Yπεραλίευση. Η Ευρώπη οφείλει να ξαναδώσει ζωή στις θάλασσες

Transcript

1 Yπεραλίευση Η Ευρώπη οφείλει να ξαναδώσει ζωή στις θάλασσες

2 Στοιχεία και στατιστικά Τα εννέα στα δέκα Ευρωπαϊκά ιχθυαποθέματα υπεραλιεύονται (Ευρωπαϊκή Επιτροπή, 2009). Η υπεραλίευση κοστίζει παγκοσμίως πάνω από 32 δις σε χαμένα έσοδα και κέρδη κάθε χρόνο. Αυτό σημαίνει κόστος περίπου 1,5 τρις τα προηγούμενα τριάντα χρόνια (Παγκόσμια Τράπεζα, 2009). Ο ευρωπαϊκός στόλος έχει την ικανότητα να πιάνει δύο με τρεις φορές περισσότερα ψάρια απ όσα μπορούν να αναπαραχθούν φυσικά (Ευρωπαϊκή Επιτροπή, 2008). Η αλιεία των χωρών της ΕΕ συνολικά είναι η τρίτη μεγαλύτερη στον κόσμο (περίπου 5,1 εκ. τόνοι το 2007), μετά την Κίνα και το Περού (Ευρωπαϊκή Επιτροπή, 2010). Το 80% των ψαράδων στην ΕΕ είναι μικρής κλίμακας, παράκτιοι ψαράδες, που παίρνουν μόνο το 20% από το μερίδιο στην ΕΕ. Το υπόλοιπο 80% της αλίευσης αποδίδεται στη βιομηχανική αλιεία (σύμφωνα με στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής). Σε κάποιες περιοχές αλίευσης, στην αναζήτηση πολύτιμων ειδών, μέχρι και το 60% των ψαριών που πιάνονται ρίχνονται ξανά στη θάλασσα νεκρά ή ετοιμοθάνατα (Ευρωπαϊκή Επιτροπή, 2008). Το 93% του μπακαλιάρου που πιάνεται στη Βόρεια Θάλασσα ψαρεύεται πριν προλάβει να αναπαραχθεί (Ευρωπαϊκή Επιτροπή, 2009). Η υπεραλίευση έχει συρρικνώσει τα αποθέματα του ερυθρού τόνου του Ατλαντικού στο 15% του αρχικού τους μεγέθους (Διεθνής Επιτροπή για τη Διατήρηση του Τόνου του Ατλαντικού (ICCΑT), 2009). Σχεδόν το ένα τέταρτο (1,2 εκ. τόνοι) του αλιεύματος της ΕΕ ψαρεύεται σε διεθνή και ξένα ύδατα (Ευρωπαϊκή Επιτροπή, 2008). Οι φορολογούμενοι της ΕΕ επιβαρύνονται κατά 158 εκ. ετησίως για να εξασφαλιστεί η πρόσβαση σε περιοχές αλιείας άλλων χωρών (Ευρωπαϊκή Επιτροπή, 2008). Το 65% των ψαριών και θαλασσινών που καταναλώνονται στην ΕΕ είναι εισαγόμενο (Ευρωπαϊκή Επιτροπή, 2008). Η ΕΕ αναγνωρίζει ότι στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες το κόστος για την επιδότηση και διαχείριση της αλιείας ξεπερνά την αξία των αλιευμάτων (Ευρωπαϊκή Επιτροπή, 2009). Παρόλο που γίνονται προσπάθειες να καταπολεμηθεί η πειρατική αλιεία στην ΕΕ, οι εισαγωγές ψαριών που έχουν πιαστεί παράνομα το 2007 ανέρχονταν με συντηρητικούς υπολογισμούς στο 1,1 δις (Ευρωπαϊκή Επιτροπή, 2007). Οι ψαράδες θα μπορέσουν να πιάσουν περισσότερα ψάρια αύριο, αν επιτραπεί στα ιχθυαποθέματα να ανακάμψουν με λιγότερο ψάρεμα σήμερα(ευρωπαϊκή Επιτροπή, 2009).

