Οι βασικοί συνιστώσες ενός δικτύου ύδρευσης είναι οι ακόλουθες :

Transcript

1 Διάλεξη 9-10

2 Οι βασικοί συνιστώσες ενός δικτύου ύδρευσης είναι οι ακόλουθες : Τα έργα σύλληψης στη θέση υδροληψίας, όπως η κατασκευή πηγαδιών, η διάνοιξη γεωτρήσεων, η υδροληψία, η αποθήκευση νερών ποταμών και λιμνών. Το εξωτερικό υδραγωγείο, Οι εγκαταστάσεις επεξεργασίας νερού, Το εσωτερικό υδραγωγείο μέσω του οποίου τα νερά καταλήγουν στις θέσεις κατανάλωσης

3 Κατά τον Περιβαλλοντικό σχεδιασμός των δικτύων ύδρευσης πρέπει να λαμβάνονται υπόψη τα ακόλουθα: Η εξασφάλιση της απαιτούμενης ποιότητας νερού προς κατανάλωση. Πρέπει να γίνεται όσον το δυνατόν ποιο προσεκτική επιλογή των θέσεων υδροληψίας με σκοπό την καλύτερη ποιότητα του νερού. Η προστασία όλων των έργων του δικτύου από την εισροή ρύπανσης ή μόλυνσης. Οι αγωγοί ύδρευσης πρέπει να τοποθετούνται πιο ψηλά από τους αγωγούς του αποχετευτικού δικτύου. Η προληπτική προστασία των καταναλωτών από μικροβιακή ρύπανση κατά την λειτουργία του δικτύου με την διατήρηση μιας ελάχιστης συγκέντρωσης χλωρίου στο δίκτυο. Η χρησιμοποίηση κατάλληλου υλικού στους σωλήνες του δικτύου ύδρευσης :π.χ. Χυτοσίδηρος, χάλυβα, σκυρόδεμα ΡVC Ο περιορισμός της σπατάλης του νερού. Περιορισμός διαρροών Η δυνατότητα χρησιμοποίησης χωριστικού δικτύου για τις διάφορες καταναλώσεις ανάλογα με την ποιότητα του νερού.

4 Τα τελευταία χρόνια, εξαιτίας της παρατηρούμενης έλλειψης νερού, ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η επαναχρησιμοποίηση ανακύκλωση των επεξεργασμένων λυμάτων. Η Κοινή Υπουργική Απόφαση (ΚΥΑ) /2011 (Φ.Ε.Κ. 354/Β/ ) Καθορισμός μέτρων, όρων και διαδικασιών για την επαναχρησιμοποίηση επεξεργασμένων υγρών αποβλήτων και άλλες διατάξεις επιφέρει σημαντικές τροποποιήσεις στη διαχείριση αστικών και βιομηχανικών υγρών αποβλήτων, έτσι ώστε να μπορούν να ανακτηθούν ως νερό με σκοπό την επαναχρησιμοποίησή τους. Διευκρινίσεις για την εφαρμογή της Κ.Υ.Α. παρέχονται στην υπ' αριθμόν / εγκύκλιο του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής (Υ.Π.Ε.ΚΑ).

5 Θεσπίζονται τέσσερις βασικές δυνατότητες επαναχρησιμοποίησης των επεξεργασμένων υγρών αποβλήτων: (α) άρδευση, (β) βιομηχανική χρήση, (γ) τροφοδότηση/ εμπλουτισμός υπόγειων υδροφορέων και (δ) αστική και περιαστική επαναχρησιμοποίηση. Τίθενται όρια για μικροβιολογικές και συμβατικές παραμέτρους για τις διάφορες μεθόδους επαναχρησιμοποίησης, καθώς και ο αντίστοιχος βαθμός της κατ' ελάχιστον απαιτούμενης επεξεργασίας των υγρών αποβλήτων (δευτεροβάθμια βιολογική επεξεργασία ακολουθούμενη από απολύμανση) και η ελάχιστη συχνότητα δειγματοληψιών.

