Ψεπδναπνθνιηδσηηθό Γιαύθσκα: Τα λεώηεξα δεδνκέλα ζπκθσλνύλ κε ηηο θαζηεξσκέλεο αληηιήςεηο?

Transcript

1 47 Παλειιήλην Οθζαικνινγηθό Σπλέδξην Θεζζαινλίθε, Μαΐνπ 2014 Ψεπδναπνθνιηδσηηθό Γιαύθσκα: Τα λεώηεξα δεδνκέλα ζπκθσλνύλ κε ηηο θαζηεξσκέλεο αληηιήςεηο? Φώηεο Τνπνύδεο Αλαπιεξσηήο Καζεγεηήο Οθζαικνινγίαο Α Οθζαικνινγηθή Κιηληθή Α.Π Θ

2 Πάξα πνιύ πςειά πνζνζηά PEX ζηνλ Ειιεληθό πιεζπζκό ην PEXG είλαη εμίζνπ, αλ όρη πην ζπρλό, από ην POAG Οη πεξηζζόηεξνη κε PEX έρνπλ γιαύθσκα Τν PEXG παξακέλεη ζπρλά αδηάγλσζην Αζζελείο κε PEXG ζπλήζσο έρνπλ πην πξνρσξεκέλε βιάβε ζην νπηηθό πεδίν από ό,ηη εθείλνη κε POAG

3 Η παξνπζία PEX ζε έλαλ νθζαικό ζπλνδεύεηαη ζπλήζσο από πςειή ΕΟΠ Ο θίλδπλνο γηα γιαύθσκα αλάκεζα ζε όζνπο έρνπλ PEX (ζε ζρέζε κε απηνύο πνπ δελ έρνπλ) είλαη κεγαιύηεξνο κόλν ιόγσ ηεο πςειόηεξεο ΕΟΠ PEX/PEXG ζρεηίδνληαη ζηελά κε θαξδηαγγεηαθά πξνβιήκαηα θαη αγγεηαθνύο παξάγνληεο θηλδύλνπ Η γελεηηθή βάζε γηα ην PEXG έρεη ήδε βξεζεί (LOXL1)

4 Πιεζπζκηαθέο κειέηεο Τπραηνπνηεκέλν δείγκα γεληθνύ πιεζπζκνύ Οιν ην θάζκα ηνπ λνζήκαηνο Πνηθηιόηεηα αηηηνπαζνγέλεηαο - παξαγόλησλ θηλδύλνπ Πνηθηινκνξθία έθθξαζεο (θαηλόηππνο) Οιν ην θάζκα πγείαο Πνηθηινκνξθία πγεηώλ σο πξνο ην όξγαλν ζηόρνο Εθζεζε πγεηώλ ζε όιν ην θάζκα ησλ παξαγόλησλ θηλδύλνπ Μεγάιν δείγκα

5 Πάξα πνιύ πςειά πνζνζηά PEX ζηνλ Ειιεληθό πιεζπζκό ην PEXG είλαη εμίζνπ, αλ όρη πην ζπρλό, από ην POAG Οη πεξηζζόηεξνη κε PEX έρνπλ γιαύθσκα

6 Λίγεο πιεζπζκηαθέο κειέηεο έρνπλ ςάμεη εηδηθά γηα PEX θαη PEXG 1 Απζηξαιία: 0.98%-2.3% Ιλδία: 6.28% (ζε άηνκα 60 εηώλ θαη άλσ) Ιζιαλδία: 25% Σνπεδία: 23% (ζε άηνκα άλσ ησλ 66 εηώλ) Σηελ Ειιάδα: θιηληθέο κειέηεο θαη επηδεκηνινγηθέο κειέηεο ζε αγξνηηθνύο πιεζπζκνύο αλαθέξνπλ πςειά πνζνζηά PEX θαη/ή PEXG 2-5 PEX: 16.07% % PEXG: 25% % (αζζελείο γηα trab) 1. Topouzis F, Anastasopoulos E. Am J Ophthalmol. 2009;148:181-2; 2. Konstas Α et al. Acta Ophthalmol. 1996;74: Kozobolis V et al. Acta Ophthalmol Scand 1997;75: Stefaniotou M et al. Acta Ophthalmol. 1990;68: Μπιόπνπινο Ν. Οθζαικνινγηθά Χξνληθά 1992.