3 Στις θάλασσές μας υπάρχουν περισσότερα φυτά και ζώα απ ότι σε όλα τα άλλα φυσικά οικοσυστήματα μαζί. Όλη αυτή η ζωή στους απέραντους ωκεανούς μας όμως αδειάζει εξαιτίας της υπεραλίευσης. Οι αλιευτικοί στόλοι της Ευρώπης έχουν προκαλέσει καταστροφή από την Αρκτική έως τον Νότιο Ειρηνικό και πολύ περισσότερο στα ευρωπαϊκά ύδατα. Ψαρεύουν περισσότερο από σχεδόν οποιονδήποτε άλλον στον κόσμο. Και ενώ τα ψάρια τελειώνουν και οι ωκεανοί παλεύουν να προσαρμοστούν στις επιπτώσεις των κλιματικών αλλαγών, η καταστροφική δύναμη των αλιευτικών στόλων αυξάνεται. Οι κυβερνήσεις πρέπει να δράσουν πριν να είναι πολύ αργά. Οι νόμοι που ισχύουν για την αλιεία στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) πρέπει να αλλάξουν. Τα καλά νέα είναι ότι αυτοί οι νόμοι, γνωστοί και ως Κοινή Αλιευτική Πολιτική (ΚΑΠ), είναι προς αναθεώρηση. Ευρωπαία Επίτροπος Αλιείας, Μαρία Δαμανάκη «Η υπεραλίευση είναι πολύ σοβαρό πρόβλημα. Πρέπει να μειώσουμε την αλιεία αν θέλουμε να πιάνουμε περισσότερα ψάρια στο μέλλον». Τι είναι η Κοινή Αλιευτική Πολιτική; Η Κοινή Αλιευτική Πολιτική (ΚΑΠ) είναι ένα σύνολο κανόνων που επιβάλλονται στους αλιευτικούς στόλους όλων των χωρών της ΕΕ, ανεξάρτητα με το πού ψαρεύουν. Καθορίζει ποιοί μπορούν να ψαρεύουν, τί μπορούν να ψαρεύουν, πού, και για πόση ώρα. Θα έπρεπε να διασφαλίζει ότι η αλιεία είναι περιβαλλοντικά βιώσιμη και μπορεί να εξασφαλίσει τα προς το ζην στους ψαράδες. Η Κοινή Αλιευτική Πολιτική όμως παραβιάζεται. Μια πλήρης αναθεώρησή της, η οποία συμβαίνει μόνο μία φορά κάθε δέκα χρόνια, μόλις άρχισε και αποτελεί μια μοναδική ευκαιρία να σώσουμε τις θάλασσές μας.

4 Η ισπανική αλιευτική αρμάδα Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η Ισπανία είναι η μεγαλύτερη αλιευτική δύναμη στην Ευρώπη. Αποτελεί το ένα τέταρτο του στόλου της ΕΕ σε χωρητικότητα, το 15% του αλιεύματος της ΕΕ και τη μεγαλύτερη παγκόσμια εμβέλεια στόλου. Τα 12 μεγαλύτερα ισπανικά σκάφη μπορούν να πιάσουν περισσότερα ψάρια από ολόκληρο τον Σουηδικό στόλο. Η αλιευτική της βιομηχανία παίρνει σχεδόν το 50% των επιδοτήσεων της ΕΕ για την αλιεία (τέσσερις φορές περισσότερο από την Ιταλία και πέντε φορές περισσότερο από τη Γαλλία). Η ισπανική κυβέρνηση έχει χρησιμοποιήσει αυτά τα κεφάλαια για να χρηματοδοτήσει την ανάπτυξη καταστροφικών αλιευτικών μεθόδων, όπως το ψάρεμα με μηχανότρατες βυθού, και έχει χρηματοδοτήσει την κατασκευή σκαφών, των οποίων οι ιδιοκτήτες είναι γνωστό ότι ψαρεύουν παράνομα. Σύγκριση της συνολικής χωρητικότητας των ευρωπαϊκών αλιευτικών στόλων Σύγκριση της παραγωγής (ψαριά και υδατοκαλλιέργεια) ανά κράτος - μέλος της ΕΕ (σε τόνους) Ισπανία ( ) 24.3% στην Ε.Ε Ισπανία ( ) 15.17% στην Ε.Ε Αγγλία ( ) 11.1% στην Ε.Ε Γαλλία ( ) 10.8% στην Ε.Ε Ιταλία ( ) 10.3% στην Ε.Ε Ολλανδία ( ) 8.5% στην Ε.Ε Πορτογαλία ( ) 5.5% στην Ε.Ε Ελλάδα (90 653) 4.7% στην Ε.Ε Δανία (78 069) 4.1% στην Ε.Ε Γερμανία (69 342) 3.6% στην Ε.Ε Σουηδία (43.497) 2.3% στην Ε.Ε Πολωνία (31 241) 1.6% στην Ε.Ε Αγγλία ( ) 11.88% στην Ε.Ε Γαλλία ( ) 12.88% στην Ε.Ε Ιταλία ( ) 7.33% στην Ε.Ε Ολλανδία ( ) 7.15% στην Ε.Ε Πορτογαλία ( ) 3.56% στην Ε.Ε Ελλάδα ( ) 3.17% στην Ε.Ε Δανία ( ) 13.51% στην Ε.Ε Γερμανία ( ) 4.78% στην Ε.Ε Σουηδία ( ) 4.18 στην Ε.Ε Πολωνία ( ) 2.4% στην Ε.Ε

