Cross sectional Panel Omnibus

Transcript

1 είδη ερευνών Ποσοτικές έρευνες Η έρευνα µε δοµηµένο ερωτηµατολόγιο Πρόσωπο µε πρόσωπο Τηλεφωνική Ταχυδροµική Μέσω ιαδικτύου 1

2 Ποσοτικές έρευνες (συνέχεια) Η έρευνα µε δοµηµένο ερωτηµατολόγιο Cross sectional Panel Omnibus 2

3 Οι ποσοτικές έρευνες.. Μετρούν το πόσο Όχι το γιατί Μετρούν το µέγεθος Όχι τους λόγους Προϋποθέτουν (αλλά µερικές φορές προϊδεάζουν για την ύπαρξη λόγων) Συνδυάζονται µε τις ποιοτικές µεθόδους (πριν ή µετά από αυτές) 3

4 ΠΟΙΟΤΙΚΕΣ ΜΕΘΟ ΟΙ ΕΡΕΥΝΑΣ Με τον όρο ποιοτικές µέθοδοι έρευνας εννοούµε ένα σύνολο ερµηνευτικών και διερευνητικών µεθόδων που χρησιµοποιούνται σε διάφορες επιστήµες για να περιγράψουν, να αποκωδικοποιήσουν, να µεταφράσουν και να αποδώσουν κάποιο νόηµα σε ένα φαινόµενο. Οι ποιοτικές µέθοδοι έρευνας δεν µετρούν τις συχνότητες και τα ποσοστά εµφάνισης των φαινοµένων, αλλά εξηγούν και αναλύουν τους λόγους εµφάνισης των φαινοµένων αυτών. 4

5 ΠΟΙΟΤΙΚΕΣ ΜΕΘΟ ΟΙ ΕΡΕΥΝΑΣ Οι ποιοτικές µέθοδοι έρευνας µπορούν να λειτουργήσουν συµπληρωµατικά µε τις ποσοτικές σε µία έρευνα πεδίου. Το κύριο χαρακτηριστικό των ποιοτικών µεθόδων είναι ότι µπορούν να ερµηνεύσουν, να διαφωτίσουν και να εξηγήσουν τους λόγους και τις αιτίες εµφάνισης συµπεριφορών και γενικά φαινόµενα των κοινωνικών επιστηµών. Το κύριο χαρακτηριστικό των ποσοτικών µεθόδων είναι ότι µετρούν το µέγεθος των επιδράσεων που διέπουν ένα φαινόµενο καθώς και το µέγεθος του ίδιου του φαινοµένου. 5

6 ΠΟΙΟΤΙΚΕΣ ΜΕΘΟ ΟΙ ΕΡΕΥΝΑΣ Τα είδη της ποιοτικής έρευνας: 1. Συµµετοχική παρατήρηση (participant observation). 2. Οµάδες εστίασης (focus groups). 3. Προσωπική συνέντευξη (personal interview). 4. Ανάλυση λόγου (discourse analysis). 5. Ανάλυση κειµένων-αρχειακού υλικού (analysis of documentation). 6. Ανάλυση περιεχοµένου (content analysis). 7. Μελέτες ευχρηστίας (usability studies). 8. Η µελέτη περίπτωσης (case study). 6

7 Στάδια µιας ποσοτικής έρευνας Ορισµός θέµατος ερωτηµάτων Ορισµός πληθυσµού Σχεδιασµός ερωτηµατολογίου Ορισµός δείγµατος-δειγµατοληψία Εκπαίδευση και συντονισµός συνεντευκτών Συλλογή δεδοµένων Έλεγχος Ανάλυση Παρουσίαση ευρηµάτων 7

8 ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΥ Οι ερωτήσεις χωρίζονται σε ανοιχτές και σε κλειστές. Οι ανοιχτές ερωτήσεις δεν περιλαµβάνουν συγκεκριµένες τιµές στον ερωτώµενο ώστε να επιλέξει. Αντίθετα, δέχονται περισσότερο γενικές απαντήσεις που ποικίλουν από ερωτώµενο σε ερωτώµενο. Συχνά οι απαντήσεις σε ανοιχτές ερωτήσεις αναλύονται µε ποιοτικό και όχι ποσοτικό τρόπο (τα συν και τα πλην). 8