7

8 Thessaloniki Eye Study (TES) Επηδεκηνινγηθή κειέηε νθζαικηθώλ λνζεκάησλ ζην γεληθό πιεζπζκό ηεο Θεζζαινλίθεο ( ) 2,554 ζπκκεηέρνληεο 60 εηώλ, ηπραία επηιεγκέλνη από ην γεληθό πιεζπζκό (πνζνζηό ζπκκεηνρήο 71%) Clinic-Visits: 2261 (89%) Home-Visits: 293 (11%)

9 Thessaloniki Eye Study Κριτήρια για τη διάγνωση PEX Παξνπζία PEX πιηθνύ ζην θνξηθό ρείινο θαη/ή ην θαθό, ζε ηνπιάρηζηνλ έλαλ νθζαικό Πξηλ από ηε κπδξίαζε ηεο θόξεο (κε κεγάιε κεγέζπλζε) Μεηά από ηε κπδξίαζε ηεο θόξεο (αλαδήηεζε αθόκα θαη πξώηκσλ ζεκείσλ PEX (pregranular radial lines, established granular deposits) Μπδξίαζε έγηλε ζε όινπο ηνπο ζπκκεηέρνληεο! (αθόκα θαη ζε απηνύο πνπ είραλ ζηελή γσλία, αθνύ πξνεγήζεθε πεξηθεξηθή ηξηδνηνκή) Anastasopoulos E et al. Characteristics of pseudoexfoliation in the Thessaloniki Eye Study. J Glaucoma. 2011;20:160-6.

10 Thessaloniki Eye Study Επηπνιαζκόο OAG / POAG vs PEXG Άηνκα 60 εηώλ

11 Thessaloniki Eye Study Επηπνιαζκόο PEX θαη PEXG Επηπνιαζκόο PEX ζηνλ ειιεληθό πιεζπζκό: 11.9% Επηπνιαζκόο PEXG ζηνλ ειιεληθό πιεζπζκό : 1.7%

12 Thessaloniki Eye Study Πνζνζηά γιαπθώκαηνο αλάκεζα ζε εθείλνπο πνπ δελ έρνπλ PEX θαη ζε εθείλνπο πνπ έρνπλ (n=2,261) Glaucoma among PEX subjects (PEXG) 15.2% 4.7% Glaucoma among non-pex subjects (POAG)

13 Τν PEXG παξακέλεη ζπλήζσο αδηάγλσζην Αζζελείο κε PEXG ζπλήζσο έρνπλ πην πξνρσξεκέλε βιάβε ζην νπηηθό πεδίν από ό,ηη εθείλνη κε POAG

14

15 Thessaloniki Eye Study Αδηάγλσζην γιαύθσκα Type of glaucoma Rates of undiagnosed cases p value OAG POAG PEXG 50.4% (n=71/141) 57.1% (n=56/98) 34.9% (n=15/43) p=0.017 Παξάγνληεο πνπ ζπζρεηίζηεθαλ κε αδηάγλσζην γιαύθσκα Τν POAG 4 θνξέο πην αδηάγλσζην Τν κηθξό C/D ratio Τν λα κελ έρεη επηζθεθηεί ν αζζελήο νθζαικίαηξν ην ηειεπηαίν έηνο

16 Σπκπεξηιακβαλνκέλσλ όζσλ είραλ ιάβεη ζεξαπεία POAG Ν=94 PEXG Ν=41 P-value Age (mean+/-sd) 72.7 ± ± Higher IOP between two eyes (mmhg) (mean+/-sd) Self-report glaucoma treatment in either eyed: n (%) Εμαηξνπκέλσλ όζσλ είραλ ιάβεη ζεξαπεία 19.2 ± ± (34%) 24 (59%) POAG Ν=62 PEXG Ν=17 P-value Age (mean+/-sd) 72.2 ± ± Higher IOP between two eyes (mmhg) (mean+/-sd) Topouzis F et al. Am J Ophthalmol. 2009;148: ± ±