5 Σταματήστε την καταστροφική υπεραλίευση Μετά από τέσσερις δεκαετίες αλιευτικής πολιτικής, τα περισσότερα ιχθυαποθέματα έχουν υπεραλιευτεί και πολλά θαλάσσια οικοσυστήματα έχουν υποστεί σοβαρή ζημιά ή έχουν καταστραφεί. Οι αλιευτικοί στόλοι παίρνουν από τη θάλασσα πολύ περισσότερα ψάρια από όσα μπορούν να αναπαραχθούν φυσικά. Ρημάζουν τα οικοσυστήματα χρησιμοποιώντας καταστροφικές αλιευτικές μεθόδους ακόμα και στις πιο ευαίσθητες περιοχές. Εσύ πληρώνεις την καταστροφή του ανοικτού πελάγους Ο στόλος, κυρίως ισπανικών και γαλλικών μηχανότρατων βυθού, υποστηρίζεται από επιδοτήσεις της ΕΕ για να οργώνει το βυθό. Οι μηχανότρατες βυθού είναι ένα από τα πιο καταστροφικά αλιευτικά εργαλεία, σπάταλες σε καύσιμα και πολυδάπανες, που θυσιάζουν τόνους ψαριών αναζητώντας τα πιο εμπορικά είδη. Σέρνουν βαριά, τεράστια δίχτυα κατά μήκος του βυθού, συντρίβοντας τα πάντα στο πέρασμά τους. Χωρίς τις δημόσιες επιδοτήσεις, το ψάρεμα με αυτόν τον τρόπο απλά δε θα συνέφερε. Κλεμμένα ψάρια Αφού εκμεταλλεύτηκαν μέχρι εξάντλησης τα ιχθυαποθέματα στην περιοχή τους, τα μεγαλύτερα αλιευτικά σκάφη της Ευρώπης επιχείρησαν να πάνε ακόμα πιο μακριά και σε μεγαλύτερα βάθη. Αυτό σημαίνει ότι τεράστια εργοστασιακά βιομηχανικά σκάφη ανταγωνίζονται τους ντόπιους ψαράδες στον αναπτυσσόμενο κόσμο. Οι ντόπιοι, που εξαρτώνται από το ψάρεμα για το φαγητό τους και τα προς το ζην, ωθούνται στην φτώχεια, και μερικές φορές ακόμα και στο έγκλημα. Τα ευρωπαϊκά εργοστασιακά σκάφη πιάνουν περισσότερα ψάρια σε μία ώρα, απ ότι ένα κλασικό ντόπιο αλιευτικό σκάφος πιάνει σε έναν μήνα. Τα ψάρια πιάνονται, επεξεργάζονται και μετά καταψύχονται πάνω στο σκάφος, κι έτσι τα σκάφη μπορούν να μείνουν στη θάλασσα για μήνες.

