ΔΙΚΑΙΟ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ. Προσωπικές εταιρίες

Transcript

1 ΔΙΚΑΙΟ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ Προσωπικές εταιρίες

2 Επιχείρηση vs Εταιρεία Επιχείρηση χαρακτηρίζεταιοικονομική μονάδα που αποτελεί αυτοτελή και υπεύθυνη οργάνωση παραγωγικών συντελεστών και διαχείρισης συναλλαγών με τις οποίες και επιδιώκει το μέγιστο δυνατό κέρδος. Το δε κέρδος κατά κανόνα θα πρέπει να υπερβαίνει την αντίστοιχη συνήθη αμοιβή (ως αντιμισθία) της διοικητικής ή εκτελεστικής εργασίας που επιτελείται σ' αυτήν. Εταιρία: Με τη σύμβαση της εταιρίας 2 ή περισσότεροι έχουν αμοιβαίως υποχρέωση να επιδιώκουν με κοινές εισφορές, κοινο σκοπο και ιδίως οικονομικο.

3 Επιχείρηση Οικονομικός όρος Μπορεί να έχει ως φορέα της την εταιρία Έχει ως σκοπό το κέρδος Περιορισμένη νομική αναγνώριση Εταιρία Νομική έννοια Δεν έχει μόνο οικονομικό σκοπό Δεν έχει πάντα σκοπό το κέρδος Φορέας επιχείρησης

4 Έμπορος εμπορική πράξη Κεντρικές έννοιες του Εμπορικού Δικαίου είναι ο έμπορος και η εμπορική πράξη. Για τον ορισμό του εμπόρου υπάρχουν τρία συστήματα, το υποκειμενικό, το αντικειμενικό και το τυπικό. Στην Ελλάδα χρησιμοποιούνται και τα τρία κατά περίπτωση. Κατά το υποκειμενικό σύστημα έμπορος είναι όποιος ασκεί επάγγελμα, το οποίο ορίζεται στον νόμο ως εμπορικό. Κατά το αντικειμενικό σύστημα έμποροι είναι τα φυσικά ή νομικά πρόσωπα που ασκούν κατά σύνηθες επάγγελμα εμπορικές πράξεις. Ορισμένες εμπορικές πράξεις και επαγγέλματα απαριθμούνται στα άρθρα 2 και 3 του βασιλικού διατάγματος της 2/ "περί αρμοδιότητος των εμποροδικείων". Κυριότερες εμπορικές πράξεις είναι η αγορά προς μεταπώληση, η επιχείρηση χειροτεχνίας, η επιχείρηση προμήθειας, η επιχείρηση πρακτορείας, η μεταφορά, οι τραπεζικές εργασίες κλπ. Τέλος κατά το τυπικό σύστημα έμπορος είναι όποιος ορίζεται ως τέτοιος από τον νόμο ανεξάρτητα από το αντικείμενο της δραστηριότητάς του. Παράδειγμα είναι η ανώνυμη εταιρεία, η οποία έχει πάντοτε την εμπορική ιδιότητα ανεξάρτητα από τον σκοπό ή τη δραστηριότητά της. Η εμπορική ιδιότητα έχει συνέπειες για το φυσικό ή νομικό πρόσωπο που την έχει (συνέπειες της εμπορικότητας). Για παράδειγμα μόνο έμπορος μπορεί να κηρυχθεί σε πτώχευση, για τα εμπορικά χρέη ισχύει ο ανατοκισμός (τόκος τόκου), μπορεί να διαταχθεί προσωποκράτηση για εμπορικά χρέη κλπ.

5 Νομική προσωπικότητα Νομικο πρόσωπο είναι ένωση προσώπων ή σύνολο περιουσίας που επιδιώκει ή εξυπηρετει ορισμένο σκοπο και έχει αναχθει απο το δίκαιο σε υποκείμενο δικαιωμάτωνκαι υποχρεώσεων, έχει δηλαδη αποκτήσει νομικη προσωπικότητα (ΑΚ 61). Με βάση λοιπόν τα προαναφερθέντα, τα βασικα στοιχεία της έννοιας του νομικου προσώπου είναι: α) η ένωση προσώπων ή το σύνολο περιουσίας, β) η επιδίωξη ή εξυπηρέτηση ορισμένου σκοπου και γ) η απόκτηση νομικής προσωπικότητας σύμφωνα με τους όρους του νόμου. Η κτήση νομικής προσωπικότητας συνεπάγεται για το νομικο πρόσωπο ικανότητα δικαίου, ικανότητα για δικαστικη παράσταση, περιουσία, όργανα, επωνυμία, έδρα και ιθαγένεια. Για το νομικο πρόσωπο ισχύει η αρχη της αυτοτέλειας σε σχέση με τα πρόσωπα που το αποτελούν. Η περιουσία δηλαδη του νομικου προσώπου, η επωνυμία κ.λπ. φέρουν ανεξαρτησία ως προς τα πρόσωπα που συμμετέχουν στην εν γένει λειτουργία του νομικου προσώπου. ΔΕΝ ΕΧΟΥΝ ΟΛΕΣ ΟΙ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ ΝΟΜΙΚΗ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑ

6 Σύγκριση εννοιών επιχείρηση Εμπορικές επιχειρήσεις Μη εμπορικές επιχειρήσεις εταιρία έμπορος Νομική προσωπικότητα Φυσικά πρόσωπα Χωρίς ΝΠ Με ΝΠ Χωρίς ΝΠ Αστικές εταιρίες μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα Νομικά πρόσωπα Μη έμπορος ΦΠ Αστικές εταιρίες ή ΝΠ Φορείς επιχείρησης

7 Φορέας της επιχείρησης Ένα ή περισσότερα φυσικα ή νομικα πρόσωπα που «ασκούν αποφασιστική αρμοδιότητα» στην επιχείρηση Ο όρος «ασκώ αποφασιστική αρμοδιότητα» σημαίνει ότι ο φορέας μπορει να λειτουργήσει την επιχείρηση και άρα «να διαθέσει τα περιουσιακα της στοιχεία για τους σκοπούς της εταιρίας» Ότι ο φορέας «ασκεί αποφασιστική αρμοδιότητα» δε σημαίνει κατ ανάγκη ότι έχει την ιδιοκτησία σε όλα τα περιουσιακα στοιχεία της επιχείρησης, αλλα ότι τα διαχειρίζεται δηλ. τα χρησιμοποιει και τα διαθέτει.