17 Σπκπεξηιακβαλνκέλσλ όζσλ είραλ ιάβεη ζεξαπεία POAG Ν=94 PEXG Ν=41 P-value Higher vertical C/D ratio 0.71± ± Higher AGIS score 6.7 ± ± Εμαηξνπκέλσλ όζσλ είραλ ιάβεη ζεξαπεία POAG Ν=94 PEXG Ν=41 P-value Higher vertical C/D ratio 0.68 ± ± Higher AGIS score 6.4 ± ± Topouzis F et al. Am J Ophthalmol. 2009;148:

18 Η παξνπζία PEX ζε έλαλ νθζαικό ζπλνδεύεηαη ζπλήζσο από πςειή ΕΟΠ

19 J Glaucoma Mar;20(3):160-6.

20 Thessaloniki Eye Study Clinical characteristics Higher IOP between two eyes (mmhg), Mean ± SD (Median) IOP 22mmHg in either eye, n (%) Higher VCD between two eyes, Mean ± SD (Median) PEX in either eye (N=270) No PEX in either eye (N=1,991) P-value 16.8 ± 4.7 (16.0) 15.8 ± 3.9 (15.3) < (11) 115 (6) ± 0.24 (0.3) 0.31 ± 0.21 (0.3) Disc damage in either eye, n (%) 55 (21) 219 (11) <0.001 VCD asymmetry, n (%) 24 (9) 77 (4) VCD 0.7 in either eye, n (%) 37 (14) 160 (8) Results were adjusted for age and sex

21 Thessaloniki Eye Study Clinical characteristics PEX in either eye (N=189) No PEX in either eye (N=1,717) P-value a Higher IOP between two eyes (mmhg), Mean ± SD (Median) 16.1 ± 3.6 (15.7) 15.5 ± 3.3 (15.3) IOP 22mmHg in either eye, n (%) 11 (6) 65 (4) 0.29 Higher VCD between two eyes, Mean ± SD (Median) Optic disc damage in either eye, n (%) 0.28 ± 0.18 (0.3) 0.29 ± 0.19 (0.3) (6) 115 (7) 0.33 VCD asymmetry, n (%) 1 (0.5) 35 (2) VCD 0.7 in either eye, n (%) 8 (4) 79 (5) 0.42 Results were adjusted for age and sex

22 Ο θίλδπλνο γηα γιαύθσκα αλάκεζα ζε όζνπο έρνπλ PEX (ζε ζρέζε κε απηνύο πνπ δελ έρνπλ) είλαη κεγαιύηεξνο κόλν ιόγσ ηεο πςειόηεξεο ΕΟΠ Δειαδή ην PEXG ίζσο είλαη κηα παξαιιαγή ηνπ POAG (κε κεγαιύηεξε ΕΟΠ)

23

24 Prevalence of OAG (per 1,000 persons) Thessaloniki Eye Study Επηπνιαζκόο γιαπθώκαηνο ζε άηνκα κε θαη ρσξίο PEX, ζε ζρέζε κε ην ύςνο ηεο ΕΟΠ (αζζελείο πνπ δελ ιάκβαλαλ αληηγιαπθσκαηηθή αγσγή) Type of Gl aucoma: POAG PEXG 20mmHg 37% vs 15%, p=0.004 (Fisher exact test) age-adjusted OR=3.29 (p=0.005) % vs 2.1%, p=1.00 (Fisher exact test) Hi gher I OP Bet Two Eyes ( mmhg) Higher IOP between two eyes (mmhg)

25 Thessaloniki Eye Study Με βάζε απηό ην απνηέιεζκα, εθηόο από ηελ πςειή ΕΟΠ, ππάξρνπλ θαη άιινη παξάγνληεο πνπ ζπκκεηέρνπλ ζηελ εππάζεηα ηνπ νπηηθνύ δίζθνπ ζε παξνπζία PEX POAG θαη PEXG: πηζαλώο λα δηαθέξνπλ σο πξνο ηελ παζνθπζηνινγία