6 «Η θάλασσα δεν είναι βιομηχανία. Έχει τους δικούς της κανόνες. Πρέπει να σεβαστούμε τους κανόνες της αν θέλουμε να την κρατήσουμε ζωντανή» Δημήτρης, ψαράς μικρής κλίμακας, Άνδρος, Ελλάδα. «Υπάρχουν πάρα πολλά σκάφη έξω. Πριν δέκα χρόνια απλά έβγαινα μια μέρα και είχα την ψαριά μου. Τώρα πρέπει να πάω πολύ πιο μακριά μέχρι και για δύο εβδομάδες, και πάλι η ψαριά μου είναι μικρότερη» Ισμαέλ, ψαράς μικρής κλίμακας, Μαυριτανία. «Εδώ στο λιμάνι, θα ακούσεις παντού ότι το ψάρεμα είναι πλέον ένα επάγγελμα χωρίς μέλλον. Ότι οι ποσοστώσεις, οι κανονισμοί και οι επιθεωρήσεις καταδικάζουν τους ψαράδες. Εγώ όμως δε σκέφτομαι με αυτό τον τρόπο. Οι περιορισμοί είναι απαραίτητοι, αν θέλουμε να ανακάμψουν οι πληθυσμοί των ψαριών» Robert, ψαράς μικρής κλίμακας, Πολωνία «Οι προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι μικρής κλίμακας ψαράδες, προέρχονται από κανόνες και πολιτικές που δεν υπολογίζουν τις ιδιαιτερότητες αυτού του κλάδου, αλλά αντιθέτως βάζουν το συμφέρον της βιομηχανικής αλιείας πάνω απ όλα. Για αυτό το λόγο, η μικρής κλίμακας αλιεία πρέπει να προσδιοριστεί, να αναδειχθεί και να προωθηθεί ως βιώσιμη αλιεία στη μελλοντική ΚΑΠ.» Josi Luis, ψαράς μικρής κλίμακας, Γαλικία, Ισπανία

7 Θαλάσσια καταφύγια Όπως χρειάζονται προστασία τα φυσικά καταφύγια στην ξηρά, έτσι θα πρέπει να προστατεύονται και τα ευαίσθητα θαλάσσια οικοσυστήματα. Και για να προστατευθούν θα πρέπει να απαγορεύεται η αλιεία και άλλες καταστροφικές χρήσεις, όπως η εξόρυξη πετρελαίου σε αυτά. Αν επιτρέψουμε στα ψάρια και σε άλλα είδη να αναπαραχθούν στα θαλάσσια καταφύγια, θα βοηθήσουμε να αποκατασταθούν τα ιχθυαποθέματα μέσα και έξω από αυτές τις περιοχές και θα διασφαλίσουμε ότι οι θάλασσές μας θα ανακάμψουν από την υπεραλίευση και την καταστροφή των φυσικών οικοσυστημάτων. Πώς η ΕΕ μπορεί να σώσει τις θάλασσές μας Σταματώντας την υπεραλίευση με μείωση του μεγέθους του αλιευτικού στόλου και απαγόρευση καταστροφικών και πολυδάπανων αλιευτικών μεθόδων, όπως το ψάρεμα με μηχανότρατες βυθού. Υποστηρίζοντας ένα δίκτυο θαλάσσιων καταφυγίων, όπου θα απαγορεύεται η αλιεία και όπου τα ψάρια θα μπορούν να αναπαραχθούν με ασφάλεια, ανανεώνοντας τις περιοχές αλιείας. Ακολουθώντας επιστημονικές συστάσεις για το πώς μπορούμε να έχουμε βιώσιμη αλιεία. Διασφαλίζοντας διαφάνεια στις αποφάσεις και τις επιδοτήσεις της Κοινής Αλιευτικής Πολιτικής της ΕΕ, ώστε να σταματήσουν οι φόροι μας να χρησιμοποιούνται για την επιδότηση της λεηλασίας των ωκεανών μας.

8 Η Greenpeace αγωνίζεται για τη δημιουργία ενός δικτύου θαλάσσιων καταφυγίων που θα καλύπτει το 40% της επιφάνειας των θαλασσών και θα προστατεύει ουσιαστικά τη θαλάσσια ζωή και τους ανθρώπους που, με βιώσιμο τρόπο, εξαρτώνται από αυτή. Η Greenpeace είναι μια διεθνής μη κερδοσκοπική οργάνωση που με τη δράση της αναδεικνύει τα σημαντικότερα περιβαλλοντικά προβλήματα και προωθεί αποτελεσματικές λύσεις για ένα πράσινο και ειρηνικό μέλλον. Για να διασφαλίσουμε, δε, την ανεξαρτησία μας, δεν δεχόμαστε δωρεές από κυβερνήσεις ή εταιρίες, αλλά στηριζόμαστε στις δωρεές ιδιωτών. Υποστηρίξτε τη δράση μας: τηλ