ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΑΡΧΑΙΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ

Transcript

1 ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΑΡΧΑΙΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ Α. ΔΙΔΑΓΜΕΝΟ ΚΕΙΜΕΝΟ Πλάτωνας «Πολιτεία»: «Αλληγορία σπηλαίου 13 η ενότητα 519D 520A Έπειτ, ἔφη, ἀδικήσομεν αὐτούς, καί ποιήσομεν χεῖρον ζῆν, δυνατόν αὐτοῖς ὄν άμεινον; Ἐπελάθου, ἤν δʹ ἐγώ, πάλιν, ὦ φίλε, ὅτι νόμῳ οὐ τοῦτο μέλει, ὅπως ἐν τι γένος ἐν πόλει διαφερόντως εὖ πράξει, ἀλλʹ ἐν ὅλη τῇ πόλει τοῦτο μηχανᾶται εγγενέσθαι, συναρμόττων τούς πολίτας πειθοί τε καί ἀνάγκη, ποιῶν μεταδιδόναι ἀλλήλοις τῆς ὠφελίας ἤν ἄν ἕκαστοι τό κοινόν δυνατοί ὦσιν ὠφελεῖν καί αὐτός ἐμποιῶν τοιούτους ἄνδρας ἐν τῇ πόλει, οὐχ ἵνα ἀφιῇ τρέπεσθαι ὅπῃ ἕκαστος βούλεται, αλλ ἵνα καταχρῆται αὐτός αὐτοῖς ἐπί τόν σύνδεσμον τῆς πόλεως. Ἀληθῆ, ἔφη ἐπελαθόμην γάρ. Σκέψαι τοίνυν, είπον, ὦ Γλάυκων ὅτι ουδ ἀδικήσομεν τούς παρ ἡμῖν φιλοσόφους γιγνομένους, ἀλλά δίκαια πρός αὐτούς ἐροῦμεν, προσαναγκάζοντες τῶν ἄλλων ἐπιμελεῖσθαι τε καί φυλάττειν. Πλάτωνας «Πρωταγόρα» ενότητα 4 η ʺΖεύς οὖν δείσας περί τῷ γένει ἡμῶν μή απόλοιπο πᾶν, Ἑρμῆν πέμπει ἄγοντα εἰς ἀνθρώπους αἰδῶ τε καί δίκην, ἵνʹ εἶεν πόλεων κόσμιοι τε καί δεσμοί φιλίας συναγωγοίʺ...ʺἐπί πάντας, ʺἔφη ὁ Ζεύς, ʺκαί πάντες μετεχόντων οὐ γάρ ἄν γένοιντο πόλεις, εἰ ὀλίγοι αὐτῶν μετέχοιεν ὥσπερ ἄλλων τεχνῶν καί νόμον γε θές παρ ἐμοῦ τόν μή δυνάμενον ἀιδοῦς καί δίκης μετέχειν κτείνειν ὡς νόσον πόλεωςʺ. Παρατηρήσεις: 1. Να μεταφραστούν τα παρακάτω αποσπάσματα: α) «Ἐπελάθου ἐπί τόν σύνδεσμον τῆς πόλεως». β) «Ζεύς οὖν δείσας φιλίας συναγωγοί».

2 2. «νόμῳ οὐ τοῦτο μέλει, ὅπως ἓν τι γένος ἐν πόλει δαιφερόντως εὖ πράξει, ἀλλʹ ἐν ὅλη τῇ πόλει τοῦτο μηχανᾶται εγγενέσθαι» Ποιος είναι ο σκοπός του νόμου σύμφωνα με τον Πλάτωνα; Να συγκρίνετε την άποψη αυτή με την άποψη του Πρωταγόρα για το νόμο, όπως εκφράζεται στο απόσπασμα που σας δόθηκε. (μονάδες 15) 3. α) Ποιες είναι οι σχέσεις μεταξύ των πολιτών και μεταξύ νόμου και πολιτών όπως αυτές εκφράζονται στην 13 η ενότητα της «Αλληγορίας του σπηλαίου»; β)να συγκρίνετε τις απόψεις αυτές με το απόσπασμα του Πρωταγόρα και με τα παρακάτω αποσπάσματα του Θεόγνη και του Αλκαίου που παρουσιάζουν την πολιτεία σαν ένα σκάφος στην τρικυμισμένη θάλασσα. Αλκαίος απόσπασμα 6P το ένα κύμα σπρώχνει το άλλο θα φέρει στην πόλη θρήνο πολύ η θάλασσα τώρα μπαίνει στ αμπάρι τις τρύπες να φράξουμε όσο πιο γρήγορα και σε λιμάνι απάνεμο, προστάτη, να μπούμε κανέναν μην πιάσει δισταγμού απραξία δυσκολία μεγάλη μπροστά απειλεί. Θυμηθείτε τα πόσα αντέξαμε πριν Τώρα ο καθένας γενναίος ας δείξει. (μονάδες 15) Θεόγνης απόσπασμα Γιατί τα ξάρτια μα ςείναι πεσμένα, Ταξιδεύοντας μέσα στην άγρια νύχτα Και αρνιούνται να βγάλουν το νερό Απ τ αμπάρι ξεχειλίζει η θάλασσα, Με τέτοια καμώματα η σωτηρία αδύνατη. Τον κυβερνήτη που ήξερε τα μέτρα τον έδιωξαν, αρπάζουν τα πράγματα, τα λεηλατούν, αναστάτωση παντού και αναρχία, Δεν γίνεται στα ίδια η μοιρασιά, Επικράτησαν στο πλοίο οι χαμάληδες, στη θέση του καραβοκύρη άγνωμοι τώρα. Φοβούμαι θα την καταπιεί την πόλη το κύμα.

