ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΔΕΥΤΕΡΑ 12 ΙΟΥΝΙΟΥ 2017 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΙΣΤΟΡΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ

Transcript

1 ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΔΕΥΤΕΡΑ 12 ΙΟΥΝΙΟΥ 2017 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΙΣΤΟΡΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ Ενδεικτικές Προτεινόμενες Απαντήσεις Ιστορίας Γ Λυκείου Προσανατολισμού ΟΜΑΔΑ ΠΡΩΤΗ ΘΕΜΑ Α1 α. Βλ. σχολικό βιβλίο σελ. 77: «Ήταν ένας πολιτικός σχηματισμός που συγκροτήθηκε την περίοδο της εθνοσυνέλευσης του και είχε μικρότερη απήχηση σε σχέση με τις δύο μεγάλες παρατάξεις των Πεδινών και των Ορεινών. Οι εκλεκτικοί ήταν μια ετερόκλητη παράταξη... σταθερές κυβερνήσεις». β. Βλ. σχολικό βιβλίο σελ : «Το 1909 συντελείται μια τομή... μέσω της Βουλής» και σελ. 88: «Στις 15 Μαρτίου επιτύχει τις επιδιώξεις του». γ. Βλ. σχολικό βιβλίο σελ : «Με βάση το άρθρο της ακίνητης περιουσίας των ανταλλαξίμων». ΘΕΜΑ Α2 α. 2 β. 6 γ. 1 δ. 5 ε. 4

2 ΘΕΜΑ Β1 α. Βλ. σχολικό βιβλίο σελ. 82: «Στη δεκαετία του 1880 τα κόμματα... κάθε κοινωνικής ομάδας». β. Βλ. σχολικό βιβλίο σελ. 82: «Για την επιλογή των υποψήφιων βουλευτών...σχέσεις και εξυπηρετήσεις» και σελ. 84 «Οι υποψήφιοι βουλευτές... δημόσιοι υπάλληλοι στρώματα». ΘΕΜΑ Β2 α. Βλ. σχολικό βιβλίο σελ. 154: «(Τις αντικειμενικές συνθήκες.) Η ΕΑΠ διέκρινε την αποκατάσταση των προσφύγων... αντί εργατικού προλεταριάτου». β. Βλ. σχολικό βιβλίο σελ. 154: «Εξάλλου δόθηκε προτεραιότητα στην εγκατάσταση... έτσι εποικίζονταν παραμεθόριες περιοχές». ΘΕΜΑ Γ1 ΟΜΑΔΑ ΔΕΥΤΕΡΗ Απαντάμε στα ερωτήματα συνδυάζοντας τις γνώσεις από το σχολικό βιβλίο αλλά και από το περιεχόμενο των πηγών: α) - Βλ. σχολικό βιβλίο σελ : «Δύο μεγάλα εξωτερικά γεγονότα Ανατολική Ρωμυλία». Παράθεμα: Το γεγονός αυτό αποτέλεσε το έναυσμα για την πυροδότηση μιας σειράς εξελίξεων. Ο Βενιζέλος συγκάλεσε μέσω χειρόγραφής του προκήρυξης το λα ό σε συγκέντρωση στα Χανιά. Θεωρούσε ότι η ένωση με την Ελλάδα ήταν πλέον αναπόφευχτη και ως συνέπεια των διεθνών εξελίξεων (ανακήρυξη Βουλγαρίας σε