9 ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΥ Στις κλειστές ερωτήσεις υποδεικνύονται µια σειρά τιµών (πιθανών απαντήσεων) από τις οποίες επιλέγει ο ερωτώµενος. Οι κλειστές ερωτήσεις χρησιµοποιούνται ως επί το πλείστον γιατί επιτρέπουν την ποσοτική ανάλυση. Πρόβληµα αποτελεί το γεγονός πως µπορεί να µην εκφράζουν πλήρως το σύνολο των πιθανών απαντήσεων. 9

10 ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΥ Τα ερωτηµατολόγια είναι δύο ειδών:τα δοµηµένα και τα µη δοµηµένα. οµηµένο είναι ένα ερωτηµατολόγιο το οποίο έχει αυστηρά καθορισµένη σειρά των γραπτών ερωτήσεων, συνήθως κλειστών, και δεν επιτρέπει στον ερευνητή να ρωτά µε διαφορετική σειρά. Τα δοµηµένα ερωτηµατολόγια χρησιµοποιούνται σε ποσοτικές έρευνες πρόσωπο µε πρόσωπο καθώς και σε τηλεφωνικές και ταχυδροµικές έρευνες. 10

11 ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΥ Στα µη δοµηµένα ερωτηµατολόγια η σειρά των ερωτήσεων µπορεί να αλλάζει σύµφωνα µε τη γνώµη του ερευνητή. Τα µη δοµηµένα ερωτηµατολόγια παρέχουν στον ερευνητή την ευχέρεια να ρυθµίσει καλύτερα τη ροή της συζήτησης. Τα µη δοµηµένα ερωτηµατολόγια προσφέρουν στον ερευνητή ευελιξία στη διεξαγωγή της έρευνας. Τα µη δοµηµένα ερωτηµατολόγια χρησιµοποιούνται σε οµάδες συζήτησης και σε συνεντεύξεις σε βάθος. 11

12 ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΥ Τα µη δοµηµένα ερωτηµατολόγια παρουσιάζουν τα εξής µειονεκτήµατα: 1. Χρειάζονται ειδικά εκπαιδευµένους και έµπειρους ερευνητές. 2. Αυξάνουν για το λόγο αυτόν το συνολικό κόστος της έρευνας. 3. Παρουσιάζουν δυσκολίες στον έλεγχο από κάποιον επόπτη. 4. εν ελέγχονται µε ακρίβεια ως προς την αξιοπιστία και την εγκυρότητα. 5. Οι διαφορετικές προσεγγίσεις των ερευνητών και οι διαφορετικές ερµηνείες κάνουν δύσκολη την πινακοποίηση και τη στατιστική ανάλυση των απαντήσεων. 12

13 ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΥ Ένα δοµηµένο ερωτηµατολόγιο αποτελείται από τα εξής µέρη: 1. Τίτλος και εισαγωγικό σηµείωµα. 2. Κυρίως Ερωτηµατολόγιο. α) µία σειρά εισαγωγικών ερωτήσεων σχετικές µε το θέµα β) µία σειρά ερωτήσεων που αποτελούν τον πυρήνα του ερωτηµατολογίου. γ) βιογραφικά στοιχεία του ερωτώµενου-δηµογραφικά στοιχεία. Γενικά κάθε τµήµα του ερωτηµατολογίου είναι καλό να οργανώνεται σε οµάδες οµοειδών ερωτήσεων. 13

14 ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΥ Για τον καθορισµό του περιεχοµένου των ερωτήσεων εργαζόµαστε µε πολλούς τρόπους όπως είναι: 1. Αναζήτηση µέσω βιβλιογραφίας 2. Καταιγισµός ιδεών (Brainstorming). 3. ιερευνητικές προσπάθειες. 4. Οµάδες εστίασης. 5. Τράπεζες ερωτήσεων-προηγούµενες έρευνες. 14

15 Έλεγχος καλής ποιότητας δεδοµένων Το δείγµα Κάλυψη δείγµατος Ποσοστό απόκρισης Εχεµύθεια και ανωνυµία Οι συνεντευκτές Η επίδραση του συνεντευκτή ιευκρινήσεις Ικανότητα άντλησης πληροφορίας στην περίπτωση που ο ερωτώµενος είναι σε σύγχυση 15