8 Ποια τα κριτήρια για τη λειτουργία του φορέα επιχείρησης ως εμπορικής εταιρίας; Η επιχείρηση να είναι εμπορικη Ο φορέας της να αποτελείται απο πρόσωπα που συνδέονται μεταξυ τους με εταιρικο σκοπο ή ο φορέας να ανήκει σε έναν απο τους μονοπρόσωπους εταιρικούς τύπους που αναγνωρίζει ο νόμος (π.χ. μονοπρόσωπη αε ή επε) Εάν ο φορέας αποτελείται απο ένα μεμονωμένο άτομο ή περισσότερα μεμονωμένα άτομα που δεν τους συνδέει κοινός σκοπός, τότε δεν μπορει να υπάρχει εταιρία

9 Προσωπικές κεφαλαιουχικές εταιρείες Προσωπικές Εταιρείες Απεριόριστη ευθύνη Έντονος ο προσωπικός χαρακτήρας Υπερτερεί ο συμβατικός χαρακτήρας Κεφαλαιουχικές Εταιρείες Περιορισμένη ευθύνη Έντονο το στοιχείο της οργάνωσης Υπερτερεί το οργανωτικό στοιχείο (διχοτόμηση ιδιοκτησίας εξουσίας διαχείρισης)

10 Αστική εταιρεία Οι διατάξεις του ΑΚ για τις εταιρείες

11 Αστικές εταιρίες Είναι εσωτερικές εταιρίες μόνο για τους εταίρους όχι για τρίτους Οι συναλλαγές γίνονται με τους εταίρους απευθείας Εξαίρεση για φορολογικούς σκοπούς π.χ. σύμπραξη μεταξυ 2 ή περισσοτέρων προσώπων που δεν έχει τη μορφη εταιρίας με νπ θεωρείται ότι έχει νπ για υποχρεώσεις τήρησης βιβλίων εσόδων-εξόδων, κοινών παραστατικών εξόδων κλπ Κοινοπραξία Εξαίρεση με βάση τον ΚΠολΔ (διάδικοι)

12 Παραδείγματα αστικών εταιριών Εταιρίας κτηνοτροφίας, ιχθυοτροφείου Εταιρίες ελεύθερων επαγγελματιών, αρχιτεκτόνων, γιατρών κλπ Κοινοπραξίες, δηλαδη εταιρίες ενός έργου, όπως εταιρίες ανάληψης και εκτέλεσης εργολαβίας βλ εξαιρέσεις

13 Αστικές εταιρίες Οι εισφορές των εταίρων μπορούν να συνίστανται σε εργασία τους, σε χρήματα ή σε άλλα αντικείμενα, καθώς και σε κάθε άλλη παροχη. Αν δεν συμφωνήθηκε κάτι άλλο, οι εταίροι είναι υποχρεωμένοι σε ίσες εισφορές. Σε περίπτωση υπερημερίας ή αδυναμίας του εταίρου να καταβάλει την εισφορα χωρει καταγγελία της εταιρίας. Ο εταίρος αν δεν συμφωνήθηκε διαφορετικα, δεν έχει υποχρέωση να αυξήσει την εισφορα του, ούτε να τη συμπληρώσει, αν μειώθηκε εξαιτίας ζημιών μετα την πραγματοποίηση της.

14 Απαγόρευση ανταγωνισμού Ο εταίρος δεν δικαιούται να ενεργει για δικο του ή ξένο λογαριασμο πράξεις αντίθετες με τα συμφέροντα της εταιρίας. Ανάπτυξη αποφάσεων νομολογίας, ΕφΠατρ903/2007: Απαγορευμένες πράξεις θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν η διενέργεια ανταγωνιστικών πράξεων, η ιδιόχρηση της εταιρικής περιουσίας, η παράλειψη γνωστοποίησης στην εταιρία σημαντικών πληροφοριών, η επιδίωξη ατομικών οικονομικών ωφελειών απο την εταιρικη δραστηριότητα, η συμμετοχη σε εταιρία με την ίδια δραστηριότητα, η αποκάλυψη του εταιρικου απορρήτου η πρόσκληση ζημιών και η μεταβίβαση της εταιρικής μερίδας σε ανταγωνιστές της εταιρίας.

15 διαχείριση Η διαχείριση των εταιρικών υποθέσεων ανήκει, αν δεν συμφωνήθηκε διαφορετικα, σε όλους μαζι τους εταίρους (συλλογικη διαχείριση). Για κάθε πράξη χρειάζεται η συναίνεση όλων των εταίρων. Αν κατα την εταιρικη σύμβαση η απόφαση λαμβάνεται κατα πλειοψηφία, σε περίπτωση αμφιβολίας η πλειοψηφία υπολογίζεται με βάση το συνολικο αριθμο των εταίρων. Αν η διαχείριση των εταιρικών υποθέσεων ανατέθηκε σε έναν ή σε μερικούς απο τους εταίρους, οι υπόλοιποι αποκλείονται απο τη διαχείριση (καταστατικη διαχείριση). Αν με την εταιρικη σύμβαση η διαχείριση των υποθέσεων ανατέθηκε σε περισσότερους ή σε όλους τους συνεταίρους, με την έννοια ότι μπορει και ο καθένας να ενεργει μόνος (ατομικη διαχείριση), καθένας απο τους λοιπούς διαχειριστές εταίρους μπορει, αν δεν συμφωνήθηκε διαφορετικα, να εναντιωθει στην ενέργεια μιας πράξης πριν απο την εκτέλεση της. Απέναντι στους τρίτους η εναντίωση ενεργει μόνο αν αυτοι συναλλάχθηκαν γνωρίζοντάς την. Αν υπάρχουν περισσότεροι διαχειριστές εταίροι, ο καθένας τους δικαιούται να ενεργει μόνος χωρίς τη συναίνεση των λοιπών ή παρα την εναντίωση κάποιου απ` αυτούς, αν πρόκειται για επείγον μέτρο απο την παράλειψη του οποίου απειλείται σοβαρη ζημία της εταιρίας. Η εταιρικη διαχειριστικη ιδιότητα είναι αμεταβίβαστη Ο διαχειριστής δε δικαιούται να υποκαταστήσει άλλο για την εκπλήρωση των υποχρεώσεών του, Δε δικαιούται αμοιβής εκτός αν συμφωνηθει διαφορετικα

