H ΜΕΤΡΗΣΗ ΤΟΥ ΕΘΝΙΚΟΥ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ

Μέγεθος: px

Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "H ΜΕΤΡΗΣΗ ΤΟΥ ΕΘΝΙΚΟΥ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ"

Ζώσιμος Ζάππας
8 χρόνια πριν
Προβολές:

1 H ΜΕΤΡΗΣΗ ΤΟΥ ΕΘΝΙΚΟΥ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ 2 Κλάδοι Οικονομικής (i) Μικροοικονομική: Αποφάσεις ατομικών νοικοκυριών- Επιχειρήσεων (ii) Μακροοικονομική: Μελέτη οικονομίας ως συνόλου Βασικά Ζητήματα που απασχολούν τη Μακροοικονομική (i) Προϊόν και Οικονομική Μεγέθυνση (ii) Πληθωρισμός (iii) Ανεργία (iv) Μακροοικονομική Πολιτική

2 ΤΟ ΕΙΣΟΔΗΜΑ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΚΑΙ Η ΔΑΠΑΝΗ Νοικοκυριά - Προσφορά Συντελεστών Παραγωγής στις Επιχειρήσεις - Απόκτηση Εισοδημάτων - Δαπάνη για αγορά αγαθών και υπηρεσιών Επιχειρήσεις - Χρήση Παραγωγικών Συντελεστών - Πληρωμή στα Νοικοκυριά - Πώληση Αγαθών και Υπηρεσιών στα Νοικοκυριά

3 Το Διάγραμμα Κυκλικής Ροής Έσοδα (=ΑΕΠ) Αγαθά Και Υπηρεσίες Που πωλούνται ΑΓΟΡΕΣ ΑΓΑΘΩΝ ΚΑΙ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ Δαπάνες (=ΑΕΠ) Αγαθά και Υπηρεσίες που αγοράζονται ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΝΟΙΚΟΚΥΡΙΑ Εισροές για Την παραγωγή Μισθοί, Ενοίκια, Κέρδη (=ΑΕΠ) ΑΓΟΡΕΣ ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΩΝ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ Εργασία, Γη, Κεφάλαιο Εισόδημα (=ΑΕΠ) =Ροές Αγαθών και Υπηρεσιών = Χρηματικές Ροές Copyright 2004 South-Western

4 Δύο Τρόποι Υπολογισμού της Οικονομικής Δραστηριότητας (i) Συνολικό Εισόδημα που κερδίζουν όλα τα άτομα (στις αγορές παραγωγικών συντελεστών) (ii) Συνολική Δαπάνη για την αγορά των παραγόμενων αγαθών (στις αγορές αγαθών και υπηρεσιών) Εισόδημα = Δαπάνη για την Οικονομία ως Σύνολο - Σε κάθε συναλλαγή, κάθε ευρώ εισοδήματος για τον πωλητή είναι ένα ευρώ δαπάνης για τον αγοραστή

5 ΟΡΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΜΕΤΡΗΣΗ ΤΟΥ ΑΕΠ Ορισμός: Το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ ή GDP) είναι η αξία αγοράς όλων των τελικών αγαθών και υπηρεσιών που παράγονται σε μια χώρα στη διάρκεια μιας ορισμένης χρονικής περιόδου (i) Αξία Αγοράς : Οι τιμές ως κοινό μέτρο της Αξίας των αγαθών (ii) όλων : Περιλαμβάνονται όλα τα είδη που παράγονται και πωλούνται νόμιμα στις αγορές - Αποκλείονται παράνομες δραστηριότητες και δραστηριότητες εκτός αγορών (αδυναμία μέτρησης) (iii) των τελικών : Περιλαμβάνονται μόνο τα τελικά (όχι τα ενδιάμεσα) αγαθά

6 (iv) αγαθών και υπηρεσιών (v) που παράγονται... στη διάρκεια μιας ορισμένης χρονικής περιόδου - Αποκλείονται συναλλαγές σε μεταχειρισμένα προϊόντα - Μέτρηση ΑΕΠ ανά έτος ή ανά τρίμηνο (πάντασεετήσιαβάση) (vi) σε μια χώρα : σταγεωγραφικάόριατηςεγχώριας οικονομίας, ανεξάρτητα από την εθνικότητα του παραγωγού

7 ΤΑ ΣΥΣΤΑΤΙΚΑ ΤΟΥ ΑΕΠ Y = C + I + G + NX - Κατανάλωση (C): δαπάνες των νοικοκυριών για την αγορά αγαθών και υπηρεσιών - Επένδυση (Ι): Δαπάνη επιχειρήσεων για την αγορά νέου κεφαλαιουχικού εξοπλισμού Περιλαμβάνει τη δαπάνη για αγορά νέων κατοικιών - Δημόσιες Δαπάνες (G): δαπάνες της κυβέρνησης για την αγορά αγαθών και υπηρεσιών Δεν περιλαμβάνουν τις μεταβιβαστικές πληρωμές, οι οποίες δεν παρέχονται ως αντάλλαγμα για την παραγωγή κάποιου αγαθού

