ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΦΡΟΝΤΙ Α ΥΓΕΙΑΣ ΓΙΑΤΗ ΜΗΤΕΡΑ ΚΑΙ ΤΟ ΕΜΒΡΥΟ

Transcript

1 ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΦΡΟΝΤΙ Α ΥΓΕΙΑΣ ΓΙΑΤΗ ΜΗΤΕΡΑ ΚΑΙ ΤΟ ΕΜΒΡΥΟ Εργαστήριο Υγιεινής, Επιδημιολογίας και Ιατρικής Στατιστικής ΕΚΠΑ, σε συνεργασία με Αναπλ. Καθηγητή Ν. Παπαντωνίου, Α Μαιευτική και Γυναικολογική Κλινική, ΠΓΝΑ <<ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ>>

2 ΠΡΩΤΗ ΕΠΙΣΚΕΨΗ Πρώτη επίσκεψη του ζευγαριού μετά ημέρες καθυστέρησης, με ή χωρίς θετικό τεστ κύησης. Λεπτομερής λήψη ιστορικού και απο τους δύο συντρόφους(ατομικό,κληρονομικό). Λεπτομερής γυναικολογική εξέταση και διενέργεια δοκιμασίας Παπανικολάου

3 ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΚΥΗΣΗΣ Καθυστέρηση Ε.Ρ. σε σταθερό κύκλο Δοκιμασία κυήσεως ούρων Λήψη αίματος και μέτρηση β χοριακής γοναδοτροπίνης (επανάληψη της εξέτασης 48 ώρες μετά και αναζήτηση του ρυθμού αύξησης της β χοριακής γοναδοτροπίνης) Υπερηχογράφημα (διακολπικό μεγαλύτερη διακριτική ικανότητα) αναζήτηση ενδομήτριου σάκου κύησης,εμβρυϊκού πόλου,λεκιθικού σάκου)

4 ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΠΟΥ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΙΝΟΥΝ ΣΤΟ ΠΡΩΤΟ ΤΡΙΜΗΝΟ ΤΗΣ ΚΥΗΣΗΣ Γεν.αίματος Γεν. ούρων Σάκχαρο, ουρία αίματος Πλήρης βιοχημικός έλεγχος Έλεγχος πηκτικότητας HBsAg (ΗΠΑΤ. Β), HBcAg (ΗΠΑΤ.C), HIV Τ3, Τ4, ΤSH Ορολογικός έλεγχος για Toxoplasma, ερυθρά, λιστέρια,cmv(ιgg,igm) Καλλιέργεια κολπικού υγρού Δοκιμασία Παπανικολάου Ομάδα αίματος Rhesus Ηλεκτροφόρηση αιμοσφαιρίνης (έλεγχος φορείας Μεσογειακής / Δρεπανοκυτταρικής αναιμίας) Oρολογικές αντιδράσεις για σύφιλη

5 ΠΟΤΕ ΠΗΓΑΙΝΕΙ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΕΝΑ Η ΕΓΚΥΟΣ ΣΤΟ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟ; κάθε μήνα μέχρι την 32η εβδομάδα, κάθε 15 ημέρες από την 32η μέχρι και την 36η εβδομάδα τον τελευταίο μήνα κάθε 7 έως 10 μέρες.

6 ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΕΠΙΣΚΕΨΗ Εξετάζονται (γυναικολογική κλινική εξέταση): Τα άκρα για οιδήματα, κιρσούς ή φλεβίτη. Το αιδοίο για κονδυλώματα ή άλλες παθήσεις. H κοιλιά. Το στήθος. Tην 32 η εβδομάδα ενημερώνουμε την έγκυο για το τοκετό της, ώστε να είναι προετοιμασμένη

7 ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΑΝΑ ΜΗΝΑ Γενική αίματος (έλεγχος αιματοκρίτη) Γλυκόζη, ουρία αίματος Γενική ούρων Τακτική λήψη αρτηριακής πίεσης: Ανάμήναμέχριτην24 εβδ. Μετά, ανά εβδομάδα μέχρι το τέλος της κύησης Μέτρηση σακχάρου με 70γρ φόρτιση γλυκόζης στις εβδ επί παθολογικού ευρήματος, καμπύλη με 100gr φόρτιση

