛΕΑ ΑΠΟ ΜΠΡΟΣΤΑ ΚΑΙ ΥΠΟ ΓΩΝΙΑ 45 Ο

15 ΣΤΟΧΕΥΣΗ ΠΡΟΒΟΛΕΑ ΑΠΟ ΤΟ ΠΛΑΙ ΚΑΙ ΥΠΟ ΓΩΝΙΑ 45 ο

16 ΣΤΟΧΕΥΣΗ ΠΡΟΒΟΛΕΑ ΑΠΟ ΤΟ ΠΛΑΙ ΚΑΙ ΥΠΟ ΓΩΝΙΑ 30 ο

17 ΣΤΟΧΕΥΣΗ ΔΥΟ ΠΡΟΒΟΛΕΩΝ ΑΠΟ ΤΟ ΠΛΑΙ ΚΑΙ ΥΠΟ ΓΩΝΙΑ 45 ο

18 Υλοποίηση της Ιδέας 3 ο Βήμα «Η ωραιότερη στιγμή - μετά την αρχική προετοιμασία» Ελευθερία Ντεκώ Τα φώτα σβήνουν Ανάβουν μόνο τα επιλεγμένα Χτίζονται ένα προς ένα τα πλάνα των φωτισμών 4 ο Βήμα Τελευταίο Το πάντρεμα των υλικών Τεχνικές Δοκιμές όλοι οι συντελεστές, ειδικότητες (μέχρι τρεις μέρες) Γενική Δοκιμή (αλλαγές ή διορθώσεις) Πρεμιέρα Η ολοκληρωμένη Παράσταση

φωτισμών 4 ο Βήμα Τελευταίο Το πάντρεμα των υλικών Τεχνικές Δοκιμές όλοι οι συντελεστές,

19 Ταλέντα και Δεξιότητες Εικαστικό ταλέντο Αίσθηση της φόρμας και της μορφής του χώρου Δυνατότητα να μπορεί κάποιος να οπτικοποιεί τις ιδέες του Τεχνική Κατάρτιση Καλλιτεχνική Έμπνευση Πάθος Οργανωτικότητα Ομαδικό Πνεύμα Συνεργασιμότητα Ηγετικές Ικανότητες Υπομονή Κοινωνικότητα Ευπροσαρμοστικότητα

του Τεχνική Κατάρτιση Καλλιτεχνική Έμπνευση Πάθος Οργανωτικότητα Ομαδικό

20 ΘΕΑΤΡΟ Για την ολοκλήρωση του καλλιτεχνικού δημιουργικού μέρους μιας θεατρικής παράστασης ο σχεδιαστής φωτισμού συνεργάζεται πάντα με τον σκηνοθέτη, τον σκηνογράφο, τον ενδυματολόγο και τον χορογράφο Πηγές Ελευθερία Ντεκώ, συνέντευξη,

σκηνοθέτη, τον σκηνογράφο, τον ενδυματολόγο και τον χορογράφο Πηγές

21 Ο ρόλος του Σχεδιαστή Φωτισμού στο ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟ

22 Σχεδιαστής Φωτισμού ήτοι Οπερατέρ ή Διευθυντής Φωτογραφίας

23 Γιώργος Αρβανίτης (Διευθυντής Φωτογραφίας ταινίες Αγγελόπουλου) Ο διευθυντής φωτογραφίας σε μια κινηματογραφική ταινία, «παίζοντας» με το φως και τη σκιά, καλείται να μπει στο όνειρο ενός άλλου, εν προκειμένω του σκηνοθέτη είναι αυτός που δημιουργεί την ατμόσφαιρα, που «κάνει» εικόνες το όνειρο του σκηνοθέτη «γράφει» με το φως, «διηγείται» με το φως την ίδια ιστορία με τον σκηνοθέτη.

24 «Μαγική Συνταγή» για την δημιουργική διαδικασία δεν υπάρχει Με τον σκηνοθέτη, παίζει ρόλο η προεργασία και η «κουβέντα» από πριν. Με τους ηθοποιούς, υπάρχει μια σιωπηλή επικοινωνία μεταξύ μας που δεν την βλέπει ο σκηνοθέτης. Ο οπερατέρ είναι ο πρώτος άνθρωπος που κοιτάζουν μόλις βγάλει το μάτι του από τη μηχανή. «Το κάδρο για μένα είναι στα μάτια μου. Εγώ έχω μάθει να φωτίζω μέσα από τον φακό» «Στις ταινίες που πραγματικά μ ενδιαφέρουν, μελετάω πολύ το σενάριο. Προσπαθώ να βρω τα στοιχεία που θα αναδείξω με την εικόνα» Γιώργος Αρβανίτης