8 - Καθαρές Εξαγωγές (NX) = Εξαγωγές (Χ) Εισαγωγές (Μ) Οι Εισαγωγές πρέπει να αφαιρεθούν κατά τον υπολογισμό του ΑΕΠ, αλλά έχουν συμπεριληφθεί σε κάποιο συστατικό της συνολικής δαπάνης ενώ δεν αποτελούν μέρος της εγχώριας παραγωγής

9 Τα Συστατικά του ΑΕΠ (ΗΠΑ, 2001) Επένδυση 16% Δημόσιες Δαπάνες 18% Καθαρές Εξαγωγές -3 % Κατανάλωση 69%

10 ΑΛΛΑ ΜΕΤΡΑ ΤΟΥ ΕΘΝΙΚΟΥ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ (1) Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν (GNP): Αξία Αγοράς όλων των τελικών αγαθών και υπηρεσιών που παράγουν οι μόνιμοι κάτοικοι (υπήκοοι) μιας χώρας, ανεξάρτητα από τη χώρα στην οποία προσφέρουν τις υπηρεσίες συντελεστών που διαθέτουν GNP = AEΠ + Καθαρό Εισόδημα από την Αλλοδαπή Καθαρό Εισόδημα από Αλλοδαπή = Εισροές Εισοδήματος από Περιουσιακά στοιχεία που βρίσκονται στο εξωτερικό Εκροές Εισοδήματος προς το Εξωτερικό

11 (2) Καθαρό Εθνικό Προϊόν (NNP) ή Εθνικό Εισόδημα = = Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν Αποσβέσεις Απόσβεση = Μείωση Αξίας του υπάρχοντος κεφαλαίου ως αποτέλεσμα της φθοράς από τη χρήση και το χρόνο (3) Προσωπικό Εισόδημα (PI): Περιλαμβάνει εισοδήματα από τόκους και μεταβιβαστικές πληρωμές, δεν περιλαμβάνει αδιανέμητα κέρδη (4) Διαθέσιμο Προσωπικό Εισόδημα (DPI) = PI Φόροι

12 Παράδειγμα: ΗΒ, 1991 (δισ. Λίρες) C I 89.6 G NX -5.3 AEΠ Καθ. Εισόδημα από την Αλλοδαπή 0.3 GNP (-) Αποσβέσεις 64 NNP (Eθνικό Εισόδημα) 510.4

13 ΚΑΤΑ ΚΕΦΑΛΗΝ ΑΕΠ ΚΚ ΑΕΠ = ΑΕΠ / Πληθυσμός Χώρας Καλύτερο μέτρο της Ευημερίας από το ΑΕΠ, διότι δεν επηρεάζεται από μεταβολές του πληθυσμού ΟΝΟΜΑΣΤΙΚΟ ΚΑΙ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟ ΑΕΠ - ΜιααύξησητουΑΕΠμπορείναοφείλεταιείτεσεαύξησητων τιμών είτε σε αύξηση της παραγωγής - Ζητούμενο: Μέτρο της παραγόμενης ποσότητας που δεν επηρεάζεται από μεταβολές των τιμών (Πραγματικό ΑΕΠ)

14 - Ονομαστικό ΑΕΠ: Παραγωγή αγαθών και υπηρεσιών αποτιμημένη σε τρέχουσες τιμές - Πραγματικό ΑΕΠ: Παραγωγή αγαθών και υπηρεσιών αποτιμημένη σε σταθερές τιμές Μεθοδολογία Υπολογισμού Πραγματικού ΑΕΠ (1) Επιλέγουμεέναέτοςωςέτοςβάσης (2) Χρησιμοποιούμε τις τιμές του έτους βάσης για να υπολογίσουμε την αξία των παραγόμενων αγαθών και υπηρεσιών κατά τα υπόλοιπα χρόνια - Χρησιμότητα Πραγματικού ΑΕΠ: Καλύτερος δείκτης ευημερίας από το ονομαστικό ΑΕΠ (αντανακλά μόνο μεταβολές των παραγόμενων ποσοτήτων)

15 Έτος Παράδειγμα Τιμή Αγαθού Α Ποσότητα Α Τιμή Αγαθού Β Ποσότητα Β Ονομαστ. ΑΕΠ 2001 = (1 100) + (2 50) = 200 Ονομαστ. ΑΕΠ 2002 = (2 150) + (3 100) = 600 Ονομαστ. ΑΕΠ 2003 = (3 200) + (4 150) = 1200 Έτος Βάσης: 2001 Πραγματ. ΑΕΠ 2001 = (1 100) + (2 50) = 200 Πραγματ. ΑΕΠ 2001 = (1 150) + (2 100) = 350 Πραγματ. ΑΕΠ 2001 = (1 200) + (2 150) = 500

