Μακροοικονομική. Μακροοικονομική Θεωρία και Πολιτική. Αναπτύχθηκε ως ξεχωριστός κλάδος: Γιατί μελετάμε ακόμη την. Μακροοικονομική Θεωρία και

Μέγεθος: px

Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Μακροοικονομική. Μακροοικονομική Θεωρία και Πολιτική. Αναπτύχθηκε ως ξεχωριστός κλάδος: Γιατί μελετάμε ακόμη την. Μακροοικονομική Θεωρία και"

Ελλεν Μαλαξός
8 χρόνια πριν
Προβολές:

1 Μακροοικονομική Θεωρία και Πολιτική Εισαγωγή: με τι ασχολείται Ποια είναι η θέση της μακροοικονομικής σήμερα; Χρησιμότητα - γιατί μελετάμε την μακροοικονομική θεωρία; Εξέλιξη θεωρίας και σχέση με την πολιτική Μακροοικονομική Κλάδος των οικονομικών που ασχολείται με Τις διακυμάνσεις στην οικονομική δραστηριότητα Τι προσδιορίζει τον πληθωρισμό, τα επιτόκια, τις ισοτιμίες Τις επιπτώσεις της κυβερνητικής πολιτικής (δημοσιονομικής-νομισματικής) στην οικονομία συνολικά και ειδικότερα. 1 2 Γιατί μελετάμε ακόμη την μακροοικονομική θεωρία Όταν το «κοινό» αναφέρεται στα οικονομικά, μακροοικονομικά Έχει θεωρητικό ενδιαφέρον: ακόμη σε εξέλιξη (επαναστάσεις-αντεπαναστάσεις) Ανάδειξη του ρόλου της κυβέρνησης στη διοίκηση της οικονομίας (20ος αιώνας) 3 Αναπτύχθηκε ως ξεχωριστός κλάδος: 20ος αιώνας: οικονομικοί κύκλοι, σταθεροποιητική πολιτική. 19ος: Νομισματική θεωρία: ποσοτική θεωρία (ποσότητα χρήματος και τιμές) Κλασσική διχοτόμηση: πραγματικά ονομαστικά μεγέθη Κανόνας χρυσού 4 1

κυβερνητικής πολιτικής (δημοσιονομικής-νομισματικής) στην οικονομία συνολικά και ειδικότερα.

2 Πρώτες δεκαετίες του 2ου αιώνα, πριν τη κρίση του -20: Θεωρία των οικονομικών κύκλων Περιγραφή των φάσεων του κύκλου δυναμική ανάλυση Καμία σχέση με πολιτική Αυστριακή σχολή, A. Pigou, D. Robertson. Κρίση -20: φυγή από την κρίση Κεϋνσιανή «επανάσταση» Τι μπορεί να κάνει μία κυβέρνηση ώστε να βγει η χώρα από την κρίση. 1936: Γενική Θεωρία Απασχόλησης, Τόκου και Χρήματος Βασικό θέμα: οι μηχανισμοί της αγοράς δεν μπορούν να επαναφέρουν την οικονομία σε ισορροπία, άρα δεν μπορούν να βγάλουν την οικονομία από την ύφεση. Ελλειμματικός προϋπολογισμός (δημόσιες δαπάνες για δημόσια έργα) τόνωση της ζήτησης έξοδος από την κρίση Έμφαση θεωρίας από δυναμική ανάλυση ταυτόχρονη ισορροπία και αλληλεπίδραση μεταβλητών 5 6 Κεϋνσιανή «επανάσταση» Προσφορά ζήτηση Τιμές ποσότητες ταυτόχρονος προσδιορισμός Μισθοί Επιτόκια Γενικό επίπεδο τιμών Όλες οι αγορές σε ισορροπία Αγορά εργασίας: ισορροπία με ανεργία Δυσκαμψία μισθών προς τα κάτω Λύση: παρέμβαση της κυβέρνησης Κεϋνσιανή «επανάσταση» Ανάπτυξη αναλυτικού υποδείγματος Οικονομική πολιτική Ρόλος κυβέρνησης στην άσκηση οικονομικής πολιτικής. Εθνικοί λογαριασμοί (σύνθεση του εισοδήματος, σχέση των συστατικών του εισοδήματος). Οικονομετρικά υποδείγματα για μελέτη των επιπτώσεων της οικονομικής πολιτικής και πρόγνωση

1936: Γενική Θεωρία Απασχόλησης, Τόκου και Χρήματος Βασικό θέμα: οι μηχανισμοί της αγοράς δεν μπορούν να επαναφέρουν την οικονομία σε ισορροπία, άρα δεν μπορούν να βγάλουν την οικονομία από την ύφεση.