16 Δικαιώματα - υποχρεώσεις Κάθε εταίρος έχει δικαίωμα να πληροφορείται αυτοπροσώπως για την πορεία των εταιρικών υποθέσεων, να εξετάζει τα βιβλία και τα έγγραφα, καθώς και να καταρτίζει περίληψη της περιουσιακής κατάστασης της εταιρίας. Αντίθετη συμφωνία είναι άκυρη. Οι εισφορές των εταίρων, καθώς και καθετι που αποκτάται για την εταιρία απο τη διαχείριση της, ανήκουν σε όλους τους εταίρους κατα το λόγο της εταιρικής μερίδας του καθενός. Οι υποχρεώσεις που γεννήθηκαν απέναντι σε τρίτους απο την διαχείριση ή την αντιπροσώπευση της εταιρίας βαρύνουν όλους τους εταίρους κατα το λόγο της εταιρικής μερίδας του καθενός. Ωσότου τελειώσει η εκκαθάριση κάθε εταίρος έχει υποχρέωση απέναντι στους λοιπούς να μη διαθέσει το μερίδιο του πάνω στα κοινα πράγματα. Επίσης δεν είχε δικαίωμα να ζητήσει τη διανομη των κοινών πραγμάτων πριν περατωθει η εκκαθάριση. Σε περίπτωση εταιρίας με διάρκεια μακρότερη απο ένα έτος ο λογαριασμός κλείνεται και τα κέρδη μοιράζονται στο τέλος κάθε έτους, εφόσον δεν προκύπτει κάτι άλλο απο την εταιρικη σύμβαση Αν δεν υπάρχει αντίθετη συμφωνία, οι εταίροι μετέχουν στα κέρδη και στις ζημίες κατα ίσα μέρη, ανεξάρτητα απο την εισφορα τους. Η συμφωνία με την οποία κάποιος εταίρος αποκλείεται απο τα κέρδη ή απαλλάσσεται απο τις ζημίες είναι άκυρη. Την ακυρότητα μπορει να επικαλεστει μόνο αυτός. Η συμφωνία με την οποία ο εταίρος που συνεισφέρει μόνο την εργασία του δεν θα συμμετέχει στις ζημίες, είναι ισχυρη.

17 Λύση - εκκαθάριση Η εταιρία που έχει συσταθει για ορισμένο χρόνο λύνεται μόλις περάσει αυτός ο χρόνος. Η εταιρία που έχει συσταθει για ορισμένο χρόνο λύνεται με καταγγελία πριν περάσει ο χρόνος αυτός, αν υπάρχει σπουδαίος λόγος. Αντίθετη συμφωνία, που περιορίζει με προθεσμία ή με άλλον τρόπο το δικαίωμα αυτο της καταγγελίας, είναι άκυρη. Εταιρία που έχει αόριστη διάρκεια λύνεται οποτεδήποτε με καταγγελία οποιουδήποτε εταίρου. Αν ο εταίρος κατάγγειλε την εταιρία άκαιρα και χωρίς σπουδαίο λόγο, που να δικαιολογει την άκαιρη καταγγελία, ενέχεται για τη ζημία που προκάλεσε η λύση στους άλλους εταίρους.

18 Λύση εκκαθάριση Αν η εταιρία που έχει συσταθει για ορισμένο χρόνο συνεχίζεται σιωπηρα και ύστερα απο την πάροδο αυτου του χρόνου, λογίζεται ότι ανανεώθηκε για αόριστο χρόνο. Αν ο σπουδαίος λόγος, για τον οποίο καταγγέλθηκε, η εταιρία, συνίσταται στο ότι κάποιος απο τους εταίρους έχειπαραβει τις εταιρικές υποχρεώσεις του, ο εταίρος αυτός ενέχεται για τη ζημία που προκάλεσε η λύση της εταιρίας στους λοιπούς εταίρους. Η εταιρία λύνεται, αν ο σκοπός της πραγματοποιήθηκε ή έγινε ανέφικτος. Η εταιρία λύνεται με το θάνατο ενός απο τους εταίρους. Μπορει όμως να συμφωνηθει ότι η εταιρία θα συνεχιστει είτε μεταξυ των λοιπών εταίρων είτε μεταξυ αυτών και των κληρονόμων εκείνου που πέθανε. Η ανηλικότητα των κληρονόμων δεν παραβλάπτει το κύρος της συμφωνίας. Η εταιρεία λύνεται με την υποβολη σε δικαστικη συμπαράσταση ή την κήρυξη σε πτώχευση ενός απο τους εταίρους, εκτός αν συμφωνήθηκε ότι σ` αυτη την περίπτωση η εταιρεία θα συνεχίζεται μεταξυ των λοιπών εταίρων. Η εταιρία λογίζεται ότι εξακολουθει και μετα τη λύση της, εφόσον το απαιτούν οι ανάγκες και ο σκοπός της εκκαθάρισης. Απο τη λύση παύει η εξουσία των διαχειριστών εταίρων.