8 ΥΠΕΡΗΧΟΓΡΑΦΗΜΑ Α ΤΡΙΜΗΝΟΥ (NT ΑΥΧΕΝΙΚΗ ΔΙΑΦΑΝΕΙΑ) Γίνεται από την 11 η εβδ έως τη 13 η εβδ +6 η ημερα Η εξέταση αποτελείται από α)υπερηχογραφικό έλεγχο μέτρηση μήκους εμβρύου, συχνότητας καρδιακής λειτουργίας, μέτρηση ριν. οστού, μέτρηση αυχενικής διαφάνειας, αναγνώριση (αδρά) των ανατομικών δομών) β)βιοχημικές εξέτασεις λήψη αίματος για μέτρηση ορμονών: Papp a,b HCG, a FP, οιστραδιόλης

9 ΥΠΕΡΗΧΟΓΡΑΦΗΜΑ ΑΤΡΙΜΗΝΟΥ(NT ΑΥΧΕΝΙΚΗ ΔΙΑΦΑΝΕΙΑ) Με την αυχενική διαφάνεια γίνεται προσπάθεια να ανιχνευτούν ανωμαλίες όπως: Σύνδρομο Down(Τρισωμία 21) Τρισωμία 13, Τρισωμία 18 Τα αποτελέσματα συμβάλλουν στον υπολογισμό της πιθανότητας ύπαρξης των ανωμαλιών. Η ευαισθησία κυμαίνεται από 74% έως 92% όταν συμπεριλαμβάνονται το ρινικό οστό και βιοχημικοί δείκτες. Ψευδώς θετικά ευρήματα: 1-5%

10 ΑΜΝΙΟΠΑΡΑΚΕΝΤΗΣΗ-CVS Γίνεται μεταξύ 16 ης και 20 ης εβδομάδας Πραγματοποιείται μόνο όταν υπάρχει λόγος π.χ. αυξημένη πιθανότητα χρωμ.ανωμαλιών, κληρονομικότητα,συγγενείς ανωμαλίες,συγγενείς λοιμωξεις κα. Στοχεύει στην ανίχνευση γονιδιακών και χρωμοσωμιακών ανωμαλιών (Σύνδρομο Down, μεσογειακή αναιμία) Κίνδυνος αυτόματης αποβολής από 0,5 1% (ανάλογα με την εμπειρία του κέντρου όπου πραγματοποιείται) Αποτελέσματα: ημέρες Η λήψη τροφοβλάστης έχει αντίστοιχους στόχους με την αμνιοπαρακέντηση,γίνεται νωρίτερα (9 ης με 11 ης εβδομάδας) και έχει μεγαλύτερο κίνδυνο αποβολής

11 ΑΤΕΣΤ Γίνεται από την 16 η έως την 20 η εβδομάδα Αποτελείται από: Υπερηχογράφημα κύησης για ακριβή προσδιορισμό ηλικίας κύησης Βιοχημικό έλεγχος (Β HCG,a FP,οιστραδιόλη) Ανιχνεύει χρωμοσωμιακές ανωμαλίες Σε μερικά κέντρα δεν θεωρείται απαραίτητο να προηγηθείη μέτρησητηςαυχενικής διαφάνειας στο α τρίμηνο

12 ΥΠΕΡΗΧΟΓΡΑΦΗΜΑ Β ΕΠΙΠΕΔΟΥ Γίνεται μεταξύ της 21 ης και της 24 ης εβδομάδας Πρόκειται για λεπτομερές υπερηχογράφημα ανατομίας και καλής κατάστασης του εμβρύου Η διακριτική του ικανότητα εξαρτάται από το μηχάνημα των U/S,το BMI της εγκύου το Αμνιακό Υγρόκαιτηθέσητουεμβρύου Τα αξιόπιστα αποτελέσματα προϋποθέτουν ικανή εμπειρία του εκτελούντος τη δοκιμασία Ευαισθησία: 75 90% για μείζονες ανωμαλίες 20 45% για ελάσσονες ανωμαλίες