6 Πεδίο εφαρμογής Οι βιομηχανικές εγκαταστάσεις που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της ΚΥΑ 5673/400/1997, είναι οι εξής: Επεξεργασία του γάλακτος. Παραγωγή οπωροκηπευτικών προϊόντων. Παραγωγή και εμφιάλωση μη αλκοολούχων ποτών. Μεταποίηση γεώμηλων. Βιομηχανία κρέατος Ζυθοποιία. Παραγωγή αλκοόλης και αλκοολούχων ποτών. Παραγωγή ζωοτροφών από φυτικά προϊόντα. Παραγωγή ζελατίνας και κόλλας από δέρματα και οστά ζώων. Μονάδες παραγωγής βύνης. Μεταποιητική βιομηχανία ιχθύων

7 Στην ΚΥΑ ορίζονται οι εξής δυνατότητες για την επαναχρησιμοποίηση των επεξεργασμένων υγρών αποβλήτων: 1. Άρδευση, που διακρίνεται περαιτέρω σε: α) Περιορισμένη: αφορά μόνο καλλιέργειες τα προϊόντα των οποίων καταναλώνονται μετά από θερμική ή άλλου είδους επεξεργασία ή δεν προορίζονται για ανθρώπινη κατανάλωση ή οι καρποί τους δεν έρχονται σε άμεση επαφή με το έδαφος κατά τη διαδικασία συλλογής τους. Παραδείγματα των καλλιεργειών αυτών είναι καλλιέργειες ζωοτροφών, λιβάδια, βιομηχανικές καλλιέργειες, δέντρα (εκτός των οπωροφόρων), καλλιέργειες σπόρων κ.α.. β) Απεριόριστη: αφορά σε είδη καλλιεργειών των οποίων τα προϊόντα καταναλώνονται ωμά, π.χ. λαχανικά, αμπέλια, οπωροφόρα δέντρα κ.α.., ενώ αφορά επίσης και ανθοκομικές καλλιέργειες. Στις περιπτώσεις αυτές επιτρέπονται διάφοροι τύποι άρδευσης, συμπεριλαμβανομένου του καταιονισμού, ενώ δεν υπάρχουν περιορισμοί στην πρόσβαση του κοινού. 2. Βιομηχανική χρήση, που διακρίνεται περαιτέρω σε: α) Επαναχρησιμοποίηση ως νερό ψύξης μιας χρήσης β) Άλλες βιομηχανικές χρήσεις, όπως επανακυκλοφορούμενο νερό ψύξης, νερό για λέβητες, νερό διεργασιών, κ.α. 3. Τροφοδότηση/ Εμπλουτισμός υπόγειων υδροφορέων, που διακρίνεται περαιτέρω σε: α) Τροφοδότηση με διήθηση διαμέσο εδαφικού στρώματος β) Τροφοδότηση με γεωτρήσεις

8 4. Αστική και Περιαστική επαναχρησιμοποίηση Ο συγκεκριμένος τύπος επαναχρησιμοποίησης αναφέρεται κυρίως στο αστικό και περιαστικό πράσινο, τις δασικές εκτάσεις, την αναψυχή, την αποκατάσταση φυσικού περιβάλλοντος, την πυρόσβεση, τον καθαρισμό οδών κλπ. Οι δυνατότητες επαναχρησιμοποίησης μεταξύ άλλων συμπεριλαμβάνουν: το πότισμα συγκεντρωμένων εκτάσεων πρασίνου όπως δάση, άλση, νεκροταφεία, πρανή και νησίδες αυτοκινητοδρόμων, γήπεδα γκολφ, δημόσια πάρκα, αυλές κατοικιών, ελεύθερος χώρος ξενοδοχειακών εγκαταστάσεων και εγκαταστάσεων αναψυχής, τη χρήση νερού για την πυρόσβεση, τη συμπύκνωση εδαφών, τον καθαρισμό οδών και πεζοδρομίων, τα διακοσμητικά συντριβάνια, τη δημιουργία τεχνητών ή τη διατήρηση φυσικών λιμνών ή υγροβιοτόπων καθώς και για την ενίσχυση παροχής επιφανειακών ρευμάτων.