3 βασίλειο). Στο ίδιο πλαίσιο κινείται και το «Διάγγελμα της Κυβερνήσεως της Κρήτης» στο οποίο προτάσσεται η ιερότητα της ένωσης της Κρήτης με την Ελλάδα και τονίζεται ότι τα όποια εμπόδια υπήρχαν από τις Μεγάλες Δυνάμεις μπορούν να παραλειφθούν λόγω των διεθνών εξελίξεων - δηλαδή την ανεξαρτησία της Βουλγαρίας και την προσάρτηση της Βοσνίας Ερζεγοβίνης από την Αυστροουγγαρία. Τέλος επισημαίνεται το χρέος του κρητικού ελληνισμού να φανεί αντάξιος των ιστορικών περιστάσεων και να προσπαθήσει να ζήσει και να συμβιώσει αρμονικά με την μουσουλμανική κοινότητα του νησιού, όπως έκανε και σε ανάλογες περιπτώσεις στο παρελθόν. - Βλ. σχολικό βιβλίο σελ. 217: «Η ελληνική κυβέρνηση του Γ. Θεοτόκη... επίσημο Ψήφισμα (24 Σεπτεμβρίου 1908)» Παράθεμα: Όπως επιβεβαιώνεται και από την παράθεση του αποσπάσματος του ψηφίσματος της ένωσης της Κρητικής Πολιτείας με το ελληνικό Βασίλειο επισημαίνεται η αποφασιστικότητα των Κρητών για ένωση με την Ελλάδα ως «αδιαίρετον και αδιάσπαστον» τμήμα του Βασιλείου και η έντονη επιθυμία για συνέχιση της άσκησης της λειτουργίας των αρχών (διοικητικών και στρατιωτικών) όπως πριν από το ψήφισμα. - Βλ. σχολικό βιβλίο σελ. 217: «Για την επίσημη έναρξη... Προσωρινή Κυβέρνηση της Κρήτης». β) - Βλ. σχολικό βιβλίο σελ. 218: «Παρά τις έντονες διαμαρτυρίες... το 1898» Παράθεμα: Όπως επιβεβαιώνεται και από το παράθεμα, τα γεγονότα διαδέχτηκαν οι έντονες διαβουλεύσεις μεταξύ των προστατιδών δυνάμεων και της Πύλης. Οι Μεγάλες Δυνάμεις δεν ήταν αρνητικές στη νέα κατάσταση που δημιουργούταν αλλά είχαν ως βασική διάσταση να διατηρηθεί η τάξη στη νησί και να «εξασφαλισθή η

4 προστασία του μουσουλμανικού πληθυσμού». Οι Νεότουρκοι που είχαν εξασφαλίσει την εξουσία από το 1908 έχοντας φανεί εκ των πραγμάτων υποχωρητικοί στα θέματα της Βοσνίας-Εζεργοβίνης (προσάρτηση από Αυστρο Ουγγαρία) και της Βουλγαρίας (ανακήρυξή της σε Βασίλειο με προσάρτηση της Ανατολικής Ρωμυλίας) επιθυμούσαν τη ματαίωση της ένωσης ως μιας πρώτης τους επιτυχία. Το γεγονός αυτό κατέστησε στην αρχή τους Ευρωπαίους επιφυλακτικούς και στη συνέχεια αρνητικούς στο θέμα της ένωσης ενώ και η Τουρκία επιδίωκε το ξεκαθάρισμα των ευρωπαϊκών προθέσεων. Οι εξελίξεις αυτές δεν ευνοούσαν την ελληνική πλευρά αλλά οι ευρωπαϊκές Δυνάμεις αποφάσισαν την αποχώρηση των δυνάμεων τους από το νησί με καταληκτική ημερομηνία στις 24 Ιουλίου του 1909 με βάση την απόφαση της 30ης Ιουνίου. Επισήμαιναν όμως ότι βασικό μέλημά τους θα ήταν η προστασία της μουσουλμανικής μειονότητας του νησιού και η διατήρηση της έννομης τάξης και των επικυριαρχικών δικαιωμάτων του Σουλτάνου στο νησί. - Βλ. σχολικό βιβλίο σελ. 218: «Όταν όμως υψώθηκε... απέκοψε τον ιστό της». ΘΕΜΑ Δ1 Απαντάμε στα ερωτήματα συνδυάζοντας τις γνώσεις από το σχολικό βιβλίο αλλά και από το περιεχόμενο των πηγών: α) - Βλ. σχολικό βιβλίο σελ. 20: «(Ως εισαγωγική φράση: Στις αρχές του δέκατου έννατου αιώνα και ειδικότερα λίγο πριν την επανάσταση) Ακολούθησαν δύσκολα χρόνια... υποθέσεων» και σελ. 21: «Στη διάρκεια του 19 ου αιώνα... ναυσιπλοΐα στις ελληνικές θάλασσες». Παράθεμα: Όπως γίνεται σαφές και από το παράθεμα ένα μεγάλο ποσοστό των πλοίων καταστράφηκε κατά τη διάρκεια της επανάστασης. Παρόλα αυτά υπήρχε ακόμα ένας ισχυρός πυρήνας στην Ύδρα και στις Σπέτσες. Αυτές κατείχαν 100 και