3 4. Ποιο είναι το μείζον πρόβλημα που συζητείται στην «Πολιτεία» και ποιές απόψεις διατυπώνουν σχετικά με αυτό οι συνομιλητές του Σωκράτη στην αρχή του διαλόγου; 5. Καταχρῆται: το καταχρῶμαι χρησιμοποιείται σήμερα με την ίδια σημασία που έχει στο κείμενο; Αν όχι, να εξηγείστε τη διαφορά. ΑΓΝΩΣΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ Παισίν δέ αἰδῶ χρῆ πολλήν, οὐ χρυσόν καταλείπειν. Οἰόμεθα δέ ἐπιπλήττοντες τοῖς νέοις ἀναισχυντοῦσιν τοῦτο καταλείψειν τό δʹ ἔστιν οὐκ ἐκ τοῦ νῦν παρακελεύματος τοῖς νέοις γιγνόμενον, ὅ παρακελεύονται λέγοντες ὡς δεῖ πάντα αἰσχύνεσθαι τόν νέον. Ό δέ ἔμφρων νομοθέτης τοῖς πρεσβυτέροις ἄν μᾶλλον παρακελεύοιτο αἰσχύνεσθαι τούς νέους, καί πάντων μάλιστα εὐλαβεῖσθαι μή ποτέ τις αὐτόν ἴδῃ τῶν νέων ἤ καί ἐπακούσῃ δρῶντα ἤ λέγοντά τι τῶν αἰσχρῶν, ὡς ὅπου ἀναισχυντοῦσι γέροντες, ἀνάγκη καί νέους ἐνταῦθα εἶναι ἀναιδεστάτους παιδεία γάρ νέων διαφέρουσά ἐστιν ἅμα καί ἑαυτῶν οὐ τό νουθετεῖν, ἀλλʹ ἅπερ ἄν ἄλλον νουθετῶν εἴποι τις, φαίνεσθαι ταῦτα αὐτόν δρῶντα διά βίου. Πλάτωνος, Νόμοι Ε 729b c ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ Α. Να μεταφραστεί το παραπάνω απόσπασμα. B. Να γράψετε τους ζητούμενους τύπους για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις: α) Παισίν : Αιτιατική και κλητική ενικού αριθμού. Αἰδῶ : Γενική και κλητική ενικού αριθμού ἒμφρων : κλητική ενικού αριθμού και δοτική πληθυντικού αριθμού ουδετέρου γένους ὃ : Δοτική και αιτιατική ενικού αριθμού του θηλυκού γένους

4 Γέροντες : Κλητική ενικού αριθμού και δοτική πληθυντικού αριθμού. β) οἰόμεθα : β ενικό πρόσωπο οριστικής ενεστώτα εὐλαβεῖσθαι : β πληθυντικό πρόσωπο Υποτακτικής και Προστακτικής του ίδιου χρόνου. Δρῶντα : β ενικό πρόσωπο Ευκτικής και Προστακτικής του ίδιου χρόνου. Διαφέρουσα : β πληθυντικό πρόσωπο Οριστικής και το Απαρέμφατο του Μέλλοντα. Εἲποι : β ενικό πρόσωπο Οριστικής και Προστακτικής του ίδιου χρόνου. Γ1. Στο παρακάτω απόσπασμα να βρεθούν οι δευτερεύουσες και να χαρακτηριστούν λεπτομερώς : ὁ δέ ἒμφρων νομοθέτης... εἶναι ἀναιδεστάτους». Γ2. νουθετῶν : Να αναγνωριστεί συντακτικά η μετοχή και να αναλυθεί στην αντίστοιχη δευτερεύουσα πρόταση.