9 Οι βασικές συνιστώσες των δικτύων αποχέτευσης είναι οι ακόλουθες. Τα δίκτυα ακαθάρτων νερών (από οικιακή χρήση ) και διακρίνονται σε κύριους αποχετευτικούς αγωγούς, οι οποίοι δέχονται τα νερά από τους πρωτεύοντες, δευτερεύοντες ή τριτεύοντες αγωγούς. Τα δίκτυα αποχέτευσης των ονμβρίων υδάτων (νερά βροχής που καταλήγουν μετά από απορροή στην επιφάνεια του εδάφους) Τα έργα αντιπλημμυρικής προστασίας των αστικών περιοχών από όμβρια ύδατα εξωτερικών λεκανών απορροής. Οι εγκαταστάσεις επεξεργασίας λυμάτων Τα έργα διάθεσης Τα βασικά είδη των αποχετευτικών δικτύων είναι τα ακόλουθα: Παντορροικό : σε αυτό μεταφέρονται από κοινού αστικά λύματα και όμβρια. Χωριστικό: υπάρχουν δύο δίκτυα, ένα για τα αστικά λύματα και ένα για τα όμβρια Μεικτό: υπάρχουν και τα δυο δίκτυα.

10 Τα διαχωριστικά συστήματα προτιμούνται όταν: Υπάρχει άμεση ανάγκη συλλογής των οικιακών αποβλήτων, αλλά έχουμε μεγάλη δυσκολία στην τοποθέτηση μεγάλων αγωγών για τη συλλογή και των ομβρίων. Οι συνθήκες επιβάλλουν μεταφορά των αποβλήτων σε μεγάλη απόσταση, σε σχέση με τα όμβρια. Η μεικτή ροή καθιστά αναγκαίο τον καθαρισμό όλων των ποσοτήτων αποβλήτων, ενώ τα όμβρια μπορεί να διοχετεύονται χωρίς καθαρισμό. Πρέπει να πούμε ότι ένα διαχωριστικό σύστημα αποβλήτων χρειάζεται προσεκτική επιτήρηση, για να αποφεύγονται μη εγκεκριμένες συνδέσεις από όμβρια στεγνών και άλλων επιφανειών, τα οποία υπερφορτώνουν τους αποχετευτικούς αγωγούς με όμβρια κατά τη διάρκεια των καταιγίδων. Τέτοια επιτήρηση και κίνδυνος δεν υπάρχει στα μεικτά συστήματα. Ακόμη πρέπει στα διαχωριστικά συστήματα να υπάρχει προσεκτική επιτήρηση, για να αποφεύγονται αυθαίρετες συνδέσεις αγωγών οικιακών αποβλήτων στο δίκτυο ομβρίων, το οποίο λόγω της φύσης μπορεί να κατευθυνθεί στην θάλασσα. [1] Τα μεικτά συστήματα προτιμούνται όταν: Τα απόβλητα και τα όμβρια πρέπει να μεταφερθούν υπογείως και είναι αναγκαίο να κρατηθεί το κόστος όσο το δυνατόν χαμηλότερο. Η μεικτή ροή μπορεί να διατεθεί σε μικρή απόσταση από την πόλη, χωρίς τη δημιουργία απαράδεκτων καταστάσεων. Τα όμβρια, λόγω οργανικών ουσιών από το πλύσιμο των δρόμων είναι ακάθαρτα και απαιτούν καθαρισμό. Σε πολυσύχναστους δρόμους πόλεων δεν είναι σκόπιμο να έχουμε περισσότερους από έναν υπόνομο