25 Τέχνη του Οπερατέρ Ζωγραφική και Χορός Πρώτα-πρώτα, αυτό που άλλαξε τη ματιά μου, ήταν η ζωγραφική. Όταν άρχισα να βλέπω και να καταλαβαίνω την ζωγραφική. Από την άλλη μεριά, όταν άρχισα να παρακολουθώ χορό, κατάλαβα τι σημαίνει ρυθμός. Εκεί συνειδητοποίησα πότε πρέπει να κινηθεί η μηχανή ή πότε δεν πρέπει όταν πρέπει να καδραριστεί κάτι. Στην ζωγραφική, όταν βλέπεις ένα πίνακα η προσοχή σου πηγαίνει πάντα κάπου συγκεκριμένα. Ο τρόπος που έχει τοποθετήσει το θέμα του ο ζωγράφος, ο τρόπος που το έχει χρωματίσει, σε οδηγεί να πας εκεί. Γιώργος Αρβανίτης

26 Οπερατέρ ή Διευθυντής Φωτογραφίας είναι υπεύθυνος για τη διευθέτηση και τον έλεγχο του φωτισμού του φιλμ και για την ποιότητα της φωτογραφίας εκτελεί τις ειδικές ή γενικές οδηγίες του σκηνοθέτη πρέπει να λαμβάνει υπ όψιν του κάθε κίνηση στη διάρκεια μίας συνεχούς λήψης και αυτό γιατί κάθε διαφορετικό χρώμα, μορφή και ύφανση αντανακλά ή απορροφά διαφορετικές ποσότητες φωτός

27 Οπερατέρ ή Διευθυντής Φωτογραφίας Ο φωτισμός της κινούμενης εικόνας σπάνια είναι στατικός, καθώς ακόμη και η παραμικρή κίνηση της κάμερας ή του θέματος μπορεί να προκαλέσει την αλλαγή του Ο φωτισμός των περισσότερων ταινιών σπάνια είναι ένα τυχαίο γεγονός, καθώς τα φώτα πρέπει να χρησιμοποιηθούν με εξαιρετική ακρίβεια. Διa μέσου της χρήσης των προβολέων, οι οποίοι είναι πολύ επιλεκτικοί στην εστίαση και την ένταση τους, ένας σκηνοθέτης μπορεί να καθοδηγήσει τα βλέμματα των θεατών σε οποιαδήποτε περιοχή της φωτογραφημένης εικόνας.

28 Οπερατέρ ή Διευθυντής Φωτογραφίας Στο έγχρωμο φιλμ οι λεπτές επιδράσεις του φωτός και του σκοταδιού είναι συχνά αλλοιωμένες, καθώς το χρώμα τείνει να εξαλείφει τις φωτοσκιάσεις και να ισοπεδώνει τις εικόνες. Το βάθος καταργείται, ακυρώνεται. Το χρώμα είναι επίσης ένα περισπαστικό στοιχείο. Συχνά ένα αντικείμενο στο οποίο κυριαρχεί μία ασπρόμαυρη εικόνα θα μικρύνει σε σημασία όταν φωτογραφηθεί έγχρωμο, και το αντίστροφο. Οι ταινίες παίρνουν πολύ καιρό για να ολοκληρωθούν, εν μέρει λόγω και των τεράστιων πολυπλοκοτήτων που συμπεριλαμβάνονται στο φωτισμό του κάθε πλάνου.

29 Στιλ Φωτισμού στον Κινηματογράφο Ο όρος Φώς Κλειδί αναφέρεται στο στιλ του φωτισμού που υιοθετείται και το οποίο συνδέεται άμεσα με το θέμα την διάθεση και το είδος της ταινίας Η επιλογή του Φώς Κλειδιού της ταινίας, καθορίζει τον τρόπο με τον οποίο θα χρησιμοποιήσει το φως ο Οπερατέρ (Διευθυντής Φωτογραφίας) Κωμωδίες και μιούζικαλ φωτισμός με «ψηλό-κλειδί» φωτίζονται με λαμπρότητα, ακόμη και με φωταξία φωτισμός ομοιόμορφα μοιρασμένος, χωρίς σκληρά κοντράστ, με τις λεπτομέρειες να φαίνονται καθαρά

30 Φως - Κλειδί τραγωδίες και μελοδράματα φωτισμένα με υψηλό κοντράστ, με σκληρές ακτίδες φωτός και δραματικές λουρίδες σκοταδιού φωτισμός τολμηρά θεατρικός, ταινίες μυστηρίου, θρίλερ και ταινίες με ρομαντικές σκηνές φωτισμένα με χαμηλόκλειδί, με σκιές που διαχέονται και ατμοσφαιρικές λιμνούλες φωτός

31 τώρα σε ότι αφορά το Φως - Κλειδί η διαδικασία φωτισμού με βάση την λογική Φως Κλειδί ακολουθείται μόνο κατά προσέγγιση, από τους Οπερατέρ, αφού οι εικόνες στον Κινηματογράφο απαρτίζονται από έναν συνδυασμό φωτιστικών στυλ. οι ταινίες που είναι γυρισμένες σε στούντιο είναι γενικά περισσότερο στυλιζαρισμένες και θεατρικές ενώ αντίθετα η φωτογραφία σε εξωτερικά γυρίσματα τείνει να χρησιμοποιεί το διαθέσιμο φως για ένα πιο φυσικό στυλ φωτισμού.