19 Λύση -εκκαθάριση Κατα την εκκαθάριση πρώτα εξοφλούνται τα κοινα χρέη των εταίρων απέναντι σε τρίτους, καθώς και όσα υπάρχουν μεταξυ των εταίρων, και κατόπιν επιστρέφονται οι εισφορές. Αν η εισφορα δεν συνίσταται σε χρήμα, καταβάλλεται η αξία του αντικειμένου της κατα το χρόνο της πραγματοποίησής της. Αν η εισφορα συνίσταται σε εργασία ή σε χρήση πράγματος δεν αποδίδεται. Η εταιρικη περιουσία μετατρέπεται σε χρήμα, εφόσον αυτο απαιτείται για την εξόφληση των εταιρικών χρεών και για την απόδοση των εισφορών. `Ο,τι απομένει μετα την εξόφληση των χρεών και την απόδοση των εισφορών, διανέμεται στους εταίρους κατα το λόγο της μερίδας που έχει ο καθένας στα κέρδη Αν τα εταιρικα πράγματα δεν αρκούν για την εξόφληση των χρεών και την απόδοση των εισφορών, για ό,τι λείπει ενέχονται οι εταίροι κατα το λόγο της συμμετοχής τους στις ζημίες. Αν δεν είναι δυνατόν να εισπραχθει απο έναν εταίρο το έλλειμμα που του αναλογει, ενέχονται γι` αυτο κατα την ίδια αναλογία οι λοιποι εταίροι.

20 Ομόρρυθμη Εταιρεία

21 Ομόρρυθμη Εταιρία Η ΟΕ είναι η εταιρεία με νομικη προσωπικότητα που επιδιώκει εμπορικο σκοπο και για τα χρέη της οποίας ευθύνονται παράλληλα όλοι οι εταίροι απεριόριστα και εις ολόκληρον. Η επωνυμία της ομόρρυθμης εταιρείας σχηματίζεται είτε απο το όνομα ενός ή περισσότερων εταίρων είτε απο το αντικείμενο της επιχείρησης είτε απο άλλες ενδείξεις με την προσθήκη των λέξεων «ομόρρυθμη εταιρεία», ολογράφως ή με τη σύντμηση «Ο.Ε.». (πρώην αρθ.21εμπν, μόνο απο ονόματα των εταίρων) Σε περίπτωση αποχώρησης εταίρου, το όνομα του οποίου περιέχεται στην εταιρικη επωνυμία, απαιτείται η συγκατάθεση αυτου ή των κληρονόμων του για τη διατήρηση της επωνυμίας.

22 δημοσιότητα Καταχώρηση Γ.Ε.Μ.Η.: Η ομόρρυθμη εταιρεία καταχωρίζεται στο Γενικο Εμπορικο Μητρώο (Γ.Ε.ΜΗ.) με τη σύμπραξη όλων των εταίρων. Στοιχεία που καταχωρίζονται είναι, κατ` ελάχιστον, το όνομα και η κατοικία των εταίρων, η εταιρικη επωνυμία, η έδρα και ο σκοπός της εταιρείας, καθώς και ο εκπρόσωποςτης. Κάθε μεταβολη των στοιχείων αυτών καταχωρίζεται στο Γ.Ε.ΜΗ. Απο την καταχώριση στο Γ.Ε.ΜΗ. η ομόρρυθμη εταιρεία αποκτα νομικη προσωπικότητα. Αν η εταιρεία αρχίσει την εμπορικη της δραστηριότητα πριν απο την καταχώριση, θεωρείται ομόρρυθμη εν τοις πράγμασι και ισχύει ότι και για τις ομόρρυθμες εταιρείες που έχουν καταχωρισθει κανονικα. Η μη καταχωρισθείσα στο Γ.Ε.ΜΗ. εταιρεία, η οποία ασκει εμπορικη δραστηριότητα, έχει ικανότητα δικαίου και πτωχευτικη ικανότητα.

23 Λήψη αποφάσεων - διαχείριση Οι αποφάσεις λαμβάνονται με συμφωνία όλων των εταίρων. Εφόσον έχει συμφωνηθει πλειοψηφικη λήψη αποφάσεων, η πλειοψηφία υπολογίζεται εν αμφιβολία με βάση τον αριθμο των εταίρων. Δικαίωμα και υποχρέωση διαχείρισης έχουν όλοι οι εταίροι, εκτός αν ορίζεται διαφορετικα στην εταιρικη σύμβαση. Εφόσον η διαχείριση ασκείται απο όλους ή απο περισσότερους εταίρους και δεν προβλέπεται διαφορετικα στην εταιρικη σύμβαση, κάθε διαχειριστής εταίρος μπορει να ενεργει μόνος. Αν ένας απο τους λοιπούς διαχειριστές εταίρους εναντιώνεται στην ενέργεια μιας πράξης πριν απο την εκτέλεση της, ο διαχειριστής οφείλει να μην την τελέσει. Η εξουσία διαχείρισης καταλαμβάνει όλες τις πράξεις συνήθους διοίκησης της εταιρείας. Για τη διενέργεια πράξεων που βρίσκονται εκτός της συνήθουςδιοίκησης απαιτείται η συναίνεση όλων των εταίρων.

24 εκπροσώπηση Εκπροσώπηση Κάθε εταίρος έχει εξουσία εκπροσώπησης της εταιρείας, εκτός αν ορίζεται διαφορετικα στην εταιρικη σύμβαση. Σε περίπτωση εκπροσώπησης απο περισσότερους εταίρους, αρκει η απευθυντέα προς την εταιρεία δήλωση βουλήσεως να περιέλθει σε έναν απο αυτούς. Η εκπροσωπευτικη εξουσία εκτείνεται σε όλες τις δικαστικές και εξώδικες πράξεις που εμπίπτουν στην επιδίωξη του σκοπου της εταιρείας. Αν τελείται πράξη καθ` υπέρβαση του σκοπου της εταιρίας, η υπέρβαση αυτη μπορει να προταθει μόνο αν ο τρίτος τη γνώριζε ή όφειλε να τη γνωρίζει (προστασία καλόπιστου). Περιορισμοι της εκπροσωπευτικής εξουσίας με την εταιρικη σύμβαση ή με απόφαση των εταίρων δεν προβάλλονται στους τρίτους.