11 Στις πόλεις πρέπει να υπάρχουν διαχωριστικά δίκτυα ακαθάρτων και ομβρίων. Η υπερφόρτωση των αποχετευτικών αγωγών με όμβρια κατά η διάρκεια των καταιγίδων, με τους μεγάλους συντελεστές απορροής στα κέντρα των πόλεων, καθιστά ιδιαίτερα επικίνδυνη τη χρήση μεικτών συστημάτων. Ο υπολογισμός του δικτύου αποχέτευσης ακαθάρτων υπολογίζεται με βάση τον σημερινό αριθμό των κατοίκων της περιοχής, τον αριθμό αύξησης του πληθυσμού (α%) κατά έτος και την προοπτική επάρκεια για 50 χρόνια. Εκεί που έχουμε μεγαλύτερο πρόβλημα υπολογισμού είναι στο δίκτυο ομβρίων, το οποίο προσδιορίζεται από τρείς κυρίως παραμέτρους: Από την ένταση και την διάρκεια της βροχόπτωσης. Από τη συχνότητα επαναφοράς μιας πλημμύρας βάσεις της οποίας υπολογίζεται το δίκτυο. Από το συντελεστή απορροής των επιφανειών. Σημαντική ρύπανση των υδάτινων φορέων στους οποίους διοχετέυονται. Σε περιόδους ξηρασίας προκαλούνται περιβαλλοντικές οχλήσεις όπως π.χ. έκλυση δυσοσμιών από τα φρεάτια συλλογής ομβρίων υδάτων.

12 Μια ακόμα σοβαρή όχληση που μπορεί να σημειωθεί στους αγωγούς είναι η έκλυση υδρόθειου, η οποία πρέπει να περιορίζεται όσο το δυνατόν περισσότερο. Το υδρόθειο στην αέρια μορφή του αποτελεί δηλητηριώδες αέριο, ενώ παράλληλα προκαλεί δυσοσμία και διάβρωση των αγωγών αποχέτευσης. Για τον περιορισμό των οχλήσεων αυτών πρέπει να επιδιώκονται τα ακόλουθα: Να περιορίζονται όσο το δυνατόν οι περισσότερο οι αναερόβιες συνθήκες Να αποφεύγεται η μακροχρόνια παραμονή των λυμάτων που ευνοεί τη δημιουργία αναερόβιων συνθηκών. Να εφαρμόζεται η κατάλληλη αντιδιαβρωτική προστασία στους αγωγούς Να εφαρμόζονται μέτρα για την αποφυγή εκλύσεων του αέριου υδρόθειου από τα φρεάτια των αγωγών αποχέτευσης Να περιορίζεται η δράση των αναερόβιων βακτηριδίων και η έκλυση υδροθείου με τη χρήση χημικών, νιτρικών, αλάτων, σιδήρου κλπ.

13 Τα αστικά απόβλητα μπορεί να είναι: Αστικά Βιομηχανικά Επιφανειακά νερά απορροής (νερά βροχής) Νερά διήθησης εισροής, λόγω μη στεγανότητας του αποχετευτικού συστήματος. Όλα αυτά τα απόβλητα καταλήγουν στο αποχετευτικό σύστημα, με ή χωρίς επεξεργασία. Τα χαρακτηριστικά των αποβλήτων, που είναι και οι ουσίες που προκαλούν τη ρύπανση διακρίνονται σε: Φυσικά : τα στερεά που περιέχουν οργανικά και ανόργανα συστατικά Χημικά: οργανικά συστατικά όπως: πρωτεΐνες, υδατάνθρακες, λιπίδια, φαινόλες, φυτοφάρμακα, επιφανειακές ενεργές ουσίες. Ανόργανα αέρια όπως άζωτο, φώσφορος, αλκαλικότητα, χλωριούχα, ενώσεις του θείου κλπ. και αέρια. Βιολογικά: μικροοργανισμοί, κυρίως βακτηρίδια, μύκητες, πρωτόζωα, μικροφύκη,ίοί.