32 πολλές φορές ο φωτισμός ενός θέματος μπορεί να είναι μεγαλύτερης σπουδαιότητας από το ίδιο το θέμα Τεχνικές φωτισμού που αποδεικνύουν το «Πως η φόρμα (φως) μπορεί να προσδιορίσει το περιεχόμενό»; Ο φωτισμός από πάνω (α) τείνει να δημιουργεί ένα ρομαντικό φωτοστέφανο, που υποδηλώνει πνευματικότητα. Το αποτέλεσμα αυτής της επιλογής, είναι μία συγκεκριμένη αγγελική ποιότητα, γνωστή ως «εφφέ του φωτοστέφανου». Ένα πρόσωπο μισοβυθισμένο στο σκοτάδι (β) μπορεί να συμβολίζει εσωτερικό διχασμό και ταυτόχρονη έλξη και απώθηση. Ο φωτισμός από κάτω (γ) γενικά κάνει το πρόσωπο του θέματος να φαίνεται απειλητικό, απόκοσμο. Όταν το θέμα μπλοκάρει την πηγή του φωτός (δ), μπορεί να προσδώσει τρομακτικές σημασίες. οι θεατές μπορεί να νιώσουν ότι απειλούνται, επειδή τείνουμε να συνδέουμε το φως με την ασφάλεια.

33 ΧΙΤΣΚΟΚ η Κινηματογραφική του Τεχνική σχετίζεται άμεσα με το φως Ο Χίτσκοκ στις ταινίες του παίζοντας με το φως και την σκιά, προσπαθούσε να σοκάρει τους θεατές, υπονομεύοντας τη ρηχή τους αίσθηση για ασφάλεια. Χρησιμοποιώντας πολλές υποκειμενικές τεχνικές εργαλεία που εξαναγκάζουν τον θεατή να ταυτιστεί δυνατά με τον πρωταγωνιστή - κατάφερνε να ξεγυμνώνει τον θεατή από την αυταρέσκεια του.

34 ΧΙΤΣΚΟΚ : Η ΜΑΤΙΑ ΤΟΥ ΣΚΗΝΟΘΕΤΗ

35 ΧΙΤΣΚΟΚ : ΣΤΕΝΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΜΕ ΤΟΝ ΟΠΕΡΑΤΕΡ

36 ΧΙΤΣΚΟΚ : ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΓΩΝΙΑΣ ΛΗΨΗΣ

37 ΦΕΛΛΙΝΙ : ΤΟ ΓΥΡΙΣΜΑ

38 ΦΙΛΜ ΝΟΥΑΡ και ΦΩΤΙΣΜΟΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ ΣΚΗΝΩΝ

39 ΣΤΕΡΝΜΠΕΡΓΚ ΣΚΗΝΟΘΕΤΗΣ ΣΕΝΑΡΙΟΓΡΑΦΟΣ ΚΑΙ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑΣ Ο Στέρνμπεργκ ήταν «μάστορας» των ατμοσφαιρικών «φωτιστικών εφφέ», και επέβλεπε πολύ στενά τη φωτογραφία των ταινιών του. Οι ιστορίες του ξεδιπλώνονται κυρίως σε σχέση με το φως και τη σκιά, παρά με τις συμβατικές δραματουργικές έννοιες. «Κάθε φως έχει ένα σημείο όπου είναι πιο λαμπερό, και ένα σημείο στο οποίο πηγαίνοντας χάνει ολότελα τον εαυτό του!», εξηγούσε «Το ταξίδι των ακτινών από τον κεντρικό πυρήνα προς τις εσχατιές του σκοταδιού είναι η περιπέτεια και το δράμα του φωτός».

40 Ο ρόλος του σχεδιαστή φωτισμού στο Θέατρο διαφέρει ουσιαστικά από τον ρόλο του Οπερατέρ στον Κινηματογράφο κυρίως ως προς την Τεχνική Φωτισμού. Στο θέατρο ο Φωτισμός ως καλλιτεχνική δημιουργία αναπτύσσεται αυτοτελώς και λειτουργεί παράλληλα με την λοιπή καλλιτεχνική δημιουργία. Στον κινηματογράφο ο οπερατέρ λειτουργεί καθ υπόδειξη στην ουσία του σκηνοθέτη και στηρίζει δημιουργικά την καλλιτεχνική ιδέα του για το ύφος της ταινίας. Πηγές Ο Φωτισμός στο σινεμά, «Ο κινηματογράφος είναι μια τέχνη συλλογική» συνέντευξη με τον Γιώργο Αρβανίτη, διευθυντή φωτογραφίας διεθνούς φήμης και πρόεδρο της κριτικής επιτροπής στο 16ο Διεθνές Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους Δράμας 2010,

41 ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ

Σχετικά έγγραφα

Προάγγελοι του Κινηματογράφου

Προάγγελοι του Κινηματογράφου Το πρώτο βήμα έγινε από την ανακάλυψη Κινέζων σοφών πριν από 1000 περίπου χρόνια που παρατήρησαν πως μια τρύπα σε ένα παντζούρι έδινε την εικόνα ενός αναστραμμένου κόσμου.