16 Έλεγχος καλής ποιότητας δεδοµένων Οι ερωτήσεις Ευαίσθητες ερωτήσεις Σύνθετες ερωτήσεις Ανοιχτές ερωτήσεις Ερωτήσεις µε την υποβοήθηση καρτών ή σχηµάτων Οι απαντήσεις Η µη απόκριση Κοινωνικές αποδεκτές απαντήσεις Το µέγεθος του ερωτηµατολογίου 16

17 Η κατασκευή του ερωτηµατολογίου Εισαγωγικό σηµείωµα Όνοµα ερευνητή Στοιχεία ιδρύµατος που πραγµατοποιεί την έρευνα Λόγοι πραγµατοποίησης της έρευνας Εξασφάλιση ανωνυµίας και εχεµύθειας Λόγοι συµµετοχής Αίτηση της άδειας του ερωτώµενου 17

18 Η κατασκευή του ερωτηµατολογίου Προκαταρκτική επιστολή ή τηλεφώνηµα Χρήση επιστολόχαρτου Όπου είναι δυνατόν χρήση ονόµατος ερωτώµενου Ηµεροµηνία επιστολής Στοιχεία για την επικείµενη επίσκεψη προς συµπλήρωση ερωτηµατολογίου (ηµέρα κα χρόνο) Περιγραφή του πεδίου της έρευνας Εξασφάλιση ανωνυµίας και εχεµύθειας Πόσος χρόνος θα χρειαστεί για τη συµπλήρωση Γιατί είναι σηµαντική η συµµετοχή του συγκεκριµένου ατόµου 18

19 Οι ερωτήσεις Περιεχόµενο Λίστα των αντικειµενικών σκοπών Υλοποίηση των σκοπών µε λίστα σχετικών θεµάτων ηµιουργία και τοποθέτηση ερωτήσεων για κάθε θέµα 19

20 Η σύνταξη των ερωτήσεων Αποφύγετε φορτωµένες ερωτήσεις (που υποδεικνύουν ποια είναι «η καλύτερη» απάντηση» Αποφύγετε τη χρήση «εύφλεκτων» λέξεων (όσο γίνεται) Γράψτε απλές φυσιολογικές προτάσεις αλλά µη χρησιµοποιείτε λέξεις και σύνταξη «της παρέας» Αποφύγετε λέξεις του συρµού αλλά τεχνικούς όρους. Αποφύγετε συντοµογραφίες. Αν χρειάζεται να χρησιµοποιήσετε σύνθετες έννοιες, επεξηγήστε τες σε χωριστή πρόταση στην αρχή της ερώτησης. Οι ερωτήσεις πρέπει να είναι κατανοητές από όλους τους ερωτώµενους, αλλιώς ή το ερωτηµατολόγιο είναι λάθος ή το δείγµα ακατάλληλο. 20

21 Η σύνταξη των ερωτήσεων (συνέχεια..) Να είστε συγκεκριµένοι, όχι γενικότητες και αοριστολογίες. Όταν µιλάτε για δηµόσια διοίκηση πείτε αν πρόκειται για την κυβέρνηση ή την τοπική αυτοδιοίκηση Χρησιµοποιείστε κατάλληλους χρονικούς και ποσοτικούς προσδιορισµούς Τα γεγονότα που περιγράφετε στις ερωτήσεις πρέπει να είναι ακριβή Μην προϋποθέτετε κάποια συµπεριφορά ή προηγούµενη γνώση του ερωτώµενου Χρησιµοποιήστε το σωστό συντακτικό αλλά και τη σωστή γραµµατική Αποφύγετε διπλές αρνήσεις ή µονοσήµαντα φορτισµένες εκφράσεις 21