13 ΒΙΟΦΥΣΙΚΟ ΠΡΟΦΙΛ Γίνεται μετά την 24ηεβδομάδακύησης Περιλαμβάνει: Υπερηχογράφημα ανάπτυξης του εμβρύου (κινητικότητα, τόνος, αναπνευστικές κινήσεις, ποσότητα αμνιακού υγρού) Καρδιοτοκογράφημα (Non stress test, NST) Συνδυάζεται με DOPPLER ομφαλικής και μέσης εγκεφαλικής αρτηρίας (UA MCA) Συνήθως εφαρμόζεται επαναληπτικά επί υποψίας / ανησυχίας μη ικανοποιητικής ανάπτυξης του εμβρύου Ενημερώνει για την καλή ανάπτυξη του εμβρύου και την καλή κατάσταση του. Ψευδώς Αρνητικά ευρήματα 1%

14 ΒΑΡΟΣ ΕΓΚΥΟΥ Το συνολικό βάρος που θα πάρει μια έγκυος δεν πρέπει να περνάει τα Kg, γιατί η ανεξέλεγκτα μεγάλη αύξησή του φαίνεται να σχετίζεται με συχνότερη εμφάνιση προεκλαμψίας. Το βάρος που θα πάρει αναλογεί αδρά σε: 2 Kg στο πρώτο τρίμηνο, 4 Κg στο δεύτερο τρίμηνο 6 Κg στο τρίτο τρίμηνο

15 ΔΙΑΤΡΟΦΗ Η υγιής έγκυος: τρώει μικρά και συχνά γεύματα ώστε να αποφεύγει τη δυσπεψία και τις καούρες. Αποφεύγει τις πολύ λιπαρές και έτοιμες τροφές. Τρώει σε απόλυτη ηρεμία. Τρώει χωρίς να βιάζεται. Η διάρκεια του κάθε γεύματος να είναι περίπου 1/2 έως 3/4 της ώρας. Απολαμβάνει την τροφή της, κάνοντας πολύ καλή μάσηση.

16 ΔΙΑΤΡΟΦΗ Η έγκυος πρέπει να φροντίσει: να μειώσει ή να αποφύγει την ποσότητα του καφέ ή του μαύρου τσαγιού,ιδίως τις 12 πρώτες εβδομάδες.η υπερβολική κατανάλωση καφεΐνης ευθύνεται για την γέννηση λιποβαρούς εμβρύου. να μειώσει, αν δεν μπορεί νααποφύγει, την κατανάλωση αλκοόλ. Το αλκοόλ ευθύνεται για αποβολές, πρόωρο τοκετό ή λιποβαρή έμβρυα.

17 ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΣΗΜΕΙΑ ΠΟΥ ΘΑ ΟΔΗΓΗΣΟΥΝ ΤΗΝ ΕΓΚΥΟ ΣΤΟΝ ΙΑΤΡΟ Οποιαδήποτε ροή αίματος από τον κόλπο Υπερβολική έκκριση κολπικών υγρών. Επίμονος και έντονος πόνος στο επιγάστριο ή τη μέση. Αύξηση της αρτηριακής πιέσεως +/ πονοκέφαλο. Οιδήματα (πρηξίματα) που δεν υποχωρούν μετά την ξεκούραση και που επεκτείνονται από τα κάτω άκρα προς τα επάνω (πρόσωπο). Συσπάσεις μήτρας που εκδηλώνονται με «πέτρωμα της κοιλιάς»(σανιδώδης κοιλία), ενώ η έγκυος βρίσκεται ξαπλωμένη με τα πόδια λυγισμένα. (>3 4/ ημέρα) Όταν δεν αισθάνεται πλέον η έγκυος τα σκιρτήματα του εμβρύου.

18 18