3 Keynes: έδειξε τη σχέση συνολικών (συναθροιστικών μεγεθών) Ασυνέπεια μικρο-μακρο ανάλυσης Μικρο: επιχείρηση-καταναλωτής (νοικοκυριό) Οι μακροοικονομικές σχέσεις του Κέϋνς δεν είχαν μικροοικονομική θεμελίωση. Αντίθετα Υπόδειγμα γενικής ισορροπίας (Walras) Νεοκλασικό Υπόδειγμα Γενικής Ισορροπίας Ξεκινά από τις οικονομικές μονάδες Επιχείρηση: παράγει προϊόντα Αγοράζει παραγωγικούς συντελεστές από τα νοικοκυριά και τα μετασχηματίζει σε προϊόντα, που τα πουλάει στα νοικοκυριά. Σκοπός: μεγιστοποίηση κέρδους. Δεδομένα: διαθεσιμότητα των παραγωγικών συντελεστών και τιμές τους Υπόθεση: Πλήρης ανταγωνισμός στην παραγωγή και την αγορά παραγωγικών συντελεστών Νεοκλασικό Υπόδειγμα Γενικής Ισορροπίας Νοικοκυριό: κάτοχος των παραγωγικών συντελεστών Αγοράζει προϊόντα από τις επιχειρήσεις και πουλάει τους παραγωγικούς συντελεστές Σκοπός: μεγιστοποίηση χρησιμότητας. Δεδομένα: τιμές παραγωγικών συντελεστών και τιμές αγαθών Υπόθεση: Πλήρης ανταγωνισμός στην παραγωγή και την αγορά παραγωγικών συντελεστών. Εξισορρόπηση των αγορών: τιμές Νεοκλασικό Υπόδειγμα Γενικής Ισορροπίας Από την οικονομική μονάδα συνολικά μεγέθη Όλες οι αγορές σε ισορροπία (καθαρίζουν). Κεϋνσιανό υπόδειγμα: ειδική περίπτωση του νεοκλασσικού υποδείγματος γενικής ισορροπίας Προσπάθεια σύνθεσης κεϋνσιανού υποδείγματος και νεοκλασικού υποδείγματος Νεοκλασική σύνθεση

Αντίθετα Υπόδειγμα γενικής ισορροπίας (Walras) Νεοκλασικό Υπόδειγμα Γενικής Ισορροπίας Ξεκινά από τις οικονομικές μονάδες Επιχείρηση: παράγει προϊόντα Αγοράζει παραγωγικούς συντελεστές από τα

4 Νεοκλασική σύνθεση Βραχυχρόνια: κεϋνσιανό υπόδειγμα Μακροχρόνια: νεοκλασικό υπόδειγμα γενικής ισορροπίας Βραχυχρόνια: δυσκαμψία μισθών-τιμών ανεργία, περιθώρια άσκησης οικονομικής πολιτικής, τόνωση ενεργούς ζήτησης Μακροχρόνια: πλήρης ευκαμψία μισθών-τιμών, εισόδημα-παραγωγή καθορίζεται από τη διαθεσιμότητα των οικονομικών πόρων, κλασική διχοτόμηση δεν υπάρχουν περιθώρια για κρατική παρέμβαση Δεκαετίες Κριτική για μικροοικονομική θεμελίωση νέες θεωρίες για σημαντικά ζητήματα της κεϋνσιανής θεωρίας Πχ κατανάλωση (Modigliani, Friedman, Duesnberry) Θεωρία προτίμησης ρευστότητας (Tobin, Baumol) Δεκαετία -60: κεϋνσιανισμός κατεστημένη μακροοικονομική θεωρία, πρακτική οικονομικής πολιτικής 3 κύματα κριτικής (επανάσταση, αντεπανάσταση) Μονεταρισμός Ορθολογικές προσδοκίες (νέα κλασική θεωρία) Θεωρίες πραγματικών οικονομικών κύκλων Κοινά σημεία Σκεπτικισμός για οφέλη παρεμβατικής οικονομικής πολιτικής με σκοπό τη σταθεροποίηση της οικονομίας Ικανότητα της οικονομίας για αυτοδιόρθωση Τόνωση ενεργούς ζήτησης πληθωρισμός Πρόβλημα με υπόθεση σταθερών τιμώνμισθών

Δεκαετίες -50-60 Κριτική για μικροοικονομική θεμελίωση νέες θεωρίες για σημαντικά ζητήματα της κεϋνσιανής θεωρίας Πχ κατανάλωση (Modigliani, Friedman, Duesnberry) Θεωρία προτίμησης ρευστότητας