25 Κέρδη - ζημίες Κέρδη και ζημίες Στο τέλος της εταιρικής χρήσης συντάσσεται λογαριασμός, απο τον οποίο εμφαίνονται τα κέρδη ή οι ζημίες της εταιρείας. Στην εταιρικη σύμβαση μπορει να προβλέπεται ότι διανέμονται κέρδη και πριν απο το τέλος της εταιρικής χρήσης με βάση προσωρινο λογαριασμο. Εκτός αντίθετης συμφωνίας, οι εταίροι μετέχουν στα κέρδη και τις ζημίες κατα το ποσοστο συμμετοχής τους.

26 Μεταβίβαση είσοδος νέου εταίρου Η εταιρικη συμμετοχη μεταβιβάζεται ολικα ή μερικα, αν τούτο προβλέπεται στην εταιρικη σύμβαση ή συναινούν όλοι οι εταίροι. Ο εταίρος που εισέρχεται στην εταιρεία ευθύνεται απεριόριστα και εις ολόκληρον και για τα υπάρχοντα πριν απο την είσοδο του εταιρικα χρέη. Αντίθετη συμφωνία δεν ισχύει έναντι των τρίτων.

27 Λύση εταιρείας- έξοδος εταίρου Η ομόρρυθμη εταιρεία λύνεται: α) με την πάροδο του χρόνου διαρκείας της, β) με απόφαση των εταίρων, γ) με την κήρυξη της σε πτώχευση και δ) με δικαστικη απόφαση ύστερα απο αίτηση εταίρου, εφόσον υπάρχει σπουδαίος λόγος. Στην εταιρικη σύμβαση μπορει να προβλέπονται και άλλοι λόγοι λύσης της εταιρείας. Ο θάνατος, η πτώχευση και η υποβολη σε δικαστικη συμπαράσταση εταίρου επιφέρουν την έξοδο του απο την εταιρεία, εκτός αν προβλέπεται διαφορετικα στην εταιρικη σύμβαση. Η εταιρικη σύμβαση μπορει να προβλέπει και άλλα γεγονότα που συνεπάγονται την έξοδο του εταίρου.

28 Εκούσια έξοδος Ο εταίρος μπορει με δήλωση του προς την εταιρεία και τους λοιπούς εταίρους να εξέλθει απο την εταιρεία, εκτός αν προβλέπεται διαφορετικα στην εταιρικη σύμβαση (αντικαθιστα το παλιο δικαίωμα καταγγελίας) Στην εταιρεία αορίστου χρόνου η αξία της συμμετοχής καταβάλλεται στον εξερχόμενο εταίρο στο τέλος της εταιρικής χρήσης. Στην εταιρεία ορισμένου χρόνου η καταβολη της αξίας συμμετοχής στον εξερχόμενο εταίρο εξαρτάται απο τη συνδρομη σπουδαίου λόγου. Αν το δικαστήριο κρίνει ότι δεν συντρέχει σπουδαίος λόγος, ο εταίρος δεν έχει αξίωση για καταβολη της αξίας της συμμετοχής του. Εφόσον η αναγκαστικη εκτέλεση κατα της περιουσίας εταίρου απο ατομικο δανειστη του αποβει άκαρπη, ο δανειστής μπορει να ζητήσει απο το δικαστήριο την έξοδο του εταίρου και τον καθορισμο της αξίας της συμμετοχής του.

29 Αποκλεισμός εταίρου Αν συντρέχει στο πρόσωπο ενός εταίρου περιστατικο που θα δικαιολογούσετη λύση της εταιρείας το δικαστήριο μπορει, ύστερα απο αίτηση των λοιπών εταίρων, αντι της λύσης της εταιρίας, να διατάξει τον αποκλεισμο του εταίρου. Δικαιώματα και υποχρεώσεις εξερχόμενου και αποκλειόμενου εταίρου Σε περίπτωση εξόδου ή αποκλεισμου εταίρου η εταιρία του αποδίδει αυτούσια τα αντικείμενα που είχε εισφέρει κατα χρήση. Εφόσον δεν προβλέπεται διαφορετικα στην εταιρικη σύμβαση, ο εξερχόμενος ή ο αποκλειόμενος εταίρος, έχει αξίωση κατα της εταιρίας για καταβολη της πλήρους αξίας της συμμετοχής του (εκτός εάν πρόκειται για έξοδο χωρίς να υπάρχει σπουδαίος λόγος σε ορισμένου χρόνου οε). Αν η εταιρικη περιουσία δεν επαρκει για την κάλυψη των χρεών της εταιρείας, ο εξερχόμενος ή αποκλειόμενος εταίρος υποχρεούται να τα καλύψει κατα το λόγο της συμμετοχής του στις ζημίες.

30 κληρονόμοι Σε περίπτωση συνέχισης της εταιρείας με τους κληρονόμους θανόντος εταίρου κάθε κληρονόμος μπορει να εξαρτήσει την παραμονη του στην εταιρεία απο το αν θα λάβει τη θέση ετερόρρυθμου εταίρου. Εφόσον οι εταίροι δεν κάνουν δεκτη την πρόταση, ο κληρονόμος μπορει να εξέλθει απο την εταιρεία. Τα ανωτέρω δικαιώματα μπορει να ασκήσει ο κληρονόμος μέσα σε προθεσμία 30 ημερών απο την αποδοχη της κληρονομίας ή την απώλεια του δικαιώματος για την αποποίηση της. Εφόσον ο κληρονόμος είναι ανίκανος ή περιορισμένα ικανός για άσκηση των πιο πάνω δικαιωμάτων, η προθεσμία αρχίζει απο το διορισμο του νόμιμου αντιπροσώπου του. Στην εταιρικη σύμβαση μπορει να ορίζεται ότι αν ο κληρονόμος λάβει τη θέση ετερόρρυθμου εταίρου, το ποσοστο συμμετοχής του στα κέρδη θα είναι διαφορετικο απο εκείνο του κληρονομουμένου. Ανήλικοι κληρονομούν με το ευεργέτημα της απογραφής

31 Μονοπρόσωπη ΟΕ Αν αποχωρήσουν για οποιονδήποτε λόγο ένας ή περισσότεροι εταίροι και παραμείνει μόνο ένας εταίρος, η εταιρεία λύνεται, εφόσον μέσα σε 2 μήνες δεν δημοσιευτει στο Γ.Ε.ΜΗ. η είσοδος νέου εταίρου.