5 50 πλοία αντίστοιχα, όλα άνω των 30 τόνων χωρητικότητα. Με την αποκατάσταση της ειρήνης παρατηρείται μία άνθηση της ναυπηγικής με ίδρυση νέων ναυπηγείων στη Σύρο και τον Πειραιά. Χαρακτηριστικό παράδειγμα ανάπτυξης αποτελεί και το Γαλαξίδι όπως επιβεβαιώνεται και από την ιστορική πηγή που μας δίνεται. Το Γαλαξίδι στα χρόνια μετά την επανάσταση πενταπλασιάζει τα ιστιοφόρα του (από 64 σε 319) και συναγωνίζεται τη Σύρο που έχει 700. Αποτελεί τέλος το κύριο ναυπηγικό κέντρο της Δυτικής Ελλάδας, γεγονός στο οποίο στηρίζει όλη του την ανάπτυξη και ευημερία. Παράλληλα με το Γαλαξίδι και τη Σύρο υπάρχουν και άλλα ναυτιλιακά κέντρα που γνωρίζουν ανάπτυξη όπως το νησί των Σπετσών που αυξάνει τα ιστιοφόρα του από 26 το 1840 σε 211 το 1870, η Ύδρα από 24 το 1840 σε 119 το 1870 και ο Πειραιάς από 1 το 1840 σε 49 το β) - Βλ. σχολικό βιβλίο σελ. 20: «Στο ελληνικό κράτος... Αίγυπτο». Παράθεμα: Σε όλη τη διάρκεια της ακμής της στη Σύρο το διαμετακομιστικό εμπόριο αποτελούσε την κυρίαρχη οικονομική δραστηριότητα. Σημαντικό ήταν και το ποσοστό των εισαγωγών που υπερτερούσαν των εξαγωγών από τους Συριανούς εμπόρους. Το νησί αποτέλεσε από τη μία πλευρά το κέντρο διάχυσης των ανατολικών και δυτικών προϊόντων προς τη Δύση και την Ανατολή αντίστοιχα και από την άλλη την πύλη εισόδου των εξωτερικών αγαθών προς τον ελληνικό ηπειρωτικό χώρο. Τα εμπορεύματα έρχονταν στη Σύρο και εναποτίθεντο στην αποθήκη διαμετακόμισης (transit). Παράλληλα χρειάζεται να επισημανθεί ότι το ναυπηγείο ως μία από τις πιο σημαντικές παραμέτρους της τοπικής οικονομίας όφειλε πολλά στην παρουσία των Ψαριανών και Χίων ναυπηγών που βρίσκονταν στην πόλη. Το γεγονός ότι το εργαζόμενο προσωπικό ανερχόταν σε πάνω από 1000 άτομα σε ένα σύνολο 7650 ατόμων ενεργού πληθυσμού στην Ερμούπολη το 1850 καταδεικνύει τη σημαντικότητα των ναυπηγικών εργασιών στη Σύρο. Επιμέλεια: Γιαννιάς Χάρης