26 PEX/PEXG ζρεηίδνληαη ζηελά κε θαξδηαγγεηαθά πξνβιήκαηα θαη αγγεηαθνύο παξάγνληεο θηλδύλνπ

27 J Glaucoma Mar;20(3):160-6.

28 Thessaloniki Eye Study Factors PEX (N=270) Non-PEX (N=1,991) P-value a Adjusted P-value b Any systemic disease, n (%) 202 (75) 1,409 (71) Hypertension, n (%) 159 (59) 1,072 (54) Diabetes, n (%) 39 (14) 326 (16) Cardiovascular disease, n (%) 95 (35) 677 (34) Migraines, n (%) 10 (4) 87 (4) History of heart attack, n (%) 23 (9) 185 (9) Coronary artery bypass or vascular surgery, n (%) 25 (9) 214 (11) History of cataract surgery, n (%) 58 (21) 223 (11) < a. Chi-square test b. P-value adjusted for age and sex

29

30 Thessaloniki Eye Study Αλαδήηεζε παξαγόλησλ θηλδύλνπ ρσξηζηά γηα POAG θαη PEXG Η πξώηε κειέηε πνπ έθαλε ρσξηζηή αλάιπζε γηα ηα δύν είδε γιαπθώκαηνο ζηνλ ίδην πιεζπζκό PEXG: Δηαθνξεηηθόο ηύπνο γιαπθώκαηνο ή παξαιιαγή ηνπ POAG; Σε κνλνπαξαγνληηθά κνληέια (univariate models) POAG vs κε γιαπθσκαηηθνύο πνπ δελ είραλ PEX PEXG vs κε γιαπθσκαηηθνύο πνπ είραλ PEX (Οη παξάγνληεο κε p<0.2 ρξεζηκπνηήζεθαλ ζηα πνιππαξαγνληηθά κνληέια)

31 Παξάγνληεο πνπ ειέγρζεθαλ (ίδηνη γηα POAG θαη PEXG) Age Female gender Smoking status Non smoker Current smoker Ex-smoker Regular alcohol consumption Leafy green vegetables <1 time a week 1-3 times a week 1 time a day BMI Normal (<25) Overweight ( ) Obese ( 30) Sleep 8 hours or more per day In the afternoon Higher IOP between two eyes BP Status Normal SBP/DBP Normal SBP/DBP with antihypertensive treatment High BP (high SBP and/or high DBP) Diabetes Diabetes treatment Diabetes status No diabetes Diabetes without treatment Diabetes with treatment Diabetes treated with insulin Cardiovascular disease History of heart attack Coronary artery bypass or vascular surgery Migraines Myopia No Mild (>-1D and <-3D) Moderate to high ( -3D)

32 Thessaloniki Eye Study Πνιππαξαγνληηθή αλάιπζε γηα ην POAG: θιηληθνί ζπκκεηέρνληεο κε ηνπιάρηζηνλ έλαλ έκθαθν νθζαικό θαη ρσξίο PEX Risk Factor OR 95% CI P-value Age (per (per year) year) Higher IOP between two eyes (per mmhg) <0.001 Hypertension Higher IOP between two eyes (per mmhg) SBP/DBP WNL Ref (1) - - SBP/DBP WNL with treatment Hypertension Diabetes status Diabetes No diabetes treated with insulin, Yes Ref 3.05 (1) vs. Diabetes No without treatment Diabetes with treatment Diabetes Coronary treated artery with insulin, bypass Yes or vs. vascular No Coronary surgery, artery Yes bypass vs. Nor vascular surgery, Yes vs. No Myopia in at least one eye No Ref (1) Mild (>-1D and <-3D) Moderate ( -3D) * 83 POAG and 1,757 non-poag subjects were included in the analysis <0.001

33 Thessaloniki Eye Study Πνιππαξαγνληηθή αλάιπζε γηα ην PEXG: θιηληθνί ζπκκεηέρνληεο κε ηνπιάρηζηνλ έλαλ έκθαθν νθζαικό πνπ είραλ PEX Risk Factor OR 95% CI P-value Age (per year) Higher IOP IOP between between two eyes two (per eyes mmhg) (per <0.001 mmhg) Regular alcohol consumption, Yes vs. No Myopia in at least one eye No Ref (1) Mild (>-1D and <-3D) Moderate ( -3D) * 37 PEXG and 201 non-pexg subjects were included in the analysis <0.001