32 Εκκαθάριση Αν σε περίπτωση λύσης της εταιρείας οι εταίροι δεν έχουν συμφωνήσει διαφορετικα, τη λύση της εταιρείας ακολουθει η εκκαθάριση. Τα ονόματα και η κατοικία των εκκαθαριστών εγγράφονται στο Γ.Ε.ΜΗ. Το ίδιο ισχύει και σε κάθε περίπτωση αντικατάστασης εκκαθαριστη. Οι εκκαθαριστές υπογράφουν υπο την εταιρικη επωνυμία με την προσθήκη των λέξεων «υπο εκκαθάριση». Κατα την έναρξη και την περάτωση της εκκαθάρισης οι εκκαθαριστές συντάσσουν ισολογισμο. Μετα την περάτωση της εκκαθάρισης η εταιρεία διαγράφεται απο το Γ.Ε.ΜΗ. Τα βιβλία και τα έγγραφα της εταιρείας παραδίδονται προς φύλαξη σε έναν απο τους εταίρους ή σε τρίτο. Σε περίπτωση διαφωνίας ο εταίρος ή ο τρίτοςορίζεται απο το δικαστήριο.

33 παραγραφή Σε περίπτωση λύσης της εταιρείας οι αξιώσεις κατα των εταίρων για εταιρικα χρέη παραγράφονται μετα 5 έτη απο την καταχώριση της λύσης της εταιρείας στο Γ.Ε.ΜΗ., εκτός αν η αξίωση κατα της εταιρείας υπόκειται σε βραχύτερη παραγραφη. Αν η αξίωση του δανειστη κατα της εταιρείας καταστει ληξιπρόθεσμη μετα την καταχώριση της λύσης της στο Γ.Ε.ΜΗ., η παραγραφη αρχίζει απο το χρονικο σημείο, κατα το οποίο η απαίτηση καθίσταται ληξιπρόθεσμη. Οι δυο παραπάνω κανόνες ισχύουν και σε περίπτωση εξόδου ή αποκλεισμου εταίρου απο την εταιρεία (δηλ. για αξιώσεις σε σχέση με τον εταίρο).

34 Ετερόρρυθμη εταιρεία

35 Έννοια: (αρθ.271 Ν. 4072/2012) Ετερόρρυθμη εταιρεία (ΕΕ) είναι η εταιρεία με νομικη προσωπικότητα, που επιδιώκει εμπορικο σκοπο και για τα χρέη της οποίας ένας τουλάχιστον απο τους εταίρους ευθύνεται περιορισμένα (ετερόρρυθμος εταίρος), ενω ένας άλλος τουλάχιστον απο τους εταίρους ευθύνεται απεριόριστα (ομόρρυθμος εταίρος). Για θέματα που δεν καθορίζονται ειδικότερα για την ΕΕ, ισχύει ό,τι ισχύει για την ΟΕ.

36 Εταιρικη επωνυμία Η επωνυμία της ετερόρρυθμης εταιρείας σχηματίζεται είτε απο το όνομα ενός ή περισσότερων ομόρρυθμων εταίρων είτε απο το αντικείμενο της επιχείρησης είτε απο άλλες ενδείξεις, με την προσθήκη των λέξεων «ετερόρρυθμη εταιρεία», ολογράφως ή με τη σύντμηση «Ε.Ε.». Αν στην επωνυμία ετερόρρυθμηςεταιρείας περιληφθει το όνομα ετερόρρυθμου εταίρου, τούτο έχει ως συνέπεια την απεριόριστη ευθύνη του, εκτός αν ο τρίτος που συναλλάχθηκε με την εταιρεία γνώριζε ότι είναι ετερόρρυθμοςεταίρος. Στην αποχώρησης εταίρου, το όνομα του οποίου περιέχεται στην εταιρικη επωνυμία, απαιτείται η συγκατάθεση αυτου ή των κληρονόμων του για τη διατήρηση της επωνυμίας. Με έμμεσο τρόπο επιτρέπεται να περιλαμβάνονται στην επωνυμία της ετερόρρυθμης εταιρίας στο μέλλον, όχι μόνον ονόματα ομόρρυθμων, αλλα και ονόματα ετερόρρυθμων εταίρων, αφου κατα τη ρύθμιση και σε αντίθεση με το ισχύον δίκαιο, δεν θα επηρεάζεται η ευθύνη του ετερόρρυθμου, του οποίου το όνομα βρίσκεται στην επωνυμία της εταιρίας, αν είναι γνωστη στον τρίτο η ιδιότητα του ως ετερόρρυθμου εταίρου

37 Δημοσιότητα ΓΕΜΗ Η ετερόρρυθμη εταιρεία εγγράφεται στο Γ.Ε.ΜΗ. Στοιχεία που καταχωρίζονται, εκτός απο τα αναφερόμενα για την ομόρρυθμη εταιρεία, είναι κατ ελάχιστον το όνομα, η κατοικία και η αξία της εισφοράς των ετερόρρυθμων εταίρων. Στο Γ.Ε.ΜΗ. καταχωρίζεται και κάθε μεταβολη των στοιχείων αυτών. Η δημοσίευση της ετερόρρυθμης εταιρίας στο Γ.Ε.ΜΗ είναι συστατικου χαρακτήραγια την απόκτηση νομικής προσωπικότητας απο αυτήν, εκτός δε απο τα στοιχεία που πρέπει να καταχωρίζονται για τους ομόρρυθμους εταίρους, επιβάλλει να καταχωρίζονταικαι τα στοιχεία ταυτότητας των ετερόρρυθμων εταίρων.

