K. I. Boυμβουράκης Αν. Καθηγητής Νευρολογίας Β Νευρολογική Κλινική Πανεπιστημίου Αθηνών Π.Γ.Ν. ΑΤΤΙΚΟΝ

Transcript

1 K. I. Boυμβουράκης Αν. Καθηγητής Νευρολογίας Β Νευρολογική Κλινική Πανεπιστημίου Αθηνών Π.Γ.Ν. ΑΤΤΙΚΟΝ

2 κατάσταση ετοιμότητος του μυός ενός βαθμού μόνιμης σύσπασης που διατηρούν οι μύες στην ηρεμία

3 αποτελεί το νευροφυσιολογικό υπόστρωμα της μυϊκής σύσπασης υπάρχει και κατά την ηρεμία / ενός βαθμού μόνιμης σύσπασης που διατηρούν οι μύς η τάση (η μυϊκή σύσπαση) μεταβάλλεται με την αλλαγή της στάσης του σώματος αποτελεί ουσιαστικά «αντανακλαστικό μηχανισμό» με ρυθμιστικά κέντρα κατανεμημένα διάσπαρτα σε όλο τον άξονα του ΚΝΣ (από φλοιό μέχρι πρόσθια κέρατα) προσαγωγοί οδοί ΚΝΣ ιδιοδεκτικά ερεθίσματα από μυς, αρθρώσεις (ιδιαίτερα του αυχένα) λαβύρινθο,οφθαλμούς, δέρμα απαγωγοί οδοί πρόσθια κέρατα

4 Κινητικές Mονάδες και Λειτουργικές Ιδιότητες Δύο τύποι κινητικών νευρώνων 1. α-νευρώνες (μεγαλύτεροι) νευρώνουν με παχύτερες κινητικές ίνες τις εξωατρακτικές μ. ί. των μυών που προορίζονται για παραγωγή έργου 2. γ-νευρώνες (μικρότεροι) νευρώνουν με λεπτότερες κινητικές ίνες τις ενδοατρακτικές μ. ί. και εγκαθιστούν τον τόνο της μυϊκής ατράκτου δηλαδή οι υποδοχείς των γ-νευρώνων δεν αναμένουν την μυϊκή επιμήκυνση για να ενεργοποιηθούν αλλά διατηρούν ένα βαθμό δραστηριότητας ακόμη και επί απολύτου ηρεμίας του μυός λόγω των κατερχομένων ώσεων από ΚΝΣ

5 Κινητικές Mονάδες και Λειτουργικές Ιδιότητες Oοθία στάση στον άνθρωπο 1. Ενεργοποίηση εκτεινόντων 2. Ταυτόχρονη Χάλαση καμπτήρων δηλαδή ο λεπτός και ταχύς συγχρονισμός που απαιτείται για την ταυτόχρονη ενεργοποίηση και απενεργοποίηση διαφόρων μυών, επιτυγχάνεται μέσω αντανακλαστικών μηχανισμών που αλληλεπιδρούν μεταξύ τους και τροποποιούν το μυϊκό τόνο

6 ο ρόλος του μυϊκού τόνου είναι καθοριστικός για την όρθια στάση και βάδιση επιτυγχάνεται από τη δράση των αντιβαρικών μυών μέσω του βασικού νωτιαίου αντανακλαστικού

7 ...δηλαδή κάθε μύς διαθέτει δύο αναδραστικά συστήματα ελέγχου 1)το σύστημα ελέγχου μήκους (μ. άτρακτος/πυρηνικός σάκκος) 2) το σύστημα ελέγχου διάτασης (σ. Golgi/πυρηνική άλυσος μ. ατράκτου) Ρύθμιση μήκους και διάτασης μυός

8 στην κάθε διάταση του μυός στην αρχή εκλύεται το μυοτατικό αντανακλαστικό, όταν η διάταση υπερβεί κάποιο όριο, επεμβαίνει ο μηχανισμός της αυτογενούς αναστολής και προστατεύει τον μύ από την υπερβολική τάση και πιθανή ρήξη

9 Το νευροφυσιολογικό υπόστρωμα για τη διατήρηση του μυϊκού τόνου είναι το βασικό νωτιαίο αντανακλαστικό Επιδρούν δύο συστήματα ανάδρασης -σύστημα γ-κινητικού νευρώνα : ρυθμίζει το βαθμό διεγερσιμότητας μυϊκής ατράκτου (δηλαδή εγκαθιστά τον τόνο της μυϊκής ατράκτου) -σύστημα αυτογενούς αναστολής: παρεμβαίνει όταν η φόρτιση του μυός υπερβαίνει ένα όριο

10 ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΕΣ ΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ

11 ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΕΣ ΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ κυρίως από εξωπυραμιδικό(-) και παρεγκεφαλίδα(+)

12 ΠΠpp : ΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΣΤΟ ΝΩΤΙΑΙΟ ΑΝΤΑΝΑΚΛΑΣΤΙΚΟ (α-, γ- νευρώνα) Εξωπυραμιδικό δικτυωτός σχημ ωχρά σφαίρα) (-) Παρεγκεφαλίδα (+) γ-νευρώνα 1η οδός : ενεργοποιείται πρώτη άμεση στο γ-νευρώνα έμμεση στον α-νευρώνα διατηρεί μυϊκό τόνο προετοιμάζει την κίνηση Πυραμιδικό (+) Εξωπυραμιδικό φακοειδής κερκοφόρος μέλαινα ουσία δικτυωτός σχημ (+) Αιθουσαίοπαρεγκεφαλίδα (+) α-νευρώνα 2η οδός : ενεργοποιείται δεύτερη άμεση στον α-νευρώνα δραστική σύσπαση ολοκλήρωση κίνησης

13 ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΥΠΕΡΤΟΝΙΑ ΑΠΟ ΒΛΑΒΗ ΠΥΡΑΜΙΔΙΚΟΥ - ΠΑΡΕΓΚΕΦΑΛΙΔΑΣ Πυραμιδικό Εξωπυραμιδικό δικτ. σχημ. ωχρά σφαίρα Παρεγκεφαλίδα Διαταραχή μυϊκού τόνου από έμμεση δυσλειτουργία α-νευρώνα απελευθέρωση γ-νευρώνα από ανώτερα κέντρα # ανασταλτικής δράσης πυραμιδικού υπερεκφόρτιση προς α-νευρώνες γ-νευρώναs + απελευθέρωση γ-νευρώνα από ανώτερα κέντρα # ευοδωτικής δράσης παρεγκ/δας υποεκφόρτιση προς α-νευρώνες πυραμιδική υπερτονία παρεγκ/δική υποτονία

14 ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΥΠΕΡΤΟΝΙΑ ΑΠΟ ΒΛΑΒΗ ΕΞΩΠΥΡΑΜΙΔΙΚΟΥ Εξωπυραμιδικό Παρεγκεφαλίδα Πυραμιδικό Εξωπυραμιδικό + Εκτελεστικές κινητικές ώσεις Ρυθμιστικός κινητικές ώσεις α-νευρώναs + Διαταραχή μυϊκού τόνου από άμεση δυσλειτουργία α-νευρώνα # Εξω πυραμιδικού δράση Πυραμιδικού Παρεγκ/δας Απώλεια εκτελεστικής και ρυθμιστικής δράσης εξωπυραμιδικού Υπερδιεγερσιμότητα α-νευρώνων Εξωπυραμιδική υπερτονία