5 Μεταβολές και εξελίξεις στην οικονομία: δημογραφία, τεχνολογία, αλλαγές στις προτιμήσεις, φιλελευθεροποίηση του διεθνούς εμπορίου, άνοδος της τιμής του πετρελαίου κεϋνσιανό υπόδειγμα ανεπαρκές αναγκαίες εξελίξεις στη θεωρία Πχ φυσικό ποσοστό ανεργίας: ανώτερο όριο ανεργίας που αν επιτευχθεί, κάθε προσπάθεια περιορισμού του καταλήγει σε πληθωρισμό Προσδοκίες (ενδογένεια) Προσφορά (κόστη στην παραγωγική διαδικασία) Μονεταρισμός Milton Friedman, Karl Brunner, Allan Meltzer (-60) Βασικά σημεία κριτικής στη κεϋνσιανή θεωρία: Απουσία ρόλου προσφοράς χρήματος στον προσδιορισμό της δαπάνης και του εισοδήματος (Κέϋνς τόνισε τον ρόλο της νομισματικής πολιτικής, όχι όμως ως μέθοδο εξόδου από κατάστασης ύφεσης). Υπερτονισμός της αποτελεσματικότητας της δημοσιονομικής πολιτικής Μονεταρισμός Έμφαση στα μακροχρόνια αποτελέσματα Βασική θέση: Μακροχρόνια το χρήμα είναι ουδέτερο Αύξηση Μς αύξηση Ρ Αύξηση των τιμών προκαλείται από την αυξημένη δαπάνη που οφείλεται στην αυξημένη ποσότητα χρήματος που κυκλοφορεί. έχουν σημασία οι μεταβολές στην ποσότητα χρήματος που κυκλοφορεί (Money Matters) Έμφαση στο τελικό μακροχρόνια αποτέλεσμα Μονεταριστές: Δεν αρνούνται ότι στη μεταβατική περίοδο υπάρχουν πραγματικές επιδράσεις. Τονίζουν την ανικανότητα της δημοσιονομικής πολιτικής να τονώσει τη ζήτηση, ή να μειώσει την ανεργία για ένα σημαντικό χρονικό διάστημα αρκετών ετών. Παρατεταμένη επεκτατική παρεμβατική πολιτική πληθωρισμό Σωστή πολιτική: καθορισμός στόχων για την ποσότητα χρήματος ώστε να διατηρείται χαμηλός οπληθωρισμό

στην παραγωγική διαδικασία) Μονεταρισμός Milton Friedman, Karl Brunner, Allan Meltzer (-60) Βασικά σημεία κριτικής στη κεϋνσιανή θεωρία: Απουσία ρόλου προσφοράς χρήματος στον προσδιορισμό της δαπάνης

6 Απόψεις αυτές δημοφιλείς -70. Ρόλος προσδοκιών: Κεϋνσιανή θεωρία: προσδοκίες εξωγενείς. Μονεταριστές: προσδοκίες προσαρμόζονται ανάλογα με το προς τα πού κατευθύνεται η οικονομία σύμφωνα με το νεοκλασικό υπόδειγμα. Friedman: εφάρμοσε τις προσδοκίες για να δείξει ότι η καμπύλη Phillips δεν είναι σταθερή, αλλά μετατοπίζεται στο χρόνο. 21 Μονεταριστές και καμπύλη Phillips Καμπύλη Phillips: βραχυχρόνια σχέση μεταξύ ποσοστού ανεργίας και πληθωρισμού Δεδομένες προσδοκίες για πορεία των τιμών Αν αλλάξει η οικονομική πολιτική με σκοπό τον περιορισμό της ανεργίας, Προσδοκίες προσαρμόζονται Μετατόπιση καμπύλης Phillips. Μακροχρόνια: κάθετη καμπύλη Phillips. για επιβεβαίωση της μακροχρόνιας ουδετερότητας του χρήματος. 22 Συμβολή των μονεταριστών στη θεωρία και πολιτική: Κατανόηση του ότι η τόνωση της ζήτησης είναι συνυφασμένη με επιτάχυνση του πληθωρισμού. Ρόλος του ελέγχου της προσφοράς χρήματος μέσω Μ1 ή Μ2 (-70) Έλεγχος της προσφοράς χρήματος μέσω του βασικού επιτοκίου (ΕΕ,ΗΠΑ) Σύνθεση μονεταριστικού και κεϋνσιανού υποδείγματος: IS-LM. Μεθοδολογία μονεταριστών Στατιστικές μέθοδοι Υποδείγματα μίας εξίσωσης ακόμη και βραχυχρόνια. Η μεθοδολογία των μονεταριστών δεν επεκράτησε. Αντίθετα, το κεϋνσιανό υπόδειγμα εμπλουτίστηκε με τις ιδέες των μονεταριστών για τον ρόλο της νομισματικής πολιτικής

Friedman: εφάρμοσε τις προσδοκίες για να δείξει ότι η καμπύλη Phillips δεν είναι σταθερή, αλλά μετατοπίζεται στο χρόνο.