38 διαχείριση Διαχείριση των εταιρικών υποθέσεων Ο ετερόρρυθμος εταίρος δεν συμμετέχει στη διαχείριση των εταιρικών υποθέσεων, ούτε στη λήψη των αποφάσεων, εκτός αν ορίζεται διαφορετικα στην εταιρικη σύμβαση. Ο ετερόρρυθμος εταίρος δεν έχει δικαίωμα εναντίωσης σε πράξη που ενεργει άλλος διαχειριστής εταίρος, εκτός αν η πράξη υπερβαίνει τη συνήθη διαχείριση. Στην τελευταία περίπτωση ο διαχειριστής οφείλει να μην τελέσει την πράξη αυτη. Δικαίωμα ελέγχου Ο ετερόρρυθμος εταίρος έχει δικαίωμα ελέγχου των εταιρικών λογαριασμών και των βιβλίων της εταιρείας, εκτός αντίθετης πρόβλεψης στην εταιρικη σύμβαση. Πράξεις ανταγωνισμου Ο ετερόρρυθμος εταίρος δεν μπορει να ενεργει για δικο του λογαριασμο ή για λογαριασμο τρίτου πράξεις που ανάγονται στο αντικείμενο της εταιρείας, εκτός αντίθετης πρόβλεψης στην εταιρικη σύμβαση.

39 εκπροσώπηση Ο ετερόρρυθμος εταίρος δεν έχει εξουσία εκπροσώπησης της εταιρείας. Με την εταιρικη σύμβαση μπορει να ανατίθεται σε ετερόρρυθμο εταίρο η εκπροσώπηση της εταιρείας. Για κάθε πράξη εκπροσώπησης απο μέρους ετερόρρυθμου εταίρου ευθύνεται ο ίδιος ως ομόρρυθμος, εκτός αν ο τρίτος που συναλλάχθηκε μαζι του γνώριζε ότι είναι ετερόρρυθμος εταίρος. Σε αντίθεση με τον παλιο κανόνα, ο νέος κανόνας παρέχει τη δυνατότητα απαλλαγής του ετερορρύθμου απο τη βαρύτερη αυτη ευθύνη, αν ήταν γνωστη στον τρίτο η ιδιότητα του ως ετερόρρυθμου εταίρου

40 ευθύνη Ο ετερόρρυθμος εταίρος, που έχει καταβάλει στην εταιρεία την εισφορα του, δεν ευθύνεται για τα χρέη της εταιρείας. Σε αντίθετη περίπτωση ευθύνεται προσωπικα μέχρι του ποσου της εισφοράς του Ο εισερχόμενος μετα τη σύσταση της εταιρείας ετερόρρυθμος εταίρος ευθύνεται και για τα προ της εισόδου του χρέη, σύμφωνα με την προηγούμενη παράγραφο. Αντίθετη συμφωνία όσον αφορα στην ευθύνη του ετερόρρυθμου εταίρου δεν ισχύει έναντι των τρίτων. Ευθύνη ετερόρρυθμου εταίρου πριν την καταχώριση της εταιρείας Σε περίπτωση έναρξης λειτουργίας της εταιρείας πριν απο την εγγραφη της στο Γ.Ε.ΜΗ, κάθε ετερόρρυθμος εταίρος ευθύνεται για τα χρέη που δημιουργήθηκαν κατα το διάστημα αυτο ως ομόρρυθμος, εκτός αν οι τρίτοι γνώριζαν ότι συμμετείχε στην εταιρεία ως ετερόρρυθμος εταίρος. Το ίδιο ισχύει και αν ο ετερόρρυθμος εταίρος εισήλθε στην εταιρεία μετα την έναρξη λειτουργίας της, αλλα πριν απο την εγγραφη της στο Γ.Ε.ΜΗ.

41 Λύση εταιρείας Σε περίπτωση εξόδου, αποκλεισμου ή θανάτου του μοναδικου ομόρρυθμου εταίρου, η ετερόρρυθμη εταιρεία λύνεται, εκτός αν με τροποποίηση της εταιρικής σύμβασης, που πρέπει να καταχωρισθει μέσα σε 2 μήνες στο Γ.Ε.ΜΗ., ένας απο τους ετερόρρυθμους εταίρους καταστει ομόρρυθμος εταίρος ή αν εισέλθει στην εταιρεία νέος εταίρος ως ομόρρυθμος. Κατα τα λοιπα ισχύει για τους λόγους λύσης ό,τι και στις ομόρρυθμες εταιρείες. Αν μετα τη λύση της ετερόρρυθμης εταιρείας ακολουθήσει εκκαθάριση, καθήκοντα εκκαθαριστη ασκει και ο ετερόρρυθμος εταίρος, εκτός αν προβλέπεται διαφορετικα στην εταιρικη σύμβαση.

42 Μετατροπή σε ΟΕ Σε περίπτωση εξόδου, αποκλεισμου ή θανάτου του μοναδικου ετερόρρυθμου εταίρου, η ετερόρρυθμη εταιρεία συνεχίζεται ως ομόρρυθμη. Η ετερόρρυθμη εταιρεία μπορει να μετατραπει σε ομόρρυθμη με ομόφωνη απόφαση των εταίρων.