22 Η σύνταξη των ερωτήσεων (συνέχεια..) Αποφύγετε διπλές ερωτήσεις ή ερωτήσεις που ζητούν πληροφορίες για περισσότερα από ένα θέµατα. Οι προτεινόµενες απαντήσεις πρέπει να ταιριάζουν στη διατύπωση της ερώτησης. Οι προτεινόµενες απαντήσεις πρέπει να είναι αµοιβαία αποκλειόµενες. Οι προτεινόµενες απαντήσεις πρέπει να είναι εξαντλητικές. Ρωτήστε σχετικά µε παρελθοντικές και παρούσες συµπεριφορές και απόψεις, αποφύγετε προβλέψεις για το µέλλον. Αποφύγετε όρους όπως «τελείως», «ποτέ», κλπ ώστε στον ερωτώµενο να καταλάβει πώς πρέπει να απαντήσεις την ερώτηση. Αποφύγετε λίστες που υπερβαίνουν τα πέντε θέµατα. Εκφραστείτε απλά και συγκεκριµένα Εφοδιάστε τους συνεντευκτές µε µια λίστα από ουδέτερες βοηθητικές προτάσεις ώστε να βοηθούν τους ερωτώµενους σε περίπτωση που αυτοί διστάζουν ή µπερδεύονται. 22

23 Η σύνταξη των ερωτήσεων (συνέχεια..) Προσέξτε τις ερωτήσεις πρόθεσης Προσέξτε τις υποθετικές ερωτήσεις και τη διατύπωση τους Ρωτήστε µόνο σχετικές ερωτήσεις για το συγκεκριµένο κοινό Όλοι οι ερωτώµενοι δεν έχουν το ίδιο πλαίσιο αναφοράς Χρησιµοποιήστε κοινή λογική 23

24 Τεχνικές ερωτήσεων ιαχωρισµός ή σπάσιµο των ερωτήσεων Γενικές και µετά ειδικές ερωτήσεις Ειδικές και µετά γενικές ερωτήσεις Υποβοηθούµενη ανάκληση του παρελθόντος Ανάκληση του παρελθόντος µετά από συνέντευξη. Χρήση οπτικών µέσων 24

25 Η ροή του ερωτηµατολογίου Χρήση ήπιου τόνου φωνής και πνεύµατος συζήτησης ιαχωρίστε τις ερωτήσεις από τις οδηγίες Χρήση οδηγιών, βελών πορείας κλπ Αποφύγετε οργάνωση που επιβάλει την κίνηση εµπρός και πίσω στο ερωτηµατολόγιο. 25

26 Η µορφή των ερωτήσεων Οι ανάγκες της έρευνας αλλά και του ερωτώµενου πρέπει να καθορίζουν τις ερωτήσεις. Θεωρήστε τις ερωτήσεις ως µέρος ενός συνόλου, όχι µεµονωµένες Χρησιµοποιείστε διαφορετικές γραµµατοσειρές για τις ερωτήσεις, τις απαντήσεις, τους τίτλους. Μεταβάλετε τη σειρά των ερωτήσεων και των απαντήσεων όσο γίνεται 26

27 Η σειρά των ερωτήσεων σε σχέση µε προβλήµατα κατά τη συµπλήρωση Η επίδραση της συνέπειας απ τη µεριά του ερωτώµενου. Η επίδραση της κούρασης. Λάθη µνήµης. Η πρώτη ή η τελευταία επιλογή Τάση συµφωνίας 27

28 Η σειρά των ερωτήσεων (συνέχεια..) Η πρώτη ερώτηση να αντικατοπτρίζει την προβληµατική της έρευνας Τοποθετήστε τις σύνθετες και κουραστικές ερωτήσεις αφού έχει προηγηθεί µια αρχική επικοινωνία µε τον ερωτώµενο αλλά πριν αυτός κουραστεί Βάλτε τις απλές ερωτήσεις και τα δηµογραφικά στο τέλος Τοποθετήστε τις ερωτήσεις σε λογική σειρά και σε ενότητες. Οι ενότητες µπορούν να έχουν τίτλους που µπορεί να βλέπει ή να ακούει και ο ερωτώµενος Προσπαθήστε να τοποθετείτε πρώτα τις γενικές και µετά τις ειδικές ερωτήσεις 28

29 Οµαδοποίηση των ερωτήσεων Οµαδοποιήστε τις ερωτήσεις ανάλογα µε τη θεµατική τους και ώστε να έχουν νόηµα για τον ερωτώµενο. Χρησιµοποιήστε τίτλους ανάµεσα σε οµάδες ερωτήσεων Οργανώστε µια πιλοτική έρευνα Και πάρτε γνώµες ειδικών και συναδέλφων 29