7 Πραγματικοί Οικονομικοί Κύκλοι -80 F. Kydland, E. Prescott, C. Plosser Οικονομικοί κύκλοι: προσαρμογή της παραγωγικής διαδικασίας σε εξωγενείς μεταβολές. Νομισματικοί παράγοντες: δεν παίζουν ρόλο. Ισχύει η κλασσική διχοτόμηση. Υπάρχει η μικροοικονομική βάση ανάλυσης. Πηγές αστάθειας Μεταβολές στην τεχνολογία. Αυτές οι μεταβολές δεν συμβαίνουν μόνο μακροχρόνια: Παραγωγικότητα αυξάνεται όταν η οικονομική δραστηριότητα σε άνθηση. πραγματικός μισθός δεν πέφτει. Αύξηση τιμής πετρελαίου αυξάνεται το κόστος παραγωγής μειώνεται η παραγωγής και η απασχόληση Πραγματικοί Οικονομικοί Κύκλοι: νέα μεθοδολογία στη θεωρία και εμπειρική προσέγγιση Έμφαση στη ποσοτική διερεύνηση. Εκτεταμένη χρήση εμπειρικών στοιχείων. Πρόβλεψη. Έμφαση στα στατιστικά χαρακτηριστικά των οικονομικών μεγεθών. Έμφαση στους παράγοντες που προσδιορίζουν την προσφορά. Συμβολή Ατέλειες αγοράς Ανάγκη ενσωμάτωσης χαρακτηριστικών της προσφοράς στο θεωρητικό υπόδειγμα. Ενδιαφέρον για τους παράγοντες που διαμορφώνουν και προσδιορίζουν την προσφορά. Π.χ. αιτίες και προτάσεις πολιτικής για περιορισμό των υψηλών ποσοστών ανεργίας, στις χώρες της ΕΕ

Αυτές οι μεταβολές δεν συμβαίνουν μόνο μακροχρόνια: Παραγωγικότητα αυξάνεται όταν η οικονομική δραστηριότητα σε άνθηση. πραγματικός μισθός δεν πέφτει.

8 Διαφορά με «Νέα Κλασσική Προσέγγιση» και «Μονεταριστές» «Νέα Κλασσική Προσέγγιση» και «Μονεταριστές»: Δυνητική παραγωγή: αυτή που προκύπτει όταν οι αγορές λειτουργούν τέλεια (τιμές, μισθοί, προσδοκίες) Πραγματικοί οικονομικοί κύκλοι: παραγωγή = δυνητική παραγωγή στροφή του θεωρητικού και εμπειρικού ενδιαφέροντος στους παράγοντες που επηρεάζουν το δυνητικό προϊόν (προσφορά). 29 Προς μία «Νέα Κλασσική Σύνθεση» Σύνθεση χαρακτηριστικών «Νέας Κεϋνσιανής» προσέγγισης -πραγματικών οικονομικών κύκλων. Μικροοικονομική θεμελίωση Παρακολούθηση της εξέλιξης του δυνητικού προϊόντος. Αποκλίσεις της παραγωγής από το «δυνητικό» επίπεδο επιτρέπονται και οφείλονται: καθυστέρηση προσαρμογής μισθών-τιμών διακυμάνσεις προϊόντος. περιθώρια άσκησης οικονομικής πολιτικής, ακόμη και με ορθολογικές προσδοκίες. Έμφαση στις προϋποθέσεις για ομαλή-απρόσκοπτη λειτουργία των αγορών. 30 8

29 Προς μία «Νέα Κλασσική Σύνθεση» Σύνθεση χαρακτηριστικών «Νέας Κεϋνσιανής» προσέγγισης -πραγματικών οικονομικών κύκλων. Μικροοικονομική θεμελίωση Παρακολούθηση της εξέλιξης του δυνητικού προϊόντος.

Σχετικά έγγραφα

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ Μάθημα 8 Προσδιορισμός τιμών και ποσοτική θεωρία Προσδιορισμός τιμών Προσδιορισμός τιμών! Ως τώρα δεν εξετάσαμε πως διαμορφώνεται το γενικό επίπεδο τιμών και πως μεταβάλλεται