43 κοινοπραξίες

44 κοινοπραξίες Αναφορικά με τις κοινοπραξίες βασιζόμαστε καταρχάς στο άρθρο 293 του νόμου που διακρίνει τις κοινοπραξίες σε γνήσιες και μη γνήσιες ανάλογα με τον επιδιωκόμενο απ αυτές σκοπό. Η γνήσια κοινοπραξία δεν είναι εμπορική εταιρία, γιατί ο απλός συντονισμός δραστηριοτήτων των μελών της δεν έχει εμπορικό χαρακτήρα. Επομένως τόσο ως προς τις εσωτερικές όσο και ως προς τις εξωτερικές της σχέσεις εφαρμόζονται οι διατάξεις για την αστική εταιρία. Αντίθετα αν η κοινοπραξία εκτός από τον συντονισμό της δράσης των μελών της περιλαμβάνει και θέματα της εμπορικής τους δραστηριότητας τότε η κοινοπραξία θεωρείται μη γνήσια. Στη μη γνήσια κοινοπραξία εφαρμόζονται αναλογικά οι διατάξεις του ν. 4072/12 για την ομόρρυθμη εταιρία.

45 Αφανής εταιρεία

46 Αφανής εταιρεία ΒΑΣΙΚΟΣ ΟΡΙΣΜΟΣ: Είναι η προσωπικη εταιρία στην οποία μετέχουν 2 ή και περισσότεροι εταίροι, οι οποίο με κοινές εισφορές επιδιώκουν κοινο σκοπο, όμως μόνο 1 απο αυτούς εμφανίζεται εξωτερικα δρώντας στο όνομα του (εμφανής εταίρος) ενω οι υπόλοιποι δεν εμφανίζονται στις συναλλαγές (αφανείς εταίροι). ΤΙ ΛΕΕΙ Ο ΝΟΜΟΣ: Με τη σύμβαση της αφανούς εταιρείας ο ένας απο τους εταίρους (εμφανής εταίρος) παραχωρει σε άλλον ή άλλους εταίρους (αφανείς εταίρους) δικαίωμα συμμετοχής στα αποτελέσματα μιας ή περισσότερων εμπορικών πράξεων ή εμπορικής επιχείρησης, που διενεργει στο όνομα του, αλλα προς το κοινο συμφέρον των εταίρων.

47 Αφανής εταιρεία Η αφανής εταιρεία δεν έχει νομικη προσωπικότητα και δεν καταχωρίζεται στο ΓΕ.Μ.Η. Οι όροι της εταιρικής συμφωνίας αποδεικνύονται μόνο με έγγραφη συμφωνία των συμβαλλόμενων μερών. Ο αφανής εταίρος καταβάλλει την εισφορα του στον εμφανη εταίρο. Το αντικείμενο της εισφοράς μεταβιβάζεται στον εμφανη εταίρο, εν όλω ή εν μέρει, ή παραχωρείται κατα χρήση. Οι τρίτοι αποκτούν δικαιώματα και αναλαμβάνουν υποχρεώσεις μόνον έναντι του εμφανούς εταίρου. Τη διαχείριση της αφανούς εταιρείας ασκει ο εμφανής εταίρος. Τα αποκτώμενα απο τη διαχείριση της εταιρείας ανήκουν στον εμφανη εταίρο.

48 Αφανής εταιρεία Ο αφανής εταίρος συμμετέχει στα κέρδη της εταιρείας κατα το ποσοστο ή το ποσο που έχει συμφωνηθει στην εταιρικη σύμβαση, άλλως κατ ίσα μέρη. Αν δεν ορίζεται διαφορετικα, ο αφανής εταίρος μετέχει στις ζημίες που προκύπτουν κατα το ίδιο ποσοστο με τα κέρδη. Μπορει να συμφωνηθει ότι η συμμετοχη του στις ζημίες δεν υπερβαίνει την αξία της εισφοράς του. Στο τέλος κάθε ημερολογιακου έτους ή στο χρόνο που έχουν συμφωνήσει τα μέρη, καθώς και σε περίπτωση λύσης της εταιρείας, ο εμφανής εταίρος έχει υποχρέωση να λογοδοτήσει και να καταβάλει τα αναλογούντα κέρδη στον αφανη εταίρο. Δεν αποκλείεται να συμφωνηθει η καταβολη κερδών στον αφανη εταίρο και κατα τη διάρκεια του ημερολογιακου έτους, ιδίως κατα την ολοκλήρωση κάποιας πράξης ή επιχειρηματικής δράσης. Ο αφανής εταίρος δεν υποχρεούται να επιστρέψει τα κέρδη που έλαβε σε προγενέστερες χρήσεις λόγω ζημιών μεταγενέστερων χρήσεων. Με την εταιρικη σύμβαση ορίζονται τα δικαιώματα ελέγχου του αφανούς εταίρου σε σχέση με τις πράξεις ή την επιχείρηση, που αποτελούν αντικείμενο της αφανούς εταιρείας.

49 Αφανής Εταιρεία Η αφανής εταιρεία λύνεται στις περιπτώσεις που προβλέπονται για την αστικη εταιρία. Τη λύση ακολουθει η εκκαθάριση. Η εκκαθάριση της αφανούς εταιρείας διενεργείται απο τον εμφανη εταίρο. Συνίσταται στην απόδοση στον αφανη εταίρο της αξίας της συμμετοχής του, μειωμένης κατα τις ζημίες που του αναλογούν. Η κατα χρήση εισφορα του αφανούς εταίρου επιστρέφεται αυτούσια. Ο εκκαθαριστής έχει υποχρέωση στο τέλος κάθε ημερολογιακου εξαμήνου να παρέχει πληροφορίες στον αφανη εταίρο για την εξέλιξη των εργασιών της εκκαθάρισης, με έκθεση των αιτίων που παρεμπόδισαν την περάτωση της. Σε περίπτωση πτώχευσης του εμφανούς εταίρου, ο αφανής εταίροςμπορει να αναγγελθει ως πτωχευτικός πιστωτής για την καταβληθείσα εισφορα του και το υπόλοιπο των κερδών, που προκύπτουν απο τη διαχείριση της αφανούς εταιρείας. Αν ο αφανής εταίροςδεν κατέβαλε την εισφορα του, οφείλει να την καταβάλει στην πτωχευτικη περιουσία, στο μέτρο που απαιτείται για την κάλυψη της ζημίας που του αναλογει. Καταβολη της εισφοράς που συνίσταται σε εργασία ή σε χρήση πράγματος δεν απαιτείται.