34 Am J Ophthalmol May;155(5):843-51

35 Οθζαικηθή πίεζε δηήζεζεο Η νθζαικηθή πίεζε δηήζεζεο νξίδεηαη σο: Σπζηεκαηηθή αξηεξηαθή πίεζε Υπνθαζηζηά ηελ νθζαικηθή αξηεξηαθή πίεζε ελδνθζάικηα πίεζε Καηά ζπλζήθε ηζνύηαη κε ηελ νθζαικηθή θιεβηθή πίεζε Topouzis F, Founti P. Weighing in ocular perfusion pressure in managing glaucoma. Open Ophthalmol J. 2009

36 Επηδεκηνινγηθά δεδνκέλα ππνζηεξίδνπλ όηη ε ρακειή OPP είλαη έλαο ηζρπξόο παξάγνληαο θηλδύλνπ γηα γιαύθσκα 1,2 Ωζηόζν ε ζρέζε ηεο OPP κε ην γιαύθσκα είλαη πνιύπινθε θαη ελδέρεηαη λα επεξεάδεηαη από πνιινύο παξάγνληεο 3 Η αληηϋπεξηαζηθή αγσγή είλαη έλαο από απηνύο ηνπο πηζαλνύο παξάγνληεο 4 1. Leske MC. Curr Opin Ophthalmol Caprioli J, Coleman AL. Am J Ophthalmol Topouzis F, Founti P. Open Ophthalmol J Topouzis F et al. Am J Ophthalmol. 2006

37 Παξάγνληεο θηλδύλνπ γηα OAG Σπλνιηθή αλάιπζε Variable Adjusted Analysis OR 95% CI P value Age (per year) Sex (female vs. male) DPP (per 10 mmhg) Anti-HTN (yes vs. no) Coronary artery bypass or vascular surgery (yes vs. no) Diabetes treated with Insulin (yes vs. no) PEX (yes vs. no) <0.001 IOP (per mmhg) <0.001 IOP-lowering treatment (yes vs. no) <0.001

38 Σπζρέηηζε DPP Status κε OAG, POAG, PEXG In subjects without antihypertensive treatment In subjects with antihypertensive treatment Effect N OR 95% CI P-value N OR 95% CI P-value Association with OAG DPP (per 10 mmhg) Association with POAG DPP (per 10 mmhg) Association with PEXG DPP (per 10 mmhg) Adjustments: age, sex, coronary artery bypass or vascular surgery, diabetes treated with insulin, IOP, and IOP-lowering treatment; In OAG, also adjustment for PEX

39 Thessaloniki Eye Study Η ΕΟΠ ήηαλ ν κόλνο παξάγνληαο θηλδύλνπ πνπ ζπζρεηίζηεθε θαη κε ηα δύν είδε γιαπθώκαηνο Οη αγγεηαθέο λόζνη θαη ε ζεξαπεία ηνπο ζπζρεηίζηεθαλ κόλν κε ην POAG Η ρακειή OPP ήηαλ παξάγνληαο θηλδύλνπ κόλν ζην POAG (ζε όζνπο ιάκβαλαλ αληηϋπεξηαζηθή αγσγή) Απηέο νη δηαθνξέο ελδερνκέλσο ζεκαίλνπλ δηαθνξεηηθή παζνθπζηνινγία ζηνπο δύν ηύπνπο γιαπθώκαηνο Τα απνηειέζκαηα απηά δελ ππνζηεξίδνπλ ηηο παιαηόηεξεο αλαθνξέο ζηε βηβιηνγξαθία όηη ην PEXG έρεη ζηελή ζπζρέηηζε κε αγγεηαθέο λόζνπο

40 Thessaloniki Eye Study Πνιππαξαγνληηθή αλάιπζε γηα ην PEXG: θιηληθνί ζπκκεηέρνληεο κε ηνπιάρηζηνλ έλαλ έκθαθν νθζαικό πνπ είραλ PEX Risk Factor OR 95% CI P-value Age (per year) Higher IOP IOP between between two eyes two (per eyes mmhg) (per <0.001 mmhg) Regular alcohol consumption, Yes vs. No Myopia in at least one eye No Ref (1) Mild (>-1D and <-3D) Moderate ( -3D) * 37 PEXG and 201 non-pexg subjects were included in the analysis <0.001