14 1. Επεξεργασία αποβλήτων, δηλαδή απομάκρυνση των ουσιών που είναι επιβλαβείς για τον τελικό αποδέκτη από την υγρή μάζα των αποβλήτων. 2. Επεξεργασία της λάσπης, δηλαδή των επιβλαβών ουσιών που απομακρύνθηκαν στο πρώτο στάδιο και τελική διάθεση τους στο περιβάλλον. Τα βασικά στάδια επεξεργασίας Α) Προεπεξεργασία: κυρίως εξεργασία και απομάκρυνση των στερεών Β) Πρωτοβάθμια επεξεργασία: απομάκρυνση στερεών και χημική επεξεργασία με καθίζηση. Γ) Δευτεροβάθμια επεξεργασία: απομάκρυνση οργανικών ουσιών. Δ) Τριτοβάθμια επεξεργασία: απομάκρυνση ορισμένων ρυπαντικών ουσιών Ε) Απολύμανσης: καταστροφή των παθογόνων μικροοργανισμών, ώστε να αποφευχθεί η μετάδοση ασθενειών μέσω του νερού Στ) Επεξεργασία ιλύος: στη λάσπη συγκεντρώνονται όλες οι ουσίες που απομακρύνονται απο τα υγρά απόβλητα Ζ) Διάθεση ιλύος.

15 Πρωτογενής και δευτερογενής επεξεργασία αποβλήτων

16 Βλαβερά συστατικά: θεωρούνται τα ογκώδη αντικείμενα, η άμμος, τα στερεά υλικά μικρού μεγέθους που αιωρούνται στη μάζα των αποβλήτων. Τα οργανικά φυσικά συστατικά, τους παθογόνους μικροοργανισμούς. Είναι λοιπόν ιδιαίτερα σημαντικό, να λαμβάνονται όλα τα απαραίτητα μέτρα περιορισμού των περιβαλλοντικών επιπτώσεων στη μικρότερη δυνατή έκταση, κατά τον σχεδιασμό, την κατασκευή και την λειτουργία τους. Οι κυριότερες περιβαλλοντικές επιπτώσεις από μια ΕΕΑΑ είναι οι δυσάρεστες οσμές, τα σταγονίδια και οι τοξικοί αέριοι ρύποι που εκπέμπονται στην ατμόσφαιρα, οι θόρυβοι και τα έντομα.

17 Δυσοσμία Οι περισσότερες δύσοσμες ουσίες προέρχονται από την αναερόβια διάσπαση οργανικών ουσιών που περιέχουν θείο ή άζωτο. Το υδρόθειο είναι το πιο γνωστό δύσοσμό αέριο που εκλύεται Από τους αποχετευτικούς αγωγούς. Σταγονίδια Είναι μικρά υγρά σωματίδια που μπορεί να περιέχουν και παθογόνους μικροοργανισμούς. Παρατηρούνται σε μονάδες με έντονη διαταραχή της μάζας των αποβλήτων, σε μονάδες όπου γίνεται αερισμός, καθώς και σε σημεία όπου προκαλείται έντονη διατάραξη της επιφάνειας των υγρών από την πτώση άλλων υγρών.

18 ΤΟΞΙΚΟΙ ΑΈΡΙΟΙ ΡΎΠΟΙ Οι τοξικοί αέριοι ρύποι είναι σχεδόν σπάνιοι και αφορούν κυρίως σε πτητικές οργανικές ενώσεις, οι οποίες αποτελούν σχετικά μικρό ποσοστό των ευρύτερα γνωστών τοξικών αερίων. Στις ενώσεις αυτές περιλαμβάνονται αρωματικοί υδρογονάνθρακες. Προσοχή στις ενώσεις που είναι πιθανόν καρκινογόνες ΘΟΡΥΒΟΙ Οι θόρυβοι προέρχονται από τον Η/Μ εξοπλισμό ΕΝΤΟΜΑ Παρουσιάζονται κυρίως κουνούπια και μύγες όπου τα υγρά απόβλητα είναι στάσιμα για αρκετό χρονικό διάστημα.

19 Α) με γενικές μεθόδους: Προσθήκη χημικών Αερισμό Υδραυλικός σχεδιασμός Κανόνες καθαριότητας Αναχώματα και δένδρα Αναρρόφηση δύσοσμου αέρα και καθαρισμό του πριν διοχετευτεί στην ατμόσφαιρα. Β) με ειδικές μεθόδους Αποχετευτικό σύστημα Προκαταρτική επεξεργασία Βιολογική επεξεργασία γεννήτριες