16 Αποπληθωριστής ΑΕΠ (GDP deflator) = (Ονομαστικό ΑΕΠ / Πραγματικό ΑΕΠ) 100 Μετρά το τρέχον επίπεδο τιμών σε σχέση με το επίπεδο τιμών κατά το έτος βάσης Δείχνει την αύξηση του ΑΕΠ που οφείλεται στην αύξηση των τιμών και όχι στην αύξηση των παραγόμενων ποσοτήτων

17 Παράδειγμα (συνέχεια) Αποπληθωρ. ΑΕΠ 2001 = (200/200) 100 = 100 Αποπληθωρ. ΑΕΠ 2002 = (600/350) 100 = 171,43 Αποπληθωρ. ΑΕΠ 2001 = (1200/500) 100 = 240

18 ΑΕΠ και Κοινωνική Ευημερία - ΑΕΠ: Το καλύτερο διαθέσιμο μέτρο Ευημερίας Κριτικές της Αξιοπιστίας του ΑΕΠ ως μέτρου Ευημερίας (1) Κριτική Κένεντι (1968): Το ΑΕΠ δε συνεκτιμά τα αγαθά που δίνουν νόημα στη ζωή (υγεία, ποιότητα εκπαίδευσης, πνευματική καλλιέργεια κλπ) - Απάντηση: Ένα υψηλό ΑΕΠ παρέχει τη δυνατότητα να αποκτηθούν αυτά τα αγαθά (2) Μια αύξηση του ΚΚ ΑΕΠ δείχνει μόνο τι συνέβη κατά μέσο όρο στην οικονομία - Κάποια άτομα γίνονται πλουσιότερα, ενώ κάποια άλλα γίνονται φτωχότερα - Όσο πιο άνιση είναι η διανομή του εισοδήματος, τόσο λιγότερο αξιόπιστο είναι το ΚΚ ΑΕΠ ως δείκτης ευημερίας

19 (3) Το ΑΕΠ αγνοεί οχλήσεις, αγαθά και δραστηριότητες που λαμβάνουν χώρα έξω από αγορές (i) Οχληρά Προϊόντα (ρύπανση περιβάλλοντος, θόρυβος, κυκλοφοριακή συμφόρηση) μειώνουν την ευημερία αλλά δε συνεκτιμώνται από το ΑΕΠ (ii) Ελεύθερος Χρόνος: αυξάνει την ευημερία αλλά δεν περιλαμβάνεται στο ΑΕΠ (iii) Δραστηριότητες που διεξάγονται εκτός αγορών (εθελοντική εργασία, ανατροφή παιδιών και άλλες οικιακές εργασίες) συμβάλλουν στην ευημερία αλλά δεν περιλαμβάνονται στο ΑΕΠ - Nordhaus, Tobin (1972): Υπολογισμός Καθαρής Οικονομικής Ευημερίας (ΚΟΕ) Η ΚΟΕ αυξάνεται πιο αργά από το ΑΕΠ (λόγω ταχείας αύξησης της μόλυνσης και αργής αύξησης του ελεύθερου χρόνου)

20 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Αποταμίευση και Επένδυση στους Λογαριασμούς Εθνικού Εισοδήματος Υ = C + I + G (1) Y C G = I (2) S: = Y C G (3) : Εθνική Αποταμίευση (2), (3) => S = I (4) - Για την οικονομία ως σύνολο, η αποταμίευση πρέπει να είναι ίση με την Επένδυση

21 Έστω Τ τα Καθαρά Φορολογικά Έσοδα της Κυβέρνησης. Τότε: S= Y C G=(Y C Τ)+(Τ G) (5), όπου: (Y C Τ): Ιδιωτική Αποταμίευση (Τ G) : Δημόσια Αποταμίευση -Τ G> 0 : Πλεόνασμα Προϋπολογισμού (Budget Surplus) -Τ G<0: Έλλειμμα Προϋπολογισμού (Budget Deficit) Ρόλος Χρηματοπιστωτικού Συστήματος: Διοχέτευση Αποταμίευσης μιας χώρας προς την Επένδυσή της

Σχετικά έγγραφα

Κεφάλαιο 22. Μικροοικονομική

Κεφάλαιο 22. Μικροοικονομική Μέτρηση του Εθνικού Εισοδήματος Κεφάλαιο 22 Εισαγωγή στην Μακροοικονομική Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής Πανεπιστήμιο Μακεδονίας Μικροοικονομική Μικροοικονομική είναι η μελέτη του τρόπου με τον