41 Prevalence of OAG (per 1,000 persons) Thessaloniki Eye Study Επηπνιαζκόο γιαπθώκαηνο ζε άηνκα κε θαη ρσξίο PEX, ζε ζρέζε κε ην ύςνο ηεο ΕΟΠ (αζζελείο πνπ δελ ιάκβαλαλ αληηγιαπθσκαηηθή αγσγή) Type of Gl aucoma: POAG PEXG 20mmHg 37% vs 15%, p=0.004 (Fisher exact test) age-adjusted OR=3.29 (p=0.005) % vs 2.1%, p=1.00 (Fisher exact test) Hi gher I OP Bet Two Eyes ( mmhg) Higher IOP between two eyes (mmhg)

42 Η γελεηηθή βάζε γηα ην PEXG έρεη ήδε βξεζεί (LOXL1)

43 LOXL 1 Ιζρπξή ζπζρέηηζε αλάκεζα ζε PEX/PEXG θαη 3 πνιπκνξθηζκνύο ζην γνλίδην LOXL1 Σεκαληηθή αλαθάιπςε ησλ genome wide association studies γεληθόηεξα (πέξα ηεο νθζαικνινγίαο)

44 Anastasopoulos E, Coleman AL, Wilson MR, Sinsheimer J, Yu F, Katafigiotis S, Founti P, Salonikiou A, Pappas T, Koskosas A, Katopodi T, Lambropoulos A, Topouzis F. Association of LOXL1 polymorphisms with pseudoexfoliation, glaucoma, intraocular pressure, and systemic diseases in a Greek population. The Thessaloniki Eye Study IOVS, 2014 (Accepted for publication)

45 ARVO annual meeting 2014

46 Η ζπζρέηηζε απηή δηαθνξνπνηείηαη ζε δηαθνξεηηθνύο πιεζπζκνύο (ηζρύεη γηα ηνπο Καπθάζηνπο, αλαζηξέθεηαη ζηνπο Γηαπσλέδνπο θαη ηνπο Κνξεάηεο γηα ην rs θαη ην rs ) Η ζπζρέηηζε ησλ πνιπκνξθηζκώλ αθνξά ην PEX θαη όρη εηδηθά ην PEXG (δελ καο βνεζάεη ζην λα πξνβιέςνπκε ηνλ θίλδπλν γηα γιαύθσκα αλάκεζα ζε απηνύο πνπ έρνπλ PEX)

47 Ο επηπνιαζκόο PEX ζην ειιεληθό πιεζπζκό ζηα άηνκα άλσ ησλ 60 εηώλ είλαη 11.9% Τν PEXG έρεη ηε κηζή ζπρλόηεηα από ην POAG Mόλν ην 15,2% όζσλ έρνπλ PEX έρεη θαη γιαύθσκα (νη πεξηζζόηεξνη δελ έρνπλ γιαύθσκα) Τν PEXG είλαη ιηγόηεξν πηζαλό λα κείλεη αδηάγλσζην από ην POAG Σε επίπεδν γεληθνύ πιεζπζκνύ, νη αζζελείο κε PEXG δελ έρνπλ πην πξνρσξεκέλε βιάβε ζην νπηηθό πεδίν από ό,ηη εθείλνη κε POAG

48 Η παξνπζία PEX ζε έλαλ νθζαικό δελ ζπλνδεύεηαη πάληα από πςειή ΕΟΠ (εάλ δελ ππάξρεη γιαύθσκα, ε ΕΟΠ είλαη πην πηζαλό λα είλαη θπζηνινγηθή) Εθηόο από ηελ πςειή ΕΟΠ, ππάξρνπλ θαη άιινη παξάγνληεο πνπ ελέρνληαη ζηελ παζνθπζηνινγία ηνπ PEXG PEX/PEXG δελ θαίλεηαη λα ζρεηίδνληαη κε θαξδηαγγεηαθά πξνβιήκαηα θαη αγγεηαθνύο παξάγνληεο θηλδύλνπ Δελ ζεκαίλεη όηη ηα άηνκα κε PEXG είλαη «πξνζηαηεπκέλα» από αγγεηαθνύο παξάγνληεο Επεηδή ν ξόινο ηεο ΕΟΠ ζην PEXG είλαη θπξίαξρνο, ελδερνκέλσο επηζθηάδεη ηνλ ξόιν άιισλ παξαγόλησλ Η γελεηηθή βάζε γηα ην PEXG παξακέλεη πξνο αλαδήηεζε

49 Σαο επραξηζηώ